تصویبنامه هیئت وزیران راجع به تشخیص عیار فلزات قیمتی
مصوب 1325,09,27

هیئت وزیران در جلسه 27/9/1325 بنابر پیشنهاد شماره 55945 مورخ 17/9/25 وزارت دارائی مقررات زیر را راجع بتشخیص عیار وانک مصنوعات فلزات قیمتی تصویب نمودند

1ـ کلـیه صنعتگران و یا بنکاههاایکه[بنگاههایی که] فلزات قیمتی (طلا و نقره) بصـورت شمش و یا مصنوعات تهیه مینمایند مکلفند از تاریخ اعلام تصویبنامه تا مدت3 ماه از ضرابخانه دولتی پروانه کسب دریافت نمایند و برای انجام این منـظور باید قبلا علامت مخـصوصی برای خود تعیین و به ثبت رسانده و نمونه آن را کتبا بضرابخانه‌ دولتی معرفی نمایند.

تبصره ـ حقوقی که ضرابخانه در مقابل دادن هر پروانه اخذ نمود سیصدریال است.

2ـ کلیه سازندگان مصنوعات نقره و طلا موظفند پس از ثبت علامت مخصوصی خود و اخذ پروانه کسب از ضرابخانه دولتی مصنوعات خود را با علامت مخصوص مزبور انک نموده و عیار فلز مصنوع را طبق مواد 5 و 6 این تصویب‏نامه و سال ساخت آنرا در مربع مستطیلی روی مصنوع انک نمایند.

3ـ برای کمک و تسهیل کار صنعتگران ضرابخانه دولتی مکلف خواهد بود عیار مواد خامی را که (نقره و طلا) صنعتگران یا بازرگانان و اشخاص متفرقه عرضه بدارند بشکل شمش و یا قرص درآورده و عیار آنرا روی شمش و یا قرص انک نماید و دستمزد آنرا طبق ماده دوازده این تصویب‏نامه دریافت نماید

4ـ ضرابخانه دولتی مکلف است بنا بدرخواست صنعتگران با تحویل کرفتن[گرفتن] مواد اولیه آلیاژی را که عیار آن مطابق یکی از عیارهای رسمی مذکور در مواد 5 و 6 این تصویب‏نامه باشد بصورت شمش و یا قرص تهیه وانک نموده و در اختیار صاحب فلز بگذارد و دستمزد آنرا طبق ماده12 دریافت کند.

5 ـ عیار رسمی برای اشیاء ساخته شده از طلا عبارت است از:
الف ـ 22عیار مطابق با 66/916 هزارم.
ب ـ 20 عیار مطابق با 33/823 هزارم.
ج ـ 18عیار مطابق با 750 هزارم.
د ـ 14عیار مطابق 583 هزارم.

تبصره ـ حد ترخص عیار برای مصنوعات طلا در صورتیکه فاقد لحیم باشند سه در هزار و در صورتیکه دارای لحیم باشد پنج در هزار خواهد بود.

تبصره 2ـ اشیاء ساخته شده از طلا بشرح زیر از تعیین عیار وانک مستثنی خواهد بود.
هر قسم زینت‌آلات و اشیاء کوچک دیگر که تجزیه و انک آنها بدون خسارت میسر نبوده و وزن آنها کمتر از 5 گرم باشد.

6 ـ عیار رسمی برای اشیاء ساخته شده از نقره عبارت است از:
935 هزارم
900 "
835 "
800 "

تبصره ـ حد ترخص و عیار مصنوعات نقره در صورتیکه فاقد لحیم باشند پنج در هزار و برای مصنوعات لحیم دار ده در هزار خواهد بود.

تبصره 2ـ اشیاء ساخته شده از نقره بشرح زیر از تعیین عیار و انک مستثنی خواهند بود.
کارهای ملیله‌سازی و همچنین هر قسم زینت‌آلات و اشیاء کوچک دیگر که تجزیه و انک آن بدون خسارت میسر نبوده و وزن آنها کمتر از بیست گرم باشد.

7ـ اشیاء عتیقه که ارزش تاریخی یا باستان‌شناسی داشته باشند از تعیین عیار وانک مستثنی خواهند بود (مرجع تشخیص موزه ایران باستان خواهد بود]

8 ـ وزارت دارائی مکلف است تا سه ماه از تاریخ این تصویبنامه در مرکز سرویس تفتیش عیار و انک مصنوعات نقره و طلا را در ضرابخانه دولتی و منتهی تا ششماه شعب آنرا در شهرستانهای اصفهان – شیراز- تبریز و لدی‌الاقتضاء در شهرستانهای دیکر که صنعت نقره‌سازی قابل توجهی داشته باشد تأسیس و دایر نماید.

9ـ سازنده مصنوعات نقره و طلا در انتخاب عیار. مصنوعات خود طبق مواد 5 و 6 این تصویبنامه مختار و آزاد است لیکن هرگاه عیار مصنوعی از حداقل عیارهای مقرره پائین‏تر باشد سرویس انک دولتی دستمزد آزمایش آنرا دریافت و مصنوع را شکسته یا از شکل اولیه خارج نموده و به‌صاحبش مسترد خواهد نمود.

10ـ سرویسهای مذکور در ماده8 این تصویب‏نامه مکلفند به شکایات اشخاص و یا بنگاه ها راجع بعیار و مصنوعات نقره و طلا رسیدگی و با دریافت حق تفتیش وانک عیار واقعی آنها را با برداشتن نمونه و در صورتیکه عمل نمونه‌برداری بدون خسارت به مصنوع میسر نباشد با رضایت شاکی آنرا ذوب و تجزیه نموده و عیار رسمی آنرا با زدن انک مخصوص که برای طلا تاج و برای نقره شیر و خورشید خواهد بود تضمین نمایند و هرگاه عیار مصنوعی دو عیار رسمی تشخیص شود عیار آن طبق عیار پائین‌تر تعیین و انک خواهد شد.

تبصره ــ هرگاه عیار رسمی مصنوعات مورد بحث پائین‌تر از عیاری باشد که سازنده آن تعیین و انک نموده است سازنده تقلب در کسب طبق بند [ب] از ماده244 قانون مجازات عمومی مصوب مرداد1310 تعقیب و علاوه بر مجازاتهای مربوطه باید از عهده خسارات وارده برخریدار نیز برآید.
«ماده 244 قانون مجازات عمومی مصوب مرداد1310».
(ب هــرکــس جنـسی را بجـای جـنــس)
(دیگر قلمداد کـــرده یــا کـم بفـــــروشد)
(و بطــورکلــی هر کس مشتـری را از)
(حیث کمیت و یا کیفیت بیع فریب دهـد)
(بحـبـس تأدیبـی از یــک الی شـــش ماه)
(و بـتأدیه غرامت از10 الی100تومان)
(و یـا بیـکی از ایـن دو مجازات محکوم)
(خواهد شـد و اگـر عمل مزبور نـسبـت)
(بـفلــز‌های قیمتی یا عیار آنها یا احجار)
(کریمه باشد مرتکب بیک الـی سـه سـال)
(حـبـس تــأدیبی و پانصد الی پنجهـزار)
(تومان غرامت و یا بـیکــی از ایــن دو)
(مجــازات محــکوم میـگردد مجــازات)
(اخیر درباره کسانی نیز مقرر است که)
(اشیاء نوع ساخته را بجای اشیاء عتیقه)
قـلــمـداد و مشـتــری را فـریــب دهـنــد)

11ـ سرویسهای مذکوره در ماده8 این تصویبنامه همچنین مکلفند تا مدت یک سال مصنوعاتی را که فعلا در دست خانه‌دارها است و برای تعیین عیار و انک تضمینی عرضه بشوند اعم از این که سازنده آن معلوم باشد یا نباشد با دریافت حق تفتیش و انک عیار آنها را تعیین و انک نماید و در این قبیل موارد هرکاه [گاه]عیار فلز مصنوعی از حداقل عیار رسمی کمتر باشد بجای زدن انک تضمینی موضوع ماده10 این تصویبنامه انک مخصوص که حاکی از کم عیار بودن فلز می‌باشد بمصنوع خواهند زد و انک مزبور برای طلا عبارت است از انک بیضی که در داخل آن (عبارت کم عیار) و در زیر عبارت مزبور رقم عیار فلز انک خواهد شد و برای نقره عبارت است از انک مثلث متساوی‌الاضلاع که در داخل آن عبارت کم عیار و در زیر عبارت مزبور رقم عیار فلز انک خواهد شد.

تبصره 1ـ برای تشویق و حفظ منافع خانه‌‌دارها سرویسهای دولتی مکلفند محسنات اجرای ماده11 و فوائدیرا که زدن انک بمصنوعات طلا و نقره آنها دارد در مدت یکسال از تاریخ تأسیس سرویس مشروحاً و مرتباً توسط جراید محلی و رادیو برای اطلاع اهالی محل آگهی نمایند.

تبصره 2ـ پس از سه ماه از تاریخ تأسیس سرویس تفتیش عیار و انک در هر شهرستان هر صنعتگر یا صاحب مغازه که مصنوعات طلا و نقره بدون انک عیار در معرض فروش قرار دهد مشمول مجازات مندرجه در تبصره ماده10 این تصویبنامه خواهد بود.

12- تعیین دستمزدها
1ـ طلا
الف ـ جهت تبدیل مواد خام به شمش یا قرص با تعیین عیار وانک آن تا میزان 100 گرم 50 ریال از 101 گرم تا 250گرم 75 ریال از 251 گرم تا500 گرم 125 ریال از 501گرم تا 1000 گرم 175 ریال از 1001 گرم ببالا برای هر صد گرم اضافی ده ریال.
ب ـ برای اشیاء ساخته شده حق انک و تعیین عیار (اگر بدون خسارت نمونه‌برداری آنها میسر باشد) عبارت است از 50 ریال بعلاوه پنجاه دینار برای هر گرم از وزن مصنوع
ج ـ تهیه آلیاژ و تعیین عیار - برای پائین آوردن تا حداقل عیار قانونی تا میزان250گرم 100 ریال از 251 تا 500گرم 150 ریال از 501 تا 1000گرم 200 ریال از 1001گرم ببعد برای هر صد گرم 50 ریال.

تبصره 1ـ قیمت فلزیکه اضافه میشود بعهده تقاضاکننده خواهد بود.

تبصره 2ـ هـرکاه[گاه] شمش و مسکـوک سالم که دارای تضمین باشد بمنظور تهیه آلیاژ عرضه شود از پرداخت حق تجزیه و تعیین عیار و الیه معاف خواهد بود.
د ـ دستمزد برای تخلیص زر و تبدیل به قرص و یا آلیاژ هر گرم 35% ریال علاوه بر حقوق مذکوره در بند (الف) یا (ج) خواهد بود.

تبصره 1ـ کسر ذوب و تجزیه برای ذوب یا آلیاژ یا هر دو سه در هزار و برای تخلیص و ذوب و تبدیل به شمش شش در هزار است که بعهده تقاضاکننده خواهد بود.
2ـ نقره.
الف ـ جهت تبدیل موادخام به شمش یا قرص یا تعیین عیار و انک تا میزان 100گرم 15ریال و از 101 تا 1000گرم 25 ریال از 1001 ببالا گرم برای هر صدگرم 2 ریال
ب ـ برای اشیاء ساخته شده حق انک و تعیین عیار (اگر بدون خسارت نمونه‌برداری میسر باشد) تا صدگرم از قرار گرمی 1/0 ریال از 101 گرم ببالا علاوه بر دستمزد یکصدگرم برای هر گرم مازاد 05/0 ریال تا میزان 1000 گرم و از 1001گرم ببعد نسبت به مازاد یک کیلوگرم هر گرم 025/0 ریال خواهد بود.
ج ـ تهیه آلیاژ و تعیین عیار برای پائین آوردن تا حداقل عیار قانونی تا میزان یک کیلوگرم50 ریال و از یک کیلوگرم ببالا برای هر صد گرم 5/2ریال

تبصره ـ قیمت فلزی که اضافه می‌شود بعهده تقاضاکننده خواهد بود.
د ـ دستمزد برای تخلیص نقره و تبدیل بقرص و یا آلیاژ هرگرم 25/0 ریال علاوه بر حقوق مذکور در بند (الف) یا (ج) خواهد بود.

تبصره ـ کسر ذوب و تجزیه برای ذوب یا آلیاژ یا هر دو پنج در هزار و برای تخلیص و ذوب و تبدیل بقرص یا آلیاژ ده‌هزار است که بعهده تقاضاکننده خواهد بود.

13ـ وزارت دارائی برای تسهیل کار مراجعه‌کنندکان [مراجعه کنندگان]مکلف است شعبه‌ای از سرویس تفتیش انک که مرکز آن ضرابخانه خواهد بود در شهر تهران دایر نماید.

14ـ این تصویبنامه فقط شامل مصنوعات داخلی بوده و مصنوعات خارجی فعلا از مقررات آن مستثنی است

15ـ وزارت دارائی مامور اجرای این تصویب‏نامه است.

از طرف نخست وزیر