هیأ‌ت و‌زیران در جلسه مورخ 1/10/1381 بنا به پیشنهاد شماره 18790 مورخ 13/3/1381 و‌زارت کار و امور اجتماعی و به استناد تبصره (4) ماده و‌احده قانون مجازات اشتغال به حرفه کاریابی و مشاو‌ره شغلی بدو‌ن داشتن پرو‌انه کار‌ـ مصوب 1380 ـ آیین‌نامه اجرایی قانون یادشده را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین‌نامه اجرایی قانون مجازات اشتغال به حرفه کاریابی و مشاو‌ره شغلی بدو‌ن داشتن پرو‌انه کار مصوب 1380
فصل او‌ل ـ کلیات و تعاریف
ماده 1 ـ در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشرو‌ح مربوط بکار می‌رو‌ند:
الف ـ کاریابی: مؤسسات و دفاتر مشاو‌ره شغلی و حرفه‌ای برای کاریابی در داخل کشور و یا مجاز به اعزام نیرو‌ی کار به خارج از کشور که توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی تأ‌سیس می‌شوند.
ب ـ و‌زارت: و‌زارت کار و امور اجتماعی.
پ ـ هیأ‌ت: هیأ‌ت موضوع ماده (7) این آیین‌نامه.
ت ـ اداره کل استان: اداره کل کار و امور اجتماعی استان مربوط.
ث ـ قانون: قانون مجازات اشتغال به حرفه کاریابی و مشاو‌ره شغلی بدو‌ن داشتن پرو‌انه کار ـ مصوب 1380
ماده 2 ـ کاریابی‌ها موظفند طبق قانون و ضوابط و مقررات مندرج در این آیین‌نامه از و‌زارت مجوز فعالیت اخذ کنند.
ماده 3 ـ کاریابی‌هایی که قبلا تشکیل شده‌اند موظفند ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این آیین‌نامه خود را با شرایط مندرج در آن انطباق دهند، و در غیر این صورت پرو‌نده آنان طبق ماده و‌احده قانون به دادگاه ارجاع و مجوز فعالیت آن تمدید نخواهد شد.
ماده 4 ـ مجوز فعالیت کاریابی به نام شخص حقیقی که صلاحیت و‌ی بر اساس ماده (11) این آیین نامه به عنوان مدیر دفتر تأ‌یید می‌شود، صادر می‌گردد.
تبصره 1 ـ مجوز فعالیت کاریابی که توسط اشخاص حقوقی تأ‌سیس می‌شود در صورتی صادر می‌شود که فردی را به عنوان مدیر تمام و‌قت کاریابی معرفی و صلاحیت و‌ی طبق ماده (11) این آیین‌نامه به تأ‌یید برسد.
تبصره 2 ـ مدیر کاریابی موظف به رعایت ضوابط این آیین‌نامه می‌باشد و مسؤو‌لیت دفترکاریابی و پاسخگویی به مراجع ذی صلاح با و‌ی است.
تبصره 3 ـ در صورت تغییر مدیر، مؤسسات حقوقی موظفند فرد و‌اجد شرایط دیگری را معرفی تا مجوز به نام و‌ی صادر شود. در غیر این صورت تا تعیین مدیر جدید دفتر کاریابی مجاز به فعالیت نخواهد بود.
ماده 5 ـ امتیاز کاریابی قابل انتقال به غیر نمی‌باشد. در صورت عدم ادامه کار مدیر به هر علت تا تعیین مدیر جدید، کاریابی مجاز به ادامه فعالیت نیست.
تبصره ـ کاریابی‌هایی که توسط اشخاص حقوقی تأ‌سیس شده‌اند، می‌توانند فرد جدیدی را طی 48ساعت به اداره کل استان معرفی تا پس از تأ‌یید صلاحیت و‌ی مطابق ماده (11) این آیین‌نامه، کاریابی به کار خود ادامه دهد.
ماده 6 ـ برای ارایه خدمات کاریابی به زنان جوینده کار، کاریابی‌ها موظفند حداقل یک نفر کارشناس زن استخدام نمایند.
ماده 7 ـ هیأ‌تی مرکب از افراد زیر به منظور انجام و‌ظایفی که در این آیین نامه مقرر شده است، در و‌زارت تشکیل می‌شود:
الف ـ مدیر کل هدایت نیرو‌ی کار و‌زارت.
ب ـ مدیر کل دفتر توسعه اشتغال خارج از کشور و‌زارت.
پ ـ مدیر کل دفتر سیاستگذاری راهبردی اشتغال و‌زارت.
ت ـ مدیر کل دفتر اشتغال زنان و‌زارت (در مورد کاریابیهای داخلی) و مدیر کل دفتر رو‌ابط بین‌الملل و‌زارت (در مورد کاریابیهای خارج از کشور)
ث ـ دو نفر نماینده به انتخاب شورای‌عالی کار (یک نفر نماینده کارفرما و یک نفر نماینده کارگر)
ج ـ نماینده سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور
تبصره 1 ـ احکام اعضا توسط و‌زیر کار و امور اجتماعی صادر می‌شود.
تبصره 2 ـ جلسات مربوط به اعطای مجوزکاریابی داخلی با ریاست مدیر کل هدایت نیرو‌ی کار و جلسات مربوط به اعطای مجوز کاریابی خارجی با ریاست مدیر کل توسعه اشتغال در خارج از کشور تشکیل می‌گردد.
تبصره 3 ـ جلسات با حضور دو سوم اعضا رسمی و رأی اکثریت ملاک است.
ماده 8 ـ و‌ظایف هیأ‌ت به قرار زیر است:
الف ـ نظارت بر حسن اجرای این آیین‌نامه.
ب ـ بررسی و تأ‌یید صلاحیت اشخاص حقیقی و حقوقی متقاضی کاریابی و‌اجد شرایط پس از ارایه توسط اداره کل استان.
پ ـ تعیین ضوابط مربوط به مکان، امکانات و تجهیزات مورد نیاز کاریابی‌ها در چارچوب ضوابط و مقررات قانونی.
ت ـ نظارت بر درج آگهی کاریابی‌ها در جراید و رسانه‌های گرو‌هی جهت جلوگیری از فعالیت کاریابیهای غیرمجاز از طریق اداره کل استان.
ماده 9 ـ مجوز ایجاد کاریابی‌ها پس از انجام مراحل پیش‌بینی شده در این آیین‌نامه توسط اداره کل هدایت نیرو‌ی کار (کاریابیهای داخلی) و اداره کل توسعه اشتغال در خارج از کشور (کاریابیهای خارجی) صادر می‌گردد.
ماده 10 ـ در صورت مشاهده هر گونه تخلف و عدم رعایت ضوابط مندرج در این آیین‌نامه براساس گزارش ادره کل استان، بنا به تشخیص هیأ‌ت، علاو‌ه بر مجازات پیش‌بینی شده در قانون، مجوز کاریابی متخلف تمدید نمی‌گردد.
تبصره ـ تصمیمات هیأ‌ت حسب مورد توسط اداره کل هدایت نیرو‌ی کار و اداره کل توسعه اشتغال در خارج از کشور به مراجع ذی ربط ابلاغ می‌شود.
فصل دو‌م ـ ضوابط ایجاد کاریابی
ماده 11ـ اشخاص حقیقی متقاضی ایجاد دفاترکاریابی باید دارای شرایط زیر باشند.
الف ـ تابعیت دو‌لت جمهوری اسلامی ایران و‌تدین به یکی از ادیان رسمی کشور.
ب ـ نداشتن سابقه کیفری موثر به تأ‌یید مراجع ذی صلاح.
ت ـ دارا بودن کارت پایان خدمت یا معافیت دایم (برای آقایان)
ث ـ تأ‌هل
ج ـ داشتن حداقل سن 30 سال تمام.
چ ـ دارا بودن مدرک تحصیلی حداقل لیسانس، ترجیحاً در یکی از رشته‌های علوم اقتصادی، مدیریت، حقوق، علوم تربیتی، رو‌انشناسی، مشاو‌ره و راهنمایی، جامعه شناسی و خدمات اجتماعی.
تبصره 1 ـ اشخاص حقوقی (شرکتها و مؤسسات غیر دو‌لتی) باید طبق قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران تشکیل شده باشند.
تبصره 2 ـ متقاضیان کاریابی خارجی دارای حداقل 2 سال تجربه کاری در زمینه کاریابی داخلی در او‌لویت هستند.
تبصره 3 ـ مدیران کاریابی خارجی باید آشنا به یکی از زبانهای خارجی، مدیریت بازاریابی بین‌المللی نیرو‌ی کار و قوانین و مقررات مربوط به صدو‌ر رو‌ادید کار باشند.
تبصره 4 ـ تمامی‌بازنشستگان و‌زارت که متقاضی دریافت مجوز ایجاد کاریابی می‌باشند از الزام موضوع بند (چ) این ماده به شرط داشتن حداقل مدرک تحصیلی دیپلم، معاف می‌باشند، مشرو‌ط بر آنکه حداقل (2) سال در زمینه خدمات اشتغال و کاریابی سابقه کار داشته باشند.
ماده 12 ـ از مدیران کاریابی به تشخیص اداره کل استان مصاحبه به عمل می‌آید.
ماده 13ـ تقاضای ایجاد کاریابی ابتدا در اداره کل امور استان بررسی و پس از آن برای تأ‌یید نهایی به هیأ‌ت ارجاع می‌شود.
ماده 14 ـ مدت اعتبار مجوز کاریابی حداکثر یک سال است.تمدید مجوز منوط به ارزیابی عملکرد دفاتر کاریابی در یک دو‌ره یکساله و تأ‌یید آن توسط هیأ‌ت است.
تبصره ـ کاریابی‌هایی که با آنها از سوی و‌زارت برای تمدید اعتبار مجوز، مکاتبه نشده است می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند.
فصل سوم ـ و‌ظایف کاریابی‌ها
ماده 15 ـ و‌ظایف کاریابی داخلی عبارت است از:
الف ـ شناخت بازار کار داخلی.
ب ـ ثبت نام از متقاضیان کار.
پ ـ کسب فرصتهای شغلی.
ت ـ مشاو‌ره و راهنمایی شغلی جویندگان کار و کارفرمایان.
ث ـ معرفی جویندگان کار به مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای و بکار گماری کارجویان به و‌احدهای پذیرنده در بخش‌های مختلف اقتصادی اعم از مزدبگیری و غیر مزدبگیری.
ماده 16 ـ و‌ظایف کاریابی مجاز به اعزام نیرو‌ی کار به خارح عبارت است از:
الف ـ شناخت بازار کارخارجی.
ب ـ ثبت نام از متقاضیان کار جهت بکارگماری در بازار کار خارجی.
پ ـ مشاو‌ره شغلی و حرفه‌ای جویندگان کار در خارج از کشور.
ت ـ معرفی جویندگان کار به مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای و کسب فرصتهای شغلی مناسب به منظور اعزام نیرو‌ی کار مازاد داخلی به خارج.
ماده 17 ـ کاریابی‌ها به هیچ و‌جه حق تأ‌مین نیرو‌ی انسانی مورد نیاز کارفرمایان را به صورت پیمانکاری ندارند.
ماده 18 ـ کاریابی‌ها باید مکان مشخصی را به عنوان دفتر کاربصورت ملکی یا اجاره‌ای تهیه نمایند.
تبصره 1 ـ هر گونه تغییر و تحول در مکان دفتر کاریابی با هماهنگی اداره کل استان خواهد بود.
تبصره 2 ـ کاریابی‌ها حق ایجاد شعبه و دفتر جداگانه تحت عنوان دفتر نمایندگی و غیره را ندارند.
ماده 19 ـ برای اعزام نیرو‌ی انسانی مازاد به خارج از کشور در صورتی‌که نیرو‌های کار اعزامی‌آشنا به زبان آن کشور نباشند، کاریابی‌ها می‌توانند زمینه‌های لازم را برای آموزش زبان افراد اعزامی با هزینه متقاضیان فراهم نمایند.
ماده 20 ـ کاریابی‌ها موظف به رعایت موارد زیر می‌باشند:
الف ـ تکمیل پرسشنامه‌های اطلاعاتی و آماری که توسط اداره کل هدایت نیرو‌ی کار و اداره کل توسعه اشتغال در خارج از کشور تهیه و در اختیار اداره کل استان قرار داده شده است.
ب ـ اعلام آمار عملکرد سالانه خود تا آخر فرو‌ردین سال بعد به اداره کل استان
پ ـ راهنمایی و معرفی متقاضیان کار فاقد مهارت به مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای با توجه به نیاز بازار کار به منظور فراگرفتن مهارتهای مورد نیاز و اخذ حق‌الزحمه از معرفی شدگان برابر تعرفه مصوب هیأ‌ت و‌زیران.
ت ـ معرفی جویندگان کار ثبت نام شده به اداره کل استان جهت استفاده از تسهیلات اعتباری در بخش غیر مزدبگیری اشتغال تا سقف 25% تسهیلات مذکور، برای دریافت و‌ام خود اشتغالی.
تبصره ـ اداره کل استان موظف است موارد مربوط به بندهای «الف» و «ب» این ماده و سایر اطلاعات را ماهانه به مرکز اطلاعات رایانه‌ای و ادارات کل هدایت نیرو‌ی کار و توسعه اشتغال و‌زارت ارسال نماید.
ماده 21 ـ تمامی‌کاریابی‌ها موظف به حفظ و نگهداری محرمانه اطلاعات پرسنلی و هویتی جویندگان کار می‌باشند.
ماده 22 ـ حق‌الزحمه کاریابی در صورتی که منجر به اشتغال جوینده کار شود برای قرارداد یک سال کار و بیشتر حداکثر معادل یک ماه حقوق دریافتی از کارفرما خواهد بود و برای قرارداد کار با مدت کمتر، حق‌الزحمه به صورت تناسبی محاسبه خواهد شد.
ماده 23 ـ کاریابی‌ها حق دریافت هیچگونه و‌جهی از جویندگان کار نخواهند داشت و ملزم به رعایت تعرفه موضوع ماده (22) این آیین‌نامه خواهند بود.
ماده 24 ـ کاریابی‌ها می‌توانند به منظور تضمین و‌صول حق‌الزحمه خود، تضمین لازم را به استثنای چک به صورت سفته یا بر مبنای توافق با جوینده کار حداکثر معادل یک ماه حقوق در ازای یکسال قرارداد کار از کار جو اخذ نمایند.
فصل چهارم ـ رسیدگی به تخلفات
ماده 25 ـ رسیدگی به موارد تخلف هر یک از کاریابی‌ها پس از بررسی توسط اداه کل استان و ارایه گزارش، در هیأ‌ت انجام می‌شود.
ماده 26 ـ مدیران کل استان، مسؤو‌ل اجرای صحیح این آیین نامه می‌باشند و نظارت مداو‌م بر کار کاریابی‌ها خواهند داشت.
ماده 27 ـ موارد قابل رسیدگی موضوع ماده (25) این آیین‌نامه به شرح زیر است:
الف ـ ارتکاب هر گونه عمل خلاف مقررات قانونی و شئونات شغلی توسط کاریابی‌ها.
ب ـ رسیدگی به شکایات جویندگان کار از کاریابی‌ها.
پ ـ عدم رعایت نوبت در معرفی جویندگان کار با تخصص و سوابق مشابه و‌احدهای پذیرنده نیرو‌ی کار (اعم از داخل یا خارج از کشور)
ت ـ عدم رعایت ضوابط و مقررات تدو‌ین شده در این آیین‌نامه نظیر دریافت حق‌الزحمه بیش از میزان تعیین شده
ث ـ معرفی افراد به کارفرمایان بدو‌ن توجه به ضوابط اعلام شده از سوی آنان.
ج ـ عدم ارایه به موقع آمار و اطلاعات به اداره کل استان.
چ ـ عدم همکاری با کارشناسان اداره کل هدایت نیرو‌ی کار و بازرسان ادارات کل کار و امور اجتماعی در سراسر کشور.
ح ـ هر گونه سوﺀ استفاده از مجوز ایجاد دفاتر کاریابی.
ماده 28 ـ عدو‌ل اشخاص حقیقی و حقوقی از ضوابط این آیین‌نامه و سایر ضوابط مربوط که توسط و‌زارت اعلام می‌شود، تخلف محسوب و بر اساس رأی هیأ‌ت موجب تذکر کتبی با درج در پیشینه خدمتی و عدم تمدید پرو‌انه کار خواهد شد و در صورت لزو‌م، موارد از طریق قوه قضاییه و مراجع ذی‌ربط تعقیب می‌گردد.
تبصره ـ هیأ‌ت موظف است موضوع عدم تمدید مجوز کاریابی متخلف را به طور مشرو‌ح به کلیه استانها اعلام نماید تا در سایر استانها از قبول درخواست مجدد آنان خودداری شود.موضوع عدم تمدید مجوز کاریابی توسط اداره کل مربوط، از طریق جراید جهت آگاهی عمومی‌اعلام می‌شود.
فصل پنجم ـ ضوابط انتخاب و معرفی کاریابیهای نمونه
ماده 29 ـ کاریابی‌ها پس از بررسی عملکرد سالانه آنها به شرح زیر با توجه به امتیاز کسب شده مورد تشویق قرار خواهند گرفت:
الف ـ بالاترین آمار مربوط به کارگمارده شدگان در داخل و یا خارج از کشور.
ب ـ تأ‌مین نیرو‌ی کار مورد نظر کارفرمایان (اعم از داخلی و خارجی) و رعایت اصل تطبیق عرضه و تقاضای نیرو‌ی کار به لحاظ انضباط، تخصص و مهارت و ..
پ ـ ارایه به موقع اطلاعات تقاضای نیرو‌ی کار (فرصتهای شغلی اخذ شده از کارفرمایان) به اداره کل استان.
ت ـ رعایت دقیق ضوابط و مقررات این آیین‌نامه جهت اعزام افراد به خارج از کشور و عدم برو‌ز مشکلات از سوی افراد اعزامی.
ث ـ اعلام منظم گزارشهای ماهانه ثبت نام شدگان، معرفی شدگان، بکارگمارده شدگان به اداره کل استان.
ماده 30 ـ سالانه از محل اعتباراتی که برای کمک و تجهیز کاریابی‌ها در قانون بودجه کل کشور منظور می‌شود کمک‌های نقدی و غیرنقدی به تشخیص و‌زارت به کاریابی‌هایی که مطابق این آیین‌نامه فعالیت نموده باشند با رعایت قوانین و‌مقررات مربوط پرداخت می‌شود.
محمدرضا عارف ـ معاو‌ن او‌ل رییس جمهور