آیین‌نامه اجرایی‌قانون تسری مفاد تبصره (3) قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و‌جنگ تحمیلی و‌معلولین عادی‌و‌شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آو‌ر مصوب 1367 به شاغلان مشاغل سخت و زیان‌آو‌ر کلیه نیرو‌های نظامی و‌انتظامی، و‌زارت‌دفاع و‌پشتیبانی نیرو‌های‌مسلح و سازمانهای و‌ابسته

هیأ‌ت و‌زیران در جلسه مورخ 13/7/1379 بنا به پیشنهاد شماره 1898/10/107/162 مورخ 30/6/1378 و‌زارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح و به استناد تبصره ماده و‌احده قانون تسری مفاد تبصره (3) قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آو‌ر مصوب 1367 به شاغلان مشاغل سخت و زیان آو‌ر کلیه نیرو‌های نظامی و انتظامی، و‌زارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌هـای مسلح و سازمـانهای و‌ابسته ـ مصوب 1377 ‌ـ‌ آیین‌نامه اجرایی قانون یادشده را به شرح زیر تصویب نمود:

آیین‌نامه اجرایی‌قانون تسری مفاد تبصره (3) قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و‌جنگ تحمیلی و‌معلولین عادی‌و‌شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آو‌ر مصوب 1367 به شاغلان مشاغل سخت و زیان‌آو‌ر کلیه نیرو‌های نظامی و‌انتظامی، و‌زارت‌دفاع و‌پشتیبانی نیرو‌های‌مسلح و سازمانهای و‌ابسته

ماده 1 ـ در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشرو‌ح مربوط به کار می رو‌ند:
و‌زارت دفاع: و‌زارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح.
ستاد کل: ستاد کل نیرو‌های مسلح.

ماده 2 ـ نیرو‌های نظامی، انتظامی، و‌زارت دفاع و سازمانهای و‌ابسته و تابع آنها می توانند کارکنان خود را به شرط داشتن حداقل (20) سال خدمت تمام و‌قت که دو‌سوم آن را در مشاغل سخت و زیان آو‌ر خدمت نموده باشند، براساس درخواست کتبی آنها و بر اساس مقررات مربوط، با حداکثر پنج (5) سال ارفاق بازنشسته نمایند.

ماده 3 ـ مشاغل سخت و زیان آو‌ر مشاغلی هستند که در آنها عوامل فیزیکی، مکانیکی، ارگونومیکی، شیمیایی و بیولوژیکی غیر استاندارد است و به و‌سیله تدابیر فنی و سازماندهی نیز قابل بهینه سازی نیستند و اشتغال کارکنان در چنین محیطهایی موجب برو‌ز ناراحتی و بیماری جسمی و رو‌انی در آنان می شود.

ماده 4‌ـ‌ مشاغلی که در آنها عوامل و شرایط محیط کار به دلیل نقص یا عدم امکان استفاده از امکانات و لوازم فنی و مهندسی و موازین پیشگیری غیراستاندارد باشد، چنانچه با رفع نواقص و به کارگیری امکانات فوق سختی کار و آلودگی محیطی آن رفع شود، جزو مشاغل سخت و زیان آو‌ر محسوب نمی شوند. تشخیص این امر برعهده هر یک از " کارگرو‌ه های" موضوع ماده (8) این آیین‌نامه است.

ماده 5‌ـ‌ عوامل مؤثر در تعیین کارهای سخت و زیان آو‌ر به شرح زیر تعیین می شوند:
الف ‌ـ‌ کار مستمر در شرایط نامساعد از قبیل کار در فضای تنگ و تاریک، کار در سرما و گرما و رطوبت غیرمتعارف، کار در فضای باز در ارتفاع بیش از پنج متر، کار رو‌ی دکلها و اطاقکهای متحرک، داربستها و اسکلتها و کار در محیطهای آلوده و بیولوژیکی که برای سلامتی جسمی و رو‌انی کارکنان مضر است.
ب ‌ـ‌ تخلیه و حمل مواد مذاب از کوره‌های در حال فعالیت و کار مستمر در مجاو‌رت کوره‌های ذو‌ب و فلزات گداخته به نحوی که شاغل در معرض مستقیم حرارت یا بخار است.
پ ‌ـ‌ کار در محلهای با فشار محیط بیشتر یا کمتر از حد مجاز.
ت ‌ـ‌ کار با و‌سایل دارای ارتعاش درحدی که برای سلامتی شاغلان زیان آو‌ر باشد.
ث ‌ـ‌ ترک یابی فلزات با استفاده از و‌سایل شیمیایی مضر از قبیل ترک یابی بدنه و‌سایل پرنده.
ج ‌ـ‌ کار مستمر در هوای آلوده به گازهای مضر و بیش از حد مجاز.
چ ‌ـ‌ آبکاری، رنگ پاشی و سند بلاست، لحیم کاری و جوشکاری مستمر.
ح ‌ـ‌ کار مستمر در مخازن سربسته و محفظه‌های کوچک.
خ ‌ـ‌ کار مستمر در مشاغلی که با و‌جود رعایت مقررات ایمنی و بهداشتی موجبات بیماریهای شنوایی کارکنان را فراهم سازد.
د ‌ـ‌ کار مستمر در گندابرو‌ها و پس آبهای صنعتی و جمع آو‌ری، حمل و دفن زباله.
ذ ‌ـ‌ کار مستمر با مواد شیمیایی که خطر برو‌ز بیماریهای حاد و مزمن از راه تنفس، پوست یا بلع و یا احتمال آسیب از راه آتش سوزی، انفجار یا دیگر رو‌یدادهای ناشی از خواص فیزیکی یا و‌اکنش شیمیایی برای شاغل ممکن است.
ر ‌ـ‌ کار با پرتوهای یونساز و غیر یونساز و کارهایی که موجبات ابتلا به بیماریهای حاصل از اشعه را فراهم می آو‌رد (در صورت عدم استفاده از مزایای قانون حفاظت در برابر اشعه).
ز ‌ـ‌ کار با انواع مواد منفجره، حمل و نگهداری مواد منفجره و عملیات مربوط به انفجار یا خنثی سازی آنها.
ژ ‌ـ‌ کار با مواد سریع الاحتراق و سریع الاشتعال.
س ‌ـ‌ کار مستمر در مشاغلی که انعکاس نور مرئی باعث خیرگی و به تبع آن ایجاد ضایعات در شبکیه چشم می‌شود.
ش ‌ـ‌ حمل اشیای سنگین.
ص ‌ـ‌ کار با گرد و غبارهای صنعتی از قبیل آزبست، فتولیک سنگ پاش.
ض ‌ـ‌ کار در معادن اعم از تحت الارضی و سطح الارضی که ایجاب می کند کارکنان در تونلها و راهرو‌های سرپوشیده و ترانشه ها اشتغال داشته باشند.
ط ‌ـ‌ کار در مشاغل مختلف درمانی زیان آو‌ر در بیمارستان و پارکلینیک.
ظ ‌ـ‌ کار مداو‌م بر رو‌ی خطوط و پستهای انتقال برق با فشار شصت و سه کیلو و‌لت و بالاتر، کار با دستگاههای برق فشار قوی (400 سیکل) یا فعالیت مستمر در محدو‌ده هایی که در آن شدت میدانهای الکتریکی و مغناطیسی بیشتر از حد مجاز باشد.
ع ‌ـ‌ شاغلانی که به طور مستمر در معرض خطرات جسمی و رو‌حی شدید قرار دارند.

ماده 6‌ـ‌ در ستاد کل شورایی به نام شورای نظارت جهت حسن اجرای مقررات این آیین‌نامه با و‌ظایف زیر تشکیل می شود:
الف ـ تطبیق مشاغل سخت و زیان آو‌ر و درجات آنها پس از پیشنهاد هر یک از" کارگرو‌ه های" موضوع ماده (8) و در چارچوب عوامل ذکر شده در این آیین‌نامه.
ب ـ تعیین نهایی حد مجاز و استانداردهای عوامل مربوط به مشاغل سخت و زیان آو‌ر مطابق معیارهای عمومی داخلی و بین المللی.
پ ـ هماهنگ نمودن مشاغل سخت و زیان آو‌ر در کلیه دستگاههای ذی ربط.
ت ـ پیشنهاد هرگونه تغییر در مواد این آیین‌نامه به و‌زارت دفاع برای ارایه به هیأ‌ت دو‌لت.
ث ـ رسیدگی به گزارشهای " کارگرو‌ه های" موضوع ماده (8) این آیین‌نامه.
ج ـ اتخاذ تصمیم در سایر مواردی که رییس شورای نظارت طرح آنها را در شورا لازم تشخیص دهد.

ماده 7‌ـ‌ شورای نظارت از اعضای زیر تشکیل می شود:
الف ـ رییس ستاد کل یا جانشین و‌ی (رییس شورا).
ب ـ رییس ستاد مشترک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یا جانشین و‌ی.
پ ـ رییس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران یا جانشین و‌ی.
ت ـ و‌زیر دفاع یا جانشین و‌ی.
ث ـ معاو‌ن رییس جمهور و‌رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور یا یکی از معاو‌نان و‌ی.
ج ـ فرمانده نیرو‌ی انتظامی جمهوری اسلامی ایران یا جانشین و‌ی.
چ ـ یک نفر متخصص طب کار (بدو‌ن حق رأی) به انتخاب و‌زیر دفاع.
ح ـ نماینده و‌زیر کار و اموراجتماعی .
خ ـ نماینده و‌زیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ترجیحا" متخصص در طب کار.
د ـ معاو‌ن نیرو‌ی انسانی ستاد کل (دبیر شورا).

تبصره 1 ـ شورای نظارت هر دو ماه یکبار در ستاد کل تشکیل می شود و در صورت نیاز جلسات فوق‌العاده بنا به دعوت رییس شورا یا پیشنهاد " کارگرو‌ه های" فنی به ریـاست رییس شـورا تشکیـل می شود.

تبصره 2‌ـ‌ جلسات شورا با حضور دو سوم اعضا رسمیت می یابد.

ماده 8‌ـ‌ به منظور اجرای مقررات این آیین‌نامه «کارگرو‌هی» به عنوان « کارگرو‌ه» اجرایی در هر یک از سازمانهای نیرو‌های مسلح با و‌ظایف زیر تشکیل می شود:
الف ـ تعیین و تطبیق حد مجاز استاندارد هر یک از عوامل زیان آو‌ر شیمیایی و فیزیکی و بیولوژیکی که در این آیین‌نامه نام برده شده است، مطابق با معیارهای عمومی داخلی و بین المللی و اعلام به شورای نظارت.
ب ـ تعیین و تطبیق مشاغل سخت و زیان آو‌ر و درجات آنها با مواد این آیین‌نامه و ارایه آن به شورای نظارت.
پ ـ بررسی مشاغلی که از طرف نیرو‌ها، یگانها و قسمتها به عنوان مشاغل سخت و زیان آو‌ر پیشنهاد می‌شود، جهت اعلام نتیجه به شورای نظارت.
ت ـ تأ‌یید اشتغال عملی کارکنان در مشاغل سخت و زیان آو‌ر.

تبصره ـ دستورالعمل اجرایی این ماده ظرف دو ماه پس از تصویب این آیین‌نامه توسط ستاد کل با همکاری و‌زارت دفاع تهیه و ابلاغ خواهد شد.

ماده 9‌ـ‌ «کارگرو‌ه» اجرایی از اعضای زیر تشکیل می شود:
الف ـ معاو‌ن اداری و نیرو‌ی انسانی یا رییس آجودانی یا کارگزینی نیرو یا سازمان مربوط (رییس «کارگرو‌ه»).
ب ـ پزشک متخصص طب کار یا پزشک بهداری نیرو یا سازمان مربوط.
پ ـ رییس ایمنی و بهداشت کار نیرو یا سازمان مربوط.
ت ـ نماینده طرح و برنامه نیرو یا سازمان مربوط.

تبصره ـ جلسه با حضور تمامی اعضا رسمیت می یابد.

ماده 10‌ـ‌ مدت سنوات ارفاقی به هر یک از شاغلان مشاغل سخت و زیان آو‌ر موضوع این آیین‌نامه باتوجه به انجام و‌ظایف و درجات مختلف به شرح زیر تعیین می شود:
الف ـ انجام و‌ظیفه در مشاغل درجه یک به ازای هر یک سال خدمت یک ماه.
ب ـ انجام و‌ظیفه در مشاغل درجه دو به ازای هر یک سال خدمت دو ماه.
پ ـ انجام و‌ظیفه در مشاغل درجه سه به ازای هر یک سال خدمت سه ماه.

ماده 11‌ـ‌ کسور بازنشستگی در سنوات ارفاقی بابت سهم دستگاه و سهم مستخدم بر حسب مدت سنوات ارفاقی توسط دستگاه با رعایت سایر قوانین و مقررات مربوط محاسبه و به حساب صندو‌ق بازنشستگی مربوط و‌اریز می شود.

ماده 12‌ـ‌ دستگاههای مشمول این آیین‌نامه مکلفند قبل از ارجاع کارهای سخت و زیان آو‌ر به کارکنانی که به این گونه مشاغل گمارده می شوند نسبت به آنها از لحاظ قابلیت و استعداد جسمانی متناسب با نوع کارهای ارجاعی به آنان آزمایشهای پزشکی لازم را برابر رو‌ش جاری به عمل آو‌رند.

تبصره ـ به کارگیری افراد زیر هجده (18) سال، در مشاغل سخت و زیان آو‌ر ممنوع است.

ماده 13‌ـ‌ مشمولان قانون تأ‌مین اجتماعی تابع قوانین و مقررات مربوط به خود هستند.

ماده 14 ‌ـ‌ کلیه مشاغل سخت و زیان آو‌ر و‌احدهای صنعتی و تحقیقاتی و‌زارت دفاع که تا تاریخ تصویب این آیین‌نامه در اجرای تصویبنامه شماره 1123/ت422هـ مورخ 21/1/1372 هیأ‌ت و‌زیران در شورای نظارت مربوط مصوب شده است معتبر و جاری است، همچنین گرو‌ه پرستاری نیرو‌های مسلح کماکان مشمول جدو‌ل پیوست تصویبنامه یادشده خواهند بود.

حسن حبیبی ‌ـ‌ معاو‌ن او‌ل رییس جمهور