هیأت وزیران در جلسه مورخ 2/2/1377 بنا به پیشنهاد شماره 21411/و مورخ 11/10/1374 وزارت فرهنگ و آموزش عالی و به استناد ماده (22) قانون مناطق دریایی جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس و دریای عمان ـ مصوب 1372 ـ آیین نامه نحوه انجام پژوهش ها و تحقیقات علمی در مناطق دریایی جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس و دریای عمان را به شرح زیر تصویب نمود:

آیین نامه نحوه انجام پژوهش ها و تحقیقات علمی در مناطق دریایی جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس و دریای عمان
مصوب 1377,02,02با اصلاحات و الحاقات بعدی

ماده 1 ـ در این آیین نامه عبارات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
دولت ایران: دولت جمهوری اسلامی ایران.
فعالیت: کلیه اقدام های عملی مستقیم و غیرمستقیم که با هدف کاوش و انجام پژوهش ها و تحقیقات علمی در مناطق دریایی موضوع این آیین نامه انجام شود.
تحقیقات علمی: تحقیقاتی که تنها برای افزایش دانش انسان از محیط دریایی با اهداف صلح آمیز انجام می شود. این تحقیقات شامل شناسایی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، منابع زیستی، زمین شناسی و منابع غیرزیستی آب و نظایر آن در بستر و زیربستر مناطق دریایی کشور جمهوری اسلامی ایران است.
پژوهش: اعم از پژوهش های نظری و کاربردی است.
مناطق دریایی: مناطق مشمول قانون مناطق دریایی جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس و دریای عمان مصوب 1372 است.

ماده 2 ـ کلیه فعالیتها و پژوهش ها و تحقیقات موضوع این آیین نامه با هدف صلح آمیز در مناطق دریایی انجام می شود.

ماده 3 ـ ایجاد و استفاده از هر نوع تأسیسات و جزایر مصنوعی، تأسیسات یا تجهیزات شناور به منظور انجام تحقیقات علمی در مناطق دریایی باید با کسب موافقت قبلی و تحت شرایط اعلام شده توسط دولت ایران صورت گیرد. این گونه تأسیسات پس از احداث، تحت صلاحیت دولت ایران قرار می گیرند. پس از خاتمه تحقیقات در صورت اعلام دولت ایران این گونه تأسیسات یا تجهیزات باید توسط تحقیق کننده و با هزینه او برچیده شوند و در غیر این صورت دولت ایران حق خواهد داشت نسبت به برچیدن آنها رأساً اقدام و هزینه های مربوط را از مجری طرح تحقیقاتی علمی مطالبه نماید.

ماده 4 ـ انجام فعالیت و ایجاد و استفاده از تأسیسات و تجهیزات موضوع ماده (3) این آیین نامه نباید وقفه ای در امر کشتیرانی ، ماهیگیری، نصب کابلها و لوله های نفتی، حفظ منابع جاندار و بیجان ایجاد نماید. همچنین مانع استفاده از فضای ماوراء دریای آزاد و نیز سیستم های ارتباطی کشور گردد. تعیین حریم ایمنی به شعاع حداکثر 500 متر اطراف این گونه تأسیسات یا تجهیزات مجاز است و مراتب توسط دولت ایران (سازمان بنادر و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران) به کلیه شناورها اعلام خواهد شد.

ماده 5 ـ تأسیسات و تجهیزات موضوع ماده (3) این آیین نامه باید دارای علایم مشخصی که نمایانگر دولت یا سازمان بین المللی محل ثبت است، باشند. این علایم باید طبق استانداردهای بین المللی بوده ایمنی دریانوردی و پرواز را نیز تأمین نماید.

ماده 6 ـ دولت یا سازمان های بین المللی تحقیق کننده و متقاضیان داخلی غیردولتی، مسؤول جبران کلیه خساراتی هستند که در اثر فعالیت و انجام تحقیقات یا اقدامات آنها و اشخاص تحت امر آنها به دولت ایران یا سایر اشخاص وارد می شود.
به منظور اطمینان از پرداخت خسارت های احتمالی فوق الذکر و پذیرش مسؤولیت ناشی از انجام فعالیت های تحقیقاتی موضوع این آیین نامه ، باید فعالیت های تحقیقاتی یاد شده و نیز تجهیزات و تأسیسات مربوط به آنها از قبل بیمه شده باشند.

ماده 7 ـ انجام فعالیت ،پژوهش و تحقیقات علمی موجب ایجاد هیچ حقی در مورد قسمتی از محیط زیست دریایی یا منابع آن نخواهد شد.

ماده 8 ـ انجام فعالیت، پژوهش و تحقیقات علمی نباید مزاحم اقدامات دولت ایران شود و نیز نباید باعث آلودگی و تخریب محیط زیست گردد.

ماده 9 ـ نتایج فعالیت، پژوهش و تحقیقات علمی نباید به اطلاع وزارتخانه یا سازمان تخصصی ذی ربط و نیز مرکز ملی اقیانوس شناسی برسد و در صورت اعلام سازمانهای یاد شده برای کمک به تجزیه و تحلیل نتایج اطلاعات و تحقیقات بدست آمده، کمک لازم از طرف دولت یا سازمان بین المللی مجری تحقیقات، انجام گیرد.

ماده 10 ـ نتایج فعالیت، پژوهش و تحقیقات علمی با توافق دولت ایران توسط رسانه های عمومی داخلی و بین المللی قابل انتشار است.

ماده 11 ـ انجام هر گونه تحقیقات به منظور اکتشاف منابع زیستی و غیرزیستی در مناطق دریایی، منوط به طی تشریفات مذکور در ماده (14) این آیین نامه است، مگر اینکه مراتب به طور خاص در موافقتنامه دولت ایران با دیگر دولتها تعیین تکلیف شده باشد.

ماده 12 ـ اتباع خارجی برای انجام فعالیت، پژوهش و تحقیقات علمی باید از طریق دولت متبوع یا سازمان بین المللی مربوط اقدام نمایند.

ماده 13 (اصلاحی 16/06/1379)ـ متقاضی فعالیت، پژوهش و تحقیقات علمی (دولت یا سازمان بین المللی صلاحیتدار) مکلف است اطلاعات معین را به شرح فرم ضمیمه شماره (1)، حداقل شش ماه قبل از زمان اجرای طرح تحقیقاتی، از طریق نمایندگی دولت ایران در خارج و یا نمایندگی دولت متبوع خود در ایران به وزارت امور خارجه تسلیم نماید. وزارت امور خارجه پس از دریافت تقاضا و مدارک مربوط نسخه ای از آن را برای وزارتخانه های دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و اطلاعات ارسال می کند تا ظرف 15 روز در مورد آن اعلام نظر کنند، پس از پایان مدت مذکور مدارک مربوط به همراه نظریه وزارتخانه های یادشده ( در صورت وصول ) و اظهار نظر وزارت امور خارجه به وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری (مرکز ملی اقیانوس شناسی ) منعکس می گردد. وزارت فرهنگ و آموزش عالی درخواست رسیده را همراه با اظهارنظر برای شورای عالی اقیانوس شناسی کشور ارسال می کند. در صورت تأیید کمیته تخصصی ذی ربط در شورای عالی اقیانوس شناسی کشور، مجوز لازم مطابق فرم ضمیمه شماره (2) توسط مرکز ملی اقیانوس شناسی صادر می شود و برای اطلاع واحدهای مستقر در مناطق دریایی محل تحقیقات، مراتب به ستاد کل نیروهای مسلح و سازمان بنادر و کشتیرانی و برای اطلاع و نظارت بر کلیه مراحل انجام پژوهش و تحقیقات به وزارتخانه یا سازمان تخصصی ذی ربط اعلام می شود.

تبصره 1 ـ در صورتی که پس از شش ماه از تاریخ دریافت تقاضا هیچگونه پاسخی به متقاضی داده نشود، مخالفت ضمنی تلقی می شود. در صورت عدم تطبیق اطلاعات مندرج در تقاضا با واقعیت ها و شواهد آشکار مانند درج اطلاعات نادرست در خصوص ماهیت و موضوع پروژه، اطلاعات بیشتری از متقاضی مطالبه می شود. عدم ایفای تعهدات سابق متقاضی که از تحقیقات قبلی ناشی شده است، مانع اعطای مجوز خواهد بود.

تبصره 2 ـ اگر درخواست از طرف سازمان بین المللی باشد که دولت ایران عضو آن است و در هنگام اتخاذ تصمیم در خصوص انجام تحقیقات در مناطق دریایی ایران، نماینده دولت ایران در جلسه حضور داشته و به انجام تحقیقات رأی مثبت داده است ، نماینده ایران موظف است مراتب را به وزارت فرهنگ و آموزش عالی (مرکز ملی اقیانوس شناسی) اعلام نماید تا خارج از نوبت رسیدگی و تصمیم گیری شود.

تبصره 3 ـ متقاضیان داخلی غیردولتی برای اخذ مجوز، درخواستهای خود را به وزارت فرهنگ و آموزش عالی (مرکز ملی اقیانوس شناسی) منعکس می نمایند.

تبصره 4 ـ سازمانهای دولتی برای فعالیتهای مختص به خود که رأساً انجام می دهند، نیاز به اخذ مجوز نخواهند داشت.

ماده 14 ـ در صورت عدم رعایت هر یک از موارد فوق و یا عدم تطابق پژوهش ها و تحقیقات با اطلاعات اولیه ای که به دولت ایران ارائه شده است، دولت ایران می تواند انجام پژوهش ها و تحقیقات را به حالت تعلیق درآورد. اگر در مدت معقولی دولت یا سازمان بین المللی مجری تحقیق، خود را با مقررات این آیین نامه وفق ندهد دولت ایران مجوز صادره را باطل و ملغی الاثر خواهد نمود.

تبصره ـ ایجاد هر گونه تغییر در طرحهای تحقیقاتی بدون اخذ مجوز قبلی از دولت ایران، مشمول مفاد قسمت اخیر این ماده خواهد بود.

ماده 15 ـ به تخلفاتی که از مقررات این آیین نامه انجام گیرد، مطابق قوانین جمهوری اسلامی ایران رسیدگی خواهد شد.

معاون اول رییس جمهور - حسن حبیبی