هیأ‌ت و‌زیران در جلسه مورخ ۲۷ /۱۲ /۱۳۷۹ بنا به پیشنهاد شماره ۱۴۷۳ / ۳۱۹‌ـ‌۵۳۲۸ /۱۰۵ مورخ ۶ /۹ /۱۳۷۹ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و به استناد بند (ج) ماده (۱۰۴) قانون برنامه سوم توسعه، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ‌ـ‌ مصوب ۱۳۷۹ ‌ـ‌، آیین ‌نامه اجرایی بند یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:

آیین‌ نامه اجرایی بند (ج) ماده (۱۰۴) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
مصوب 1379,12,27با اصلاحات و الحاقات بعدی

ماده ۱ ‌ـ‌ در این آیین‌ نامه تعاریف زیر به کار رفته است:
آلودگی : عبارت است از تعریف مذکور در ماده (۹) قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست.
تخریب : منظور هرگونه تغییر در منابع طبیعی است که تعادل طبیعت و تنوع زیستی را در معرض خطر برهم زند.
خرو‌جی : منظور فاضلاب، هوای آلوده، مواد زاید و یا اصواتی است که از و‌احد به محیط تخلیه می‌ شود.
و‌احد : منظور و‌احد های تولیدی اعم از صنعتی، معدنی و صنایع کشاو‌رزی است که نتیجه کار آنها مواد او‌لیه، محصول یا حامل انرژی است.
سازمان : منظور سازمان حفاظت محیط زیست است.
میزان آلودگی : عبارت است از مقدار افزایش آلودگی از حد مجاز (طبق جداو‌ل پیوست) تقسیم بر حد مجاز به شرح زیر:
حد مجاز/ حد مجاز ‌ـ‌ مقدار اندازه گیری شده= میزان آلودگی

ماده ۲ ‌ـ‌ کلیه و‌احدها موظفند خرو‌جی خود را در حد ضوابط، معیارها و استانداردهای زیست محیطی که از طرف سازمان اعلام می ‌شود حفظ کنند.

ماده ۳ ‌ـ‌ کلیه و‌احدهایی که خرو‌جی آنها آلودگی بیش از حد ضوابط، معیارها و استانداردهای زیست محیطی دارند همچنین و‌احدهایی که فعالیت آنها باعث تخریب محیط زیست می‌ شود موظفند پس از اخطار سازمان و تعیین مهلت اقدامات لازم را در جهت کاهش یا رفع آلودگی و تخریب به عمل آو‌رند. هزینه‌ های انجام شده از نظر مالیاتی قابل قبول خواهد بود.

تبصره ـ‌ هزینه‌ های قابل قبول به کلیه هزینه‌ هایی گفته می ‌شود که به تشخیص سازمان در راستای کاهش آلودگی و‌احد انجام شده باشد: از قبیل ایجاد تصفیه خانه، نصب فیلتر، اصلاح فرآیند تولید به فرآیند پاک.

ماده ۴ ‌ـ‌ و‌احدهایی که در مهلت تعیین شده از انجام تکالیف مذکور در ماده (۳) این آیین ‌نامه خودداری کرده باشند، پس از پایان مهلت باید جریمه مربوط به خسارات و‌ارده به محیط زیست را مطابق این آیین‌ نامه پرداخت کنند.

تبصره ـ‌ در صورت اعتراض و‌احدی نسبت به مهلت تعیین شده موضوع جهت تصمیم گیری در کمیته سه نفره متشکل از مدیر کل حفاظت محیط زیست استان، نماینده استانداری و بالاترین مسؤو‌ل دستگاه ذی‌ ربط در استان مطرح خواهد شد. تصمیم کمیته لازم‌ الاجراست.

ماده ۵ ‌ـ‌ میزان جریمه ماهانه آلودگی آب از حاصلضرب عوامل زیر برای آلاینده ترین عامل تعیین می ‌گردد:
الف ‌ـ‌ حجم کل خرو‌جی در ماه (برحسب مترمکعب)
ب ‌ـ‌ میزان آلودگی (براساس تعریف و مطابق جدو‌ل ۱)
ج ‌ـ‌ ضریب ریالی (مطابق جدو‌ل ۱)
د ‌ـ‌ حساسیت منطقه (مطابق جدو‌ل ۲)
هـ ‌ـ‌ حساسیت محیط (مطابق جدو‌ل ۳)
و ـ ضریب ۲ برای تخلیه‌ های ناگهانی.

تبصره ـ برای و‌احدهای بزرگ که مشمول ماده (۱۳۴) قانون برنامه پنج ساله سوم هستند، جرایم این ماده اخذ نخواهد شد.

ماده ۶ـ میزان جریمه ماهانه آلودگی هوا از حاصلضرب عوامل زیر برای آلاینده ترین عامل تعیین می‌ گردد:
الف ـ حجم کل خرو‌جی در ماه (بر حسب متر مکعب)
ب ـ میزان آلودگی ( مطابق جدو‌ل ۴)
ج ـ ضریب ریالی ( مطابق جدو‌ل ۴)
د ـ ضریب حساسیت منطقه ( مطابق جدو‌ل ۵)

ماده ۷ـ میزان جریمه آلودگی ناشی از دفع غیر صحیح مواد زاید جامد یا مایع از حاصلضرب عوامل زیر تعیین می ‌گردد:
الف ـ و‌زن مواد زاید آلاینده ( بر حسب کیلوگرم)
ب ـ ضریب ریالی ( مطابق جدو‌ل شماره ۷)
ج ـ ضریب حساسیت منطقه (مطابق جدو‌ل شماره ۲)

ماده ۸ ـ میزان جریمه آلودگی صوتی از حاصلضرب عوامل زیر تعیین می‌ گردد:
الف ـ مقدار افزایش آلودگی صوتی از حد استاندارد ( بر حسب دسیبل)
ب ـ زمان تولید (بر حسب ساعت)
ج ـ ضریب ۲ در صورتی که زمان تولید در شب باشد.
د ـ ضریب ریالی (۱۰۰۰ ریال بر دسیبل)
هـ ـ ضریب حساسیت محیط ( مطابق جدو‌ل ۵)

ماده ۹ـ میزان جریمه تخریب از حاصلضرب هر یک از عوامل زیر در ضریب ریالی (مطابق جدو‌ل ۶) تعیین می ‌گردد مازاد بر سطح، حجم، یا تعداد مجازی که دستگاه صادر کننده در مجوز اعلام می ‌کند:
الف ـ در مورد تخریب خاک، حجم خاک جابجا شده (به متر مکعب)
ب ـ درمورد تخریب اراضی، مساحت اراضی تخریب شده (به هکتار)
ج ـ در مورد قطع اشجار و بوته کنی، تعداد و نوع گونه.
د ـ در مورد مرگ و میر جانوران و‌حشی، تعداد و نوع گونه.
هـ ـ در مورد رو‌دخانه‌ ها و سایر جریان‌ های آبی، طول مسیر ( به کیلومتر)
و ـ در سه تالاب و سایر آب‌ های ساکن ( هکتار)

ماده ۱۰ـ ضریب ریالی هر سال بر اساس نرخ رسمی تورم سال قبل که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی اعلام می‌ شود افزایش می‌ یابد.

ماده ۱۱ـ جریمه و‌احدهایی که ضمن پرداخت جریمه جهت کاهش آلودگی ‌های خود اقدام نکنند پس از گذشت هر سال با ضریب دو نسبت به سال قبل محاسبه می‌ شود.

ماده ۱۲ـ در صورتی که به تشخیص سازمان تغییر قابل ملاحظه ای در میزان آلودگی بوجود آید سازمان می تواند جریمه ماههای بعد را مجدداً محاسبه و اعمال نماید.

ماده ۱۳ـ در صورتی که آلودگی و‌احدی خطر فوری برای سلامت انسان و محیط داشته باشد مطابق تبصره ماده (۱۱) قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست اقدام خواهد شد.

ماده ۱۴ـ جریمه طبق جداو‌ل این آیین ‌نامه توسط سازمان محاسبه و به و‌احد اعلام می ‌گردد. در صورتی که و‌احدی ظرف مدت یک ماه پس از ابلاغ جریمه، از پرداخت جریمه خودداری کند مطابق قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست اقدام خواهد شد.

تبصره ـ جهت آگاهی و‌احد ها نسبت به موضوع، در مهلت داده شده، جریمه و‌احدها محاسبه و فقط جهت اطلاع به آنها اعلام می‌ گردد.

ماده ۱۵ـ سازمان موظف است که با همکاری دستگاههای ذی ربط نسبت به تدو‌ین و اجرای برنامه ‌های آموزشی و اطلاع رسانی در زمینه نحوه تطبیق مشخصات فنی و‌احد های صنعتی و تولیدی، قوانین و مقررات و استانداردهای زیست محیطی اقدام نماید.

تبصره ـ‌ صدو‌ر اخطار و تعیین مهلت توسط سازمان از ابتدای سال ۱۳۸۱ آغاز خواهد شد.

ماده ۱۶ـ جریمه و‌احدها به حساب خزانه و‌اریز شده و معادل آن در لوایح بودجه سنواتی پیش ‌بینی می‌ گردد تا جهت اجرای طرح‌ های سالم سازی محیط زیست و جبران خسارت با هماهنگی سازمان محیط زیست و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور از طریق دستگاههای اجرایی ذی ربط هزینه گردد. هزینه‌ های مطالعه، آموزش، اطلاع رسانی، از محل این ماده نیز قابل تأ‌مین خواهد بود.

ماده ۱۷ـ در مورد شهرک‌ های صنعتی و دیگر مجتمع‌ های مشابه آن مدیریت مجموعه به عنوان شخصیت حقوقی پاسخگو و در جمع آو‌ری سهم جریمه و‌احد همکاری خواهد داشت.

معاو‌ن او‌ل رئیس جمهور- حسن حبیبی

جدول 1:آب

ردیف	عوامل آلاینده	حد مجاز تخلیهlit /mg			ضریب ریالی	ملاحظات
		به آبهای سطحی	به آبهای زیرزمینی	مصرف کشاورزی
1	نقره	1	1 /0	0/ 1	60
2	آلومینیوم	5	5	5	3
3	آرسنیک	1 /0	1 /0	1 /0	6
4	بور	2	1	1	4
5	باریوم	5	1	1	3
6	بریلیوم	1 /0	1	5 /0	6
7	کلسیم	75	-	-	1
8	کادمیوم	1 /0	1 /0	05 /0	12
9	کلر آزاد	1	1	2 /0	10
10	کلراید	600 ( تبصره 1)	600 ( تبصره 2)	600	10	مازاد بر تبصره 1 و 2
11	فرمالدئید	1	1	1	30
12	فنل	1	آثار	1	40
13	سیانور	5 /0	1 /0	1 /0	50
14	کبالت	1	1	05 /0	60
15	کروم (6)	5 /0	1	1	30
16	کروم (3)	2	2	2	15
17	مس	1	1	2 /0	6
18	فلوراید	5 /2	2	2	2
19	آهن	3	3	3	2
20	جیوه	آثار	آثار	آثار	60
21	لیتیم	5 /2	5 /2	5 /2	2
22	منیزیوم	100	100	100	2
23	منگنز	1	1	1	6
24	مولیبدن	01 /0	01 /0	01 /0	6 /0
25	نیکل	2	2	2	120
26	آمونیوم	5 /2	1	-	5
27	نیتریت	10	10	-	10
28	نیترات	50	10	-	5
29	فسفات	1	6	-	1 /0
30	سرب	1	1	1	60
31	سلنیوم	1	1 /0	1 /0	60
32	سولفید	3	3	3	5
33	سولفیت	1	1	1	6
34	سولفات	400 (تبصره 1)	400 (تبصره 2)	500	10	مازاد بر تبصره 1 و 2
35	وانادیم	1 /0	1 /0	1 /0	6
36	روی	2	2	2	2
37	مواد چربی و نفتی	10	10	10	1
38	دترجنت	5 /1	5 /0	5 /0	22
39	BOD5	50	50	100	10	نمونه برداری لحظه ای
40	COD	100	100	200	7	نمونه برداری لحظه ای
41	اکسیژن محلول (DO)	2	-	2	100	کاهش
42	مجموع مواد جام محلول TDS))	(تبصره 1)	(تبصره 2)	-	2
43	مجموع مواد جامد معلق TSS))	60	-	100	6	نمونه برداری لحظه ای
44	مواد قابل ته نشینی (SS)	0	-	-	-
45	PH	5 /8 - 5 /6	9 - 5	5 /8 - 6	1000	هردرجه کاهش یا افزایش نسبت به حد مجاز در متر مکعب
46	مواد رادیو اکتیو	0	0	0	1000
47	کدورت NTU ))	50	-	50	5 /2	NTU هر واحد اختلاف
48	رنگ (TCU)	75	75	75	300	TCU هر واحد اختلاف
49	درجه حرارت (?C)	(تبصره 3)	-	-	1000	هر3 درجه کاهش یا افزایش در فاصله 200 متری از محل ورود
50	کلیفرم گوارشی	ml 1000 /2000	ml 1000 /4000	ml 1000 /4000	10	به ازاء هر میلیون عدد باکتری در متر مکعب
51	کل کلیفرم	ML 1000 / 1000	ml 1000 / 1000	ml 1000 / 1000	10	به ازاء هرمیلیون عدد باکتری در متر مکعب
52	تخم انگلهای کرمی (کرم نماتود)	-	0	(تبصره 4)	10	به ازا هر عدد مازاد هر متر مکعب

تبصره یک: تخلیه با غلظت بیش از میزان مشخص شده در جدول در صورتی مجاز خواهد بود که پساب خروجی، غلظت کلراید، سولفات و مواد محلول منبع پذیرنده را در شعاع 200 متری بیش از 10 درصد افزایش ندهد.

تبصره دو: تخلیه با غلظت بیش از میزان مشخص شده در جدول در صورتی مجاز خواهد بود که افزایش کلراید، سولفات و مواد محلول پساب خروجی نسبت به آب مصرفی بیش از 10 درصد نباشد.

تبصره سه: درجه حرارت باید به میزانی باشد که بیش از 3 درجه سانتیگراد در شعاع 200 متری محل ورود آن، درجه حرارت منبع پذیرنده را افزایش یا کاهش ندهد.

تبصره چهار: تعداد تخم انگل (نماتود) در فاضلاب تصفیه شده شهری، در صورت استفاده از آن جهت آبیاری محصولاتی که به صورت خام مورد مصرف قرار می ‌گیرد نباید بیش از یک عدد در لیتر باشد.

جدول ۲ : حساسیت منطقه – آب و خاک

درجه حساسیت	۱	۲	۳	۴
منطقه	گیلان و مازندران گلستان کلیه مناطق تحت حفاظت سازمان حاظت محیط زیست	خوزستان ، بوشهر ، هرمزگان	بقیه استانها	یزد ، سیستان و بلوچستان، کرمان، خراسان (طول و عرض جغرافیایی)
ضریب مناطق	۲	۸ /۱	۵ /۱	۱

جدول ۳ : حساسیت محیط – آب

درجه حساسیت	محیط	استان	ضریب محیط
۱	منابع تأمین کننده آب شرب دریای مازندران و تالابهای کشور رودخانه های حساس شامل: ابهر رود اترک ، کارده باراندوز چای ، روضه چای ، زرینه رود، مهاباد چای بشار تلخه رود،صوفی چای حبله رود، شاهرود حله،مند راوند،قره سو زاینده رود زرچوب ،شفارود،مردآبرود،نوکنده کرج،جاجرود سیمره قره سو کارون کر گاماسیاب چاه ها: دشت اصفهان ،دشت دامغان ،دشت لنجان	زنجان خراسان آذربایجان غربی کهگیلویه و بویراحمد آذربایجان شرقی سمنان بوشهر کرمانشاه اصفهان گیلان تهران ایلام مازندران خوزستان فارس همدان	۲
۲	خلیج فارس و دریای عمان چاه: دشت خوزستان ،دشت زاهدان،دشت شیراز،دشت گرمسار دشت مجن و شاهرود ،دشت یزد		۸ /۱
۳	سایر رودخانه های کشور چاه: دشت سمنان ،دشت شبانکاره ، دشت دالکی و دشت کرمان		۶ /۱
۴	چاه: سایر مناطق		۴ /۱
۵	زمینهای کشاورزی		۲ /۱
۶	اراضی بایر		۱

جدول 4: هوا

ردیف	عوامل آلاینده	نوع واحد	صنایع آلاینده	واحد	حد مجاز تخلیه ×		ضریب ریالی	ملاحظات (تعاریف شماره در پیوست 2)
					درجه 1	درجه 2
1	CO	پالایشگاه	سیستم احیای کاتالیزور	PPM	1 /0	1 /0	10	2
		دستگاههای غیر مستقیم انتقال حرارت	نیروگاههای پالایشگاهها	PPM	150	150	9 /0	4
		کارخانه ذوب آهن	کوره بلند - کوره اصلی اکسیژن - کوره قوس الکتریکی	PPM	435	435	5	1
		قوس الکتریکی برای تهیه آلیاژ های آهن که در آنها الکترود ها در یک پایه قرار دارند.	فلز سلیسیم، فروسیلیکون، آلیاژ کلسیم سیلیکون با سیلیکو منگنز، زیر کونیوم،آلیاژ ها سیلیکو منگنز،آلیاژ نقره و آهن و آلیاژ فروکوم با کربن زیاد، چارچ کرم، فرو منگنز،استاندارد فرو منگنز، سیلیکون کاربید	PPM	500	500	5	2
		سایر واحد های صنعتی	هرروند تولیدی	PPM	304	435	4 /0	21
2	SO2	دستگاههای غیر مستقیم انتقال حرارت	نیروگاهها - پالایشگاهها	PPM	800	800	2	4
		کارخانه ذوب اولیه مس	کوره ها گداز، سرخ کننده ها ، تبدیل کننده های مس با کلوتور های مس	PPM	800	800	2	5
		کارخانه ذوب اولیه روی	واحد سرخ کردن روی	PPM	800	800	2	5
		کارخانه تهیه گوگرد	---------	PPM	800	800	2	2
		کارخانه ذوب اولیه سرب	ماشین کلوخه‌ سازی، کوره گداز الکتریکی و یا تبدیل کننده	PPM	800	1000	1	8
		کارخانه تهیه اسید سولفوریک به روش تماسی یا کارخانه تهیه اولوم	سوختن گوگرد، سوختن هیدروژن سولفوره، سوختن اسید الکینه شده و سوختن سولفور های آلی	PPM	380	456	1	-
		کارخانه کاغذ سازی روند سولفیت در تهیه سلولز	تهیه کاغذ	Kg/ Ton	5 /4	15	1	-
		کارخانه آجر سازی و سایر کارخانجات مشتقات خاک رس	دی اکسید گوگرد خارجی (دودکش)	PPM	800	800	5 /0	2
		سایر واحد های صنعتی	هر روند تولیدی	PPM	800	800	5 /0	21
3	NOx	دستگاههای غیر مستقیم انتقال حرارت	نیروگاه ها - پالایشگاهها	PPM	350	350	8	4
		کارخانه تهیه اسید نیتریک	واحد تهیه اسید نیتریک	PPM	350	500	5	-
4	H2S	کارخانه تهیه گوگرد	------------	PPM	20	30	16	8
		کارخانه ذوب آهن	کارخانه تهیه کک	PPM	180	360	5	1
		سایر واحد های صنعتی	هر روند تولیدی	PPM	2 /7	18	2	21
5	NH3	کارخانه تهیه آمونیاک	کارخانه آمونیاک	PPM	50	100	13	-
		کارخانه های تهیه کربنات و بی کربنات دو سود	-----------	kg/ Ton	5	5	9 /0	17
6	HCN	کارخانه تهیه اسید سیانیدریک	تهیه اسید سیانیدریک	PPM	8	10	20	-
7	HF	کارخانه شیشه سازی و سایر کارخانجات که فلوئور یا مشتقات آن به هوا تخلیه می شود.	تهیه شیشه	PPM	6 /36	8 /48	16	2
8	F2	کارخانه احیا اولیه آلومینیم	محل استقرار ظروف الکترولیت کارخانه تهیه آند	PPM	4 /6	16	18	2
		کارخانه تهیه اسید سوپر فسفات به روش توده کردن	مخلوط کننده ها، حل کننده هایی که در آنها واکنش نیز انجام می گیرد. سایر حل کننده ها، ذخیره کننده های سوپر فسفات که در آن واکنش انجام می گیرد.	gr/ ton تولید	100	150	2	12
		کارخانه تهیه سوپر فسفات به روش دانه ای	رآکتو رها، دانه کننده ها، خشک کننده ها، سرد کننده ها، غربال کننده ها و آسیاب کننده ها	gr/ ton تولید	100	150	2	12
		مخازن ذخیره سوپر فسفات دانه ای	توده های محصول )جمع شده رویهم ( الواتور ها، منتقل کننده ها، غربالها و آسیابها	gr/ ton تولید	5 /0	75 /0	2	12
		کارخانه اسید فسفریک به روش تر	رآکتور ها، صافیها، تانک دخیره اسید فسفریک رقیق، دستگاه تقلیل کننده اسید فسفریک رقیق، تانک ذخیره اسید فلوئور سیاسیلیک و تانکهای تصفیه	gr/ton تولید	10	25	9	12
		کارخانه تهیه اسید سوپر فسفریک	ذخیره کننده ها، تانکهای سرد کننده محصول و دستگاههای تغلیظ کننده	gr/ ton تولید	5	10	10	12
		کارخانه تهیه فسفات دی آمونیم	رآکتور ها دانه کننده ها، خشک کننده ها، سرد کننده ها و آسیاب کننده ها	gr/ ton تولید	30	50	6	12
		کارخانه آجر سازی و سایر کارخانجات مشتقات خاک ورس	کوره پخت )فلوئور و خروجی از کوره پخت(	PPM	10	25	9	2
		کارخانه تهیه سرامیک	کوره پخت	PPM	4 /6	16	9	2
		سایر واحد های صنعتی	هر روند تولیدی	PPM	4 /6	16	9 /0	21
9	S2C	کارخانه تولید سولفور کربن	تهیه سولفور کربن (سولفور کربن، اسید سولفوریک اکسی سولفور کربن( و هر منبع ثابت دیگر	PPM	100	110	10	14
10	HCL	کارخانه تهیه پی، وی، سی	تهیه پی، وی ، سی	PPM	67	201	3	2
		کارخانه تهیه کلرور روی	تهیه کلرور روی	PPM	67	201	3	2
		کارخانه تهیه کلرور نیکل	تهیه کلرور نیکل	PPM	67	201	3	2
		کارخانه تهیه آلفا کلرو پروپین	تهیه اسید آلفا کلرور پروپین	PPM	67	201	3	2
		دستگاههای انتقال و پراکنده اسید کلریدریک و کارخانه شیمیایی نظیر آن	دستگاههای پر کننده اسید کلریدریک	PPM	67	201	3	2
		کارخانه تهیه اسید کلریدریک	تهیه اسید کلریدریک	PPM	67	201	3	2
		کارخانه تهیه کلرور فریک	تهیه کلرور فریک	PPM	67	201	3	2
11	ذرات	پالایشگاه	سیستم احیای کاتالیزور	Mg/ m3	150	350	06 /0	2
		دستگاههای غیر مستقیم انتقال حرارت	نیروگاهها - پالایشگاهها	Mg/ m3	150	350	8	4
		کارخانه ذوب آهن	کوره بلند	Mg/ m3	100	250	9	1
			کوره اصلی اکسیژن	Mg/ m3	50	150	10	1
			کوره قوس الکتریکی	Mg/ m3	100	150	9	1
			کوره بوته باز	Mg/ m3	100	300	8	1
		قوس الکتریکی برای تهیه آلیاژ های آهن که در آنها الکترود ها در یک پایه قرار دارند	فلز سیلسیم، فرو سیلیکون، آلیاژ کلسیم، سیلیکون یا سیلیکو منگنز زیر کونیوم	WH /KG μ	45 /0	1	8 /0	2
			آلیاژ سیلیکو منگنز، آلیاژ نقره و آهن و آلیاژ فروکرم با کربن زیاد	WH /KG μ	23 /0	5 /0	7 /0	2
			چارچ کرم، فرو منگنز، استاندارد فرو منگنز، سلیکون کلربید	WH /KG μ	23 /0	5 /0	7 /0	2
		عملیات زدودن مواد زاید	عملیات زدودن مواد زاید از روی قطعات فولادی به وسیله شعله اکسیژن	Mg/ m3	50	150	08 /0	2
		کارخانه ذوب اولیه مس	خنک کننده های مس	Mg/ m3	50	150	10	5
		کارخانه ذوب اولیه روی	واحد کلوخه سازی (ماشین کلوخه سازی(	Mg/ m3	50	150	10	-
		کارخانه احیای مواد اولیه آلومینیم	محل استقرار ظروف الکترولیت کارخانه تهیه آند	Mg/ m3	75	150	08 /0	2
		کارخانه ذوب اولیه سرب	کوره بلند، کوره روربر و ماشین کلوخه سازی	Mg/ m3	50	150	10	2
		کارخانه تولید برنج یا شمش برنز	کوره های روربر، کورهای الکتریکی و بلند مقعری	Mg/ m3	50	150	08 /0	7
		کارخانه کاغذ سازی روند سولفیت درتهیه سلولز	تهیه کاغذ	Mg/ m3	150	250	20	2
		کارخانه تهیه دوده	فیلتر گاز مرطوب	Mg/ m3	60	60	14	2
		کارخانه تهیه دوده	برج شستشوی کارخانه کوره ها	Mg/ m3	50	50	15	2
		کارخانه تهیه دوده	بعد سوزها	Mg/ m3	40	40	16	2
		کارخانه تهیه دوده	کوره ها	Mg/ m3	50	50	15	2
		کارخانه آجر سازی و سایر کارخانجات و مشتقات خاک رس	ذرات خروجی از تهیه آجر	Mg/ m3	100	250	4	2
		کارخانه تهیه اسید سولفوریک به روش تماسی یا کارخانه تهیه اولوم	سوختن مرکاپتانها و سوختن لجن اسید	Mg/ m3	40	75	9	-
		کارخانه تهیه سیمان	کوره پخت	Mg/ m3	100	150	9	18
		کارخانه تهیه سیمان	آسیاب کننده، نرم کننده و خرد کننده	Mg/ m3	100	150	9	-
		ریخته گریها	کوره های مقعر، القاء الکتریکی و قوس الکتریکی	Mg/ m3	100	250	14	2
		کارخانه کاغذ سازی روند سولفات (کرافت) در تهیه سلولز	کوره باز یافت	Mg/ m3	150	250	20	2
		کارخانه کاغذ سازی روند سولفات (کرافت) در تهیه سلولز	کل گوگرد احیاء شده (تمام ترکیبات گوگردی احیاء شده نظیر اسید سولفوریک، متیل مرکاپتان، دی متیل سولفورو، دی متیل دی سولفور و غیره برحسب اسید سولفوریک	Mg/ m3	5	10	20	2
		کارخانه تهیه ذغال سنگ	خشک کننده های حرارتی	Mg/ m3	75	150	10	2
		کارخانه تهیه ذغال سنگ	وسایل تمیز کننده ذغال بوسیله هوای فشرده	Mg/ m3	40	100	10	2
		کارخانه تهیه ذغال سنگ	وسایل حمل و نقل شکننده ها، خرد کننده ها، غربال کننده ها، مخازن ذخیره ذغال سنگ، نقاط نقل و انتقال ذغال سنگ و مراحل آبگیری، ذغال سنگ	Mg/ m3	40	100	10	-
		کارخانه تهیه سرامیک	کوره پخت	Mg/ m3	200	300	8	2
		کارخانه آزبست	تهیه آزبست	Fiber/cm3	10	10	19	2
		کارخانه تهیه گچ	مراحل مختلف تهیه گچ	Mg/ m3	250	600	4	-
		کارخانه تهیه آسفالت	کوره های خشک کننده، الواتور ها، غربالها، مخازن ذخیره آسفالت، قیفها، مخلوط کننده های آسفالت، مخازن ذخیره مواد معدنی آسفالت و مواد اولیه، وسایل و دستگاه های هدایت کننده گرد و غبار به وسایل کنترل کننده	Mg/ m3	100	250	3	2
		تصفیه و ذوب کننده های ثانویه سرب	کوره های بلند (مقعری) و روربر و پات	Mg/ m3	50	150	08 /0	2
		کارخانه تهیه آهک	کوره آسیاب خردکننده، دستگاه های ابدیده کردن آهک، نقل و انتقال آهک و بارگیری آهک	Mg/ m3	100	250	4	2
		عملیات تهیه ماسه و قالب سازی کارخانجات ریخته گری	تهیه ماسه و تهیه قالب، شکستن قالب	Mg/ m3	150	150	10	-
		زباله سوز معمولی(شهری و صنعتی) بیش از 25 تن در شبانه روز	از دودکش دستگاه زباله سوز	Mg/ m3	150	250	9	-
		سایر واحد های صنعتی	هرروند تولیدی	Mg/ m3	100	250	08 /0	21
		هیدرو کربو های گروه اول	-------	Mg/ m3	-	20	19	-
		هیدرو کربو های گروه دوم	--------	Mg/ m3	-	150	10	-
		هیدرو کربو های گروه سوم	-----	Mg/ m3	-	300	8	-

• استاندارد های درجه یک در مورد کارخانه ‌ها و کارگاه‌ های جدید و همچنین کارخانه ‌ها و کارگاههای موجود که محل آنها با ضوابط استقرار موضوع ماده (12) قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب 3 /2 /1374 مغایرت داشته باشد اعمال می ‌شود.
• استاندارد های درجه 2 برای کارخانه ‌ها و کارگاههای موجود که محل آنها با ضوابط استقرار فوق ‌الذکر مغایرتی ندارد، ملاک عمل خواهد بود.

جدول 5 : حساسیت منطقه – هوا و صدا

نوع منطقه	شرح	ضریب
غیر حساس	اماکنی که حساسیت خاصی ندارد (مناطق خارج شهر و اماکن مسکونی)	1
نیمه حساس	مناطق مسکونی و مناطق زیستی حساس	2
حساس	7 شهر آلوده از نظر آلودگی هوا	3

*جدول 6 – میزان جریمه ناشی از تخریب محیط زیست

نوع تخریب	واحد	ضریب ریالی ×1000
خاکبرداری و خاکریزی	متر مکعب	10- 1000
قطع اشجار (درختان و درختچه ها )، بوته کنی	اصله	10- 1000
مرگ و میر جانوران وحشی	تعداد	10- 1000
تخریب اراضی اعم از جنگلی،مرتعی،کشاورزی و غیره	هکتار	100- 20000
رودخانه و سایر جریان های آبی	کیلومتر	100- 2000
تالابها و سایر آبهای ساکن	هکتار	1000- 10000

*میزان ضریب های در محدوده معین شده فوق توسط سازمان و با همکاری وزارت جهاد کشاورزی (سازمان جنگلها) معین خواهد شد.

جدول شماره7: طبقه ‌بندی مواد زائد

گروه	کد بین المللی	نوع مواد زائد	شاخص آلایندگی	واحد	ضریب ریالی ×1000
1	Y10	مواد و اشیای حاوی یا آلوده به بی فنیل های چند کلره(pcbs) ترفینلهای چند کلره (pcls) و یا بی فنیلهای چند برمه (PBBs)	وزنPCB – PBB - PCT	kg	10000
	Y43	ترکیبات گروه دی – بنزو- بی - فورانهای چند کاره	وزن فوران ها	kg	10000
	Y44	ترکیبات گروه دی – بنزو – پی – دی اکسین های چند کاره	وزن دی اکسین ها	kg	10000
	Y41	حلالهای آلی هالوژن دار	وزن ماده	kg	10000
	Y29	جیوه، ترکیبات جیوه	وزن جیوه	kg	10000
	Y5	مواد زائد حاصل از تولید، فرمولاسیون و استفاده از مواد شیمیایی نگهدارنده چوب	وزن ماده	kg	10000
	Y45	ترکیبات آلی هالوژن دار علاوه بر موادی که در فوق اشاره شد	وزن ماده	kg	10000
2	Y26	کادمیوم، ترکیبات کادمیوم	وزن کادمیوم	Kg	500
	Y24	آرسنیک و ترکیبات آرسنیک	وزن آرسنیک	kg	500
	Y21	ترکیبات کروم شش ظرفیتی	وزن کروم	kg	500
	Y30	تالیوم و ترکیبات تالیوم	وزن تالیوم	kg	500
	Y19	کربونیل های فلزی	وزن ماده	kg	500
	Y20	برلیوم ترکیبات برلیوم	وزن برلیوم	kg	500
	Y28	تلوریوم و ترکیبات تلورویوم	وزن تلوریوم	kg	500
	Y27	آنتیوان، ترکیبات آنتیوان	وزن آنتیموان	kg	500
	Y25	سلنیوم و ترکیبات سلنیوم	وزن سلنیوم	kg	500
	Y17	مواد زائد حاصل از پرداخت سطح فلزات و پلاستیک	وزن ماده	Kg	200
3	Y15	ضایعاتی که ماهیت افتخاری دارند و مشمول سایر مقررات نیستند	وزن ماده	kg	10
	Y34	اسید ها به شکل محلول یا جامد	وزن اسید آزاد	kg	10
	Y35	باز ها به شکل محلول یا جامد	وزن باز آزاد	kg	10
4	Y4	مواد زائد حاصل از تولید، فرمولاسیون و کاربرد دارو های گیاهی ومواد کشنده میکرو ارگانیسم ها، شامل سموم کشاورزی	وزن ماده	kg	500
	Y7	مواد زائد حاصل از تصفیه حرارتی و آبکاری فلزات به وسیله سیانیدها	وزن سیانید	kg	10000
	Y37	ترکیبات آلی فسفره	وزن فسفر	kg	500
	Y33	سیانید های غیر آلی	وزن سیانید	kg	1000
	Y38	سیانید های آلی	وزن سیانید	kg	1000
5	Y18	بقایای حاصل از عملیات دفع مواد زائد صنعتی	وزن ماده	kg	200
	Y47	بقایای حاصل از زباله سو زهای منازل	وزن ماده	kg	200
	Y39	فنل ها، ترکیبات فنل از جمله کلرو فنل ها	وزن فنل ها	kg	5
	Y40	اتر ها	وزن اتر	kg	5
	Y42	حلال های آلی بدون هالوژن	وزن ماده	kg	5
	Y6	مواد زائد حاصل از تولید، فرمولاسیون و کاربرد حلالهای آلی	وزن ماده	kg	5
	Y8	ضایعات روغن های معدنی که برای استفاده های رایج مناسب نیستند	وزن ماده	kg	5
	Y9	مخلوط های زائد روغن یا آب، هیدرو کربنها با آب و امولسیونها	وزن ماده	kg	5
	Y11	مواد قیری زائد حاصل از پالایش تقطیر و تصفیه حرارتی	وزن ماده	kg	5
6	Y36	آزبست ) پودر یا الیاف(	وزن آزبست	kg	200
7	Y1	مواد زائد حاصل از مراقبت های پزشکی بیمارستانها، مراکز درمانی	وزن ماده	kg	50
	Y2	مواد زائد حاصل از تولید و تهیه فرآورده های دارویی	وزن ماده	kg	50
	Y3	دوا و دارو های زائد و کود های شیمیایی	وزن ماده	kg	50
	Y12	مواد زائد حاصل از تولید، فرمولاسیون و کاربرد جوهر ها، رنگها، پیگمنتها، مواد رنگرزی، لاک و الکل روغن های جلا	وزن ماده	kg	20
	Y13	مواد زائد حاصل از تولید، فرمولاسیون وکاربرد رزین ها، لاتکس، چسب ها و نرم کننده ها	وزن ماده	kg	20
	Y16	مواد زائد حاصل از تولید، فرمولاسیون و کاربرد مواد شیمیایی مورد استفاده در عکاسی	وزن ماده	kg	20
	Y32	ترکیبات غیر آلی فلوئور غیر از کلسیم فلوراید	وزن ماده	kg	20
8	Y14	مواد زائد شیمیایی حاصل از فعالیتهای تحقیقاتی، عمرانی یا آموزشی که ماهیت شناخته شده ندارد و یا جدید بوده و اثراتشان بر روی انسان و محیط ناشناخته است.	وزن ماده	kg	20
9	Y31	سرب، ترکیبات سرب	وزن سرب	kg	200
	Y22	ترکیبات مس	وزن مس	kg	100
	Y23	ترکیبات روی	وزن روی	kg	100
10	Y46	سایر پسماند ها	وزن ماده	kg	1 ٪

-در صورتی که این مواد با مواد دیگری مخلوط یا ترکیب شده باشد، فقط وزن مواد آلاینده به تفکیک طبق جدول فوق محاسبه می شود.
- درصورتی که دفع مواد زاید با آتش سوزی یا در هر گونه انتشار در هوا توأم باشد، جرایم مربوط به آلودگی هوا جداگانه و به مبلغ اضافه خواهد شد.