هیأت وزیران در جلسه مورخ 8/ 11/ 1365 بنا به پیشنهاد شماره 5002/ 11 مورخ 5/ 9/ 1365 وزارت ارشاد اسلامی، به استناد ماده 35 قانون مطبوعات مصوب اسفند ماه 1364، آئین نامه اجرائی قانون مزبور را بشرح زیر تصویب نمودند:
آئین نامه اجرائی قانون مطبوعات مصوب اسفند ماه 1364"
فصل اول ـ تعریف و مشخصات مطبوعات
ماده 1 ـ مطبوعات به لحاظ زمان انتشار منظم میتوانند با یکی از فواصل زمانی زیر منتشر شوند:
روزی یکبار (روزنامه) ـ هفتهای یکبار (هفتهنامه) ـ دو هفته یکبار ـ ماهی یکبار (ماهنامه) ـ دو ماه یکبار ـ سه ماه یکبار (فصلنامه) ـ شش ماه یکبار ـ سالی یکبار (سالنامه).
ماده 2 ـ در نامگذاری نشریه باید از کلماتی استفاده شود که با نشریات موجود و یا با نشریاتی که بطور موقت یا دائم تعطیل شدهاند اشتباه نشود و موجب تداعی نام آنها نباشد. همچنین نام نشریه نباید از کلمات نامأنوس باشد و یا ایجاد شبهه وابستگی به ارگانها یا سازمانهای دولتی بنماید.
ماده 3 ـ انتخاب روشهائی غیر از موارد ذکر شده در ماده یک قانون مطبوعات میبایست متناسب با رسالت مطبوعات باشد.
ماده 4 ـ انتشار فوق العاده ـ ویژه نامه و دیگر ضمائم با همان نام نشریه و منطبق با سایر مشخصات مندرج در پروانه انتشار با رعایت سایر ضوابط قانون مطبوعات مجاز میباشد.
تبصره ـ انتشار موارد مذکور بطور منظم مجاز نیست.
ماده 5 ـ ترجمه تمام یا قسمتی از مطالب مطبوعات دارای پروانه انتشار و انتشار منظم آن بصورت جداگانه با رعایت سایر مشخصات مندرج در پروانه انتشار از جانب صاحب نشریه بلامانع میباشد.
ماده 6 ـ تکثیر مطبوعات موجود به همان زبان و شکلی که چاپ شده، از طریق چاپ افست یا عسکبرداری یا طرق مشابه بدون اجازه صاحب امتیاز ممنوع میباشد.
ماده 7 ـ مطالب نشریه باید مطابق و متناسب با روشهای مندرج در پروانه انتشار باشد و نشریه مجاز به درج مطالب و مقالات خارج از روشهای مذکور که تأثیر خط مشی کلی نشریه بگذارد، نمیباشد.
ماده 8 ـ روزنامهها و هفتهنامههای محلی موظفند ضمن رعایت ماده 2 قانون مطبوعات و متناسب با روش درخواستی مطالبی پیرامون مسائل اجتماعی و فرهنگی محل انتشار نشریه جهت بالا بردن سطح آگاهیهای مردم درج نمایند.
ماده 9 ـ نقل مطالب از مطبوعات و احزاب و گروههای منحرف و مخالف اسلام (داخلی و خارجی) بمنظور تحقیق، نقد و رد مطالب در صورتیکه تبلیغ محسوب نشود بلامانع است.
ماده 10 ـ هرگونه تغییر در مشخصات مندرج در پروانه انتشار نشریه از قبیل: تغییر نام، روش، ترتیب و محل انتشار نشریه و یا تغییر در شکل نشریه بدون اطلاع و تصویب هیأت نظارت بر مطبوعات ممنوع میباشد.
فصل دوم ـ شرایط صدور پروانه و مجوز انتشار نشریه
ماده 11 ـ متقاضیان پروانه انتشار نشریه میبایست تقاضانامه خود را به همراه فرم تکمیل شده پرسشنامهای که حاوی مشخصات فردی، سوابق اجتماعی ـ سیاسی ـ فرهنگی و شغلی و تعهدات قانونی باشد، به انضمام مدارک بشرح زیر در تهران به وزارت ارشاد اسلامی و در شهرستانها به ادارات ارشاد اسلامی استان مربوطه تحویل نمایند.
1 ـ چهار قطعه عکس 4 × 6.
2 ـ دو برگ فتوکپی شناسنامه از تمام صفحات.
3 ـ یکبرگ گواهی عدم سابقه محکومیت کیفری براساس موازین اسلامی که موجب سلب حقوق اجتماعی باشد.
4 ـ یکبرگ فتوکپی آخرین مدرک تحصیلی که به تائید مراکز ذیصلاح رسیده باشد.
ماده 12 ـ چنانچه متقاضی پروانه انتشار نشریه شخص حقوقی باشد، تقاضای صدور پروانه همراه با معرفی فرد واجد شرایط به عنوان مدیر مسئول باید از سوی بالاترین مقام مسئول باشد. در صورت موافقت پروانه انتشار به نام مرکز درخواست کننده صادر خواهد شد.
ماده 13 ـ احزاب، سازمانها و جمعیتهای سیاسی و اقلیتهای دینی ایرانی در صورتی میتوانند تقاضای صدور پروانه انتشار نشریه نمایند که اجازه فعالیت قانونی را دارا باشند.
ماده 14 ـ وزارت ارشاد اسلامی جهت صدور مجوز انتشار مطبوعات سازمانهای آزادیبخش اسلامی کشورهای دیگر در چهارچوب مقررات مربوط به خارجیان مقیم ایران با استعلام نظر از مراکز ذیربط و اخذ مدارک لازم و نیز موافقت وزارت امور خارجه بررسی لازم بعمل آورده و پس از موافقت رأساً اقدام مینماید.
ماده 15 ـ انتشار نشریه داخلی یک سازمان، مؤسسه و شرکت دولتی یا خصوصی منوط به کسب مجوز از وزارت ارشاد اسلامی و با رعایت ضوابط بشرح زیر میباشد:
1 ـ درخواست انتشار نشریه و معرفی مدیر مسئول پیشنهادی از سوی بالاترین مقام مسئول آن مرکز باشد.
2 ـ مطالب و اخبار عمدتاً در ارتباط با اهداف و شرح وظایف مرکز درخواست کننده و فقط برای استفاده کارکنان باشد.
3 ـ دارای چاپ ساده و حداکثر 2 رنگ برای جلد باشد.
4 ـ تعداد صفحات از 48 صفحه تجاوز ننماید.
5 ـ رایگان باشد.
تبصره 1 (منسوخه 29/06/1366)ـ به یک مرکز و واحدهای تابعه آن فقط اجازه انتشار یک نشریه داخلی داده میشود.
تبصره 2 - صدور مجوز انتشار نشریات دولتی با رعایت سایر قوانین مربوطه خواهد بود.
ماده 16 (منسوخه 29/06/1366)ـ عدم رعایت ضوابط مندرج در ماده 2 قانون مطبوعات و این آئین نامه از سوی نشریات داخلی یک سازمان، مؤسسه و شرکت دولتی یا خصوصی منجر به صدور تذکر کتبی و در صورت تکرار تخلف موجب ابطال مجوز خواهد شد.
ماده 17 ـ وزارت ارشاد اسلامی برای صاحب امتیاز، پروانه انتشار و برای مدیر مسئول، کارت مدیر مسئولی صادر مینماید.
ماده 18 ـ وزارت ارشاد اسلامی میتواند جهت اجرای ماده 11 قانون مطبوعات، تحقیقات لازم را بعمل آورده و در اختیار هیأت نظارت بر مطبوعات قراردهد. وزارتخانهها و ارگانهای ذیربط موظفند همکاریهای لازم را بعمل آورند.
ماده 19 ـ متقاضیانی که صلاحیت انتشار نشریه توسط آنان براساس بند 4 و یا تبصره 5 ماده 9 قانون مطبوعات مورد تأیید هیأت نظارت بر مطبوعات قرار نگرفته است، نمیتوانند مجدداً تقاضای انتشار نشریه نمایند.
ماده 20 ـ تاریخ رسمی ثبت تقاضای پروانه انتشار نشریه زمانی است که کلیه مدارک مورد نیاز، از سوی متقاضی ارائه شده باشد.
مادۀ 21 (منسوخه 29/06/1366)- در صورت فوت صاحب امتیاز، وراث قانونی واجد شرایط وی، در تقاضای صدور امتیاز نشریه مورث خود حق تقدم دارند مگر اینکه فاقد شرایط لازم باشند. چنانچه ورثه در مهلت قانونی مذکور در ماده 16 قانون مطبوعات از تقاضای انتقال امتیاز خودداری کنند و یا پس از صدور امتیاز اقدام به انتشار نشریه ننمایند، پروانه انتشار لغو میگردد.
فصل سوم ـ مواردی که مطبوعات (صاحبان پروانه و مدیران مسئول) موظف به رعایت آن میباشند:
ماده 22 ـ مطبوعاتی که به شکل روزنامهای منتشر میشوند مکلف به درج نام بطور کامل، ترتیب و تاریخ انتشار، شماره ردیف مسلسل و شماره صفحه در بالای تمام صفحات و نیز قیمت در صفحه اول میباشند. همچنین مطبوعاتی که به شکل مجلهای منتشر میشوند موظف به درج نام بطور کامل، ترتیب و تاریخ انتشار، شماره ردیف مسلسل، تعداد صفحات و قیمت بر روی جلد و نیز قید شماره هر صفحه در تمام صفحات میباشند.
تبصره ـ اضافه کردن هرگونه کلمه یا عبارت به نام و یا آرم نشریه به جز آنچه که در پروانه انتشار و یا مجوز چاپ نشریه ذکر شده است ممنوع میباشد.
ماده 23 ـ هر یک از مطبوعات موظف به داشتن محلی بعنوان دفتر نشریه میباشند. صاحب پروانه نشریه موظف است نشانی محل دفتر نشریه را پس از اخذ پروانه انتشار کتباً به وزارت ارشاد اسلامی اعلام نماید.
تبصره ـ صاحب امتیاز نشریه موظف است در صورت تغییر نشانی محل دفتر نشریه، مراتب را کتباً ظرف مدت 48 ساعت در تهران به وزارت ارشاد اسلامی و در شهرستانها به ادارات ارشاد اسلامی استان مربوطه اطلاع دهد.
ماده 24 ـ کلیه مکاتبات مطبوعات با امضاء صاحب پروانه یا مدیر مسئول نشریه و شخص دیگری که قبلاً از طرف مدیر مسئول کتباً معرفی شده باشد معتبرمیباشد. مکاتبات شخص معرفی شده در مواردی که قانون مطبوعات و آئین نامه اجرائی آن را از وظایف صاحب پروانه و یا مدیر مسئول شناخته است، اعتبار ندارد.
ماده 25 ـ کلیه مطبوعات موظفند تیراژ خود را طبق فرمی که حاوی تعداد نسخ چاپ شده و تعداد نسخ برگشتی به تفکیک محل توزیع به وزارت ارشاد اسلامی ارسال نمایند که بصورت محرمانه نگهداری خواهد شد.
ماده 26 ـ مدیر مسئول نشریه موظف است نام چاپخانه طرف قرارداد چاپ نشریه را کتباً به وزارت ارشاد اسلامی اعلام نماید.
ماده 27 ـ مدیران چاپخانهها میبایست همزمان با خروج هر شماره نشریه از چاپخانه دو نسخه در تهران به وزارت ارشاد اسلامی و در شهرستانها به ادارات ارشاد اسلامی استان مربوطه تحویل و برگه اعلام وصول دریافت دارند.
تبصره ـ ناشران نشریات داخلی سازمانها و مؤسسات نیز باید دو نسخه از نشریه خود را به محض انتشار به وزارت ارشاد اسلامی یا اداره ارشاد اسلامی استان مربوطه تحویل دهند و برگ وصول دریافت دارند.
ماده 28 ـ در صورت لغو پروانه انتشار نشریه با اعلام کتبی از سوی وزارت ارشاد اسلامی، صاحب پروانه موظف است مدارک دریافتی از قبیل پروانه انتشار، کارت مدیر مسئولی و کارتهای خبرنگاری را طرف مدت 10 روز مسترد نماید با سوء استفاده کنندگان از این مدارک برابر قانون رفتار خواهد شد.
ماده 29 ـ وزارت ارشاد اسلامی در بررسی نشریات تخصصی از همکاری مراکز ذیصلاح استفاده مینماید.
ماده 30 ـ وزارت ارشاد اسلامی سه ماه قبل از اتمام دوره هیأت نظارت بر مطبوعات، ضمن درج آگهی در نشریات کثیرالانتشار، دعوت نامهای بمنظور اعلام نامزدی به مدیران مسئول مطبوعات ارسال نموده و پس از تأیید صلاحیت نامزدها توسط هیأت جدید مندرج در تبصره 4 ماده 10 قانون مطبوعات، مجدداً از کلیه مدیران مسئول جهت برگزاری انتخابات دعوت مینماید. جلسه با حضور اکثریت مطلق مدیران مسئول رسمیت مییابد و اخذ رأی با ورقه و به صورت مخفی خواهد بود و نماینده انتخابی میبایست اکثریت مطلق آراء حاضران را بدست آورد.
تبصره 1 (منسوخه 09/10/1375)- چنانچه در مرحله اول اکثریت حاضر نشوند جلسه بعد پس از دو هفته تشکیل خواهد شد. این جلسه با حضور 3/1 مدیران مسئول رسمی خواهد بود. در صورت به رسمیت نرسیدن جلسه دوم، جلسه بعد با شرایط مشابه جلسه دوم تشکیل می شود و در صورت به رسمیت نرسیدن جلسه سوم، جلسه بعد با حضور اکثریت حاضر مدیران مسؤول رسمیت می یابد.
تبصره 2 ـ حق رأی مدیر مسئول قابل تفویض نمیباشد.
تبصره 3 ـ هر مدیر مسؤول ، حتی اگر مدیر مسؤولی چند نشریه را به عهده داشته باشد دارای یک رأی خواهدبود.
تبصره 4 ـ فقط مدیران مسؤول نشریات در حال انتشار حق رأی خواهند داشت.