شماره 96 / 829 – 4 / 7 / 1397

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

با سلام:

یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۱۴۱۴ مورخ ۱۳۹۷/۶/۲۰ جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین

تاریخ دادنامه: ۱۳۹۷/۶/۲۰ شماره دادنامه: ۱۴۱۴ شماره پرونده: ۸۲۹/۹۶

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: شرکت فجر سیرکاشان

موضوع شکایت و خواسته: ابطال آیین نامه انضباطی «تاکسیدار، تاکسیران، سرویس مدارس، شرکتهای حمل و نقل درون شهری» مصوب پانزدهمین جلسه کمیسیون نظارت حقوقی شورای اسلامی شهر کاشان به تاریخ ۱۳۹۶/۱/۲۰، ابلاغ شده به شماره ۷/۱۵۸۷/ک ـ۱۳۹۶/۲/۲۳

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال آیین نامه انضباطی «تاکسیدار، تاکسیران، سرویس مدارس، شرکتهای حمل و نقل درون شهری» مصوب پانزدهمین جلسه کمیسیون نظارت حقوقی شورای اسلامی شهر کاشان به تاریخ ۱۳۹۶/۱/۲۰، ابلاغ شده به شماره ۷/۱۵۸۷/ک ـ۱۳۹۶/۲/۲۳ را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

«با سلام، احتراماً به استحضار می رساند شورای اسلامی شهر کاشان خارج از حدود اختیارات اقدام به تصویب آیین نامه انضباطی برای شرکتها، تاکسیرانان و تاکسیداران نموده که مختصراً در ذیل ارائه تسدیع می نماید: هیأت وزیران با تصویب آیین نامه اجرایی قانون الحاق یک تبصره به ماده واحده قانون راجع به تمرکز امور مربوط به تاکسیرانی مصوب ۱۳۵۹/۳/۲۸ و اصلاحیه ۱۳۷۴/۸/۱۲ کلیه امور مربوط به تاکسیرانی را به عهده شهرداریها واگذار نموده و طی ماده ۱۸ آن کلیه ضوابط آیین نامه ها و دستورالعملهای مغایر با مفاد آیین نامه از تاریخ تصویب ملغی نموده است، لذا تصویب آیین نامه ها صرف نظر از مغایرت صریح اکثر مفاد آیین نامه انضباطی مورخ ۱۳۹۶/۱/۲۰ با آیین نامه هیأت وزیران حتی دیگر قوانین کشور، تصویب آیین نامه در این خصوص در حدود صلاحیت هیأت وزیران بوده و شورای اسلامی شهر مطابق تبصره ۵ ماده ۵ آیین نامه فوق الاشاره و همچنین بندهای ۲۶ و ۲۷ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراها صرفاً وظیفه تصویب هزینه خدمات و صدور پروانه و کرایه دارد و نه موضوع دیگر و این مصوبه شورای اسلامی شهر نوعی موازی کاری با مبادی قانونی دیگر می باشد. لذا با توجه به مراتب و نظر به اینکه مصوبه شورای اسلامی شهر کاشان بدون ابلاغ و اطلاع رسانی به افراد ذینفع، هم اکنون در اختیار این شرکت این هم به صورت غیررسمی قرار گرفته لذا مستنداً به قانون دیوان و ماده ۸۰ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شهر ضمن اعتراض تقاضای نقض و ابطال مصوبه ۱۳۹۶/۱/۲۰ مورد استدعاست. ضمناً ریاست شعبه و مستشاران به جهت اینکه هم اکنون آیین نامه موضوع شکایت در کاشان اجرایی شده و سازمان تاکسیرانی کاشان اقدام به توقیف خودروهای فعال و دارای مجوز حمل مسافر قبل از ارجاع به هیأت انضباطی ماده ۱۵ آیین نامه قانون الحاق یک تبصره به ماده واحده امور مربوط به تاکسیرانی مصوب ۱۳۵۹ هیأت وزیران و اصلاحیه ۱۳۷۴ نموده و باعث اعتراض رانندگان که از قشر ضعیف جامعه می باشند از آن مقام تقاضای دستور توقف آیین نامه انضباطی مصوب ۱۳۹۶/۱/۲۰ شورای اسلامی شهر کاشان مورد استدعاست.»

متن آیین نامه در قسمتهای مورد اعتراض به قرار زیراست:

«آیین نامه انضباطی

«تاکسیدار، تاکسیران، سرویس مدارس، شرکتهای حمل و نقل درون شهری»

مصوب پانزدهمین جلسه کمیسیون نظارت و حقوقی شورای اسلامی شهر کاشان به تاریخ ۱۳۹۶/۱/۲۰ و ابلاغیه طی نامه شماره ۷/۱۵۸۷/ک ـ۱۳۹۶/۲/۲۳ فصل اول ـ تعاریف

أـ آیین نامه انضباطی: منظور این آیین نامه مصوب است.

ب ـ سازمان: منظور «سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهرداری کاشان» است.

ت ـ آیین نامه تاکسیرانی: مقصود «آیین نامه اجرای قانون الحاق یک تبصره به ماده واحده قانون راجع به تمرکز امور مربوط به تاکسیرانی شهر تهران زیر نظر شهرداری تهران مصوب ۱۳۵۹/۳/۲۸ شورای انقلاب جمهوری اسلامی»، مصوب ۱۳۷۴/۸/۱۰ و اصلاحی ۱۳۷۹/۶/۱۳ هیأت وزیران است.

ث ـ هیات انضباطی: منظور هیات موضوع ماده ۱۵ آیین نامه تاکسیرانی است.

ج ـ تاکسی: عبارت از وسیله نقلیه موضوع ماده ۲ آیین نامه تاکسیرانی و تبصره آن که دارای مشخصات تعیین شده در آیین نامه مذکور باشد و با امتیاز بهره برداری که از سوی سازمان صادر می شود، به صورت یکی از خدمات (سرویسهای) تاکسی شهری به جابجایی مسافر درون شهر می پردازد. این تعریف شامل انواع سرویسهای تاکسی شهری (تاکسی گردشی، خطی، پایانه، فرودگاه، گردشگری، سرویس مدارس، بانوان، تاکسی تلفنی و ...) می شود که با عناوین و رنگها و فرمهای گوناگون با وسایل نقلیه سواری، استیشن، خودروهای کوچک جمعی (ون) یا خودروهای مناسب دیگر تا ظرفیت ۱۵ نفر، مشغول به کار هستند.

ح ـ پروانه بهره برداری (یا مجوز مالکیت): بر اساس دستورالعمل آیین نامه تاکسیرانی عبارت است از فرم مشخصی که به نام بهره بردار (شخص حقیقی یا حقوقی) جهت ارائه سرویس معلوم با وسیله نقلیه مشخص از طرف سازمان برای مدت معین صادر و تسلیم می گردد. (ماده ۹ آیین نامه تاکسیرانی)

خ ـ پروانه تاکسیرانی (یا مجوز فعالیت): مجوزی است که پس از طی موفقیت آمیز مراحل گوناگون در آیین نامه تاکسیرانی با مشخصات گواهینامه، عکس دارنده، شماره شناسایی راننده، برای مدت معین (که بیش از ۱۲ وکمتر از ۸ ساعت در روز نباشد)، با مسیر و زمان مشخص حسب مورد به وسیله سازمان یا شرکت صادر می شود و تنها برای اشتغال فرد دارنده با وسیله نقلیه مشخص دارای پروانه بهره برداری، اعم از اینکه وسیله نقلیه تعلق به دارنده مجوز یا اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگر باشد، اختصاص می یابد. (ماده ۴ آیین نامه تاکسیرانی)

د ـ تاکسیدار (یا مالک تاکسی): اشخاص حقیقی یا حقوقی دارای پروانه بهره برداری معتبر.

ذ ـ تاکسیران (یا راننده تاکسی): شخص حقیقی اعم از زن یا مرد است که پروانه تاکسیرانی معتبر داشته باشد.

ر ـ لباس فرم: لباس متحدالشکل و یکنواختی است که نمونه آن از سوی سازمان مشخص و شرکت و رانندگان تحت پوشش ملزم به استفاده از آن می باشند.

ز ـ شماره شناسایی راننده: منظور شماره پروانه تاکسیرانی است.

س ـ شماره شناسایی وسیله نقلیه: منظور شماره پروانه بهره برداری است.

ش ـ تعهدنامه راننده: منظور موضوع قرارداد پروانه بهره برداری و جدول تخلفات رانندگان تاکسی که در بدو ورود به ناوگان توسط رانندگان تعهد گردیده و همچنین کلیه دستورالعملها، آیین نامه ها و ابلاغیه های صادره از سوی سازمان.

ص ـ شرکت: منظور شرکتهای حمل و نقل درون شهری تحت نظارت سازمان (موضوع ماده ۱۳ آیین نامه تاکسیرانی)

ض ـ تعهدات ش ـرکت: منظور تعهدات درج شده در قرارداد فی ما بین سازمان و شرکت و نیز کلیه دستورالعملها، آیین نامه ها و ابلاغیه های صادره از سوی سازمان.

ط ـ کارگروه انضباطی: به منظور بررسی تخلفات رانندگان تحت پوشش شرکت در هر شرکت کارگروهی سه نفره مرکب از یک نماینده از رانندگان تحت پوشش شرکت مربوطه، یک نفر از اعضای هیأت مدیره شرکت و نماینده سازمان در طول اعتبار پروانه شرکت تشکیل که پس از بررسی، در صورت لزوم تصمیمات کارگروه به هیأت انضباطی جهت اخذ تصمیم نهایی ارسال خواهد شد.

ظ ـ وثیقه ایداعی: منظور وثیقه بانکی ای که شرکتها در زمان دریافت و یا تمدید پروانه نمایندگی، به سازمان ارائه می دهند.

فصل دوم ـ کلیات و آیین رسیدگی:

.......

........

فصل سوم ـ تخلفات اشخاص حقیقی (تاکسیدار، تاکسیران، سرویس مدارس)

........

.........

فصل چهارم ـ تخلفات اشخاص حقوقی (شرکتهای حمل و نقل درون شهری)

.........

........

فصل پنجم ـ تشویقات رانندگان و شرکتها

.......

.......

فصل ششم: بازرسی و نظارت

با استناد به بخش پنجم آیین نامه تاکسیرانی با عنوان «بازرسی و نظارت» و در راستای اجرای صحیح وظایف و اختیارات محول شده به بازرسان، تخلفات معین شده از مجموع تخلفات ذکر شده در این آیین نامه، تفکیک و در صورت محرز شدن انجام آنها توسط رانندگان، بازرسان مجازند در چندین نوبت نسبت به جریمه نمودن رانندگان متخلف اقدام نمایند و در خصوص تخلفاتی که نیاز است خودرو در پارکینگ متوقف شود، بازرسان مجاز به انجام اقدامات لازم می باشند.»

در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی شهر کاشان به موجب لایحه شماره ۷/۵۹۸۴/ک ـ۱۳۹۶/۷/۲۳ توضیح داده است که:

«مدیر محترم دفتر هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با سلام و احترام

پس از حمد خداوند و درود و صلوات بر نبی مکرم اسلام و خاندان پاک و مطهر ایشان «ص»

عطف به نامه کلاسه پرونده ۸۲۹/۹۶ به شماره ۹۶۰۹۹۸۰۹۰۵۸۰۰۵۱۵ ـ ۱۳۹۶/۷/۶ که در تاریخ ۱۳۹۶/۷/۱۸ به شورای اسلامی شهر کاشان ابلاغ شده است و در ارتباط با موضوع دادخواست تقدیمی شرکت فجر سیر کاشان به نمایندگی آقای محمدجواد رعیت به عنوان مدیرعامل شرکت و آقای محمد مهدی رعیت جعفرآبادی و به عنوان رئیس هیأت مدیره به شماره ثبت ۲۱۵۴ و شناسه ملی ۶۰۲۶۰۲۱۳۰۰۰ به آن مرجع قضایی مبنی بر ابطال مصوبه مورخ ۱۳۹۶/۱/۲۹ شورای اسلامی شهر کاشان و در خصوص آیین نامه انضباطی سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی کاشان، به استحضار می رساند: همان طوری که مسبوق هستید طبق قانون تمرکز امور مربوط به تاکسیرانی مصوب ۱۳۵۹/۳/۲۸ و اصلاحیه آن به تاریخ ۱۳۷۴/۸/۱۲، کلیه امور تاکسیرانیهای شهرها به عهده شهرداریها واگذار شده است و شهرداری کاشان نیز به منظور کنترل و نظارت بهتر و مطلوبتر حمل و نقل مسافر درون شهری، اقدام به راه اندازی و احداث ساختمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی را نموده است و اساسنامه سازمان، مصوب و به تصویب وزارت کشور مستنداً به ماده ۸۴ قانون شهرداریها رسیده است و جهت نظارت بهتر و نحوه رسیدگی به تخلفات اجتماعی رانندگان مستنداً به بند ۹ ماده ۷۱ قانون شوراهای اسلامی شهرها، مصوب ۱۳۷۵/۳/۱ و بند ۹ ماده ۸۰ اصلاحیه قانون مارالذکر مصوب 28 /4 / 1396 که شورای اسلامی شهر مجاز هستند نسبت به تصویب آیین نامه های پیشنهادی شهرداری را پس از رسیدگی و با رعایت دستورالعمل وزارت کشور، تصویب و اتخاذ تصمیم نمایند و از این رهگذر نیز آیین نامه انضباطی سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی کاشان وابسته به شهرداری، در جلسه مورخ ۱۳۹۶/۱/۲ شورای اسلامی شهر مطرح که کلیات آن مورد تصویب شورای شهر قرار گرفته است و به طوری که واقفید مطابق مفاد ماده ۸۰ قانون مصوب ۱۳۸۵/۳/۱ و مستنداً به ماده ۹۰ قانون موصوف مورخ ۱۳۹۶/۴/۲۸ با اصلاحات آن اگر ظرف مدت دو هفته مصوبات شوراهای شهر مورد اعتراض قرار نگیرد، لازم الاجراء است که آیین نامه صدرالذکر نیز روال مارالذکر را طی و هیچ گونه اعتراض و ایرادی به آن توسط مسئولین و هیأت تطبیق مصوبات قانون مستقر در فرمانداری به عمل نیامده و لذا برای سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی وابسته به شهرداری کاشان، لازم الاجراء شده است که تصدیق خواهید فرمود شورای شهر مستنداً به مواد قانونی اقدامات فوق الاشاره را صورت داده است و تاکنون نیز ایرادی بر آیین نامه توصیفی از سوی وزارت کشور یا استانداری و فرمانداری شهرستان دریافت نشده است و عدم دریافت موضوع پس از دو هفته نتیجه مثبت مصوبه توصیف شده می باشد، النهایه با عنایت به مطالب معنونه از محضر آن قضات رد دعوای مطروحه را به طرفیت شورای اسلامی شهر کاشان را استدعا داریم و امید و رجاء واثق دارد که با مداقه لازم و کافی به موضوع رسیدگی و نسبت به رد دعوای شرکت فوق الذکر اتخاذ تصمیم نموده، چون تصمیم آن قضات موجب حفظ حقوق شهروندان و در ارتباط با حمل و نقل مسافر درون شهری، بهتر و مطلوبتر خواهد گردید.»

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۳۹۷/۶/۲۰ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

به موجب تبصره الحاقی به لایحه قانونی راجع به تمرکز امور مربوط به تاکسیرانی شهر تهران زیر نظر شهرداری تهران مصوب ۱۳۷۲/۵/۲۰، اداره امور تاکسیرانی سایر شهرهای کشور ناظر بر انواع سرویسهای تاکسی شهری به شهرداریهای مربوط واگذار و تهیه آیین نامه اجرایی نیز بر عهده هیأت وزیران محول شده است. نظر به اینکه هیأت وزیران در اجرای تکلیف قانونی مذکور آیین نامه اجرایی قانون را مشتمل بر ضوابط و شرایط مربوط تهیه کرده است و از طرفی در شرح وظایف شورای اسلامی شهر موضوع ماده ۸۰ قانون اصلاح موادی از قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال ۱۳۷۵ و اصلاحات بعدی آن اختیاری در خصوص تهیه آیین نامه مربوط به امور تاکسیرانی پیش بینی نشده است، بنابراین آیین نامه انضباطی «تاکسیدار، تاکسیران، سرویس مدارس، شرکتهای حمل و نقل درون شهری» مصوب شورای اسلامی شهر کاشان خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات مرجع تصویب تشخیص می شود و به استناد بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می شود.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی