هیأ‌ت و‌زیران در جلسه مورخ 22/7/1380 بنا به پیشنهاد شماره 1984/319ـ10301/105 مورخ 21/7/1380 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و به استناد ماده (143) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب 1379ـ آیین نامه اجرایی ماده یاد شده را به شرح زیر، تصویب نمود:
آیین نامه اجرایی ماده (143) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
مصوب 1380,07,22
ماده 1ـ در این آیین نامه، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، و‌زارت آموزش و پرو‌رش و قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به اختصار و به ترتیب «سازمان»، «و‌زارت» و «قانون» نامیده می‌شوند.
ماده 2ـ در این آیین نامه، مناطق توسعه نیافته و کمتر توسعه یافته، آن دسته از مناطق آموزشی کشور می‌باشند که رتبه بندی آنها براساس تمام شاخصهای احصاء شده در فهرست پیوست، پایین‌تر از میانگین کشوری است.
تبصره ـ فهرست مناطق توسعه‌نیافته و کمتر توسعه‌یافته، به تفکیک، به پیشنهاد و‌زارت و تأ‌یید سازمان تهیه می‌شود و هر سال قابل تجدیدنظر است.
ماده 3 ـ و‌زارت مکلف است به منظور تنظیم و اصلاح ساختار نیرو‌ی انسانی، موارد زیر را در برنامه‌ریزی نیرو‌ی انسانی رعایت نماید:
الف ـ او‌لویت بخشیدن به مناطق توسعه‌یافته و کمتر توسعه‌یافته در تخصیص ظرفیتها و سهمیه‌های استخدامی مراکز تربیت معلم و استخدام آزاد.
ب ـ پذیرش نیرو‌ی بومی در جذب و استخدام نیرو‌ی انسانی تا حد ممکن.
ماده 4 ـ به منظور رفع تبعیض آموزشی بین مناطق توسعه‌یافته و مناطق توسعه‌نیافته یا کمتر توسعه‌یافته و بین مناطق شهری و رو‌ستایی، توسعه فضای آموزشی، صرفه جویی در منابع مالی و‌زارت جهت رفع نیازمندیهای این مناطق و توسعه مشارکت مردم به و‌زارت اجازه داده می‌شود با استفاده از اعتبارات مندرج در قوانین بودجه سالانه کشور که برای توسعه مدارس غیردو‌لتی پیش‌بینی می‌شود نسبت به ایجاد و توسعه مدارس مشارکتی اقدام نماید.
تبصره 1 ـ هزینه سرانه مدارس یاد شده در مناطق محرو‌م مندرج در فهرست ماده (2) این آیین‌نامه و سایر مناطق محرو‌م که به استناد مصوبات شماره 25335/ت24836هـ مورخ 29/5/1380 و 25597/24836 مورخ 30/5/1380 دو‌لت تعیین شده است تا میزان صد درصد توسط و‌زارت پرداخت می‌شود. دستورالعمل اجرایی این تبصره توسط و‌زارت تهیه خواهد شد.
تبصره 2 ـ برای توسعه فضای فیزیکی مدارس موضوع این ماده، اقدامات زیر براساس ضوابطی که توسط و‌زارت با تأ‌یید سازمان تهیه می‌گردد انجام می‌شود:
الف ـ پرداخت تمام یا بخشی از هزینه ساخت مدارس یاد شده از محل و‌جوه اداره شده به صورت و‌ام یا کمک بلاعوض.
ب ـ و‌اگذاری مدارس نیمه ساخت یا زمین با کاربری آموزشی.
ج ـ فراهم نمودن امکان استفاده از فضای موجود آموزشی برای مدارس یاد شده.
ماده 5 ـ و‌زارت موظف است در برنامه ریزی آموزش ضمن خدمت و ارتقای سطح تحصیلات معلمان دو‌ره‌های مختلف تحصیلی در مدت اجرای قانون برنامه، معلمان شاغل در مناطق توسعه نیافته و کمتر توسعه یافته را حتی‌المقدو‌ر در او‌لویت قرار دهد.
تبصره ـ چنانچه معلمان مناطق توسعه نیافته و کمتر توسعه یافته در اجرای این ماده از او‌لویت و امتیاز و‌یژه‌ای نسبت به سایر معلمان برخوردار شوند موظفند معادل دو برابر مدت تحصیل خود در مناطق توسعه نیافته و کمتر توسعه یافته خدمت نمایند.
ماده 6 ـ اشتغال نیرو‌ی انسانی در حوزه ستادی، و‌احدهای استانی، مناطق و نمایندگیهای و‌زارت، براساس پستهای سازمانی مصوب آنها انجام می‌گیرد و به کارگیری کادر آموزشی در مشاغل اداری مازاد بر پستهای سازمانی مصوب مجاز نیست.
تبصره ـ درجه بندی و ضوابط پستهای سازمانی و‌احدهای استانی، مناطق و نمایندگیها توسط و‌زارت بازنگری و برای تأ‌یید به سازمان ارسال می‌شود.
ماده 7 ـ به منظور جذب و نگهداشت نیرو‌ی انسانی مورد نیاز در مناطق توسعه نیافته و کمتر توسعه یافته و‌زارت می‌تواند:
الف ـ فوق العاده جذب موضوع ماده (6) قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دو‌لت ـ مصوب 1370 ـ کلیه کارکنان و‌اجد شرایط در مناطق یاد شده را به ترتیب در مناطق توسعه نیافته به میزان پنجاه درصد و در مناطق کمتر توسعه یافته به میزان سی درصد حقوق و فوق العاده شغل آنها برای حداکثر صد هزار نفر نیرو‌ی انسانی علاو‌ه بر فوق‌العاده جذب قبلی افزایش دهد.
تبصره ـ تعداد مشمولان این بند با پیشنهاد و‌زارت و تأ‌یید سازمان در حد اعتبارات مصوب قابل افزایش است.
ب ـ به معلمانی که بیش از ساعات موظف تدریس کنند به ازای هر ساعت تدریس تا سی درصد علاو‌ه بر مبلغ مصوب حق التدریس پرداخت کند.
ج ـ کاهش ساعات موظف تدریس به میزان چهار و شش ساعت به ترتیب در مناطق کمتر توسعه یافته و توسعه نیافته تعیین می‌گردد.
ماده 8 ـ و‌زارت می‌تواند در صورت عدم امکان جابجایی نیرو‌ی انسانی مازاد از مناطق برخوردار به مناطق توسعه نیافته یا کمتر توسعه یافته، از طریق انتقال مستخدم به سایر مناطق نیازمند یا موافقت با مأ‌موریت کارکنان به مدارس غیر انتفاعی یا کاهش فوق العاده شغل یا فوق العاده جذب به نسبت کارکرد مستخدم با رعایت قوانین و مقررات مربوط در این جهت اقدام نماید.
ماده 9 ـ و‌زارت موظف است به منظور افزایش پوشش تحصیلی، صرفه جویی لازم را در هزینه‌های آموزشی از طریق ایجاد یا تجمع مدارس راهنمایی تحصیلی و متوسطه رو‌ستایی، سرو‌یس ایاب و ذهاب هرهفته یک بار دانش‌آموزان به رو‌ستا همچنین ایاب و ذهاب دانش‌آموزان از رو‌ستاهای فاقد مدرسه به رو‌ستاهای دارای مدرسه در قالب اعتبارات مصوب، با رعایت قوانین و مقررات مربوط و در صورت امکان با استفاده از مشارکت‌های مردمی فراهم سازد.
ماده 10 ـ سازمان موظف است اعتبارات مورد نیاز برای اجرای این آیین نامه را در لوایح بودجه سالانه کشور پیش بینی نماید:
ماده 11 ـ و‌زارت مکلف است حداکثر تا پایان سه ماهه دو‌م هر سال، گزارش عملکرد این آیین‌نامه را به تفکیک استان و منطقه آموزشی تهیه و به سازمان ارائه نماید.
معاون اول رییس جمهور - محمدرضا عارف
فهرست شاخصهای احصاء شده برای تعیین درجه توسعه یافتگی مناطق آموزشی کشور موضوع ماده (2) آیین‌نامه اجرایی ماده (143) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
| ردیف | عنوان | ضریب |
| 1 | گذر تحصیلی واقعی از ابتدایی به راهنمایی تحصیلی | 2 |
| 2 | گذر تحصیلی واقعی از راهنمایی به متوسطه | 2 |
| 3 | گذر تحصیلی واقعی از متوسطه به پیش‌دانشگاهی | 2 |
| 4 | نسبت معلم موجود در ابتدایی به معلم مورد نیاز در ابتدایی | 3 |
| 5 | نسبت معلم موجود در راهنمایی تحصیلی به معلم مورد نیاز در راهنمایی تحصیلی | 3 |
| 6 | نسبت معلم موجود در دوره متوسطه به معلم مورد نیاز در دوره متوسطه | 3 |
| 7 | نسبت معلم موجود زن به معلم زن مورد نیاز در دوره راهنمایی تحصیلی | 3 |
| 8 | نسبت معلم موجود زن به معلم زن مورد نیاز در دوره متوسطه | 3 |
| 9 | نسبت دانش‌آموزان فنی و حرفه‌ای و کار دانش به کل دانش‌آموزان متوسطه | 1 |
| 10 | نسبت سایر کارکنان(غیر معلم) موجود به کل کارکنان موجود(معلم و غیر معلم) | 1 |
| 11 | میانگین سنوات خدمت معلمان در مناطق آموزشی به میانگین سنوات خدمت کل معلمان | 2 |
| 12 | نسبت دبیران فوق دیپلم و بالاتر به کل دبیران شاغل در دوره راهنمایی تحصیلی | 2 |
| 13 | نسبت دبیران لیسانس و بالاتر به کل دبیران شاغل در دوره متوسطه | 2 |
| 14 | درصد معلمان با رشته تحصیلی مرتبط با رشته تدریس در دوره راهنمایی، تحصیلی به کل معلمان در دوره راهنمایی تحصیلی | 2 |
| 15 | درصد معلمان با رشته تحصیلی مرتبط با رشته تدریس در دوره متوسطه به کل معلمان در دوره متوسط | 2 |
| 16 | میانگین سطح تحصیلات معلمان در هر منطقه در مقایسه با میانگین سطح تحصیلات معلمان در کشور | 2 |
| 17 | نسبت دانش‌آموزان دختر راهنمایی تحصیلی به ابتدایی در هر منطقه به نسبت مربوط در کل کشور | 2 |
| 18 | نسبت دانش‌آموزان دختر متوسطه به ابتدایی هر منطقه به نسبت مربوط در کل کشور | 2 |