تصویبنامه راجع به مقررات صرفه جوئی در مصرف انرژی «از مجموعه ضوابط و مقررات ساختمانی کشور»

تصویبنامه راجع به مقررات صرفه جوئی در مصرف انرژی «از مجموعه ضوابط و مقررات ساختمانی کشور»
مصوب 1369,12,19

اکثریت وزرای عضو کمیسیون امور زیربنائی و صنعت هیات دولت در جلسه مورخ 19/12/1369 با توجه به اختیارات تفویضی هیات وزیران (موضوع تصویبنامه شماره 93648/ت911 مورخ 23/10/1368) بنا به پیشنهاد وزارت مسکن و شهرسازی و به استناد ماده (13) قانون نظام معماری و ساختمانی مصوب 1352 تصویب نمودند:

مقررات "صرفه جویی در مصرف انرژی" از مجموعه ضوابط و مقررات ساختمانی کشور به شرح پیوست تعیین می‌گردد.

تبصره 1- مقررات مربوط به ساختمانهای گروه (1) موضوع بند (19-1-2) مقررات پیوست در طراحی و اجرای کلیه ساختمانهای عمومی و دولتی، در کلیه مناطق کشور لازم الاجرا است.

تبصره 2- مقررات مربوط به ساختمانهای گروه (2) موضوع بند (19-1-2) مقررات پیوست در طراحی و اجرای کلیه ساختمانها و مجتمع‌های مسکونی یا تجاری متعلق به بخش خصوصی که دارای حداقل (2000) متر مربع زیر بنا یا حداقل (5) طبقه یا حداقل (12) واحد می‌باشند، در محدوده شهرهای مشمول تبصره (2) ماده (6) اصلاحی قانون نظام معماری و ساختمانی لازم‌الاجرا است.

تبصره 3- شهرداریها در محدوده قانونی شهرها و مراجع نظارت کننده بر احداث ساختمانها در خارج از محدوده قانونی شهرها و حریم شهرها موظفند از تاریخ 1/4/1370 گروه‌بندی ساختمانهای مشمول مقررات موضوع این تصویبنامه را به عنوان یکی از مشخصات فنی ساختمان در پروانه‌های ساختمانی که صادر می‌نمایند، درج کنند و سازنده، طراح و مهندس ناظر را به رعایت مقررات مربوط، مکلف نمایند. وزارت مسکن و شهرسازی موظف است ظرف دو ماه فهرست‌های مربوط به کنترل صرفه‌جوئی در مصرف انرژی را تهیه نماید تا از طریق وزارت کشور به شهرداریها ابلاغ گردد.

تبصره 4- حوزه شمول مقررات موضوع این تصویبنامه با نظر مشترک وزارتخانه‌های مسکن و شهرسازی و کشور در مورد سایر ساختمانها و سایر نقاط کشور، توسعه می‌یابد.

تبصره 5- وزارت صنایع موظف است افزایش تولید مصالحی را که در اجرای مقررات موضوع این تصویبنامه در طراحی و احداث ساختمانها کاربرد دارند، در برنامه‌های خود منظور نماید.

تبصره 6- بهای برق مصرفی مشترکینی که در ابنیه آنها (اعم از مسکونی و غیر آن) مقررات موضوع این تصویبنامه رعایت شده و در پروانه ساختمانی یا مدارک مربوط ثبت است، مشمول تخفیف‌های مندرج در تعرفه‌های مصوب وزارت نیرو خواهد شد.

این تصویبنامه در تاریخ 1/2/1370 به تائید مقام محترم ریاست جمهوری رسیده است.

حسن حبیبی
معاون اول رئیس جمهور


مقررات ساختمانی ایران

مبحث نوزدهم : صرفه جوئی در مصرف انرژی

19-0–0 – مقدمه : ساختمانها باید در عین اقتصادی بودن ساخت، بصورتی طراحی شوند که مصرف انرژی در آنها کاهش یابد. تدابیری که برای کاهش مصرف انرژی در ساختمانها بکار گرفته می شوند اگرچه عموماً در زمان اجرا موجب افزایش هزینه ساخت می گردند اما بمیزان قابل ملاحظه ای هزینه مصرف انرژی را کاهش می دهند، بنحوی که ظرف چند سال اولیه بهره برداری از ساختمان، هزینه اضافی مصرفی برای ساخت را جبران نموده و از آن پس مطلقاً به نفع بهره بردار خواهد بود. علاوه بر این صرفه جوئی در مصرف انرژی در کل کشور بعنوان یک هدف مورد توجه برنامه ریزان ملی بوده و منظور از وضع این مقررات تحقق هدف فوق می باشد.

19 – 0-1 – کلیات : انواع انرژی مصرفی در ساختمان بطور عمده برای مقاصد ذیل مورد استفاده قرار میگیرد:
1- گرمایش و سرمایش هوا
2- گرم کردن و یا سرد کردن مواد
3- روشنائی، وسائل صوتی و تصویری و ماشینهای خانگی
4- تهویه
صرفه جوئی در انرژی مصرفی در ساختمان بر دو پایه استوار است:
اول : استفاده حداکثر از انرژی مصرف شده از طریق انتخاب سیستم های کم مصرف تر و پر بازده تر و طراحی تاسیسات مکانیکی و برقی ای که اتلاف انرژی و گرما و سرمای تولیدی در آنها به حداقل برسد.
دوم : رعایت قواعدی در طراحی و اجرای ساختمان و انتخاب مصالح مصرفی که اولاً نیاز به گرمایش و سرمایش را کاهش دهد و ثانیاً از هدر رفتن گرما و سرمای تولید شده جلوگیری بعمل آورد.
ضوابط مربوط به مورد اول در خلال سایر مباحث مجموعه مقررات ساختمانی حسب مورد ارائه خواهد شد و این مبحث (مبحث نوزدهم ) منحصراً به ارائه ضوابط مربوط به مورد دوم خواهد پرداخت.
در طراحی بر روی یک قطعه زمین مشخص، عوامل ذیل بر کاهش میزان نیاز به گرمایش و سرمایش و جلوگیری از هدر رفتن گرما و سرمای تولید شده موثرند، این عوامل بشرح ذیل می باشند:
1- مواد و مصالح تشکیل دهنده پوسته خارجی ساختمان (در این مورد بیشترین اثر مربوط به میزان مقاومت حرارتی لایه های تشکیل دهنده پوسته خارجی و ضریب انتقال حرارتی این پوسته است).
2- میزان نشت هوا از درزها و بازشوهای پوسته خارجی (دفعات تعویض هوا در ساعت).
3- نسبت سطح پوسته خارجی ساختمان به حجم فضای مفید (فرم کالبدی ساختمان).
4- نسبت سطح بام به سطح مفید ساختمان.
5- نسبت سطح بازشوها در پوسته خارجی (مانند درها و پنجره های بازشو به هوای آزاد یا فضای کنترل شده)به سطح مفید ساختمان.
6- جهت استقرار ساختمان نسبت به چهار جهت جغرافیایی (در حدودی که طرح شهرسازی اجازه میدهد).
7- خصوصیات جذب تشعشع سطوح خارجی ساختمان.
8- استفاده از سیستم های غیر فعال خورشیدی شامل:
* - پنجره آفتابی
* - دیوار آفتابی
*- گلخانه
*- سقفهای آفتابی
*- سایبانهای افقی و عمودی
*- سایه درختان
*- بادگیرها
*- گرمای زمین
*- حیاط
*- زیرزمین
*- غیره
9- استفاده از سیستم های فعال خورشیدی (جمع آورنده های خورشیدی).
تدابیری که طراحان با استفاده از عوامل فوق جهت صرفه جوئی در مصرف انرژی بکار می برند بایستی متناسب با شرایط ذیل باشد.
الف . خصوصیات اقلیم منطقه استقرار ساختمان شامل: دما،رطوبت،میزان نزولات جوی، شدت و جهت وزش باد، شدت و مدت تابش خورشید، عرض جغرافیائی، ارتفاع از سطح دریا، ساعات گرمایش و سرمایش در سال، پوشش گیاهی منطقه، میزان آلودگی هوا.
ب . بافت شهری محیط بر ساختمان
پ . وضعیت توپوگرافیک.
ضوابط مندرج در این مبحث تنها ناظر بر دو عامل ردیف 1 و2 یعنی مواد و مصالح تشکیل دهنده پوسته خارجی ساختمان و میزان نشت هوا از درزها و بازشوهای پوسته خارجی بوده که جنبه اجباری دارد و استفاده از بقیه عوامل در طراحی بستگی به نظر طراح خواهد داشت اما اکیداً توصیه می شود تا جائی که امکانات تکنیکی و صرفه اقتصادی ساخت اجازه می دهد طراحان از سایر عوامل نیز بهره گیرند، بویژه این توصیه ناظر بر تدابیری است که هیچگونه هزینه ای را به سازنده تحمیل نمی نمایند، نظیر انتخاب فرم کالبدی مناسب، سطح بام به سطح مفید ساختمان، جهت مناسب استقرار ساختمان و نظایر آنها با توجه به ویژگیهای اقلیمی و توپوگرافی محل ساختمان و بافت شهری.

19 -0 -2 – تعاریف :

19 -0 -2 -1 – پوسته خارجی ساختمان – کلیه سطوح پیرامونی ساختمان، اعم از دیوارها، سقفها، کفها، بازشوها و نظایر آنها که در یک طرف آنها فضای خارج و در طرف دیگر آنها فضاهای گرم ساختمان قرار داشته باشد.

19 -0 -2 -2 –فضای کنترل شده – بخشهایی از فضای داخلی ساختمان که مورد استفاده انسانها قرار می گیرد و در طول اوقات سرد سال گرم شده و طی اوقات گرم سال خنک می شود. شرایط حرارتی این فضاها در ساختمان باید در محدوده آسایش باشد.

19 -0 -2 -3 – فضای کنترل نشده – بخشهایی از فضای داخلی ساختمان که در اوقات گرم یا سرد سال ضروری نیست خنک یا گرم شوند، نظیر انبارها، پارکینگهایی که از سه طرف با دیوار محصورند، دالانها و نظایر آنها.

19 -0 -2 -4 – محدوده آسایش – شرایطی که 80٪ انسانها در آن احساس آسایش میکنند. بر طبق استانداردهای پذیرفته شده بین المللی این محدوده بینc 5 /25 درجه دمای موثر، فشار بخار آب 14 -5 میلیمتر جیوه و سرعت جریان هوای sec /cm 22 میباشد.

19 -0 -2 -5 – گرمای ویژه ساختمان – مقدار انرژی لازم جهت گرمایش یک متر مکعب ساختمان در واحد زمان است مشروط بر اینکه اختلاف دمای داخل و خارج ساختمان برابر با 1 k یا سانتیگراد باشد.

19 -0 -2 -6 - ................: عبارتند از اختلاف دمای لایه ......................

19 -0 -2 -7 -................: ضخامت هر لایه، و یا ضخامت لایه i، برحسب متر.

19 -0 -2 -8 – قابلیت هدایت حرارتی (ضریب هدایت حرارتی)،{mk /w} عبارتست از: مقدار حرارتی که در یک ثانیه از متر مربع عنصری همگن به ضخامت یک متر عبور کند و اختلاف دمایی برابر (c ) ik در روی سطح دیگر آن عنصر ایجاد نماید، قابلیت هدایت حرارتی از خصوصیات هر عنصر تابع دما و رطوبت نسبی است که در محاسبات مربوط به مصالح ساختمانی با افزودن 10٪ به مقدار عددی یافته شده در آزمایشگاه تاثیر دما و رطوبت نسبی، در قابلیت هدایت حرارتی عنصر منظور می شود. در تولید عایقهای حرارتی، سعی می شود تا قابلیت هدایت حرارتی هر چه بیشتر کاهش یابد. بنابراین، هر چه مقدار عددی ضریب هدایت حرارتی یک عنصر کمتر باشد، آن عنصر عایق بهتری است.
رابطه بین ضریب انتقال حرارت (k) یک عنصر همگن به ضخامت (......) و قابلیت هدایت حرارتی آن عنصر به این صورت است: .................

19 -0 -2 -9 – D (در بعضی منابع با R نمایش داده می شود) – مقاومت هدایت حرارتی {W /mk }قابلیت عایق بودن یک لایه ساختمانی را در برابر گرما نشان میدهد. بنابراین در تعیین آن همراه با قابلیت هدایت حرارتی، ضخامت لایه را نیز در نظر می گیرند و رابطه آن به این صورت است......................
کیفیت عایق بودن هر عنصر ساختمانی از نظر حرارتی با ذکر مقدار و عددی مقاومت هدایت حرارتی آن عنصر بیان می شود پاره ای از کارخانجات تولیدکننده عناصر ساختمانی همگن، یا نا همگن برای بیان کیفیت عایق بودن تولیدات خود و معرفی عنصر تولیدی، مقدار عددی مقاومت هدایت حرارتی و ضخامت هر عنصر ساختمانی را در بروشورها ذکر می کنند.
مقاومت هدایت حرارتی یک عنصر ساختمانی نا همگن از جمع مقاومت لایه های تشکیل دهنده آن به دست میاید.

19 -0 -2 -10 - ................... ضریب انتقال حرارتی از جسم به هوا و بالعکس {mk /w } (در پاره ای از منابع با ........... نشان داده می شود) عبارتست از : مقدار حرارتی (بر حسب ژول) که در یک ثانیه از سطح جسمی معادل یک متر مربع به هوای مجاور و یا از هوای مجاور به سطح جسم انتقال پیدا می کند، به گونه ای که اختلافی معادل یک درجه کلوین (سانتیگراد) ........ بین سطح جسم و هوا و یا هوا و سطح جسم به وجود آید.
ضریب انتقال حرارتی تابعی از جهت جریان حرارت، سرعت جریان هوا در مجاورت جسم و نسبت شدت تابش می باشد.

19 -0 -2 -11 – مقاومت انتقال حرارتی از جسم به هوا و از هوا به جسم ........... : معکوس ضریب انتقال حرارتی است.
مقاومت انتقال حرارتی مربوط به فضای داخل و مقاومت انتقال حرارتی مربوط به فضای خارج نقش تکمیل کننده مقاومتهای هدایت حرارتی لایه های مختلف تشکیل دهنده یک عنصر ساختمانی (مثلا دیوار، سقف و نظایر آن) را دارد.

19 -0 -2 -12 k (در بعضی از منابع با u نمایش داده می شود) – ضریب انتقال حرارتی ...........: ضریب انتقال حرارتی یک عنصر ساختمانی نشاندهنده مقدار حرارتی است که بر حسب ژول در یک ثانیه از یک متر مربع عنصر ساختمانی عبور کند و اختلاف دمایی معادل یک درجه کلوین ............ بین دو لایه هوای مجاور در دو طرف آن عنصر ساختمانی ایجاد کند.
عدد u یا k همانند مقاومت هدایتی حرارتی R یا D، به عنوان یکی از خصوصیات حرارتی عنصر ساختمانی در روشهای عایقبندی حرارتی ساختمان بکار می رود.

19 -0 -2 -13 ...... (در بعضی از منابع با ..... نمایش داده می شود) – ضریب انتقال حرارتی متوسط ...............
عبارت است از ضریب انتقال حرارتی دیوار یا سقفی فرضی که تمام سطح آن در جهت عبور حرارت، از یک لایه و یک ساختار تشکیل شده باشد و این ضریب همان ضریب انتقال حرارتی دیوار یا سقفی است که متشکل از n لایه و n ساختار با سطحی برابر A و ضریب انتقال حرارتی برابر K باشد.

19 -0 -2 -14 (G) ضریب انتقال حرارتی حجمی {M3K /W } – عبارتست از مقدار جریان حرارت (به وات) عبور یافته از واحد حجم کنترل شده ساختمان (به متر مکعب) از طریق اجزاء پوسته ساختمان وقتی که اختلاف دمای هوای داخل و خارج ساختمان 1 درجه کلوین (K) باشد.

19 -0 -2 -15 P – توان حرارتی {M2K /W}:
مقدار انرژی است بر حسب ژول (j) که در واحد زمان، لازم است تا Im2 از سطح ساختمانی را به مقدار IK0 یا سانتیگراد گرم کند.

19 -0 -2 -16 PL – توان حرارتی داخل ساختمان ناشی از دفعات تعویض هوای داخل
{M2K /W} :
مقدار حرارتی است که از طریق درز پنجره ها و درها و باز و بسته شدن درهای پوسته خارجی ساختمان، توسط هوا از داخل ساختمان به بیرون آن و یا برعکس نشت میکند و باعث تعویض هوای فضاهای داخلی میشود. اتلاف حرارت از این طریق عاملی بسیار موثر در مصرف انرژی میباشد.

19-1 – مقررات طراحی و اجراء

19 -1 – 1 - طراحان و سازندگان ساختمان موظفند برای فراهم آوردن شرائط آسایش جهت ساکنین فضاهای انسانی تبادل گرما بین داخل بنا و محیط خارج و بالعکس بین محیط خارج و داخل بنا را برحسب نوع ساختمان و به میزانی که برای هر گروه از ساختمانها معین شده از طریق طرح پوسته خارجی مناسب و با استفاده از تدابیری نظیر عایق بندی کنترل نموده و به حداقل مندرج در این مقررات محدود نمایند.

19 -1 -2 – گروه بندی ساختمانها از حیث صرفه جوئی در مصرف انرژی گرمایشی و سرمایشی :
ساختمانها از حیث میزان عایق بندی حرارتی پوسته خارجی به چهار گروه زیر تقسیم می شوند:
گروه (1) : ساختمانهای با صرفه جویی انرژی زیاد
گروه (2) : ساختمانهای با صرفه جویی انرژی متوسط
گروه (3) : ساختمانهای با صرفه جویی انرژی قابل قبول
گروه (4) : ساختمانهای بدون نیاز به صرفه جویی در مصرف انرژی

تبصره 1 : مرجع یا مراجع تدوین مقررات ساختمانی با توجه به شرایط عمومی کشور و عملکرد ساختمانها شمول هر یک از گروههای فوق را بر انواع ساختمان بطور ادواری تعیین و اعلام خواهند نمود.

تبصره 2 : گروه بندی ساختمانها از حیث صرفه جویی در مصرف انرژی گرمایشی و سرمایشی باید توسط شهرداریها بعنوان یکی از مشخصات ساختمان در پروانه ساختمانی درج گردد.

19 -1 -3 – عناصر ساختمانی مربوط به هر یک از گروههای (1)،(2) و (3) باید به نحوی طراحی و اجراء شوند که مقدار حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k) هر عنصر از میزان مندرج در جدول مربوط به همان گروه تجاوز ننماید و میزان ضریب نشت هوا از درز پنجره ها و دربهای پوسته خارجی نیز از مقدار مندرج در جدول مربوط بیشتر نشود (هرجا که محدود شده است).

تبصره 1 : چنانچه بنا به دلائلی طراح نتواند در انتخاب مصالح عناصر ساختمانی تشکیل دهنده پوسته خارجی و ضخامت لایه ها و سطح و محیط بازشوها مقادیر حداکثر وضع شده در جدول مربوطه نظیر به نظیر رعایت نماید مجاز خواهد بود در مورد پاره ای از عناصر ساختمانی پوسته خارجی از این مقادیر عدول نماید مشروط به اینکه گرمای ویژه کل ساختمان از مقادیر حداکثری که برای هر گروه وضع شده کمتر باشد.

تبصره 2 : مادام که ضرایب هدایت حرارتی مصالح مختلف (8) که مبنای تعیین ضریب انتقال حرارتی (k) عناصر ساختمانی است – توسط یک مرجع ذیصلاح ملی اعلام نشده است طراحان مجاز خواهند بود از منابع معتبر بین المللی با جداولی که در بخش ضمائم پیشنهاد شده استفاده نمایند.

تبصره 3 : مقدار ضریب انتقال حرارتی (k) هر یک از عناصر و اجزاء ساختمان در شرایط محیطی مختلف متفاوت می باشد و دما و رطوبت محیط و اختلاف دمای داخل و خارج لایه و سنگینی و سبکی آن بر روی میزان آم موثر میباشد که در این مبحث از تغییرات فوق چشم پوشی شده ولی به طراحان توصیه میشود حتی المقدور در تعیین مقادیر ضریب انتقال حرارتی (k) به تغییرات فوق توجه داشته باشند.

19 -1 -4 – حداکثر ضریب انتقال حرارت و ضریب نشت هوای عناصر ساختمانی تشکیل دهنده پوسته خارجی گروه (1) نباید از مقادیر مندرج در جدول ذیل تجاوز نماید.

جدول گروه (1) :


19 -1 -4 -1 = در دیوارهای پوسته خارجی ساختمان :
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w} 7٪

19 -1 -4 -2 = در دیوارهای مجاور فضاهای کنترل نشده و در قسمت آزاد دیوارهای خارجی چسبیده به دیوار همسایه :
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w} 9٪

19 -1 -4 -3 = در بامهایی که مجاور هوای آزادند و در سقفهای روی فضاهای باز، مانند سقف پیلوتی ها و دالانهایی که از دو طرف به هوای آزاد باز میباشند :
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w} 4٪

19 -1 -4 -4 = در سقفهای مجاور فضاهای کنترل نشده ساختمان :
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w} 6٪

19 -1 -4 -5 = در دیوارها و کفهای مجاور خاک (زمین طبیعی)، در فضاهای کنترل شده :
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w} 8٪

19 -1 -4 -6 = در پنجره ها و درهای مجاور هوای آزاد (بازشوها به هوای آزاد) :
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w} 8 /2

19 -1 -4 -7 = ضریب نشت هوا از درز پنجره ها و درها:

{(pa) hm /w} 3٪


19 -1 -5 – حداکثر گرمای ویژه ساختمانهای گروه (1) در صورت عدم رعایت جزء به جزء مقادیر بالا نبایستی از {m3k /w} 7٪ تجاوز نماید.

19 – 1 -6 – جدول مقادیر حداکثر ضریب انتقال حرارت عناصر ساختمانی تشکیل دهنده پوسته خارجی گروه (2) نباید از مقادیر مندرج در جدول ذیل تجاوز نماید.

جدول گروه (2) :


19 -1 -6 -1 = در دیوارهای پوسته خارجی ساختمان

{m2k /w}2 /1

19 – 1 -6 -2 = در دیوارهای مجاور فضاهای کنترل نشده و در قسمت آزاد دیوارهای خارجی چسبیده به دیوار همسایه :
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w}6 /1

19 -1 -6 -3 = در بامهایی که مجاور هوای آزادند و در سقفهای روی فضاهای باز مانند سقف پیلوتی ها و دالانهایی که از دو طرف به هوای آزاد باز میباشند:
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w}8٪

19 -1- 6 -4 = در سقفهای مجاور فضاهای کنترل نشده ساختمان :
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w}6 /1

19 -1 -6 -5 = در دیوارها و کفهای مجاورخاک (زمین طبیعی)
در فضاهای کنترل شده :
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w}7 /1

19 -1 -6 -6 = در پنجره ها و درهای مجاور هوای آزاد (بازشوها به هوای آزاد) :
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w}2 /3

19 -1 -6 -7 = ضریب نشت هوا از پنجره ها

محدودیتی ندارد


19 -1 -7 – حداکثر گرمای ویژه ساختمانهای گروه (2) در صورت عدم رعایت جزء به جزء مقادیر بالا نبایستی از {m3k /w}1 /1 تجاوز نماید.

19 -1 -8 – حداکثر ضریب انتقال حرارت عناصر ساختمانی تشکیل دهنده پوسته خارجی گروه (3) نباید از مقادیر مندرج در جدول ذیل تجاوز نماید.

جدول گروه (3)


19 -1 -8 -1 = در دیوارهای پوسته خارجی ساختمان :
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w}4 /1

19 -1 -8 -2 = در دیوارهای مجاور فضاهای کنترل نشده و در قسمت آزاد دیوارهای خارجی چسبیده به دیوار همسایه :
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w}9/1

19 -1 -8 -3 = در بامهایی که مجاور هوای آزادند و در سقفهای روی فضاهای باز مانند پیلوتی ها و دالانهایی که از دو طرف به هوای آزاد باز میباشند :
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w}6/1

19 -1 -8 -4 = در سقفهای مجاور فضاهای کنترل نشده ساختمان :
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w}9/1

19 -1 -8 -5 = در دیوارها و کفهای مجاور هوای خاک (زمین طبیعی)، در فضاهای کنترل شده :
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w}5 /3

19 -1 -8 -6 = در پنجره ها و درهای مجاور هوای آزاد (بازشوها به هوای آزاد):
حداکثر ضریب انتقال حرارتی (k)

{m2k /w}2 /5

19 -1 -8 -7 = ضریب نشت هوا از درز پنجره ها و دربها

محدودیتی ندارد


19 -1 -9 – حداکثر گرمای ویژه ساختمانهای گروه (3) در صورت عدم رعایت جزء به جزء مقادیر بالا نبایستی از {m3k /w} 4 /1 تجاوز نماید.

19 -1 -10 – ضوابط عایقبندی حرارتی گروه (4)
طراحی عناصر ساختمانی گروه (4) جزء به جزء محدودیتی ندارد و تنها ضابطه الزامی اینست که دمای فضای داخلی این گروه از ساختمانها در فصول سرد نبایستی از 4 درجه سانتیگراد کمتر شود.

جدول 1) – قابلیت هدایت حرارتی برای مصالح مختلف ساختمانی


مصالح

وزن مخصوص m3 /kg

قابلیت هدایت حرارتی c.m /w

بتن

200

5 /1

بتن سنگین

2400

75 /1

بتن مسلح

400

15 /0

بتن سبک

600

21 /0


800

28 /0


1000

36 /0


1200

47 /0


1400

60 /0


1600

75 /0


1800

0 /1

روکش



روکش گچ

1600

7 /0

ملات شفته آهک

1700

9 /0

روکش ماسه سیمان و ملات بتن

2000

25 /1

ورغهای آزبست

1800

35 /0

آجر



آجر با ملات

1000

46 /0

آجر مجوف

1200

52 /0

آجر مجوف

1400

6 /0

آجر معمولی

1800

8 /0

آجرنما

1900

05 /10

آسفالت

1700

5 /0


2100

7 /0

سنگ



بازالت- گرانیت

3000 -2500

0 /3

تراورتن

800

3 /2

کاشی لعابی

-

7 /0

اندود کاهگل

-

47 /0

خشت

-

05 /1

عایق



الیاف معدنی (پشم شیشه و یا سنگ)

30 -20

045 /0 -04 /0

الیاف معدنی به صورت پانل (پشم شیشه و یا سنگ)

300 -200

06 /0 – 045 /0

پلی استیرن (یونولیت)

50 -20

04 /0 -035 /0

پلی بورتان

50 -20

035 /0 – 03 /0

بوکه

800 -320

15 /0

چوب



سنگین

1000 -800

29 /0

معمولی

750 -600

23 /0

نئوپان – فیبر

-

15 /0

آهن

7870

72

فولاد

7780

52

آلومینیوم

2700

203

مس

8930

380

شیشه

2700

15 /1


جدول 2) : مقاومت حرارتی سطوح (جسم به هوا و بالعکس)


جزء و جهت جریان حرارت

ضریب مقاومت حرارتی سطح ..... به w /c.m2

داخلی .........

خارجی ..........

دیوار
سقف و کف
سقف و کف

12 /0
10 /0
15 /0

06 /0
04 /0
04 /0



* - برای سطوح با کیفیت انتشار زیاد
* - سرعت جریان باد s /m 3 = v

جدول 3) : ضریب انتقال حرارت برای پنجره ها و نوگیرها پنجره ها فاقد پرده قرض شده اند.


اجزاء

ضریب انتقال حرارت (m2 . c /w)

اجزای عمودی

اجزای افقی

شیشه یک جداره

2 /6

0 /7

شیشه دو جداره

0 /3

4 /3

شیشه سه جداره

0 /2

-

نورگیرهای پلاستیکی گنبدی

-

5 /6


جدول 4) : ضریب انتقال حرارت برای درهای چوبی و فلزی


ضخامت

مشخصات

ضریب (m2 . c /w)

4 سانتیمتر

درهای فیبری معمولی توخالی

12 /3

4 سانتیمتر

درهای چوبی توپر (نوع مرغوب)

78 /2

4 سانتیمتر

درهای فلزی – با عایق پلسی بورتان

27 /2


– با عایق الیاف معدنی

35 /3



"بقیه جدول یکاها ، نمادها، و ضرایبها تبدیل کمیتها"

کمیت

نماد

یکای سنجش

ضریب تبدیل

یکای قدیمی سنجش

یکای سیستم بین المللی سنجش (Si)

ضخامت لایه i

di

m

m

1

قابلیت هدایت حرارتی


m.h.c / kcai




(R) D