نظامنامه چاپارهای سیاسی در ایران


مصوب 1309,06,01با اصلاحات و الحاقات بعدی

برطبق پیشنهاد نمره 3107 وزارت جلیله امور خارجه در جلسه اول شهریور ماه 1309 هیئت ‌وزراء تصویب شده.
دولت شاهنشاهی ایران مقررات ذیل را نسبت بچاپارهای سیاسی دول خارجه در خاک ایران و چاپارهای سیاسی ایران بموقع اجرا میگذارد:

فصل اول ـ مقررات راجعه بچاپارهای سیاسی

1ـ چاپار سیاسی بشخصی اطلاق میشود که از طرف وزارت امورخارجة دولتی حامل نوشتجات رسمی بعنوان سفارت‌ خانهای آن دولت در ممالک خارجه و یا بالعکس حامل نوشتجات رسمی سفارتخانهای مزبوره بعنوان وزارت امور خارجه مربوطه و یا حامل نوشتجات رسمی سفارت دولتی در یک مملکت بعنوان سفارت دیگر همان دولت در مملکت ثالث باشد.

تبصره(اصلاحی 20/02/1310)- به قونسولگری‌های شاهنشاهی در خارجه و به قونسولگری‌های خارجه در ایران بشرط معامله متقابله حق ارسال و دریافت بسته پست رسمی دولتی بوسیله چاپار داده می‌شود و در اینصورت باستثناء اینکه حداکثر وزن کلیه مرسولات هر قونسولگری در هر مسافرت چاپار از دو کیلوگرم نمی‌تواند تجاوز نماید سایر شرایط مندرجه در نظامنامه چاپارهای سیاسی در ایران کاملاً رعایت شود.

2ـ چاپار سیاسی باید علاوه بر تذکره ملی یا سیاسی دارای ورقه مخصوص چاپاری صادره از طرف فرستنده بسته پست سیاسی بوده و ورقه مزبور باید ویزای مخصوص چاپار سیاسی داشته باشد. این ویزا فقط از طرف وزارت امور خارجه در طهران یا سفارت‌خانهای دولت شاهنشاهی در خارجه صادر میشود.

تبصره(الحاقی 20/02/1310)-اوراق چاپار صادر از قونسولگریهای خارجه در ایران از طرف حکام ایالات و ولایات مطابق مدلول نظامنامه چاپار سیاسی ویزای چاپاری خواهد شد.

3ـ اتباع ایران در داخله مملکت نمیتوانند چاپار سیاسی سایر دول واقع شوند.

4ـ در صورتیکه وزارت امور خارجه یا نمایندگان سیاسی دول متحابه از وزارت امور خارجه یا نمایندگان سیاسی دول متحابه از وزارت امور خارجه یا نمایندگی سیاسی ایران تقاضا نمایند که بسته پست سیاسی آنان توسط چاپار سیاسی ایران ضمنا حمل شود ممکن است بشرط معامله متقابله در حدود مقررات این نظامنامه تقاضای آنان پذیرفته شود.

5ـ خط سیر چاپار سیاسی و نقطه‌ای که بسته پست سیاسی را میرساند در ورقه مخصوص چاپار سیاسی قید خواهد شد.

6 ـ بسته‌های پست سیاسی عبارت از بسته‌های محتوی نوشتجات رسمی دولتی است که بمهر وزارت امور خارجه با نمایندگیهای سیاسی دولت شاهنشاهی ایران با دول خارجه لاک شده و عبارت Expedition Officielle با خط درشت روی آن نوشته شده و بوسیله چاپار سیاسی حمل شود.

7 (اصلاحی 20/02/1310)ـ یک چاپار سیاسی ممکن است حامل چندین بسته پست سیاسی یک یا چندین دولت باشد و در اینصورت بسته‌های صادره از طرف هر یک از مبادی بعنوان هر یک از مقاصد مربوطه مجزا و جداگانه لاک و مهر خواهد بود و از هر یک از مبادی بعده مقاصد مختلفه آن ورقه چاپاری در دست چاپار باید باشد.

8 ـ وزن یک یا چندین بسته پست سیاسی صادره از طرف وزارت امورخارجه یا نمایندگیهای مختلف یک دولت در یک مسافرت چاپار من حیث‌المجموع نباید از 15کیلوگرام تجاوز نماید و در صورتیکه یک چاپار حامل بسته‌های پست سیاسی نمایندگیهای مختلف دول متعدده باشد وزن بسته‌های هر یک از دول مزبور در یک مسافرت چاپار محدود به 15 کیلوگرام خواهد بود.

9 ـ چاپار سیاسی باید در موقع ورود و خروج از سرحد ایران ورقه مخصوص چاپاری که در دست دارد یا عین بسته سیاسی که حامل است بمأمورین گمرک دولت شاهنشاهی ارائه دهد.

10 ـ هرگاه مأمورین گمرک سرحدی دولت شاهنشاهی ملاحظه نمایند که مقررات این نظامنامه رعایت نشده اگر بسته‌های پست سیاسی از خارجه برای نمایندگیهای دول متحابه در ایران یا وزارت امورخارجه دولت شاهنشاهی فرستاده شده باشد بسته‌های مزبوره از طرف مأمورین گمرک مهر شده، پلمبه، به طهران ارسال میگردد و بسته‌های مزبوره با حضور نماینده وزارت امورخارجه و نماینده سفارت‌خانه مربوطه باز میشوند و اگر بسته‌های صادره از نمایندگیهای خارجه در ایران واجد شرایط مقرره نباشد اجازه خروج از سرحد داده نمی‌شود در هر حال نسبت باین قضایا صورت‌مجلسی در دو نسخه تنظیم و بامضای رئیس گمرک و نماینده حکومت محل و چاپار سیاسی میرسد و یک نسخه از صورت ‌مجلس فوراً بوزارت امور خارجه ارسال میگردد.

11 ـ چاپار سیاسی ایران لدی‌الورود بمقصد بسته محموله را با ورقه‌ چاپاری مربوط بهر بسته برئیس مأمورین تحویل داده قبض رسید دریافت میدارد.

12 ـ هیچگونه اشیائی غیر از نوشتجات رسمی دولتی نبایستی بوسیله بسته‌های پست سیاسی حمل شود.

فصل دوم ـ تسهیلات و معافیت های چاپار سیاسی در خاک ایران

1ـ چاپار سیاسی که با رعایت شرائط مقرره فوق اعزام میشود مورد همه گونه حمایت از طرف رؤسای لشکری و کشوری دولت شاهنشاهی بوده و مامورین مذکور مکلفند هستند در مواقع ضرورت برای حفظ و حراست چاپار سیاسی و بسته‌ای که حامل است از بذل هرگونه مساعدت خودداری ننمایند.

2ـ بسته‌های پست سیاسی که مطابق مقررات فوق‌الذکر فرستاده میشود در موقع ورود و خروج از سرحد ایران از طرف مامورین دولت باز و تفتیش نمیشوند ولی سایر محمولات چاپار مشمول مقررات این نظامنامه نخواهد بود.

فصل سوم ـ مقررات راجعه بورقه چاپاری و ویزا مخصوص چارپای[چاپار] سیاسی

1ـ ورقه مخصوص چاپار سیاسی دولت شاهنشاهی مطابق نمونه نمره 1 که ضمیمه این نظامنامه است با دوسوش تنظیم خواهد شد و اعتبار یک مسافرت را داشته بطور ذهاب و ایاب صادر نمیشود.

2ـ ویزای مخصوص ورقه چاپار سیاسی مذکور در ماده 2 فصل اول مطابق نمونه نمره 2 که ضمیمه است داده خواهد شد ویزای مزبور اعتبار یک مسافرت را داشته بطور ایاب و ذهاب صادر نمیشود.

3ـ در دفتر مبداء و مقصد چاپارهای سیاسی دولت شاهنشاهی دفاتری برای ثبت ورقه‌های چاپار سیاسی وارده و صادره بطور جداگانه ترتیب داده میشود که در آن کلیه مندرجات ورقه بطور خلاصه و جامع فهرست میشود آن دفاتر ستونهای مخصوصی برای اسم چاپار، مبداء، مقصد و میزان محمولات تاریخ ارسال و وصول دارا میباشند.

4ـ قبض رسید بسته سیاسی دولت شاهنشاهی عبارت از یک سوش ضمیمه ورقه چاپار سیاسی است که در نمونه نمره 1 ملاحظه میشود و گیرنده بسته سیاسی ذیل قبض را امضاء و بچاپار تسلیم مینماید.

5 ـ گیرنده بسته سیاسی ورقه چاپاری را که با بسته تحویل میشود با مهر مخصوص باطل کرده بوزارت امورخارجه شاهنشاهی ارسال میدارد.

6 ـ برای ثبت ویزای ورقه چاپار سیاسی ممالک خارجه در وزارت امورخارجه و نمایندگی های سیاسی دولت شاهنشاهی دفتر مخصوص باز خواهد بود و همه ماهه صورت ویزاهای مزبور از طرف نمایندگیهای ایران بوزارت امور خارجه ارسال میگردد.

تبصره(الحاقی 20/02/1310)-در دفتر حکومتی ایالات و ولایات نیز دفتری برای ثبت ویزای ورقه چاپاری صادره از قونسولگریهای خارجه باز خواهد شد و همه ماهه صورت ویزاهای مزبور توسط وزارت داخله به وزارت امور خارجه ارسال می‌گردد.

7ـ مأمورین گمرکی سرحدات دولت شاهنشاهی دفاتر مخصوص سوش‌دار برای ثبت عبور و مرور چاپارهای سیاسی دولت شاهنشاهی و دول خارجه باز نموده و در هر مسافرت یک چاپار سیاسی یک ورقه از دفتر مزبور را که حاوی کلیه اطلاعات لازمه خواهد بود از سوش دفتر جدا نموده توسط وزارت مالیه بوزارت امور خارجه میفرستند.

8 ـ نظامات و کلیه ترتیبات سابقه راجعه به چاپارهای سیاسی و حمل نوشتجات رسمی بوسیله چاپاران مزبوره در ایران بعد از سه ماه از تاریخ تصویب این نظامنامه ملغی است و این نظامنامه نیز بعد از سه ماه از تاریخ تصویب بموقع اجرا گذاشته می‌شود.

وزارتین امور خارجه و مالیه مسئول اجراء این نظامنامه هستند.

امضاء هدایت – مهر کابینه ریاست وزراء