آئین‌نامه اجرائی تبصره 3 قانون بودجه سال 62[1362] کل کشور
مصوب 1362,02,18

هیئت وزیران در جلسه مورخ 1362/2/18 بنا به پیشنهاد شماره 1934/84/548 - 1 مورخ 1362/2/13 سازمان برنامه و بودجه، آئین‌نامه اجرائی تبصره 3‌قانون بودجه سال 1362 کل کشور را در 19 ماده و 8 تبصره بشرح زیر تصویب نمودند.

ماده 1 - هدف از اعطای اعتبارات موضوع این آئین‌نامه اجرای تبصره 3 قانون بودجه سال 1362 کل کشور بمنظورکمک به راه‌اندازی و تامین کمبود سرمایه ‌درگردش و ثابت و ایجاد و گسترش کارخانجات و مراکز تولیدی صنعتی و معدنی و کشاورزی بخش خصوصی و تعاونی و مراکز گسترش خدمات تولیدی و‌عمرانی در جهت افزایش فعالیتهای تولیدی کشور و تولید مصالح ساختمانی و مآلاً افزایش عرضه کل و همچنین کمک به سوق دادن منابع مالی مازاد بانکهای‌تجاری به سرمایه‌گذاری در امور تولیدی، در جهت هماهنگی با برنامه‌های توسعه اقتصادی کشور میباشد.

ماده 2 - در جهت نیل به هدف فوق‌الذکر، منحصراً بانکهای تخصصی و یا استانی عامل اجرائی میباشند.

ماده 3 - منابع لازم جهت حصول به اهداف تبصره 3 قانون بودجه سال 1362 کل کشور، علاوه بر منابع داخلی بانکهای تخصصی و یا استانی و همچنین سهم‌ منابع سرمایه‌گذاران طرحهای تولیدی، از محل منابع اعتباری بانکهای تجاری تامین خواهد شد. بانک مرکزی ایران مکلف است با توجه به سیاستهای پولی کشور‌منابع اخیرالذکر را در اختیار بانکهای تخصصی و یا استانی قرار دهد.

ماده 4 - سهم اعتبارات هر بخش از اعتبارات تبصره 3 قانون بودجه سال 1362 که از طریق بانکهای تخصصی و یا استانی توزیع خواهد شد، بشرح جدول ‌ذیل میباشد.
‌

بانکها – بخشها	بخش تولیدی کشاورزی	بخش تولیدی صنعت و معدن	بخش تولید مصالح ساختمانی	جمع
بانک کشاورزی	60	-	-	60
بانک صنعت و معدن	-	45	-	45
بانک مسکن	-	-	5	5
بانکهای استان	20	12	8	40
جمع	80	57	13	150

‌مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی استانها می‌توانند تا میزان 16 میلیارد ریال از اعتبارات مورد نیاز طرحهای تولیدی شرکتهای تعاونی وابسته به خود را‌ توسط بانکهای استان و از طریق عقد قرارداد سه جانبه بین بانکهای استان، مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی و شرکتهای تعاونی وابسته تامین کنند.

تبصره 1 - با توجه به میزان جذب اعتبارات هر بخش در طول سال، حسب ضرورت تغییرات لازم حداکثر تا پانزده درصد درحد اعتبارات بخشهای مختلف ‌توسط بانک مرکزی ایران و سازمان برنامه و بودجه داده خواهد شد.

تبصره 2 - سهم هر یک از بانکهای استان به تفکیک اعتبارات مورد نیازهربخش ازمنابع تبصره ضمن جدول ضمیمه تعیین و به بانکهای ذیربط اعلام میگردد.

ماده 5 - بمنظوراستفاده ازمنابع اعتباری موضوع ماده 3 این آئین‌نامه بانکهای تخصصی و یا استانی تقاضای دریافت اعتبار خود را در قالب اولویتهای موضوع‌ این آئین‌نامه برای بررسی و اقدام به بانک مرکزی ایران ارسال خواهند داشت.

ماده 6 - در صورتیکه به تشخیص بانک مرکزی ایران، هر یک از بانکهای عامل فاقد منابع داخلی کافی برای تامین تسهیلات اعتباری موضوع تبصره 3 قانون‌بودجه سال 1362 باشند، بدواً قسمتی از اعتبار تعیین شده براساس ماده 4 این آئین‌نامه، برای هر بخش بصورت اعتبار تنخواه‌گردان دراختیاربانک تخصصی‌ و یا استانی متقاضی قرارخواهد گرفت، استفاده بانکهای مزبور ازاین تنخواه‌گردان تدریجی خواهد بود.

ماده 7 - اعطای اعتباربه بانک تخصصی و یا استانی در مراحل بعدی منوط به ارسال اطلاعات و مدارک لازم در مورد تسهیلات اعطائی قبلی بانک متقاضی به‌طرحهای تولیدی نظارت شده که از محل منابع موضوع این آئین‌نامه تامین شده است، به بانک مرکزی ایران میباشد.

ماده 8 - نحوه بازپرداخت اعتبارات اعطائی موضوع این آئین‌نامه ببانکهای تجاری اقساطی بوده و با احتساب مهلت بازپرداخت باید حداکثر ظرف مدت 5‌سال از تاریخ امضای قرارداد اعتباری مربوط کلاً بازپرداخت شود.

ماده 9 - نرخ کارمزد و سود تضمین شده اعتبارات اعطائی بانکهای تجاری ببانکهای تخصصی و یا استانی برای منظورهای مذکور دراین آئین‌نامه طبق روال ‌سنوات گذشته حداکثر 7% در سال تعیین میگردد.
تفاوت کارمزد و موضوع بند ب تبصره 3 قانون بودجه سال 1362 برای هر یک از بخشها بشرح ذیل‌ خواهد بود.
‌بخش کشاورزی حداکثر (4% در سال)
‌بخش صنعت و معدن حداکثر (3% در سال)
‌بخش تولید مصالح ساختمانی حداکثر (2% در سال)

ماده 10 - سازمان برنامه وبودجه پرداخت تفاوت کارمزد موضوع ماده 9 این آئین‌نامه را در مورد اعتبارات اعطائی به آن دسته از طرحهای تولیدی نظارت شده که ‌لزوم اعطای اعتبار به آنها به تصویب هیئت دولت رسیده است را برای هر سال تضمین و در بودجه سال بعد کل کشورمنظوروبه پیشنهاد بانک مرکزی ایران و بعاملیت بانک مربورببانکهای تجاری پرداخت خواهد نمود.

ماده 11 - تامین‌های اعتبارات اعطائی موضوع این آئین‌نامه عبارتند از:
‌الف - اجازه برداشت از حسابهای بانکهای تخصصی و استانی.
ب - تضمین سازمان برنامه و بودجه دائربراینکه مانده مطالبات ناشی از اعتبارات اعطائی به آندسته از طرحهای تولیدی نظارت شده را که لزوم اعطای اعتبار‌به آنها بتصویب هیئت دولت رسیده است برای هر سال، حداکثر ظرف 5 سال در لایحه بودجه کل کشور پیشنهاد و منظور خواهد نمود بترتیبی که اینگونه ‌وامها از تاریخ امضای قراردادهای مربوطه حداکثرظرف مدت 5 سال واریز و تسویه گردد.

ماده 12 - برای استفاده از منابع اعتباری تبصره 3، لازم است که بدواً توسط اشخاص حقیقی و یا حقوقی طرح لازم تهیه و به بانکهای عامل ارائه شود.

تبصره 1 - منظور از طرح در این آئین‌نامه عبارتست از شرح عملیات اجرائی و ارائه پیش‌بینی‌ها و اطلاعات لازم در رابطه با ایجاد، بازسازی، تکمیل و یا‌ راه‌اندازی مجدد یک واحد تولیدی مشتمل بر مشخصات وام‌ گیرنده، گیرندگان و نحوه مالکیت آنان، سوابق کار در رشته تولیدی ذیربط ، مهارت شخصی، انگیزه‌ اجرای طرح، مشخصات فنی کلیه ساختمانها و تاسیسات و ماشین‌آلات، بهاء کل و واحد، مشخصات حقوقی زمین محل استقرار طرح، مجوز قانونی لازم،‌ زمان اجرای طرح بانضمام سرمایه درگردش مورد نیاز و صورتهای مالی و جداول مشخصه وضع مالی و اقتصادی طرح پیش‌بینی شده برای عمر طرح و سایر‌توجیهات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی.

تبصره 2 - ادارات کل صنایع، کشاورزی و مسکن، سازمان برنامه و بودجه استانها، بانکهای استان، دفاتر فنی استانداریها و مراکز گسترش خدمات تولیدی و‌عمرانی استانها با بهره‌گیری از کلیه امکانات و اطلاعات خود با افرادی که نظرات و ابتکاراتی دارند، ولی برای به فعل آوردن آنها قادر به تهیه طرح با مشخصات‌ فوق نیستند، همکاری نموده و راهنمائیهای لازم را بعمل خواهند آورد.

تبصره 3 - در صورتیکه طرحهای ارائه شده به بانکهای تخصصی به تشخیص بانکهای مزبور از هر نظر قابل توجیه باشد، منابع مالی آن با رعایت ضوابط و‌آئین‌نامه‌ها و مقررات داخلی بانکهای مزبور ترجیحاً از منابع داخلی آنها و در صورت عدم امکان، از محل منابع اعتباری موضوع این آئین‌نامه تامین خواهد شد.
‌لیکن در صورتیکه طرح موصوف از نظر بانک قابل توجیه نباشد، منابع مالی مورد نیاز طرح در صورتی تضمین و تامین خواهد شد که وزارتخانه‌های مسئول در‌امر صنعت و معدن، کشاورزی و مسکن و شهرسازی اجرای آن را مفید و لازم دانسته و از نظر سیاست دولت موجه تشخیص دهند که در اینصورت طرح اولیه‌ باید همراه با اظهارنظر بانک اعتباردهنده و وزارتخانه ذیربط پس از بررسی در سازمان برنامه و بودجه به تصویب هیأت دولت برسد.

تبصره 4 - در صورتیکه طرح ارائه شده به بانکهای استان به تشخیص بانکهای مزبور و ازهرنظرقابل توجیه باشد، منابع مالی آن با رعایت ضوابط و آئین‌نامه‌ها‌و مقررات داخلی بانکهای مزبور، ترجیحاً از منابع داخلی آنها و در صورت عدم امکان از محل منابع اعتباری موضوع این آئین‌نامه تامین خواهد شد.
‌لیکن در صورتیکه طرح موصوف از نظر بانک قابل توجیه نباشد، منابع مالی مورد نیاز طرح در صورتی تضمین و تامین خواهد شد که ادارات مسئول در امر‌صنعت و معدن، کشاورزی و مسکن و شهرسازی اجرای آنرا مفید و لازم دانسته و از نظر سیاست دولت موجه تشخیص دهند که در اینصورت لازم است ‌طرحهای بیش از 50 میلیون ریال همراه با اظهارنظر بانک پس از تصویب در شورای برنامه‌ریزی استان جهت بررسی به سازمان برنامه و بودجه ارسال شده و‌سپس به تصویب هیئت دولت برسد. در مورد طرحهای تولیدی کمتر از 50 میلیون ریال پس از تصویب شورای برنامه‌ریزی استان نسبت به عقد قرارداد و‌پرداخت وام اقدام خواهد شد و همزمان مراتب از طریق سازمان برنامه و بودجه به دفترهیئت دولت ارسال خواهد گردید تا در جلسه هیئت دولت به اطلاع وزراء‌ برسد.

ماده 13 - وامهای مربوط به سرمایه در گردش با توجه به جدول گردش نقدی که براساس جدول گردش عملیات تنظیم میگردد نیز ازمنابع اعتباری تبصره قابل‌ تامین خواهد بود. کلیه طرحهائی که در نظر است از منابع تبصره 3، برای تامین سرمایه در گردش استفاده نمایند و مشمول تضمین بازپرداخت اصل و هزینه‌ها و‌تفاوت کارمزد موضوع این آئین‌نامه قرارگیرند، باید جهت بررسی و تایید قبلاً به سازمان برنامه و بودجه ارسال گردند.

ماده 14 - بانکهای تخصصی و یا استانی موظفند منابع طرحهائی را از محل اعتبارات موضوع این آئین‌نامه تامین نمایند که در چهارچوب اولویتهای صنعتی و‌معدنی، کشاورزی و تولید مصالح ساختمانی موضوع تبصره این ماده براساس مطالعات بانک از نظر فنی و مالی قابل توجیه بوده و صرفاً تولیدی باشد.

تبصره - اولویتهای صنعتی و معدنی و کشاورزی مربوط به اعتبارات موضوع تبصره 3 قانون بودجه سال 1362 بشرح ضمیمه این آئین‌نامه به تصویب هیئت ‌دولت رسیده است.

ماده 15 - بانکهای تخصصی و یا استانی مکلفند منابع اعتباری موضوع این آئین‌نامه را بتدریج و متناسب با پیشرفت امور طرح در اختیار متقاضیان قرار دهند.‌میزان پیش‌پرداخت و پرداختهای بعدی با توجه به نوع طرح توسعه بانک تخصصی و یا استانی تعیین خواهد شد.

ماده 16 - نحوه بازپرداخت مطالبات ناشی از تسهیلات اعطائی بانکهای تخصصی و یا استانی به طرحهائی که از اعتبارات موضوع این آئین‌نامه استفاده ‌مینمایند، بصورت اقساطی خواهد بود.

ماده 17 - بانکهای تخصصی و یا استانی که از محل اعتبارات موضوع این آئین‌نامه اقدام به اعطای تسهیلات اعتباری مینمایند مکلفند به موارد ذیل نظارت بعمل آورند.
‌الف - بر مصرف تسهیلات مزبور و پیشرفت طرح
ب - بر واریز مطالبات ناشی از اعتبارات اعطائی از محل درآمدهای طرح.

تبصره - حدود و نحوه این نظارت توسط بانکهای تخصصی و یا استانی براساس آئین‌نامه‌ها و ضوابط داخلی آنان تعیین خواهد شد.

ماده 18 - جزئیات اجرائی نحوه اعطای اعتبارات بانکهای استان که با مصوبه شورای برنامه‌ریزی استان و یا هیأت دولت صورت میگیرد، مشترکاً توسط بانک‌مرکزی ایران و سازمان برنامه و بودجه تهیه و به استانداریها، بانکهای استان و سازمان برنامه و بودجه استانها اعلام خواهد شد.

ماده 19 - در اجرای بند "ث" تبصره 3 قانون بودجه سال 1362، بانکهای عامل موظفند هر چهار ماه یکبار گزارش عملکرد تبصره را شامل میزان اعتبارات ‌واگذار شده و شرایط و مدت بازپرداخت و مشخصات استفاده‌کنندگان از اعتبارات مذکور و نوع و ماهیت طرحهای مربوط و همچنین میزان وامهائی که در‌سررسیدهای مقرر باز پرداخت نشده است را ظرف مدت ده روز از پایان هر چهار ماه از سال ببانک مرکزی ایران ارسال نمایند تا از طریق سازمان برنامه و بودجه ‌به هیئت دولت، جهت تقدیم به مجلس شورای اسلامی ارائه گردد.

میرحسین موسوی - نخست‌وزیر

اولویتهای صنعتی و معدنی سال 1362 در رابطه با اجرای تبصره 3 قانون بودجه سال 1362 کشور بشرح زیر میباشد:

الف - اولویتهای صنعتی و معدنی از نظر نوع طرح بترتیب عبارتند از:
1 - تکمیل طرحهای سرمایه‌گذاریهای ناتمام که قبلاً توسط بانکهای تخصصی و استانی اجرا شده‌اند.
2 - شروع و یا ادامه طرحهای جدید سرمایه‌گذاری که قبلاً بتصویب شورای اقتصاد رسیده است.
3 - طرحهای ایجاد و گسترش واحدهای صنعتی کوچک در مناطق کشاورزی و روستائی و در جوار صنایع بزرگ بمنظورایجاد اشتغال مولد، تامین نیازهای ‌کشاورزی و ضروری ساکنین روستاها و شهرهای کوچک و همچنین نیازهای صنایع بزرگ.
4 - طرحهای صنعتی مربوط به بازیابی و استفاده از ضایعات، اضافات و اقلام مستعمل و تبدیل آنها به مواد، قطعات و کالاهای صنعتی قابل استفاده.
5 - طرحهای تکمیل، ایجاد و توسعه صنایع صادراتی غیرنفتی که علاوه بر ایجاد درآمد ارزی، موجد و مشوق سرمایه‌گذاری و تولید در سایر زمینه‌های وابسته ‌دربخشهای مختلف اقتصاد داخلی میباشد.

ب - ترتیب اولویتهای صنعتی و معدنی از نظر رشته‌های فعالیت بشرح زیرمیباشد.
1 - صنایع تبدیلی غذائی وابسته به مواد اولیه داخلی که به افزایش عرضه محصولات غذائی و بهره‌برداری صحیح از تولیدات کشاورزی و دامی کمک مینماید ‌از قبیل صنایع تولید شکر، شیر پاستوریزه کنسرو گوشت و ماهی و سبزیجات غذای دام و طیور.
2 - صنایع تبدیلی معدنی بمنظورتبدیل مواد خام معدنی به مواد اولیه صنعتی و جلوگیری از واردات آنها و تشویق صادرات مواد تبدیلی بجای مواد خام‌معدنی.
3 - صنایع تولیدکننده سموم دفع آفات کشاورزی و کودهای شیمیائی و ارگانیک.
4 - صنایع سازنده ماشین‌آلات، قطعات و کالاهای مورد نیازبخش کشاورزی از قبیل تراکتور، پمپ، ابزارها و ادوات کشاورزی، آبیاری و آبرسانی.
5 - صنایع تولیدکننده مصالح ساختمانی و ساخت قطعات پیش ساخته ساختمانی از قبیل صنایع سیمان، آجر، قطعات پیش‌ساخته، شیشه و وسایل بهداشتی‌ ساختمانی.
6 - صنایع تولیدکننده کالاهای مصرفی بادوام مربوط به ساختمان و مسکن از قبیل کلید و پریز، کابل و سیم و لامپ و غیره.
7 - صنایع تولیدکننده کالاها و ماشین‌آلات لازم برای توسعه تولید و فعالیت در بخش صنایع و سایر بخشها بخصوص بخشهای زیربنائی همچون برق، نفت،‌ گاز، آب، مخابرات و راه، از قبیل ژنراتور کمپرسور، پمپ، ترانزیستور، ماشینهای راهسازی و غیره.
8 - صنایع شیمیائی تولیدکننده مواد حد واسط.
9 - صنایع نور و فلزات غیرآهنی از قبیل مس، سرب و روی و کرم و آلیاژهای این فلزات.
10 - صنایع تولیدکننده ماشینهای ابزار و قطعات فلزی از قبیل چرخ دنده و انواع قطعات ریخته‌گری و آهنگری.

پ - ترتیب اولویتهای صنعتی و معدنی از نظرمحل استقرارواحدهای جدید صنعتی بشرح زیرمیباشد.
1 - مناطق روستائی و کشاورزی بشرط آنکه طرحها دارای توجیه فنی و اقتصادی باشند.
2 - استانهای عقب‌مانده و محروم مشروط به آنکه طرحها دارای توجیه فنی و اقتصادی باشند.
3 - مناطق عقب‌افتاده و محروم سایراستانها مشروط بر آنکه طرحها دارای توجیه فنی و اقتصادی باشند.
4 - مناطق جنگ‌زده و زلزله‌زده بشرط آنکه طرحها دارای توجیه فنی و اقتصادی باشند.
5 - شهرکها و شهرهای کوچک بشرط آنکه طرحها دارای توجیه فنی و اقتصادی و مالی باشند.
6 - سایر مناطق و استانها بشرط آنکه طرحها دارای توجیه فنی واقتصادی و مالی باشند.
7 - مجاورت صنایع بزرگ در مورد صنیع جنبی و تکمیلی به شرط آن که طرحها دارای توجیه فنی و اقتصادی و مالی باشند.

اولویتهای بخش کشاورزی در سال 1362
‌اولویتهای این بخش در رابطه با اجرای تبصره 3 قانون بودجه سال 1362 کل کشور بشرح زیرمیباشد:
1 - طرحهای نیمه تمام بانک کشاورزی
2 - ادامه طرحهای مصوب شورای اقتصاد
3 - طرحهای مربوط به توسعه منابع آب شامل:
‌حفر و تجهیز چاههای عمیق و نیمه عمیق
- احداث و لایروبی قنوات
- احداث کانالهای آبرسانی درجه 3 و 4
- احداث شبکه‌های زهکشی
- مرمت و لایروبی انهار
- پوشش انهار و شیق نهر
- احداث بند سارها و
4 - آماده‌سازی اراضی (‌تسطیح و هموارسازی)
5 - تولید و تکثیر انواع بذوراصلاح شده و مرغوب
6 - استفاده از ظرفیتهای بالقوه موجود بمنظورافزایش تولید در زمینه دامداری و مرغداری.
7 - توسعه و احیاء واحدهای دامداری و مرغداریهای کوچک و سنتی.
8 - تولید و پرورش گاو دو رگ شیری و مقاوم
9 - تولید گوشت قرمز از طریق اجرای طرحهای پرواربندی گاو گوسفند.
10 - تلفیق زراعت و دامداری بنحوی که هرچه بیشترعلوفه مورد نیاز دامداری از طریق کشت خود تامین گردد.
11 - طرحهائی که بنحوی تولیدات دامی خود را دراختیاردولت خواهد گذاشت (مانند طرحهائی که تلیسه، قوچ اصلاح شده، گوساله نراصلاح شده، شیر و‌گوشت و ... خود را در اختیار دولت میگذارند(.
12 - تهیه ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی.
‌

توزیع استانی اعتبارات تبصره 3 قانون بودجه سال 1362 برحسب بخشهای تولیدی

ردیف	استان	بخش تولیدی کشاورزی	بخش تولیدی صنعتی	بخش تولیدی مصالح ساختمانی	جمع
1	مرکزی	000/700	000/350	000/300	000/350/1
2	گیلان	000/850	000/500	000/300	000/650/1
3	مازندران	000/000/1	000/600	000/400	000/000/2
4	آذربایجان شرقی	000/000/1	000/600	000/400	000/000/2
5	آذربایجان غربی	000/000/1	000/650	000/350	000/000/1
6	باختران	000/700	000/350	000/300	000/250/1
7	خوزستان	000/000/1	000/800	000/500	000/300/2
8	فارس	000/000/1	000/650	000/350	000/000/2
9	کرمان	000/200/1	000/700	000/400	000/300/2
10	خراسان	000/000/1	000/650	000/350	000/000/2
11	اصفهان	000/000/1	000/600	000/400	000/000/2
12	هرمزگان	000/800	000/500	000/300	000/600/1
13	سیستان و بلوچستان	000/900	000/500	000/400	000/800/1
14	کردستان	000/900	000/500	000/350	000/750/1
15	همدان	000/700	000/350	000/300	000/350/1
16	لرستان	000/800	000/500	000/300	000/600/1
17	ایلام	000/700	000/350	000/250	000/300/1
18	زنجان	000/750	000/450	000/300	000/500/1
19	کهگیلویه و بویراحمد	000/700	000/400	000/300	000/400/1
20	چهارمحال بختیاری	000/850	000/500	000/350	000/700/1
21	سمنان	000/650	000/400	000/300	000/350/1
22	یزد	000/650	000/400	000/300	000/350/1
23	بوشهر	000/650	000/400	000/300	000/350/1
24	تهران	000/500	000/300	000/200	000/000/1
	جمع کل	000/000/20	000/000/12	000/000/8	000/000/40