هیأت وزیران در جلسه مورخ 1371/1/9 بنا به یپشنهاد مشترک سازمان برنامه و بودجه ، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایرن و وزارت تعاون و به استناد بند) الف ( تبصره ) 3 ( قانون بودجه سال 1371 کل کشور، آئین نامه اجرایی تبصره مزبور را بشرح زیر تصویب نمود:

آئین نامه اجرایی تبصره (3 )قانون بودجه سال 1371 کل کشور
مصوب 1371,01,09

فصل اول - کلیات مشترک

ماده 1 - تسهیلات اعتباری موضوع تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1371 کل کشور از طریق بانکهای ملی ایران ، صادرات ایران و کشاورزی که از این پس به اختصار بانکهای عامل نامیده می شوند، براساس مقررات این آئین نامه نامه تأمین و پرداخت خواهد شد.

ماده 2 - تسهیلات اعتباری مورد نیاز طرحهای تهیه شده در زمینه های کشاورزی (تولیدی ، پوشش انهار، آب و خاک ، صنایع روستایی ، خدمات فنی و روستایی ، بازسازی و نوسازی اماکن دامی و سنتی و منابع طبیعی ) ، صنعتی اعم از تولیدی ، صنایع تبدیلی ، مصالح ساختمانی ، صنایع مورد نیاز کشاورزی ، صنایع دستی ، معدن ، انبار سازی ، سردخانه ، تحقیقاتی ، علمی ، آموزشی ، بهداشتی ، فرهنگی ، هنری ، ورزشی ، سیاحتی ، احداث یا خرید مدارس غیرانتفاعی ، ایجاد آموزشگاههای فنی و حرفه ای آزاد و مشمولان بیمه بیکاری و زلزله زدگان و خود اشتغالی و عمرانی را که دارای توجیهات کامل فنی ، مالی و اقتصادی بوده و فقط از نظر وثیقه و سهم سرمایه گذاری مجری طرح با مقررات بانکها وفق نمی دهند، با رعایت اولویت مناطق محروم کشور و قانون برنامه اول توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و براساس مقررات این آئین نامه حسب مورد به شرح مذکور در فصول این آئین نامه بانکهای عامل پرداخت خواهد شد.

تبصره 1 - شصت درصد ( 60% ) اعتبار تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1371 طبق جدول موضوع ماده ( 4 ( به بخش تعاونی اختصاص می یابد.

تبصره 2 - چهل درصد ( 40% ) مبلغ اعتبار تبصره ( 3 ) به منظور اشتغال ایثارگران آزادگان، جانبازان ، رزمندگان ، خانواده محترم شهدا، مفقودین و اسرا و مهاجرین جنگ تحمیلی در استانهای جنگ زده و خسارت دیدگان از حوادث غیر مترقبه به شرح جدول موضوع ماده ( 4 ) اختصاص می یابد.

تبصره 3 - سازمان برنامه و بودجه استانها و ادارات کل تعاون در استانها، بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی موظفند حداقل چهل درصد ( 40% ) تسهیلات اعتباری تخصیصی را براساس جدول پیوست و با هماهنگی دبیرخانه کمیسیون ویژه امور مناطق استانها مستقر در استانداریها جهت فعالیت بخشها و دهستانهای محروم کشور ( که به تصویب هیأت وزیران رسیده اند ) اختصاص دهند طرحهای اشخاص حقیقی و حقوقی واقع در محدوده مناطق محروم ( غیر از طرحهای موضوع تبصره 2 ) مشمول استفاده از تسهیلات اعتباری این آئین نامه می شوند دستگاههای ذی ربط مکلفند، گزارش مربوط به اجرای طرحهای مناطق محروم را هر شش ماه یکبار به دفتر امور مناطق محروم کشور مستقر در نهاد ریاست جمهوری اسلامی ارسال نمایند.

تبصره 4 - کمیته های برنامه ریزی استانها موظفند مسایل و مشکلات اجرایی طرحهای موضوع این آئین نامه ، خصوصاً طرحهای مربوط به مناطق محروم را بررسی و در مورد رفع موانع اقدام نمایند و نظارت بر حسن اجرای طرحهای مربوط به مناطق را بررسی و در مورد رفع موانع اقدام نمایند. نظارت بر حسن اجرای طرحهای مربوط به مناطق محروم به عهده دبیرخانه کمیسیون ویژه امور مناطق محروم استانها می باشد.

ماده 3 - منابع لازم جهت اجرای طرحهای موضوع این آئین نامه عبارتند از:
1 - سهم سرمایه گذاری مجری طرحهای مشمول .
2 - منابع داخلی بانکهای عامل .
3 - منابع سایر بانکهای تجاری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران .

تبصره 1 - استفاده از منابع مالی سایر بانکهای تجاری برای تأمین کمبود منابع مالی بانکهای عامل ، منحصراً، از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در قالب سیاستهای پولی و بانکی ( مصوبات شورای پول و اعتبار ) و به ترتیبی که این بانک مقرر می نماید امکان پذیر خواهد بود.

تبصره 2 - بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است با هماهنگی شورای پول و اعتبار منابع اعتباری مورد نیاز این تبصره را در اختیار بانک عامل قرار دهد.

تبصره 3 - بانکهای عامل موظفند حداقل نرخ سود و کارمزد مصوب در هر بخش را برای تسهیلات اعتباری موضوع این آئین نامه اعمال نمایند.

ماده 4 - سهم هر یک از بانکهای عامل به شرح جدول زیر و به تفکیک اعتبار مورد نیاز تمامی بخشها و فعالیتهای موضوع ماده (2) تعیین شده است . نحوه توزیع اعتبارات مزبور بین استانها توسط سازمان برنامه و بودجه مشخص می شود و جهت ابلاغ به بانکهای عامل به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران منعکس خواهد شد.

جدول موضوع ماده (4) آئین نامه اجرائی تبصره 3 قانون بودجه سال 1371 کل کشور

بخش	بخش کشاورزی – دامپروری و منابع طبیعی												سهمیه بانکهای عامل			الزامات قانونی
بانک عامل																سهم تعاونی و خصوصی		سهم و نقاط ایثار محروم گران
	پوشش انهار،آب و خاک هیأتهای هفت نفره	خدمات فنی و روستایی بازسازی اماکن سنتی دامی	صناعی روستایی	سایر طرح های تولیدی کشاورزی	جمع	صنعت و معدن مصالح ساختمانی	صناعی دستی	آموزشی ،علمی ،فرهنگی و هنری تحقیقاتی و سیاحتی	بهداشتی و درمانی	ورزشی	سایر طرح ها	جمع	کشاورزی	صادرات ایران (استانها)	ملی ایران	سهم بخش تعاونی از کل	سهم بخش خصوصی از کل	سهم نقاط محروم از جمع کل سهم ایثارگران از جمع کل
بانک کشاورزی	90	5اماکن دامی	-	48	143	-	-	-	-	-	-	143	143	-	-	94	49	50	57
بانک ملی برای بنیاد شهید	-	-	3	3	6	11	-	-	-	-	-	17	-	-	17	-	17	17	6/8
بانک ملی برای بنیاد جانبازان و مستضعفان	-	-	2	3	5	6	-	2	-	-	-	12	-	-	12	-	13	13	5/2
بانک صادرات ایران(-استانها)	5	خدمات فنی روستائی	38	-	23	74	7	48	10	5	10	177	-	177	-	116	61	60	71
جمع	90	10	33	54	178	91	7	50	10	5	10	250	143	177	30	210	140	140	140

* از سر فصل آموزشی حداقل مبلغ چهل درصد (40%) از کل رقم پنجاه میلیارد(50000000000) ریال به طرحهای مدارس غیر انتفاعی ، آموزشگاههای فنی و حرفه ای اختصاص دارد (ده درصد(10%)از پنجاه میلیارد (50000000000) ریال اعتبار مذکور متعلق به آموزشگاههای آزاد فنی و حرفه ای با معرفی وزارت کار وامور اجتماعی می باشد.)
* مبلغ دوازده میلیارد (12000000000) ریال از سهم روستایی این جدول در اجرای طرحهای موضوع فرمان معظم رهبری به استان های ایلام ، لرستان و بوشهر (هر کدام چهار میلیارد 4000000000 ریال) اختصاص دارد.
از منابع مندرج در این جدول مبلغ سی میلیارد (30000000000) به منظور اشتغال مهاجرین جنگ تحمیلی در استانهای جنگزده با هماهنگی ستاد مرکزی بازسازی و سازمان برنامه و بودجه اختصاص می یابد .

تبصره در صورتی که تا پایان شهریور سال 1371، تسهیلات اعتباری تعیین شده به نحو متناسب جذب نشده باشد، تغییرات لازم براساس تقاضاهای واصل شده تا تاریخ مزبور، حداکثر یک نوبت تا پایان سال و به طور یک جا با موافقت سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران داده خواهد شد، دستگاههای ذینفع تغییری حاصل نشود.

ماده 5 - به منظور استفاده از تسهیلات اعتباری موضوع این آئین نامه لازم است در بدو امر ابتدا طرح مربوط که در بردارنده موارد زیر باشد توسط اشخاص حقیقی و حقوقی متقاضی تهیه و همزمان به بانک عامل (در تمامی موارد ) و سازمان برنامه و بودجه استانها و ادارات کل تعاون ( حسب مورد ) ارایه شود:
1 - گزارش توجیهی برای اجرای طرح مشتمل بر توجیه اقتصادی ، مالی و فنی .
2 - شرح عملیات اجرایی و یپش بینی ها و اطلاعات لازم در رابطه با ایجاد بازسازی ، توسعه ، تکمیل و راه اندازی مجدد و واحدهای تولیدی و سایر طرحهای موضوع ماده ( 2 ) این آئین نامه .
3 - مشخصات متقاضی یا متقاضیان ، چگونگی و میزان مالکیت آنان ، سوابق کار در رشته های مربوط و مهارتهای شخصی .
4 - تعیین نحوه تأمین زمین محل استقرار و اجرای طرح .
5 - مجوزهای لازم مانند موافقت اصولی ، پروانه دامداری ، پروانه تأسیس ، پروانه بهره برداری .
6 - برآورد میزان سرمایه لازم برای اجرای طرح به تفکیک میزان سرمایه گذاری ثابت و سرمایه در گردش مورد نیاز و تعیین نحوه تأمین ارز مورد نیاز توسط سازمان ذیربط.
7 - یپش بینی صورتهای مالی طرح از قبیل صورت سود و زیان ، گردش وجوه نقدی و ترازنامه .
8 - برآورد طول عمر مفید و طول مدت اجرای طرح همچنین طول مدت باز پرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی .

تبصره 1 - طرحهای مربوط به خانواده معظم شهدا وجانبازان انقلاب اسلامی ، مستقیم به بانک ملی ایران و طرحهای پوشش انهار و آب و خاک با مشخصات مورد عمل در سال 1370 به بانک کشاورزی ارایه خواهد شد.

تبصره 2 - طرحهای زلزه زدگان در مناطق زلزله زده و مهاجرین جنگ تحمیلی در استانهای جنگ زده و خسارت دیدگان ناشی از حوادث غیرمترقبه در استانهای ذیربط و معلولان تحت پوشش سازمان بهزیستی مشمول مصوبه کمیته برنامه ریزی استان یا کمیته موضوع ماده ( 12 ) آئین نامه حسب مورد
خواهند بود.

تبصره 3 - طرحهای خود اشتغالی ، خدمات فنی و روستایی ، صنایع دستی ، بازسازی و نوسازی اماکن دامی سنتی با هزینه اجرایی کمتر از پنج میلیون (5000000) ریال ، با ارایه پروانه تأسیس یا مجوزهای صادر شده از سوی دستگاههای ذیربط ( حسب مورد ) پس از تأیید سازمان برنامه و بودجه استان و با رعایت مفاد این آئین نامه به استثنای مواد ( 5 ) و (6 ) ، براساس دستورالعملهای اجرایی انواع تسهیلات اعتباری موضوع قانون عملیات بانکی بدون ربا، توسط بانک عامل پوشش مالی داده می شوند.

تبصره - فرم مشخصات طرح یپشنهادی به بانکهای عامل که حاوی اطلاعات مورد نیاز و اولویتهای اجرایی مربوط به نوع و ماهیت طرحهای مختلف بخشهای تولیدی بوده و در سال 1370 مورد استفاده قرار گرفته است ، حسب مورد در سال 1371 نیز ملاک عمل خواهد بود.

ماده 6 - بانکهای عامل پس از بررسی های لازم و تشخیص اینکه طرحهای یپشنهادی براساس ماده(5) این آئین نامه دارای توجیهات لازم از نظر فنی ، مالی و اقتصادی می باشند، نظرات خود را حداکثر ظرف مدت) 30 (روز حسب مورد به سازمان برنامه و بودجه استان یا کمیته موضوع ماده ( 12 ) یا متقاضی و در مورد طرحهای مهاجرین جنگ تحمیلی ، جانبازان ، آزادگان ، خانواده محترم شهدا، مفقودین ، اسرا، پوشش انهار و آب وخاک به نهاد مربوط یا متقاضی اعلام خواهند نمود.
سازمان برنامه و بودجه استان موظف است طرحهای فوق را همراه با نظر بانک بلافاصله به اعضای کمیسیون مرکب از نمایندگان ذیصلاح و مطلع استانداری بانک عامل ، سازمان برنامه و بودجه استان ، ادارات کل امور اقتصادی و دارایی ، اداره کل تعاون استان و حسب مورد یک نفر به معرفی دستگاه ذیربط ) ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ، تربیت بدنی ، آموزش و پرورش ، بهداشت و درمان ، کشاورزی ، صنایع ، صنایع سنگین ، معادن و فلزات ، جهاد سازندگی ) اعلام و حداکثر یک هفته بعد در جلسه کمیسیون که در محل سازمان برنامه وبودجه استان تشکیل می گردد، مطرح نمایند.
کمیسیون موظف است حداکثر ظرف مدت بیست ( 20 ) روز طرحهای مزبور را از نظر فنی ، مالی و اقتصادی به دقت مورد بررسی قرار دهد و در صورت تأیید کامل طرح ( با حداقل چهار رأی مثبت ) ، مراتب را در کمیته برنامه ریزی استان مطرح نماید. در صورت تصویب طرح در کمیته برنامه ریزی استان یا کمیته موضوع ماده ) 12 ( حسب مورد بانک عامل در مورد طرحهای با اعتبار کمتر از سیصد میلیون (300000000) ریال در بخشهای برخوردار و کمتر از ششصد میلیون (600000000) ریال در مورد طرحهای نقاط محروم و تعاونیهای ایثارگران قرار داد لازم را با متقاضی منعقد خواهد نمود.
طرحهای مصوب با اعتبار بیش از مبالغ فوق الذکر می باید قبلا از طریق سازمان برنامه و بودجه استان جهت بررسی نهایی و ارائه به هیأت وزیران به سازمان برنامه و بودجه ارسال گردد. در صورت عدم تأیید طرح توسط بانک ، کمیسیون و کمیته موضوع این ماده موضوع قابل بررسی در کمیته برنامه ریزی استان نخواهد بود.

تبصره 1 - ادارات کل تعاون در استانها موظفند، عنداللزوم با همکاری سایر دستگاههای اجرایی نسبت به تهیه طرحهای مربوط به تعاونیهای ایثارگران اقدام نمایند و کلیه دستگاههای اجرایی ذی ربط در تهیه طرحها، صدور موافقت اصولی و سایر مجوزها و سایر اقداماتی که برای ارایه و اجرای طرح لازم است همکاری خواهند نمود.

تبصره 2 - کمیته برنامه ریزی استان و کمیته موضوع ماده ( 12 ) موظفند در تصویب طرحها، آن دسته از طرحهایی که کمترین ارزبری را دارا می باشند یا صرفه جویی ارزی ایجاد می کنند یا تولیدات و بازدهی آنها زیربنایی و اشتغال زا بوده یا به عنوان مواد اولیه مورد مصرف صنایع دیگر خواهند بود، در اولویت قرار دهند، طرحهای علمی ، فرهنگی ، هنری ، سیاحتی و بهداشتی در صورت تأمین ارز مورد نیاز از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی ( حسب مورد ) از شمول حکم این تبصره خارج می باشند. کمیته تخصیص ارز نیز ارز مورد نیاز طرحهای مصوب موضوع این آئین نامه را با اولویت ایثارگران ، مناطق محروم و جنگزده و زلزله زده یپش بینی و تأمین می نماید.

تبصره 3 - سازمان برنامه و بودجه استانها موظفند در جلسات کمیته برنامه ریزی استان که به منظور بررسی طرحهای ارجاعی تشکیل می گردد از نماینده بانک عامل در تمامی جلسات و سایر دستگاههای اجرایی ذیربط ) حسب مورد ( دعوت به عمل آورند.

تبصره 4 - بانکهای عامل در صورت کمبود کارشناس می توانند از امکانات کارشناسی استان استفاده نمایند و سازمانها، ادارات کل و نهادهای دولتی استان موظفند براساس درخواست بانک ، در بررسی طرحهای یپشنهادی همکاری لازم را معمول دارند.

ماده 7 - بانکهای عامل موظفند حسب مورد، تسهیلات اعتباری مربوط به طرحهای مصوب را در چارچوب ضوابط و دستورالعملهای اجرایی انواع تسهیلات اعتباری موضوع قانون عملیات بانکی بدون ربا و سایر مقررات بانکی مربوط تأمین و ترتیبی اتخاذ نمایند که تسهیلات موضوع تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1371 کل کشور با اولویت کامل و در قالب سقف مجاز اعطای تسهیلات اعتباری مصوب شورای پول و اعتبار قابل اعطا باشد.

تبصره - تأمین اعتبارات مورد نیاز طرحهای ارجاعی در سال 1371، صرفاً با رعایت میزان سهمیه تخصیصی به هر استان یا نهاد یا بخش در همان سال صورت می گیرد و تخصیص بخشی از تسهیلات لازم از محل اعتبارات سالهای آینده به لحاظ احتمال بروز تغییراتی در ضوابط مربوط امکان پذیر نمی باشد.

ماده 8 - مجریان طرحها موظفند طرح مورد نظر را تا زمانی به بانک عامل ارایه دهند که تصویب آن طرح تا پایان اسفند ماه سال 1371 امکان پذیر باشد و در صورت تصویب تا بهمن ماه سال بعد قرارداد لازم را با بانک عامل منعقد نمایند.

ماده 9 - بانکهای عامل موظفند منابع اعتبارات طرحهای مصوب موضوع این آئین نامه را متناسب با یپشرفت اجرای طرح و همزمان با مصرف سهم متقاضی ( به میزان تصویب شده ) ، در اختیار متقاضیان قرار دهند.
طول مدت اجرای طرح ، مدت زمان لازم برای پرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی و تاریخ شروع بازپرداخت این قبیل تسهیلات به میزانی خواهد بود که در کمیسیون و کمیته موضوع ماده ( 5 ) این آئین نامه یا بانک عامل ) حسب مورد ( بررسی گردیده و به تصویب کمیته برنامه ریزی استان یا کمیته موضوع ماده ( 12 ) یا بانک مربوط رسیده باشد. در هر حال تاریخ شروع بازپرداخت قبل از شروع بهره برداری نخواهد بود.

تبصره - مجموع مدت بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی با احتساب طول دوره اجرای طرح (مصوب 1371) نباید حداکثر بیش از ده (10) سال برای طرحهای تولیدی و احداث ساختمان سینما و مدارس غیر انتفاعی و حداکثر هفت (7) سال برب سایر طرحها باشد. مدت مزبور به نحوی تعیین خواهد شد که بازپرداخت تسهیلات اعتباری بانکی مقدم بر بازگشت سایر منابع سرمایه گذاری باشد.

ماده 10 - در صورتی که اجرای طرحهای مصوب موضوع تبصره ( 3 ) قوانین بودجه سنواتی کل کور بیش از مدت یپش بینی شده در طرح طول بکشد و علل این تاخیر بنا به تشخیص بانک عامل موجه بوده و خارج از حیطه کنترل و عمل مجریان طرحها باشد، بانک عامل با رعایت ضوابط و مقررات موضوع این آئین نامه نسبت به تغییر تاریخ شروع بازپرداخت تسهیلات اعتباری طرحهای مزبور اقدام می نماید. مشروط بر اینکه مجموع طول مدت اجرا و بازپرداخت تسهیلات اعتباری از مدت زمان مذکور در تبصره ذیل ماده ( 9 ) این آئین نامه بیشتر نگردد. در صورتی که براساس مفاد این ماده ، مدت اجرا تمدید و زمان شروع بازپرداخت در مورد طرحی تغییر یابد، مدت زمان تمدید شده مشمول جریمه تاخیر نمی باشد و سود پیش بینی شده در طرح به آن تعلق می گیرد.

ماده 11 - سهم منابع سرمایه گذاری مجری طرح در مورد طرحهای مربوط به صنایع روستایی ، خود اشتغالی ، خدمات فنی و روستایی ، بازسازی و نوسازی اماکن دامی سنتی ، تعاونیهای تولیدی و عمرانی و اشتغالی ایثارگران به پیشنهاد مرجع تصویب کننده طرح درحد توان مجری و حداقل پنج درصد (5 %) و در سایر موارد حداقل ده درصد (10 %) کل سرمایه گذاری ( مجموع سرمایه ثابت و سرمایه در گردش ) تعیین می گردد.

ماده 12 - طرحهای تولیدی و عمرانی ( اعم از تعاونی و غیر تعاونی ) که حداقل هشتاد درصد (80 %) مجریان آن را رزمندگان داوطلب که حداقل ) 6 ( ماه متوالی یا یک سال متناوب ( غیر از دوران سربازی ) در جبهه ها بوده اند، یا جانبازان ، آزادگان و مهاجرین جنگ تحمیلی یا خانواده معظم شهدا مفقودین ، اسرا ( فرزند، همسر، پدر و مادر و یا برادر ) تشکیل دهند. در صورتی که به تشخیص بنیاد شهید، بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی ، ستاد امور آزادگان ، ستاد بازسازی و نوسازی مناطق جنگزده و وزارت تعاون حسب مورد توانایی مالی نداشته باشند، از پردخت تمام یا قسمتی از سهم آورده متقاضی معاف می باشند و هزینه های مربوط ارایه خدمات دستگاههای دولتی و وابسته به دولت ، تهیه طرح ، گرفتن موافقت اصولی و پروانه و سایر مجوزهای و بررسی طرح به وسیله بانک و سایر مراجع ذیربط جزو هزینه های طرح محسوب می گردد. طرحهای تعاونیهای مذکور و سایر متقاضیان ) شرکتهای غیر تعاونی متشکل از ایثارگران ( در کمیته ای متشکل از استاندار، مدیرکل تعاون ، رئیس سازمان برنامه و بودجه استان ، نماینده بانک عامل ، مدیر کل دستگاه ذیربط حسب مورد بررسی شده و پس از تصویب ، بانک موظف است بلافاصله نسبت به انعقاد قرارداد اقدام نماید. دبیرخانه این کمیته اداره کل تعاون استان می باشد.

ماده 13 - سرمایه در گردش مورد نیاز واحدهای تولیدی موجود با رعایت مفاد این آئین نامه از محل تسهیلات اعتباری موضوع تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1371 کل کشور قابل تأمین می باشد. تسهیلات اعتباری مربوط به سرمایه در گردش تحت هیچ عنوان نباید به مصرف بازپرداخت بدهیهای قبلی استفاده کنندگان برسد.

ماده 14 - سازمان برنامه و بودجه موظف است به نیابت از طرف دولت ، کارمزد و سود طرحهای مذکور در ذیل را به میزان شش درصد (6% ) تعهد و پرداخت نماید:
1 - طرحهای پوشش انهار، آب و خاک ، صنایع روستایی ، صنایع دستی ، فرهنگی ، هنری ، سیاحتی و ورزشی کل کشور.
2 - طرحهای مربوط به ایثارگران و معلولان تحت پوشش سازمان بهزیستی
3 - طرحهای مهاجرین جنگ تحمیلی در استانهای جنگزده .
4 - طرحهای بخشها و دهستانهای محروم کشور.
5 - طرحهای تعاونی تولیدی .
6 - طرحهای مربوط به احداث یا خرید مدارس غیرانتفاعی .
7 - طرحهای ایجاد آموزشگاههای فنی و حرفه ای آزاد و مشمولان بیمه بیکاری .
8 - طرحهای بازسازی و نوسازی اماکن دامی .

ماده 15 - الف - اعتبار منظور شده در ردیف 702104 به منظور پرداخت اقساط معوق لاوصول ناشی از اجرای تبصره ( 33 ) قانون بودجه سال 1359 و تبصره ( 3 ) قانون بودجه سالهای 1360 لغایت 1370 می باشد که بنا به پیشنهاد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تأیید سازمان برنامه و بودجه قابل پرداخت خواهد بود.
ب - اعتبار منظور شده در ردیف 601027 به منظور پرداخت کارمزد و سود تضمین شده ناشی از اجرای تبصره ( 3 ) قوانین بودجه سنوات 1361 لغایت 1370 می باشد که بنا به پیشنهاد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تأیید سازمان برنامه و بودجه قابل پرداخت خواهد بود.
ج - اعتبار منظور شده در ردیف 503150 به منظور تهیه طرحهای با توجیهات کامل اقتصادی ، فنی و مالی در اختیار وزارت تعاون قرار خواهد گرفت تا پس از مبادله موافقت نامه با سازمان برنامه و بودجه به مصرف برسد.

ماده 16 - دستگاهها و نهادهای مذکور در تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1371 کل کشور موظفند گزارش عملکرد تسهیلات اعتباری موضوع این آئین نامه را هر چهار ماه یک بار از طریق سازمان برنامه و بودجه به کمیسیونهای برنامه و بودجه ، دیوان محاسبات و امور اقتصادی و دارایی مجلس شورای اسلامی ارسال دارند.

ماده 17 - بانکهای عامل موظفند همه ساله مانده مطالبات معوق لاوصول خود ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری برای اجرای طرحهایی که براساس مفاد این آئین نامه به تصویب رسیده اند به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال نمایند. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران همه ساله میزان این گونه مطالبات را تنظیم و حداکثر تا پایان شهریور ماه به سازمان برنامه و بودجه اعلام خواهد نمود. سازمان برنامه و بودجه موظف است مانده مطالبات مذکور را به میزانی که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام شده است طی پنج سال در لوایح بودجه سالانه کل کشور منظور نماید.

تبصره 1 - کمیته برنامه ریزی و ادارات کل تعاون موظفند موارد مربوط به عدم پازپرداخت تسهیلات اعتباری و سایر مشکلات طرحها را بررسی و حتی الامکان تسهیلات لازم را در جهت رفع مشکلات اجرایی طرحها فراهم نموده و ترتیبی اتخاذ نمایند تا بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی این گونه طرحها به موقع صورت پذیرد.

تبصره 2 - در مواردی که واحدهایی از محل اعتبارات موضوع تبصره ( 3 ) قوانین بودجه سنواتی به مرحله اجرا در آمده یا ایجاد گردیده اند و در حال حاضر قادر به فعالیت یا بازیافت اقتصادی نیستند یا در حال بهره برداری بوده ولی به دلایل غیر موجه نسبت به بازپرداخت اقساط مقرر اقدام نمی نمایند، واحدهای مزبور بنا به پیشنهاد بانک عامل و موافقت کمیته برنامه ریزی و کمیته ( 5 ) نفره موضوع ماده ( 2 ) حسب مورد به فروش می رسند ( نحوه فروش توسط کمیته های مزبور تعیین می گردد ) و پس از تأمین مطالبات بانک از محل درآمد فروش ، باقیمانده در حساب خاصی نگهداری می گردد. در صورت کمبود درآمد فروش ، مانده مطالبات جهت تأمین به سازمان برنامه و بودجه اعلام خواهد شد.

ماده 18 - بانکهای عامل موظفند هر شش ماه یک بار راساً و براساس منابع اطلاعاتی خود، گزارش عملکرد تسهیلات اعتباری اعطایی شامل انواع و میزان تسهیلات اعتباری اعطایی و نوع طرحها همچنین میزان بدهی ناشی از مطالبات معوق لاوصول و نز میزان کارمزد و سود سهم دولت در مورد طرحهای مشمول و سایر اطلاعات لازم را به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال نمایند.

ماده 19 - ادارات کل تعاون به نیابت از طرف تعاونیهای تحت پوشش خود همچنین وزارت جهاد سازندگی و وزارت کار و امور اجتماعی به نیابت از طرف متقاضیان استفاده از تسهیلات اعتباری مربوط به بخش صنایع روستایی و بازسازی و نوسازی اماکن دامی سنتی و خدمات فنی روستایی و طرحهای خود اشتغالی می توانند اقدامات لازم را مطابق مفاد این آئین نامه و بنا به درخواست آنان ، تا مرحله قبل از عقد قرارداد انجام دهند. در هر حال ، قرارداد لازم بین بانک و استفاده کننده از تسهیلات اعتباری منعقد خواهد شد.

ماده 20 - وزارت بازرگانی و دستگاههای اجرایی استانها موظفند آب و برق ، ماده اولیه ، مصالح ساختمانی و سایر نیازهای طرحهای مصوب این آئین نامه را با اولویت ایثارگران ، مناطق محروم و جنگزده و زلزله زده در قالب تراز فیزیکی تأمین نمایند.

ماده 21 - تضمینهای تسهیلات اعتباری موضوع این آئین نامه عبارتنداز :
1 - تضمین های مربوط به طرحهای قابل بررسی توسط بانک ملی ایران به شرح ماده ( 30 ) .
2 - اعطای اجازه برداشت از حسابهای بانکهای عامل به بانکهای تجاری تأمین کننده کمبود منابع اعتباری ) موضوع بند 3 ماده 3 این آئین نامه ( با هماهنگی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران .
3 - سازمان برنامه و بودجه به نیابت از طرف دولت مکلف است اعتبار لازم جهت تأمین و پرداخت تفاوت کارمزد و سود سهم دولت به میزان شش درصد (6% ) مربوط به تسهیلات اعتباری اعطایی به طرحهای موضوع ماده ) 14 ( این آئین نامه و مطالبات معوق بانکهای عامل ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری به طرحهای مصوب موضوع این آئین نامه را در لوایح بودجه سالیانه کل کشور حداکثر ظرف ( 5 ) سال منظور و به بانکهای عامل پرداخت نماید.
4 - کلیه مستحدثات ، اموال و داراییهای قابل توثیق ناشی از اجرای طرحهای موضوع این آئین نامه در وثیقه بانکهای عامل قرار خواهند گرفت و چنانچه براساس ضوابط موجود بانکها، توثیق زمین محل اجرای طرح امکان پذیر نباشد، بانکهای عامل می توانند علاوه بر توثیق مستحدثات ، اموال و داراییهای یپش بینی شده در طرح که روی زمین احداث و یا نصب می گردند، به منظور جبران نقیصه عدم امکان توثیق زمین سفته به امضای متقاضی نیر دریافت نمایند.

تبصره 1 - تضمین دولت موضوع بند ( 3 ) این ماده نافی وظایف بانکهای عامل جهت وصول مطالبات ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری موضوع این آئین نامه نبوده و بانکهای عامل مکلفند جهت حفظ حقوق خود اقدامات قانونی لازم را جهت مصرف و بازپرداخت تسهیلات اعتباری اعطایی به عمل آورند و در موارد زیر بر مصرف و بازپرداخت تسهیلات اعتباری اعطایی نظارت نمایند.
1 - نظارت بر مصرف صحیح تسهیلات اعتباری اعطایی متناسب با یپشرفت اجرای طرح .
2 - نظارت بر بازپرداخت بدهیهای ناشی از تسهیلات اعتباری دریافتی از محل درآمد طرح .

تبصره 2 - استفاده کنندگان از تسهیلات اعتباری موضوع این آئین نامه موظفند اقساط تسهیلات اعتباری دریافتی را به موقع پرداخت نمایند. عدم پرداخت به موقع اقساط بدهی استفاده کنندگان از تسهیلات اعتباری مزبور در حکم تصرف غیر قانونی در اموال دولتی محسوب می شود.

فصل دوم - ضوابط مورد عمل برای بانک سپه

ماده 22 - بانک سپه مکلف است پس از رسیدگیهای لازم تمام یا قسمتی از مایملک آن تعداد از شرکتهای تعاونی زیر پوشش وزارت تعاون که قابلیت واریز وام دریافتی را ندارند طبق مقررات ضمن عقد به فروش رسانده و از محل موجودی و مطالبات شرکت و اموال و داراییهای سهامداران شرکت و درآمد فروش ، مطالبات خود و دولت را تأمین و پرداخت نماید.

تبصره 1 - اعتبار منظور شده در ردیف 702103 جهت پرداخت تفاوت کارمزد و سود ویژه سهم دولت و اقساط معوق لاوصول ناشی از اعطای وام پنجاه میلیارد ) 50000000000 ( ریالی بانک سپه در اجرای قانون اشتغال فارغ التحصیلان بیکار می باشد که با اعلام بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تأیید سازمان برنامه و بودجه به بانک سپه قابل پرداخت خواهد بود.

تبصره 2 - چنانچه مجموع وجوه حاصل از اقدامات مذکور در این ماده ( فروش مایملک شرکتها ) ، تکافوی پرداخت کامل مطالبات بانک را ننماید، سازمان برنامه و بودجه مکلف است مانده مطالبات پرداخت نشده و معوق لاوصول را ا این بابت بر اساس اسناد و مدارک ارایه شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از محل ردیف 702103 پرداخت نماید.

تبصره 3 - در مورد پرداخت تعهدات دولتی ناشی از اسناد ماده در سالهای گذشته حداکثر دو سال پس از آخرین بازپرداخت توسط گیرنده تسهیلات ملاک محاسبه سود و کارمزد بانک خواهد بود و مازاد برآن ناشی از تعلل بانک در وصول مطالبات قانونی تلقی گردیده و جزو مطالبات بانک از دولت محسوب نخواهد شد.

تبصره 4 - وزارت تعاون مکلف است کلیه اسناد و قراردادها و مدارک و تعهدات و اطلاعات و وثایق مربوط به این شرکتها و سهامداران آنها را که در اختیار دارد به منظور فراهم آوردن امکان وصول مطالبات در اختیار بانک سپه قرار دهد.

ماده 23 - وضعیت شرکتهای تعاونی تحت پوشش وزارت تعاون ، توسط کمیسیونی متشکل از نمایندگان ثابت و تام الاختیار سازمان برنامه و بودجه ، بانک سپه و وزارت تعاون مورد رسیدگی قرار گرفته و در صورت تشخیص اینکه هر یک از شرکتهای تعاونی مزبور قابلیت بازیافت نداشته و قادر به بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی نمی باشند، تمام یا قسمتی از مایملک آنها با رعایت سایر ضوابط و مقررات مندرج در آئین نامه اجرایی بند ( 9 ) تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1368 کل کشور ( به استثنای ماده 7 آن) از طریق مزایده یا ترک تشریفات یا هر طریق دیگری که به صرفه و صلاح دولت باشد به فروش می رسد و از محل درآمد فروش ، مطالبات بانک دولت تأمین پرداخت می گردد.

فصل سوم - ضوابط خاص مورد عمل برای بانک کشاورزی

ماده 24 - تسهیلات اعتباری مربوط به بخش کشاورزی ) پوشش انهار، آب و برق ، خاک ، صنایع روستایی ، بازسازی و نوسازی اماکن دامی سنتی ، خدمات فنی و روستاها، با عاملیت بانک کشاورزی در اختیار متقاضیان واجد شرایط قرار خواهد گرفت .

تبصره 1 - تهیه طرح شامل نوع مالکیت ، مشخصات فنی پروژه ، براورد هزینه ها، مدت زمان لازم برای اجرای طرح ، مدت استهلاک تسهیلات ، زمان شروع بازپرداخت و سایر ویژگیهای طرح حسب مورد برعهده وزارتخانه های کشاورزی و جهاد سازندگی و هیأتهای هفت نفره واگذاری زمین خواهد بود.

تبصره 2 - طرحهای پوشش انهار و آب و خاک با معرفی و تأیید وزارت کشاورزی و طرحهای بازسازی و نوسازی اماکن دامی سنتی ، صنایع روستایی و خدمات فنی و روستایی با معرفی و تأیید وزارت جهاد سازندگی مستقیم به بانک کشاورزی ارایه خواهد شد.

تبصره 3 - تسهیلات اعتباری مربوط به هیأتهای هفت نفره به کشاورزان و تعاونیهای که در اجرای لایحه قانونی مصوب 1359/1/26 شورای انقلاب اسلامی یا قانونی اراضی کشت موقت مصوب 1365/8/7 مجلس شورای اسلامی زمین دریافت داشته یا صاحب زمین می شوند اختصاص می یابد تا با معرفی هیأتهای هفت نفره و منحصراً، برای مصارف آب ، خاک ، حفرچاه ، تجهیزات و تأمین ادوات مورد نیاز در اختیار آنان قرار گیرد.

ماده 25 - بانک کشاورزی موظف است تسهیلات اعتباری طرحهای موضوع ماده ( 23 ) این آئین نامه را که دارای توجیهات فنی ، مالی و اقتصادی بوده و فقط از نظر سهم سرمایه گذاری و وثیقه با مقررات بانکها وفق نمی دهند، پس از تأیید سازمان برنامه و بودجه استان با رعایت مفاد موارد مربوط مذکور در این آئین نامه و متناسب با یپشرفت عملیات پرداخت نماید.

تبصره - با توجه به اینکه فعالیت کشاورزان در رابطه با طرح پوشش انهار و صورت دسته جمعی بوده و اساس وامهای متعلق همزمان و به طور یک جا به گروههای متشکل از کشاورزان صرفنظر از عدم عضویت آنان در چارچوب شرکتهای تعاونی قابل پرداخت می باشد، این گونه پرداختها نیز می تواند در عداد اعطای تسهیلات به شرکتهای تعاونی قلمداد گردد.

فصل چهارم - ضوابط خاص مورد عمل برای بانک ملی ایران

ماده 26 - تسهیلات اعتباری تخصیص یافته به بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان منحصراً جهت فراهم نمودن موجبات اشتغال جانبازان و فرزندان ، همسران ، پدران و مادران و برادران شهدا مفقودین و اسرای جنگ تحمیلی در زمینه های کشاورزی ، صنایع روستایی ، صنعت و مصالح ساختمانی ، معدن و خدماتی با روشهای ذیل توسط بانک ملی ایران اعطا خواهد شد:
1 - توسعه شرکتهای موجود
2 - سرمایه گذاری در طرحهای تولیدی و خدماتی

تبصره - بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان موظفند حداقل هشتاد درصد )80 %) از اعتبارات تخصیصی را به طرحهای مورد نظر در شهرستانها اختصاص دهند.

ماده 27 - بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان موظفند حسب مورد افراد مذکور در ماده ( 26 ) را در طرحها و شرکتهایی که به هر عنوان از تسهیلات موضوع این آئین نامه استفاده می نمایند ضمن اشتغال آنها حداکثر ظرف مدت دو سال پس از آغاز بهره برداری سهیم نمایند. اشتغال مالکیت به شرح فوق ، رافع تضمینهای مربوط نخواهد بود.

ماده 28 - طرحهای مربوط به خانواده معظم شهدا، مفقودین و اسرا، توسط عالیترین مقام بنیاد شهید انقلاب اسلامی یا نماینده وی در مورد جانبازان توسط ریاست بنیاد مستضعفان و جانبازان یا نماینده وی به منظور استفاده از تسهیلات اعتباری کتباً به بانک ملی ایران ارایه خواهد شد.

تبصره 1 - بانک ملی ایران قبل از تعیین محل استقرار طرح و مشخصات حقوقی آن توسط بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان بررسی طرحهای یپشنهادی را آغاز نموده و نظر خود را دایر بر رد یا قبول طرح اعلام خواهد نمود. در هر حال اعطای تسهیلات ، موکول به تعیین محل استقرار طرح و ارایه مشخصات حقوقی زمین و موافقت اصولی طرحها ( در مورد طرحهای کشاورزی پروانه تأسیس ) و سایر مجوزهای لازم خواهد بود.

تبصره 2 - بانکی ملی ایران با رعایت مقررات داخلی خود می تواند تا پانزده درصد (15% ) از هزینه های ثابت طرحها را تحت عنوان هزینه های مقدماتی حداکثر ( 10 (روز پس از ارایه موافقت اصولی وزارتخانه یا ارگان ذیربط در مورد هر طرح در اختیار مجری مربوط که از طرف بنیاد شهید یا مستضعفان و جانبازان معرفی شده است اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی قرار دهد.

ماده 29 - بانک ملی ایران پس از بررسیهای لازم و تشخیص اینکه طرحهای یپشنهادی دارای توجیهات لازم از نظر فنی ، مالی و اقتصادی می باشند، پس از اخذ تضمین کافی به شرح ماده ( 30 ) تسهیلات اعتباری مورد نیاز را در قالب قرارداد فیمابین بانک و مجری طرح معرفی شده توسط بنیاد شهید انقلاب اسلامی یا بنیاد مستضعفان و جانبازان ، متناسب با یپشرفت عملیات اجرایی طرح بدون در نظر گرفتن سهم سرمایه گذاری مجری طرح تأمین نماید.

ماده 30 - تضمینهایی که در قبال تسهیلات اعطایی به طرحهای مشمول توسط بانک ملی ایران اخذ خواهد شد عبارتند از :
1 - تفویض اختیار غیر قابل برگشت برداشت از کلیه حسابهای فعلی و آتی واحد اشتغال بنیاد شهید یا هر واحدی که در آینده وظایف این واحد را به عهده داشته باشد و برداشت از حسابهای بنیاد مستضعفان و جانبازان ( حسب مورد ) نزد کلیه بانکهای کشور به بانک ملی ایران که در قرارداد مربوط به طرح گنجانیده خواهد شد.
2 - توثیق کلیه مستحدثات اموال منقول و غیر منقول و داراییهای قابل توثیق ناشی از اجرای طرح نزد بانک ملی ایران .
3 - در مورد آن دسته از جانبازان و خانواده معظم شهدا، اسرا و مفقودین که به لحاظ نوع و محل اجرای طرح قادر به سپردن وثیقه موضوع بند ( 2 ) این ماده نمی باشند، ضمانت کتبی بنیاد شهید، بنیاد مستضعفان و جانبازان ) حسب مورد ( جایگزین خواهد شد.
4 - نهادهای مذکور در این فصل ) حسب مورد (بازپرداخت مطالبات بانکی ملی ایران ناشی از اعطای تسهیلات موضوع این آئین نامه را بدون قید و شرط و به طور غیر قابل برگشت تعهد و تضمین می نمایند.

ماده 31 - مهلت لازم برای بازپرداخت تسهیلات اعطایی توسط بانک ملی ایران با توجه به ماهیت طرح و حداکثر ( 10 ) سال تعیین می گردد. اولین قسط بازپرداخت شش ماه پس از شروع بهره برداری خواهد بود.

ماده 32 - بانک ملی ایران حداکثر ظرف مدت ( 30 ) روز طرحهای کمتر از پنجاه میلیون ریال و حداکثر ظرف ( 45 ) روز سایر طرحها را بررسی و نتیجه را حسب مورد به ارایه کننده طرح اعلام می نماید. در صورتی که طرحی قابل توجیه نباشد دلایل آن می باید از طرف بانک ملی ایران به ارایه کننده منعکس گردد.

ماده 33 - ضوابط مندرج در ماده ( 3 ) آئین نامه اجرایی تبصره ( 3 ) قانون بودجه سال 1369 کل کشور در مورد نحوه انتقال طرحهای مربوط به اشتغال جانبازان از بنیاد شهید انقلاب اسلامی به بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی در سال 1371 نیز ملاک عمل خواهد بود.

حسن حبیبی
معاون اول رئیس