هیات وزیران در جلسه مورخ 8/2/1372 بنا به پیشنهاد شماره 430 – 4/1821 - 1 مورخ 5/2/1372 سازمان برنامه و بودجه ، آیین نامه اجرائی تبصره ( 16 ) قانون بودجه سال 1372 کل کشور را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین نامه اجرایی تبصره ( 16 ) قانون بودجه سال 1372 کل کشور
مصوب 1372,02,08
ماده 1 - کلیه دستگاههای اجرایی استانی می توانند جهت اجرا و تکمیل پروژه های عمرانی خود، از خودیاری و مشارکت مردم استفاده نمایند.
تبصره - دریافت هر گونه وجهی به اجبار تحت عنوان خود یاری و امثال آن ممنوع و قابل تعقیب می باشد.
ماده 2 - مبلغ هشتاد ( 000/000/000/80 ) ریال اعتبار ردیف 503079 قسمت چهارم قانون بودجه سال 1372 کل کشور، در اختیار سازمان برنامه و بودجه قرار می گیرد تا با توجه به عملکرد مالی و فیزیکی پروژه ها در طی سال بین استانهای مختلف کشور تقسیم و ابلاغ نماید.
ماده 3 - کمیته برنامه ریزی استانها موظفند به منظور انتخاب مناسب ترین پروژه ها اولویتهای مورد نظر را حداکثر تا تاریخ 23/10/1372 تعیین و اعلام نمایند.
ماده 4 - اعتبار هر استان به پیشنهاد استاندار یا مسوول دستگاه اجرایی مربوط و تصویب کمیته برنامه ریزی استان جهت اجرای پروژه های کوچک جدید و تکمیل پروژه های نیمه تمام استانی ، با رعایت ضوابط مربوط به اخذ خود یاری و در قالب موافقتنامه های مبادله شده بین دستگاه اجرایی و سازمان برنامه و بودجه استان ، قابل مصرف می باشد.
ماده 5 - تصویب و اجرای پروژه های ماده ( 4 ) این آیین نامه مستلزم رعایت ضوابط زیر می باشد:
الف - برای اجرای پروژه های مناطق عشایری و بخشهای محروم ( موضوع تصویبنامه شماره 44052/ت 520 مورخ 14/4/1368 ) و دهستانهای محروم واقع در بخشهای برخودار ( موضوع تصویبنامه شماره 151568/ت 466 هـ مورخ 28/11/1369 ) حداقل ده درصد (10% ) اعتبار پروژه به صورت خودیاری توسط مردم پرداخت می شود.
ب - برای اجرای پروژه های روستایی سایر بخشها، حداقل سی درصد (30% ) اعتبار پروژه به صورت خودیاری توسط مردم پرداخت می شود.
ج - برای اجرای پروژه های شهری حداقل پنجاه درصد (50% ) اعتبار پروژه به صورت خودیاری توسط مردم پراخت می شود.
د - مجموعه خودیاری و سهمیه هر پروژه از محل اعتبار ردیف 503079 باید برای تکمیل عملیات اجرایی پروژه و بهره برداری از آن کفایت نماید.
تبصره 1 - خود یاری می تواند به صورت نقدی و جنسی ( منقول و غیر منقول ) و نیروی انسانی باشد. خود یاری غیر نقدی توسط دستگاه اجرایی ذی ربط یا دفتر فنی استانداری براساس آخرین فهرست بهای سازمان برنامه و بودجه تقویم ریالی می شود.
تبصره 2 - شروع عملیات اجرایی پروژه های مذکور منوط به اخذ کامل خود یاری نقدی تعهد شده می باشد.
ماده 6 - در هر استان باید حداکثر سی درصد (30 %) اعتبارات اختصاصی یافته از محل ردیف 503079 در شهرها، و حداقل هفتاد در صد (70% ) آن در روستاها و مناطق عشایری هزینه شود.
ماده 7 - وجوهی که بابت خودیاری دواطلبانه و مشارکت برای اجرای طرحهای عمرانی به وسیله مردم ( اشخاص حقیقی ) پرداخت می گردد، از درآمد مشمول مالیات آنان کسر می شود.
ماده 8 - از محل اعتبار موضوع بند ( الف ) تبصره ( 16 ) قانون بودجه سال 1372 کل کشور، شروع پروژه هایی که به تنهایی قابل بهره برداری نباشد با بیش از سیصد میلیون ( 000/000/300 ) ریال هزینه ممنوع است .
ماده 9 - کلیه وجوه خود یاری جهت اجرا و تکمیل پروژه های عمرانی استانی - که به تصویب کمیته برنامه ریزی استان رسیده است - باید با معرفی دستگاه اجرایی به حساب خاصی که به همین منظور تحت عنوان «خودیاری » توسط نمایندگی خزانه در استان افتتاح می شود، واریز شود. برداشت از حساب مزبور به منظور اجرای پروژه های ذی ربط، با امضای مشترک معاون عمرانی استانداری و مدیر کل امور اقتصادی و دارایی استان یا مقامهای مجاز تعیین شده از طرف ایشان می باشد.
تبصره 1 - در صورتی که خودیاری اخذ شده بابت اجرا و تکمیل پروژه هایی باشد که به نحوی از بودجه عمومی دولت - اعم از اعتبار ردیف 503079 یا سایر اعتبارات قانون بودجه سال 1371 کل کشور - به آنها اعتبار اختصاص یافته است ، وجوه موضوع این ماده به حساب پرداخت طرحهای عمرانی ذی حسابی مربوط، به منظور انجام هزینه پروژه های مورد نظر منتقل می شود تا پس از اصلاح یا مبادله موافقتنامه با سازمان برنامه و بودجه استان به مصرف برسد.
تبصره 2 - در صورتی که خودیاری اخذ شده بابت اجرای پروژه ای باشد که همه آن از محل خودیاری مردم ، تامین اعتبار شده ، بابت وجوه موضوع این ماده به طور مستقیم در اختیار دستگاه اجرایی قرار می گیرد. دستگاه اجرایی این گونه پروژه ها مکلف به حفظ و نگهداری کلیه اسناد مالی مربوط می باشد.
ماده 10 - دستگاه اجرایی مکلف است میزان و شرح عملیات از محل خودیاری تامین شده و نیز هزینه انجام شده را به تفکیک پروژه ، هر چهارماه یک بار به سازمان برنامه و بودجه استان گزارش نماید.
ماده 11 - مصرف مانده وجوه مربوط به خودیاری در سال بعد بلامانع می باشد.
ماده 12 - مصرف اعتبارات ناشی از خودیاریهای مربوط به بند ( الف ) تبصره ( 16 ) قانون بودجه سال 1371 کل کشور از شمول قانون « محاسبات عمومی » مستثنا بوده و تابع این آیین نامه و قانون« نحوه هزینه کردن اعتباراتی که به موجب قانون از رعایت قانون محاسبات عمومی و سایر مقررات عمومی دولت مستثنا هستند» - مصوب 1364 - خواهد بود. حسابهای مربوط به سهم خودیاری ، جداگانه تهیه و تنظیم و نگهداری خواهد شد.
ماده 13 - در اجرای بند ( ج ) تبصره ( 16 ) قانون « بودجه سال 1372 کل کشور، مبلغ ده میلیار ( 000/000/000/10 ) ریال اعتبار ردیف 503156 قسمت چهارم این قانون در اختیار وزارت آموزش و پرورش قرار می گیرد تا نسبت به تکمیل فضاهای آموزشی نیمه تمامی که توسط افراد خیر و با مشارکت آنان ساخته شده است ، و همچنین طرحهای ملی و استانی در دست اجرا اختصاص یابد.
تبصره 1 - در صورتی که تعاونیها بخواهند از محل خودیاری مردمی نسبت به فعالیتهای آموزشی اقدام نمایند می توانند از اعتبارات این تبصره استفاده نمایند.
تبصره 2 - اعتبار موضوع این ماده جهت تکمیل فضاهای آموزشی نیمه تمامی که توسط افراد خیر و با مشارکت آنان ساخته شده است - در صورتی که بیش از پنجاه درصد (50% ) در مناطق محروم و شصت درصد (60% ) در مناطق غیر محروم یپشرفت فیزیکی داشته باشند و کیفیت کار انجام شده تا این مرحله از لحاظ فنی و استانداردهای مربوط قابل قبول باشد - هزینه می شود.
تبصره 3 - انجام عملیات تکمیلی از محل اعتبار موضوع این ماده پس از واگذاری قطعی واحد آموزشی نیمه تمام به آموزش و پرورش منطقه مربوط امکان پذیر خواهد بود.
تبصره 4 - مبلغ منظور در ردیف فوق با نظر وزارت آموزش و پرورش در اختیار دستگاههای اجرائی محلی استانها قرار می گیرید تا ضمن مبادله موافقتنامه با سازمان برنامه و بودجه و رعایت مفاد این آیین نامه به مصرف برسد.
حسن حبیبی
معاون اول رییس جمهور