کتاب حقوق شرکت های تجاری توسط دکتر محمدرضا پاسبان نوشته شده و نخستین چاپ از آن در زمستان سال 1385 توسط انتشارات سمت منتشر شد و آخرین چاپ از این کتاب (چاپ دوازدهم) بهمراه اصلاحات در سال 1395 عرضه شده است. آقای دکتر پاسبان در حال حاضر دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی می باشند که در سال 1376 دکتری تخصصی خویش را در گرایش حقوق شرکت ها از دانشگاه شفیلد اخذ نمودند؛ تنها اثر مکتوب ایشان در قالب کتاب، کتاب حقوق شرکت های تجاری می باشد که با عنایت به نثر شیوا و روشن بارها مورد تجدید چاپ قرار گرفته است؛ از ایشان مقالات پژوهشی داخلی و خارجی متعددی در دست است که بیان تمامی آن ها خارج از حوصله این نوشتار می باشد که برای نمونه مقاله اخیر ایشان تحت عنوان «قانون تجارت ایران در گردونه تحول: بررسی اصلاح مقررات شرکت های تجاری» توسط مجله پژوهش های حقوقی به زینت چاپ درآمد.
اجمالاً مادامی که نگاهی فهرست وار به بخش فهرست مطالب کتاب انداخته شود، خوانده در می یابد که نویسنده تعمقی ژرف در حوزه شرکت های تجاری داشته و با خوانش آن مطالب نگاهی باز و درکی عمیق نسبت به شرکت های تجاری مندرج در ماده 20 قانون تجارت پیدا خواهد کرد. آقای دکتر پاسبان کتاب را به سه باب تقسیم بندی نموده اند که به شرح ذیل مختصراً بیان خواهد شد:
باب نخست: در باب نخست کتاب، کلیاتی عام نسبت به شخصیت حقوقی شرکت های مندرج در ماده 20 ق.ت پرداخته شده و همچنین با بیان شرحی کامل نسبت به زمان حیات شخصیت حقوقی شرکت ها و تمایز قائل شدن میان اشخاص حقوقی دولتی و غیر دولتی مرزی مشخص را ترسیم نموده اند؛ در ادامه همین باب، با بیان انواع شرکت ها که در ابتدا به شرکت های مدنی مندرج در قانون مدنی و شرکت های تجاری مندرج در قانون تجارت میان این دو تمایز قائل شده و مسیر درک و آگاهی خوانده را نسبت به شناخت ژرف شرکت های تجاری در همین ابتدای راه مشخص نموده است.
باب دوم: در باب دوم کتاب، آقای دکتر شرحی کامل نسبت به اصلاحیه سال 47 که مربوط به شکرت های سهامی می باشد، ارائه می دهند؛ ابتدا تعریفی جامع نسبت به شرکت های سرمایه(شرکت سهامی عام و خاص و شرکت با مسئولیت محدود) بیان می دارند و سپس شیوه تأسیس و تشکیل مجامع مربوطه اعم از مجمع عمومی مؤسس، مجمع عمومی عادی، مجمع عمومی فوق العاده بیان می دارند. پس از تأسیس و تشکیل شرکت، به ادامه حیات آن که بستگی تام به وجود نحوه کنترل شرکت توسط بخش هایی نظیر هیئت مدیره، مدیر عامل، ناظران و بازرسان شرکت دارد. و در پایان این باب، به اتمام حیات شرکت های سرمایه می پردازد که با بیان انواع پایان شرکت از جمله ورشستگی شرکت، یا پایان یافتن موضوع شرکت و ... پلی به سوی چگونگی انحلال شرکت و تصفیه امور شرکت می پردازد.
باب سوم: آقای دکتر پاسبان در باب سوم کتاب حاضر، به شرکت های اشخاص(شرکت تضامنی و نسبی) و شرکت های مختلط اعم از سهامی و غیرسهامی می پردازد و با بیان ویژگی ها و چگونگی تشکلیل و تأسیس چنین شرکت هایی باب سخت باز می نماید. در ادامه همین باب، به نحوه اداره و نظارت و مسئولیت مدیران می پردازد و مسئولیت شرکا و میان آورده و سهم الشرکه چنین شرکت هایی در تقسیم بندی شرکا را بیان می کند. و در پایان مطابق با باب پیشین، به بررسی نحوه انحلال و تصفیه امور شرکت می پردازد.
در نتیجه شناخت ماهیت شرکت ها مندرج در ماده 20ق.ت اعم از تأسیس تا انحلال آن امری مسلم برای هر تحصیل کرده حقوق بوده که به روشنی و جامعی کامل در این کتاب بیان شده است.