مهر بر وزن شهر، مال معینی است که بر سبیل متعارف، زوج (مرد) به زوجه (زن) در عقد نکاح می دهد و یا به نفع زوجه بر ذمه می گیرد. طبق ماده 1082 قانون مدنی زن به مجرد عقد، مالک مهریه می شود و می تواند هر نوع تصرفی در آن بنماید. بر طبق قانون زوجه یا وکیل وی از دو طریق می توانند مهریه را به صورت قانونی مطالبه کنند:

1- زوجه با مراجعه به دفترخانه ای که عقد ازدواج در آنجا به ثبت رسیده است و اداره اجرای اسناد رسمی ثبت تقاضای وصول مهریه خود را می نماید و با معرفی اموال زوج (غیر از مستثنیات دین) تقاضای توقیف آن را می نماید و در صورتیکه زوج، کارمند هم باشد امکان توقیف حقوق به میزان یک سوم و یا یک چهارم آن، (بسته به شرایط زوج)  وجود دارد.

2- راه دیگر مراجعه به دادگاه و تقدیم دادخواست مطالبه مهریه و رسیدگی به آن در جلسه دادگاه به صورت حضوری و یا غیابی و صدور دادنامه و گذشتن مواعد اعتراض اعم از واخواهی و تجدید نظر و قطعیت دادنامه صادره و تشکیل پرونده اجرایی و صدور اجراییه، می باشد. البته لازم به ذکر است قوه قضاییه در سالهای اخیر در اکثر استانها اقدام به تشکیل دفاتر خدمات قضایی نموده است که این امر در تسهیل، تسریع و الکترونیکی نمودن امور قضایی نقش به سزایی داشته است.

در رابطه با ثبت دادخواست مطالبه مهریه خواهان (زوجه) با مراجعه اولیه به یکی از دفاتر خدمات  الکترونیک قضایی و ارایه مدارک مورد نیاز اقدام به ثبت دادخواست نموده که این دادخواست از طریق آن دفاتر به مجتمع مربوطه (صالحه) ارسال و در یکی از شعب دادگاه خانواده ثبت و پیگیری می گردد. در مطالبه مهریه از طریق دادگاه می توان با ثبت دادخواست اعسار، از پرداخت هزینه دادرسی معاف شد. در این صورت با ضمیمه کردن شهادت شهود و حضور شهود و شهادت انان بر عدم تمکن مالی خواهان در پرداخت هزینه دادرسی و صدور رای مبنی بر اعسار، خواهان از پرداخت هزینه دادرسی معاف  می شود. البته لازم به ذکر است هزینه دادرسی طبق دادنامه صادره از دادگاه جزء خسارات دادرسی، از زوج دریافت خواهد گردید.

مدارک مورد نیاز برای ارایه دادخواست مطالبه مهریه

1- اصل سند ازدواج

2- اصل شناسنامه

3- کارت ملی

نکته: در صورت در دسترس نبودن اصل سند ازدواج  می توان از دفترخانه ای که عقد نکاح در انجا به ثبت رسیده است درخواست رونوشت نمود.

آیا مهریه بیشتر از 110 سکه قابل مطالبه نمی باشد؟

این سوالی است که این روزها ذهن بسیاری از افراد را درگیر خود نموده است؛ طبق ماده 22 قانون حمایت خانواده مصوب1/12/1391، هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا 110  سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده 2 قانون اجرای محکومیتهای مالی است و چنانچه مهریه بیشتر از این میزان باشد، در خصوص مازاد، فقط ملائت (توانایی در پرداخت) زوج، ملاک پرداخت است و رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است. حال با دقت در متن قانون جدید اینگونه برداشت می شود که محدودیتی در میزان مهریه تعیین نشده ولی تنها در نحوه وصول مهریه محدودیتهایی را قایل گردیده، بدین مضمون که مهریه بیشتر از 110سکه قابل مطالبه و دریافت می باشد ولی با در نظر گرفتن توانایی زوج در پرداخت، لذا تا 110سکه اگر زوج از پرداخت آن سر باز زند و دادخواست اعسار ندهد یا دادخواست اعسار او توسط دادگاه رد شود برابر ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی  زوج تا زمان پرداخت حبس خواهد  شد؛ اما مازاد بر 110سکه بار اثبات ملائت زوج بر عهده زوجه خواهد بود .طبق ماده 3 همان قانون هرگاه محکوم علیه مدعی اعسار شود به ادعای او خارج از نوبت رسیدگی و در صورت اثبات اعسار از حبس آزاد شده و دادگاه متناسب با وضعیت مالی او حکم بر پرداخت مهریه به نحو اقساط صادر خواهد نمود. لازم به ذکر است که دادخواست اعسار در اثنای رسیدگی به دادخواست اصلی و به صورت دعوای تقابل پذیرفته می شود و دادگاه به هر دو دعوی به صورت یکجا رسیدگی و پس از صدور حکم بر محکومیت مدیون در مورد دادخواست اعسار او نیز رای مقتضی صادر می نماید.