آئیننامه و مقررات حفاظتی حفر چاههای دستی
مصوب 1364,06,21

فصل اول - تعاریف

1- چاه دستی:
منظور از چاه دستی در این آئیننامه آن دسته از چاههائی هستند که با استعانت از نیروی بدنی و با استفاده از وسائل کارسنتی مانند چرخ چاه – کلنگ- بیلچه- دلو و غیره کنده میشوند.

2- چرخ چاه:
وسیله ایست جهت انتقال مواد از عمق به بیرون و بالعکس که بردهانه چاه نصب میگردد.

3- دلو:
وسیله ایست که معمولا از لاستیک منجیددار، برزنت و یا مواد مشابه به شکل کیسه ساخته شده و در انتقال مواد مورد استفاده قرار میگیرد.

4- کول:
حلقه یا نیم حلقه ایست که از جنس فولاد یا سیمان یا سفال بوده و برای جلوگیری از ریزش دیواره های میل چاه یا انباری استفاده میگردد.

5- میل چاه:
آن قسمت از چاه میباشد که بطور عمودی نسبت به سطح زمین کنده میشود.

6- طوقه:
دیوار حلقوی ساخته شده از مصالح ساختمانی در بالاترین قسمت از میل چاه (منتهی به دهانه چاه) میباشد که بر روی آن در پوش چاه قرارداده میشود.

7- انباری:
عبارتست از مسیر یا مسیرهای انحرافی کنده شده در عمق یا دیواره میل چاه.

8- سپر:
وسیله حفاظتی مخصوصی است که مقنی را از آسیب ناشی از سقوط احتمالی مواد و اشیاء محفوظ نگهمیدارد.

9- پاکند:
مسیر شیبداری جهت رفت و آمد و حمل و نقل وسائل است که از فاصله ای دورتر از دهانه چاه شروع و تا نزدیکی سطح آب ادامه مییابد.

فصل دوم - ساختمان چرخ چاه

ماده 1- چرخ چاه دستی مورد استفاده که با قدرت دست کار میکند باید بطریقی محاسبه و ساخته شده باشد تا حداکثر نیروی لازم که توسط هر کارگر برای بالا بردن حداکثر بار مجاز بدسته یا دسته های محرک وارد میشود بیش از 25 کیلوگرم نباشد.

ماده 2- چرخ چاه دستی مورد استفاده باید سالم و عاری از هر گونه ترک، شکستگی، پوسیدگی بوده و استحکام لازم جهت انجام کار مورد نظر را داشته باشد.

ماده 3- چرخ چاه که با قدرت دست کار میکند باید مجهز به مکانیسم های زیر باشد:
الف: روی محور استوانه کابل دار شیطانک و چرخ جغجغه و یا حلزون و چرخ حلزون و یا وسائل مشابه دیگر که بطور خود کار ترمز میشود باشد تا از گردش معکوس دسته محرک در تمام مدت بالا آوردن بار جلوگیری نماید.
ب: دارای ترمزهائی مؤثر باشد که پائین آمدن بار را کنترل نماید.

ماده 4- دسته های محرک که در یک یا دو طرف محور چرخ چاه سوار میشوند باید بطریقی ساخته شده باشند تا :
بهنگامیکه بار پائین داده میشود نچرخند و یا باید دسته های محرک قبل از پائین آمدن بار از جای خود برداشته شود، بطوریکه در حین گردش به افراد برخورد ننماید.

ماده 5- در چرخ چاهیکه میتوان دسته های محرک آنرا از جای خود برداشت، باید این دسته ها بوسیله ضامن مطمئنی با محور در ارتباط باشند تا دقتاً و بطور ناخواسته از آن جدا یا خارج نشوند.

ماده 6- فاصله میله های افقی (پره های) چرخ چاه باید با یکدیگر مساوی بوده و حداقل به اندازه ای باشد که کارگران بتوانند براحتی به پره ها جهت چرخاندن چرخ چاه دسترسی داشته باشند در هر حال تعداد پره های چرخ نباید از چهار عدد کمتر بوده و با افزایش قطر چرخ از 120 سانتی متر تعداد پره ها متناسباً از 4 عدد بیشتر گردد.

ماده 7- چرخ چاه باید بطریقی ساخته شود که بعد از پیچیده شدن کل طناب بدور چرخ احتمال لغزش و بیرون افتادن طناب بخارج از پره ها وجود نداشته باشد.

ماده 8- در مورد آندسته از چرخ چاههای موتوری و غیر موتوری که در کندن چاهها مورد استفاده قرار میگیرد رعایت کلیه موارد ایمنی مذکور در آئیننامه حفاظتی وسائل حمل و نقل و جابجا کردن مواد در کارگاهها در مورد لوازم بلند کردن بارچون زنجیرها، کابل ها، طنابها، قلابها و قرقره ها الزامی است.

ماده 9- قبل از استقرار چرخ چاه در محل مورد نظر محل استقرار پایه های چرخ چاه باید بنحو مطمئنی آماده شده و اطمینان حاصل شود که احتمال واژگونی یا جابجائی یا کج و شیب دار شدن چرخ چاه وجود ندارد.

ماده 10- چرخ چاه میبایست در ارتفاع مناسبی نصب شود بطوریکه حداقل فاصله محل پیچیدن طناب با سطح زمین از 20 سانتی متر کمتر نباشد.

فصل سوم – لوازم حمل بار

ماده 11- طناب مورد استفاده در چرخ چاه باید عاری از هر گونه عیب مانند پوسیدگی و زدگی بوده و مقاومت کافی برای تحمل حداکثر نیروی وارده و ضربه ها را داشته باشد به اضافه طول طناب بحدی باشد که بعد از بازشدن کامل برای حداکثر عمق مورد نیاز حداقل دو دوربروی قرقره مانده باشد.

ماده 12- قلاب مورد استفاده باید سالم بوده و بطور محکم و مطمئنی با طناب درگیر شده و گلوگاه آن مجهز به شیطانک و یا بصورتی باشد که در هر حال احتمال آزاد شدن بار بطور ناگهانی وجود نداشته باشد و تحمل کافی در مقابل حداکثر بار و ضربه های وارده را داشته باشد.

ماده 13- دلو مورد استفاده در چاه کنی باید از جنس پنبه ای یا لاستیک منجیددار مقاوم بوده و با حلقه دهانه از جنس فولاد بدسته زنجیری مناسبی که بنحو اطمینان بخش با حلقه درگیر باشد متصل گردد.

فصل چهارم - مقدمات ایمنی عملیات حفاری

ماده 14- قبل از اقدام هر گونه عملیات مربوط به کندن چاه دستی بررسیهای لازم باید با توجه به وجود قنوات قدیمی، فاضل آب و پی ها و جنس خاک و لایه های زمینی و طبقات آب برق گاز و تلفن بعمل آید و در صورت لزوم ضمن تماس با سازمانهای ذیربط محل چاه طوری تعیین شود که بهنگام چاه کنی خطر ریزش یا نشتی از فاضل آب های مجاور و برخورد با تأسیسات مذکور وجود نداشته باشد به اضافه کارگران مسئول حفرچاه تجارب حرفه ای لازم از نظر انجام کار چاه کنی را دارا باشند.

ماده 15- در شروع عملیات چاه کنی وجود حداقل دو نفر و با افزایش عمق چاه کنده شده از 5 متر وجود حداقل سه نفر کلاً برای ادامه عملیات الزامیست و با شروع حفر انباری یکنفر کمک کلنگ دار اضافه میگردد.

ماده 16- قبل از شروع عملیات مربوط به کندن چاه و تخلیه فاضل آبها و یا هر نوع کاری در ارتباط با این امر وسائل کمکهای اولیه مناسب باید تدارک و فراهم گردد.

ماده 17- لازمست جهت حفظ کارگران از نظر ریزش اطراف چاه و یا سقوط از کنار دهانه در محل ایستادن کارگران تخته یا الوارهای زیر پائی با مقاومت و پهنای کافی گذاشته شود.

ماده 18- چنانچه محل کندن چاه در معابر عمومی یا محلهائی باشد که احتمال رفت و آمد افراد مختلف وجود دارد باید بوسیله ایجاد حصارهای لازم در فاصله مناسب و نصب علائم هشدار دهنده و چراغهای احتیاط از ورود افراد به نزدیکی منطقه عملیات جلوگیری بعمل آید.

فصل پنجم – عملیات حفر میل چاه

ماده 19 – جهت جلوگیری از سقوط خاک و سنگ بداخل چاه دوردهانه باید آستانه ای به ارتفاع حداقل 15 سانتیمتر با مصالح مقاوم تعبیه گردد در هر حال این آستانه باید طوری باشد که برخورد اتفاقی پا یا وسائل کار سبب تخریب آن نگردد.

ماده 20- مقنی قبل از ورود به چاه برای عملیات چاه کنی باید طناب نجات را به کمک کمربند ایمنی مخصوص بخود بسته باشد.

ماده 21- در مواقعیکه نوع آوار استخراجی حاصل از عملیات کندن چاه بصورتی است که پیش بینی های حفاظتی چون استفاده از کلاه و سپر محافظتی تکافو نمی نماید باید در فواصل مناسبی از دیواره میل چاه پناهگاههای مناسبی تعبیه شود که در موارد لزوم مقنی در این پناهگاهها مستقر گردد.

ماده 22- خاکهای حاصل از کندن چاه نباید بفاصله کمتر از 2 متر از کناره های چاه ریخته شود و در هر حال احتمال ریزش آن وجود نداشته باشد.

ماده 23- بمحض رسیدن چاه به عمقی که خاک واجد استحکام لازم باشد عملیات طوقه چینی باید شروع گردد. به اضافه در زمین هائیکه خاک دستی ریخته شده باشد عمل طوقه چینی بعد از برداشتن خاک دستی انجام میگیرد در زمینهای با خاک سست یا دستی هرگونه پیشگیری احتیاطی از قبیل مهار کردن دیواره بوسائل و طرق مختلف قبل از رسیدن بزمین سخت باید انجام شود در هر حال در زمینهای با خاک سست و یا دستی با عمق بیش از 5 /1 متر عملیات حفر میبایست زیر نظر افراد مجرب و با سابقه در این امر انجام گیرد.

ماده 24- چنانچه در عمق معینی از چاه احتمال داده شود که بعلت کمبود اکسیژن عوارضی برای مقنی ایجاد خواهد شد قبلا باید نسبت به تهیه وسائل هوادهی بداخل چاه اقدام نمود. این وسائل باید به کلیه تجهیزات ایمنی جهت جلوگیری از خطر برق گرفتگی و تماس با قطعات متحرک مجهز شده باشد.

ماده 25- وجود علائم قراردادی بین مقنی و فردی که در بالای چاه مستقر است ضروری بوده و باید فرد مستقر در بالای چاه همواره از وضعیت مقنی آگاه باشد این علائم میتواند بصورت تکان دادن طناب و یا استفاده از وسائل صوتی مانند زنگ اخبار باشد.

ماده 26- بعد از خاتمه کار روزانه علاوه بر پیش بینی های احتیاطی لازم جهت جلوگیری از سقوط افراد و حیوانات بداخل چاه، دهانه چاه باید بنحو مطمئن بوسیله صفحات مشبک مقاوم و مناسب پوشانیده شود.

ماده 27- با پیشرفت کارچاه کنی بخصوص در موقع بارندگی همواره دیوارهای چاه باید بوسیله مقنی مورد بازدید مرتب قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که هیچ قسمتی از دیواره چاه احتمال ریزش وجود ندارد.

ماده 28- چنانچه به هنگام بازدید در دیواره چاه رطوبت بیش از حد معمول مشاهده گردد باید بررسی لازم بعمل آید تا چنانچه به وجود فاضلاب و یا هر گونه منبع دیگر آب در مجاورت چاه یقین حاصل شود ادامه عملیات چاه کنی بلافاصله متوقف شده و با پیش بینی های اساسی لازم نسبت به ادامه کار بصورتی که هیچگونه خطری برای مقنی و کارگران دیگر وجود نداشته باشد اقدام نمایند.

ماده 29- در تأمین وسیله روشنائی داخل چاه هائیکه وجود گازهای قابل اشتعال و انفجار محتمل باشد باید از چراغهای قوه ای یا دورگرد ضد جرقه حداکثر با ولتاژ 12 ولت استفاده شود و بهرحال در این نوع چاهها نباید شعله و یا سیستمهای جرقه زا بکاربرده شود.

ماده 30- مقنی موظف است ضمن حفرچاه جاپاهائی حداکثر با فواصل 50 سانتیمتر در طرفین جهت بالا آمدن خود در دیواره چاه تعبیه نماید تا بتواند بسهولت بالا بیآید.

ماده 31- قلوه سنگهای حاصل از حفر چاه باید در زیر یا بین لایه های خاک دلو قرار گرفته و همچنین مواد داخلی دلو تا آن حد ریخته شود که احتمال ریزش و سقوط مواد به هنگام جابجائی دلو وجود نداشته باشد.

ماده 32- بهنگام حفاری چاه بهتر است در عمق بیش از 3 متر وسیله ای بعنوان سپر در پائین چاه مورد استفاده قرار گیرد که احیاناً در مواقع سقوط اشیاء مانع برخورد آن با مقنی باشد.

ماده 33- بهنگامیکه در حفر چاهها نیاز به هدایت لوله های بتونی و یا کولها جهت جلوگیری از ریزش دیواره های چاه وجود دارد مقنی باید موقعیت مناسب را بهنگام خالی کردن زیر منطقه استقرار لوله های بتونی اختیار کند بطوریکه هیچ قسمت از اعضاء بدن او در زیر آنها قرار نگیرد و خالی کردن زیر لوله های بتونی و یا کولها باید در تمام محیط و بطور یکنواخت انجام گیرد.

ماده 34- لوله های بتونی «کول ها» مورد استفاده در داخل چاهها برای جلوگیری از ریزش دیوارها باید مسلح و بحد کافی مقاوم باشند که فشار جانبی وارده از دیواره چاه و نیز فشارهای قائم را بخوبی تحمل نموده و نشکند.

ماده 35- اقدام لازم در جهت سقف زدن و مهار کردن دیواره های پا کند باید بعمل آید تا از ریزش خاک جلوگیری شود.

ماده 36- برای جلوگیری از سقوط بداخل چاه محل پرتگاه های پا کند باید حفاظ گذاری گردد.

ماده 37- محل استقرار الکتروپمپ جهت تخلیه آبهای حاصل از پیشرفت عملیات حفاری باید بصورتی باشد که هیچگونه امکان نفوذ رطوبت و آب یا برخورد مواد تخلیه شده با آن نباشد.

ماده 38- آب و گل و لای حاصل از پیشرفت عملیات حفاری باید در محلی تخلیه گردد که امکان نفوذ آن بداخل چاه وجود نداشته باشد. باضافه هیچگونه خطری برای ساختمانها و اماکن مجاور نیز فراهم نکند.

فصل ششم – عملیات حفر انباری چاه

ماده 39- نکاتیکه جهت حفر محل انباری در عمق چاه باید رعایت گردد عبارتند از :
الف: انباری باید در عمقی حفر گردد که تحت تأثیر ارتعاشات ناشی از دستگاهها و وسائل نقلیه و نیروهای وارده از طریق فونداسیون ساختمان قرار نگیرد.
ب: چنانچه حفر انباری در لایه های سست انجام پذیرد لازمست به کول بندی و تقویت سقف و دیواره ها اقدام گردد

ماده 40- در انجام عملیات مربوط به حفر انباری سقف آن باید بصورت قوسی باشد بطوریکه احتمال ریزش دیواره ها و طاق وجود نداشته باشد و در صورتیکه شکل دادن مزبور به انباری این منظور را نتواند فراهم کند. با استفاده از وسائل لازم مهاربندی مقاومت کافی برای دیواره ها و سقف انباری فراهم آورد که از ریزش جلوگیری شود.

ماده 41- ارتفاع انباری نبایستی از 5 /1 متر و عرض انباری از 2 /1 متر تجاوز کند در غیر اینصورت بایستی مهاربندی شود.

ماده 42- مفاد ماده 29 در مورد تأمین روشنائی انباری نیز باید رعایت گردد.

ماده 43- ارتباط چاه و انباری به چاههای فاضلاب و به قناتها حتی قنوات مترو که ممنوع است.

فصل هفتم – تکمیل عملیات حفاری و مراقبتهای بعدی از چاه

ماده 44- نحوه استقرار کانال یا لوله فاضلاب در داخل چاه همینطور مصالح بکار رفته در این قسمت باید بنحوی باشد که ریزش فاضلاب بدیواره چاه صدمه نرساند.

ماده 45- نحوه استقرار گلدان بر سر چاهها باید بنحوی باشد که بتواند فاضلاب را در مسیر محور چاه هدایت کرده و باضافه گلدان نیز از استحکام کافی برخوردار باشد.

ماده 46- ساختمان و مصالح بکاررفته در پوشش دهانه چاه باید با در نظر گرفتن موقعیت چاه و شرائط محل طوری باشد که دهانه چاه مقاومت کافی در مقابل فشار و ضربات ناشی از بارهای وارده و عوامل جوی را داشته باشد.

ماده 47- چنانچه دهانه چاه دارای درب باشد این درب باید دارای قفل و بست مناسب و مطمئن باشد.

ماده 48- هر نوع چاه اعم از آب یا فاضلاب باید دارای مجرای تهویه یا هواکش مناسب با رعایت اصول ایمنی و بهداشتی باشد.

ماده 49- بمحض مشاهده کوچکترین تغییر شکل در اطراف دهانه چاه باید بلافاصله نسبت به بازدید دهانه اقدام و عملیات لازم را در صورت نیاز بعمل آورد.

ماده 50- محل چاهها باید در نقشه ساختمانی یا با علامت گذاری بر روی محل احداث چاه مشخص باشد.

فصل هشتم – عملیات تخلیه فاضلاب
علاوه بر رعایت مواد مرتبط فوق الذکر در مورد چاههای دستی رعایت نکات ذیل برای تخلیه فاضلابها الزامی است:

ماده 51- قبل از شروع عملیات تخلیه چاه باید پیش بینی های لازم را بعمل آورد که بهنگام تخلیه جریان فاضلاب از طریق لوله های فاضلاب بداخل چاه کاملا متوقف گردد.

ماده 52- بهنگام برداشتن دهانه برای بازدید یا تعمیرات و غیرو بایستی پیش بینی های لازم ایمنی جهت جلوگیری از سقوط افراد خصوصاً بعلت ریزش ناگهانی دهانه و اطراف آن بعمل آید.

ماده 53- بهنگام تخلیه فاضلابها قبل از هر گونه اقدام برای داخل شدن بچاه فاضل آب باید اطمینان لازم را از نظر تخلیه گاز مساعد شدن هوا داخل چاه فاضلاب برای کارکردن کسب نمود. باضافه پیش بینی های احتیاطی لازم در مورد فاضلابها و آب انبارها که بمحض جابجا شدن فاضلاب یا آب داخل آنها ایجاد گاز میشود باید بعمل آید.

ماده 54- قبل از شروع بکار در قعر فاضلاب بازرسی کلی از دیواره چاه بعمل آید تا اطمینان حاصل شود که احتمال ریزش دیواره ها وجود ندارد هدایت مقنی بداخل فاضلاب باید بوسیله طناب مقاوم یا هر گونه وسیله مطمئن دیگر باشد.

ماده 55- قبل از فرستادن مقنی بداخل چاه باید با بکارگیری وسائل مناسب از ارتفاع فاضلاب که کارگر مقنی ناچاراً باید در داخل آن قرار گیرد آگاه شد و در هر حال این ارتفاع باید در حدی باشد که مقنی بتواند بدون اینکه خطری او را تهدید کند نسبت به انجام عملیات تخلیه اقدام نماید.

ماده 56- استعمال دخانیات یا زدن کبریت یا استفاده از هر گونه شعله باز یا ایجاد جرقه در داخل فاضلابها اکیداً ممنوع است.

ماده 57- فاضلاب تخلیه شده باید بمحلهای مناسبی که رعایت معیارهای زیست محیطی و ایمنی و بهداشتی در آن شده باشد ریخته شود.

فصل نهم - وسایل حفاظت انفرادی

ماده 58- کارگران مسئول حفرچاه باید مجهز بوسائل حفاظت فردی از جمله کلاه، کفش ایمنی، طناب، کمربند ایمنی، دستکش و لباس کار و در صورت لزوم عینک حفاظتی باشند.

ماده 59- بهنگام کار در داخل فاضلاب چنانچه ضرورت و شرایط کار ایجاب کند کارگر مقنی باید مجهز به ماسک استنشاقی خرطومی یا ماسک با هوای فشرده باشد بنحویکه همواره هوای سالم را مستقیماً به ریه های کارگر برساند.

ماده 60- ماسکهای خرطومی مجهز به سیستم هوادهی برقی باید دارای سیستم دستی نیز باشند تا بمحض قطع برق بتوان از سیستم دستی نیز استفاده نمود.

ماده 61- چنانچه سیستم هوادهی ماسک فوق الذکر دستی باشد باید تعلیمات لازم بکارگر متصدی قسمت هوادهی داده شود تا بی احتیاطی یا تعلل این فرد موجب نرسانیدن هوا به ریه های مقنی نشود.

ماده 62- کارگران مقنی مسئول حفر چاههای دستی آب بمحض رسیدن به آب باید از چکمه استفاده کنند باضافه دلو مورد استفاده برای خارج ساختن گل حاصل از عملیات حفاری باید مقاوم در مقابل نفوذ آب باشد.

ماده 63- کارگران چرخ کش که در بیرون چاه قراردارند باید مجهز به کمربند ایمنی، قلاب ضامن دار باشند بطوریکه طرف دیگر آن بمحلی نزدیک چاه محکم شود تا از سقوط احتمالی آنان بداخل چاه جلوگیری کند.

فصل دهم – وسایل الکتریکی

ماده 64- در محلهائیکه از الکتروموتور برای هوادهی یا تخلیه آب و یا هر منظور دیگر استفاده میگردد این الکتروموتورها باید مجهز بسیم اتصال زمین و یا وسیله حفاظتی مناسب دیگر گردند مشخصات و نحوه اتصال زمین یا وسیله حفاظتی باید بطرزی باشد که هر گونه خطر برق گرفتگی ناشی از اتصال هادیهای برق دار به بدنه فلزی وسایل الکتریکی مورد استفاده و ملحقات آنها را کاملا منتفی سازد.

ماده 65- کابلهای برق مورد استفاده جهت انتقال نیروی برق به الکتروپمپ و سایر وسایل باید دارای روپوش عایق ضد آب مقاوم و عاری از هر گونه زدگی و فرسودگی بوده و یکپارچه باشد. محل اتصالات باید کاملا عایق مطمئن و مقاوم بوده و پیش بینیهای احتیاطی لازم از نظر نحوه هدایت کابل بعمل آید تا در اثر وجود عواملی در دیواره چاه مانند برجستگیهای تیز و برنده و همچنین نیروهای ناشی از کشش حاصله از وسائل و همینطور نفوذ آب شرایط نا ایمنی فراهم نگردد.

ماده 66- قسمتهای گردنده الکتروپمپ مستقر در داخل چاه باید دارای حفاظ بوده و نحوه اتصالات سیمهای برقی آن بصورتی باشد که احتمال اتصال بدنه یا دسترسی به قسمتهای برق دار الکتروپمپ وجود نداشته باشد.

ماده 67- محل استقرار و نصب الکتروپمپ باید بنحوی محفوظ گردد که امکان دسترسی افراد متفرقه به آن وجود نداشته و از عوامل جوی ایمن باشد.

ماده 68- محل استقرار الکتروپمپ کمر چاهی باید در داخل طاقچه ای حفر شده در داخل دیواره چاه بوده و بصورتی باشد که احتمال ریز دیواره یا خاک بر روی الکتروپمپ و یا غرق شدن آن در صورت بالا آمدن آب چاه وجود نداشته باشد به اینمنظور میبایست از سیستمهای شناور الکتریکی یا وسایل مناسب دیگر برای اعلام خبر و آگاه شدن از بالا آمدن سطح آب استفاده شود در صورت امکان بطور خودکار موتور پمپ چاه را برای تخلیه آب بکار اندازد.

ماده 69- در محل نصب الکتروپمپ باید مکانی مناسب برای استقرار تعمیر کار موتور در موارد ضروری بنحو اطمینان بخشی پیش بینی شده باشد.

ماده 70- بهنگام تعمیر موتور باید جریان برق را بنحو اطمینان بخشی قطع نمود.

ماده 71- کلیدهای قطع و وصل جریان برق الکتروپمپ باید در محلی مناسب قفل دار بوده و کلید مربوطه باید همواره در اختیار شخص مسئول و آگاهی باشد.

ماده 72- بمنظور سهولت در آزمایش و راه اندازی و همچنین تعمیرات ضروری یک کلید اضافی قطع و وصل ضد رطوبت در مجاورت موتور الزامی است.

ماده 73- شستشوی موتور پمپهای الکتریکی بوسیله مشتقات نفتی در داخل چاه ممنوع است.

ماده 74- کلیه مقررات مذکور در آئیننامه حفاظتی تأسیسات و وسائل الکتریکی در کارگاهها باید در خصوص وسایل الکتریکی مورد استفاده در چاه ها رعایت گردد.

ماده 75- استقرار موتورپمپهای با سوخت مشتقات نفتی در داخل چاه ممنوع است.

ماده 76- انجام تعمیرات کلی و اساسی موتورپمپها در داخل چاه ممنوع است.

فصل یازدهم - متفرقه

ماده 77- ارتباط دادن چاه احداثی جدید به چاههای فاضلاب قدیمی ممنوع است مگر بعد از تخلیه و تهویه کامل فاضلاب قدیمی و اطمینان از بیخطر بودن آن، فاصله چاه جدید از چاه قدیم باید به اندازه ای باشد که خطر ریزش و مرتبط شدن خود بخود دو چاه وجود نداشته باشد.

ماده 78- در هر مرتبه ورود مقنی به چاه میبایستی آزمایش لازم از نظر وجود گازهای سمی و کمبود اکسیژن به عمل آید.

ماده 79- مسیر لوله های حامل مواد مختلف مانند آب، گاز و مشتقات نفتی و مواد شیمیائی و بخارات مختلف نباید در مجاورت چاه باشد و در صورت عدم امکان باید پیش بینی های لازم ایمنی بعمل آید.

ماده 80- متخلفین از اجرای مقررات این آئیننامه برابر قوانین جاری تحت پیگرد قرار خواهند گرفت.

این آئیننامه مشتمل بر یازده فصل و 80 ماده باستناد ماده 47 قانون کار در تاریخ 21 /6 /64 درسی و دومین جلسه شورایعالی حفاظت فنی پس از پیروزی انقلاب اسلامی بتصویب نهائی رسیده است.