اساسنامه و پروگرام مدرسه فلاحت
مصوب 1307,03,01

اساسنامه مدرسه فلاحت

ماده 1ـ مقصود مدرسه تعلیم و تربیت مهندسینی است که پس از اتمام دوره تحصیلات خود بتوانند اداره امور یک یا چندین ده را عهده‌دار شده آن را بطرز علمی زارعت کنند و یا در ادارات و موسسات فلاحتی دولتی و ملّی و یا در خالصجات مملکتی استخدام شده مشاغل زراعتی و یا خدمات فنی مربوط به زراعت و همچنین تعلیم در مدارس فلاحتی را انجام دهند.

تحصیلات مدرسه

ماده 2ـ تحصیلات مدرسه عبارتست از دو قسمت نظری و عملی: قسمت نظری مطابق پرگرام جداگانه معین شده است و قسمت عملی بشرح ذیل است:

اولاً : تجارب و عملیاتی که در لابراتوارهای مدرسه می‌شود.

ثانیاً : عملیاتی که در مزرعه سرمشقی و اراضی و باغها و استاسیونهای متعلق به مدرسه می‌شود. (در این قسمت شاگردان مدرسه در تمام کارها و اعمال زراعتی یک بیک شرکت می‌نمایند.)

ثالثاً : مسافرت و تفرجهایی که تحت سرپرستی و مراقبت معلمین مدرسه برای معاینه اوضاع فلاحتی دهات یا موسسات زراعتی و یا کارخانجاتی که صنایع روستایی دارند در داخل یا خارج ایران بعمل می‌آید.

مدت تحصیلات مدرسه)

ماده 3ـ دوره تحصیلات مدرسه عالی فلاحت مشتمل بر شش دوره سه ماهه است و اشخاصی در این قسمت پذیرفته می‌شوند که دورة سه ساله متوسطه منضمه به این مدرسه را طی کرده باشند.

تبصره ـ از دورة متوسطه مذکور یکسال به عنوان تهیه و شش دورة سه ماهه ضمیمه مدرسه خواهد بود.

شرایط ورود به مدرسه

ماده 4ـ

(الف) برای ورود به سال تهیه و داوطلبان باید دارای تصدیق دورة اقل متوسطه باشند.

(ب) و برای ورود به شش دوره سه ماهه متوسطه فلاحت داوطلبان باید دارای تصدیق کلاس تهیه فوق‌الذکر باشند و یا امتحان مواد تدریسیه سال تهیه را بدهند.

(ج) داوطلبان باید مبتلا بامراض مسریه نبوده و معتاد بافیون نباشند.

تبصره ـ لدی‌الاقتضا، مدرسه مستعمین آزاد را با تشخیص رئیس مدرسه می‌پذیرد.

امتحانات مدرسه

ماده 5ـ

اولاً در آخر هر دوره سه ماهه امتحانات سه ماهه از دروس علمی و عملی که در مدت مزبور تعلیم شده بعمل می‌آید و در آخر هر سه دوره 3 ماه امتحانات از تمام دروس و عملیاتی که در 9 ماهه تعلیم شده بعمل خواهد آمد.

تبصره ـ امتحانات مدرسه یا کتبی یا شفاهی یا هر دو خواهد بود.

ثانیاً : امتحانات مدرسه بر دو قسم است:
الف ـ امتحانات نظری از کلیه دروسی که در مدرسه تدریس شده بعمل می‌آید.
ب ـ امتحانات عملی از کلیه عملیات صحرایی و لابراتواری و غیره هر یک جداگانه بعمل می‌آید.

ثالثاً : امتحانات داخلی مدرسه بتوسط معلمین بعمل می‌آید ولی امتحانات نهایی باید بتوسط یک هیئت ممتحنه که مرکب از معلم هر درس و دو نفر ممتحن دیگر که به انتخاب وزارت معارف معین خواهد شد بعمل آید.

تبصره ـ نمرات مدرسه از صفر (0) الی (20) خواهد بود.
(و معدل نمرات سه ماهه ضرب در 2 شده و معدل امتحانات 9 ماهه ضرب در 6 بعد مجموع حاصل ضرب آنها تقسیم بر ده شد معدل کل 9 ماهه از آن بدست خواهد آمد.
هیچ شاگردی از کلاس به کلاس بالاتر نمی‌رود و یا موفق به اخذ دیپلم نمی‌شود مگر معدل کافی داشته باشد.

تبصره 1ـ حد نصاب برای معدل 12 خواهد بود.

تبصره 2ـ هرگاه نمره شاگردی در امتحانات 9 ماهه در یکی از دروس کمتر از پنج باشد و یا نمرة مزبور در سه درس کمتر از هشت 8 باشد از کلیة امتحانات ساقط است.

تبصره 3ـ سئوالات امتحانات بطور قرعه توسط ممتحنین تهیه خواهد شد.

دیپلم مدرسه

ماده 6ـ در آخر دورة تحصیلات بشاگردانی که دارای شرایط ورود بوده و کلیه امتحانات علمی و عملی مدرسه مطابق نظامات با موفقیت همراه باشند دیپلم مهندسی فلاحت داده می‌شود.

پروگرام دروس مدرسه عالی فلاحت

صنایع روستایی
تعداد ساعاتی که مقابل هر درس مرقوم شده مشمول عملیات در لابراتوارها هم هست و در موارد لزوم بر تعداد ساعات تعلیم عملیات مزبور افزوده می‌شود و نیز تعداد ساعات مرقومه در مقابل هر درس در تمام طول مدت دوازده دوره سه ماهه با مراعات مقتضیات عملی و احتیاجات عملیات صحرایی تقسیم می‌شود.

گیاه‌شناسی
1ـ معرفه‌الاشکال و تشریح نباتات
2ـ وظایف‌الاعضاء نباتات
3ـ معرفه‌المیاه
4ـ ژنتیک
5ـ طبقه‌بندی نباتات
6ـ جغرافیای نباتات
7ـ امراض نباتات

معرفه‌الحیوان

فصل اول ـ حیوان‌شناسی عمومی
مقدمه
تئوری تطور
انتشار حیوانات در کره ارض
حیوانات بی‌شکل
معرفه‌الاعضاء و تشریح مقایسة حیوانات
ارتباط اجتماعی و حیوانی حیوانات به همدیگر
معرفه‌الجنین
سلول‌شناسی ـ نسوج

فصل دوم ـ حیوان‌شناسی خصوصی و زراعتی

طبقه‌بندی حیوانات
حیوانات یک سلولی و شرح امراض مهمی که در حیوانات و نباتات انتقال یا تولید می‌کنند حیوانات چند سلولی ـ پستاندارها ـ پرنده‌ها ـ خزنده‌ها ـ ذوحیاتین ـ ماهیها و قسمت مختصری از پرورش ماهی ـ هزارپایان ـ عنکبوتان ـ خرچنگها ـ کرمها ـ نرم‌تنها ـ شرح مضّار با فواید حیوانات هر یک از دسته‌های فوق‌الذکر برای زراعت

فیزیک و معرفه‌الجو
فیزیک شرح کلیات راجع به ـ الکتریسته بطور عموم ـ و شرح موارد تطبیق و استفاده الکتریسته در زراعت
اپتیک ـ صوت ـ حرارت ـ تعادل مایعات و بخارات و گازها

علم بکائنات جو
جو ـ استفاده زراعت از شناسایی اوضاع جوی
شرح مسائل مربوطه بجو (فشارهوا ـ درجة هوا ـ رطوبت هوا و غیره)
بادها و اقسام آن
طوفان
ابرها
فصول
شرح کلیه ادوات استاسیونهای معرفه‌الجوی
پیش‌بینی حوادث جوی
تشکیلات استاسیونهای معرفه‌الجوی ـ معرفه‌الجوی یومیه
سرویس اطلاعات معرفه‌الجوی زراعتی
آب و هوا ـ اقسام آب و هوای مختلف به مناطق مختلفه کره ارض ـ آب و هوای مختلف ا یران و غیره

شیمی

1ـ شیمی عمومی
دورة عمومی راجع به فلزات و شبه فلزات
شیمی آلی ـ کلیات راجع به ترکیب و تجزیه ـ بحث مخصوص راجع به کارین ـ ئیدروکاربورها سوختهای مایع ـ الکلها ـ اترها ـ اسیدهای آلی ـ مواد ازته و اقسام آن ـ قندها

2ـ شیمی فلاحتی

اولاً تعریف محیط (هوا ـ خاک) ـ اثرات آن در زندگانی نباتات ـ عوامل موثر در برداشت محصولات
شرح خاکهای زراعتی و تشریح تشکیلات ذرات خاک
طریقه تجزیه خاکهای زراعتی از نظر شیمیایی و فیزیکی و غیره
موادی که مبداء خاکهای زراعتی را تشکیل می‌دهند.
موادی که به واسطة آتش‌فشان از مواد اولیه تشکیل شده‌اند
عناصر آلی خاک
گلوئیدها
خواص طبیعی خاک از نقطه نظر فیزیکی و شیمیایی و حیاتی

ثانیاً : بیوشیمی
کلیات راجع به موجودات حيّه (نباتات و حیوانات)
موادآلی ـ ئیدارت دوکاربن ـ مواد ازته تغییر و تطور مواد آلی در جسم و شرح عمل تشبه مواد خارجی توسط حیوانات و نباتات ـ ترکیب و تشکیل نسوج نباتی ـ تشریح سلول نباتی از نظر شیمیایی و فعل و انفعالهای در آن
عناصر آلی نباتات
عناصر معدنی نباتات
شرح تغذیه نباتات ـ جلب و تشبه کاربن ـ ئیدرژن ـ اکسیژن ـ ازت ـ جذب مواد معدنی و خاشاک ـ فعل و انفعالهایی شیمیایی که در برگ و نباتات در تحت ثاثیر عوامل فیزیکی (حرارت روشنایی و غیره) می‌شود.
چگونه نباتات از عناصر بسیطه که از خاک و هوا جذب می‌کند عناصر مرکب می‌سازد.
شرح رشد نباتات و عواملی که بنمو نباتات کمک می‌کنند.
حيّه و رشد آن ـ نمو نبات ـ موقع توالد و تناسل ـ موقع رسیده شیرة نبات

ثالثاً : اکروبکینی
قوت و حاصلخیزی زمین در اقسام خاکهای زارعتی
موادی که برای حاصلخیز کردن زمین به کار می‌رود ـ خاشاکهای آلی ـ سبز ـ شیمیایی
لوح اصلاح اراض زراعتی
ارتباط دادن اراضی با نوع محصولات مزروعه
عملیات میکروبها در تطور و تغییر خاشاکهای آلی

معرفه‌الحشرات
طبقه‌بندی حشرات و شرح هر یک از احزاب آن
تشریح خارجی و داخلی حشرات
طریق توالد و تناسب و تکثیر حشرات
اهمیت حشرات در طبعیت و شرح فواید و مضار آنها برای انسان و زراعت
عادات حشرات و ارتباط حیاطی حشرات با یکدیگر
طرز زندگانی و نشو و نمای حشرات
اصول مبارزه با حشرات
شرح اسامی حشرات مضره که مخرب محصولات فلاحتی هستند و طریق دفع آنها
شرح اسامی حشرات مضره محصولات در حینی که در انبار ذخیره شده است. شرح اسامی حشرات مضره غلات
حشرات مضره جنگل
حشرات مضره میوه‌جات
حشرات مضره سبزیجات
حشرات مضره صیفی
حشرات مضره صیفی از قبیل: پنبه ـ توتون ـ تریاک و غیره
حشرات مضره انگور
تشکیلات و طریقة مبارزه با ملخ و سن و طرز دفاع از این دو حشره

فلاحت عمومی
مقدمه:
خاک: تشکیل خاک ـ قشر مزروع ـ قسمت تحتانی قشر مزروع
خواص طبیعی خاکهای زراعتی
خواص شیمیایی خاکهای زراعتی
آب
تجزیه خاک تجزیه فیزیکی (اقسام مختلف خاکهای زراعتی)
تجزیه مکانیکی
تجزیه شیمایی
اثرات جو در خاکهای زراعتی و تشکیل قشر مزروع
تغییرات ازت آلی در خاک
اعمال زراعتی ـ شخم ـ ماله غلطلک
دیمی‌کاری در ممالک کم آب
اصلاح اراضی خاشاکهای (آلی ـ معدنی ـ کودهای شیمیایی)
بذر ـ بذرکاری
مواظبت نباتات در حین نمو
درو
خرمن‌کوبی
ذخیره کردن علوفه‌جات: تر
ذخیره کردن غلات: خشک
تناوب محصولات فلاحتی و آیش‌بندی

فلاحت خصوصی
شرح انفرادی نباتات مزروعه و طرز زراعت و کلیه خصوصیاتی که راجع به زراعت و نگاهداری و امراض هر یک از آنهاست.
طایفه غلات: گندم ـ جو ـ چاودار ـ یولاف ـ ارزن ـ ذرت ـ برنج ـ ذرت خوشه ـ گندم سیاه
طایفة نباتات صنعتی: سیب زمینی ـ چغندر ـ پنبه ـ توتون ـ کتان ـ کنف ـ شاهدانه روناس ـ زعفران ـ کنجد ـ کرچک ـ تریاک
طایفه بقولات ـ نخود ـ لوبیا ـ عدس ـ ماش ـ باقالا و غیره
طایفه علوفه‌جات ـ یونجه ـ اسپرس ـ سنگنک ـ شبدر و غیره ـ چمنهای طبیعی و مصنوعی

ریاضیات

1ـ جبر: تصاعدات هندسی و حسابی
لگاریتم ـ اعمال لگاریتمی ـ موارد استمعال مشتقات و رسم منحنیات
ماکزیمم ـ می‌نیمم ـ مسائل راجع به آن ـ نمایش معرفات ـ تعیین مساحت منحنی مختصری

2ـ هندسه: تعریف محورهای معلوم‌الجهه و حاملها ـ رابطه مثال ـ قضایای راجعه به تصاویر
قضیه استوارت و موارد استمعال آن در مثلت ـ قضیه بسط لیموس ـ تعیین اقطار در ذواربعه‌الاضلاع
محاطی ـ تجانس ـ خواص اشکال متجانس ـ پانتوگراف ـ مختصری از هندسه تفصیلی و رقومی
1ـ رسم هندسی ـ ترسیم ماشین‌های فلاحتی و ابنیه و غیره
2ـ مثلثات: یک دورة تمام
3ـ مساحی و نقشه‌برداری
اول مساحی: تعریف علم مساحی ـ شرح آلات و ادوا ت مساحی ـ مقیاس نقشه
دوم ـ نقشه‌برداری: اقسام نقشه‌برداری
با متر ـ بوسیلة تقاطع ـ بوسیله اشعه ـ بوسیله آلات دقیق نقشه‌برداری
تسویه ساده ـ تثلیث ـ مرکب
ترسیم نقشة ساده از قبیل عمارات و قریه و غیره

معرفه‌الارض
تقسیمات عمده علم معرفه‌الارض
تعریف علم معرفه‌الارض ـ تغییرات ماضی و کنونی قشر زمین ـ اثرات آب ـ هوا ـ یخ غیره
شرح مختصری راجع به علم پالتونتولوژی
کلیات راجع شناسایی احجار ـ شرح اقسام مختلفه احجار
شرح تشکیل طبقه‌بندی زمین
شرح اعصار زمین ـ حیوانات و نباتات و احجار هر یک از اعضاء پنج‌گانه
اصول معرفه‌الحیاه ـ جریان آب در طبقات مختلفه زمین ـ آبهای عمیق در زمین ـ شرح نواحی مختلفه ایران از نقطه نظر تشکیلات معرفه‌الارض
استفاده‌های فلاحت از علم معرفه‌الارض و شناختن مبداً خاکهای زراعتی

فرانسه
لکتور
گرامر
دیکته
انشاء
قوانین (شرعی و عرفی) راجع به معاملات زارعتی
مقدمه
بیع
خیارات
رباء
بیع محصولات تر (میوه‌جات ـ سبزیجات)
اجاره
مزارعه و مساقات
احیاء اراضی بائر
حریم و حدود
آبیاری و حق‌الشرب

باغبانی
غرس اشجار مثمره
مقدمه ـ اهمیت محصول میوه‌جات در ایران و سایر ممالک
غرس اشجار و اصول عمومی مربوطه به آن
باغ میوه و کلیه اصول مربوطه به آن
تراس و هرس اشجار مثمره ـ تکثیر اشجار مثمره
غرس اشجار خصوصی ـ تقسیم میوه‌جات (دانه‌دار ـ هسته‌دار ـ گوشتدار ـ ابدار ـ خشکبار)
شرح زراعت و مواظبت کلیه اطلاعات مربوط به یک یک اشجار مثمره
میوه‌های دانه‌دار: گلابی ـ سیب ـ به ـ مرکبات ـ انار ـ ازگیل
میوه‌های هسته‌دار: هلو ـ زردآلو ـ آلو و گوجه ـ آلبالو و گیلاس ـ زیتون)
خشک بار: بادام ـ پسته ـ شاه بلوط ـ فندق ـ گردو
میوه آبدار و دانه‌ریز: مو ـ انگورفرنگی ـ تمشک ـ درخت انجیر
برداشت محصول و خشک کردن میوه‌جات و شرح طرق مختلف نگاهداری میوه‌جات
انواع مختلف ذخیره کردن میوه‌جات در قوطی

سبزیکاری
مقدمه: تاریخچه ـ اهمیت سبزیجات در ممالک خارجه ـ ملاحظات عمومی ـ احداث و مواظبت باغ سبزی و بستانها
کود دادن سبزیجات
عمل آوردن سبزیجات زودرس بوسایل مصنوعی
آبیاری سبزیجات
وسایل مختلف تکثیر سبزیجات
تناوب زراعت سبزیجات در یک بستان
زراعت خصوصی سبزیجات و شرح یک یک آنها
سبزیجاتی که ریشه تحت‌الارض آنها مصرف می‌شود.
سبزیجاتی که قسمتهای سبز آنها مصرف می‌شود.
سبزیجاتی که میوه و دانه‌های آنها مصرف می‌شود.

گلکاری
مقدمه: تزئین باغ
گلهایی که در هوای آزاد عمل می‌آید: طریقه زراعت و مواظبت و عمل آوردن آنها طراحی باغ با چمن ـ گل و تشکیل تپه‌های گل
اشجار و بته‌های تزئینی در باغ

پرورش کرم ابریشم
مقدمه: تاریخچه پرورش کرم ابریشم در ایران و در دنیا ـ ممالک ابریشم‌خیز دنیا
اهمیت ابریشم در اقتصادیات مملکت
شرح عمل آوردن درخت توت
شرایط و خصوصیات تار ابریشم
ابریشم کج و سایر مواد ابریشمی
ابریشم کرمهای وحشی
ابریشم مصنوعی
تشریح کرم ابریشم ـ شرح پرورش کرم ابریشم
اضافه بر مواد فوق‌الذکر
عملیات و کنفرانسهای مخلوط با عملیات در سه ماه فروردین و اردیبهشت و خرداد ـ هر سال بشاگردان مطابق شرح ذیل داده می‌شود:
طریق تراش درخت توت
امراض درخت توت
تفتیش تخم نوغان
تلمبار
طریق عمل تخم‌گیری از کرم ابریشم
عملیات در تلمبار در دورة پرورش کرم ابریشم
عملیات راجع به اقسام تکثیر توت و تراش آن در اول بهار

اقتصاد

1ـ اقتصاد عمومی
مقدمات ـ اصول عقاید مختلف علمای معروف اقتصاد
احتیاج ـ ارزش ـ تولید ثروت
جریان ثروت
تسهیم ثروت
مصرف ثروت

2ـ اقتصاد روستایی
مقدمه ـ ارتباط اقتصاد با فلاحت
عوامل خارجی موثر در اقتصاد روستایی
عوامل داخلی موثر در اقتصاد روستایی
موسسات خصوصی مربوط با فلاح
اطلاعات حقوقی مفید بحال فلاح

دفترداری فلاحتی
اصول علم دفترداری فلاحتی ـ اقسام دفترداری ساده و مضاعف
دفاتر مختلفی که باید زارع برای تنظیم محاسبات خود نگاهدارد
دفتر صندوق: دفتر انبار ـ دفتر راجع بطویله و انبار و پرورش حیوانات
دفتر راجع به محصولات ـ دفتر پرداخت ـ ژورنال و غیره
نمونه از اوراق یومیه و هفتگی راپورت ده
عایدی خالص ـ عایدی کلی ـ مخارج بهره‌برداری

پرورش زنبورعسل
شرح زندگانی حیاتی و اجتماعی زنبورعسل ـ افراد کندوی عسل
تغذیه زنبورعسل ـ توالد و تناسل زنبور و تکثیر جمعیت کندو
نژادهای مختلف زنبور عسل
برداشت محصول از کندوها
عوامل موثر در تولید محصول عسل ـ انواع کندو
اثاثیه لازمه برای پرورش زنبور و تولید عسل ـ طریقه نگاهداری کندو و عملیات لازمه در سال نباتاتی که زنبور از گل آنها تغذیه کرده و تولید عسل می‌کند.
معاندین کندو و امراض زنبورعسل

لبنیات‌سازی
شیر: خواص آن ـ ترکیب شیر ـ نگاهداری شیر ـ طریقة تجزیه شیر
کره: شرح ساختمان کره و کلیه ماشین‌آلات مخصوص با آن
پنیر: اقسام پنیر ـ شرح ساختن بعضی پنیرهای مخصوص و مهم
ماست ـ کشک ـ کفیر

مهندس زارعتی
مکانیک
قوه ـ حرکت ـ کار ـ انتقال حرکت ـ ماشین‌های ساده
ماشین‌های محرک
موتورهای حیوانی ـ موتورهای گازی
موتورهای بخاری (خیلی مختصر)
موتورهای برقی
موتورهای بادی
موتورهای آبی
ماشین‌های فلاحتی
شرح یک یک ماشین‌های فلاحتی که در صحرا و یا در داخل ابنیه ده بکار می‌روند
استعمال ماشین‌آلات وقتی قوه محرک غیرحیوانی باشد.

معرفه‌الحیاه زراعتی
قوانین مربوطه به جریان آب ـ فشار آب و غیره ـ اندازه گرفتن مقدار آب یک نهر و سرعت جریان آن
ذخیره کردن آبها در سطح ـ آب انبارها ـ سدها ـ ایجاد دریاچه‌های مصنوعی
اکتشاف آبهای تحت‌الارض ـ قنات ـ چاه ـ چاه آرتزین ـ چشمه ـ صعود آبها از سطح پایین بسطح بالاتر
1ـ به وسیله سدها
2ـ به وسیله ماشین‌های مختلف ـ پمپ‌ها ـ و سایر آلاتی که برای صعود آب استفاده می‌شود.
آب یاری
زه کشی
بنائی روستایی: مختصری از اصول بنائی و استقامت مصالح
شرح انواع ابنیه روستایی
عملیات: سوارکردن ـ پیاده کردن ـ تعمیر ماشین‌آلات فلاحتی
تعلیم مختصر آهنگری و نجاری

پرورش حیوانات اهلی
1ـ تشریح مقایسة حیوانات اهلی
2ـ وظایف اعضاء حیوانات اهلی
3ـ معرفه‌الاشکال ـ شناختن سن ـ علائم خارجی بدن حیوانات
4ـ حفظ‌الصحه حیوانات اهلی
5ـ طریقه تغذیه حیوانات اهلی
6ـ پرورش حیوانات عمومی (تولید شیر ـ تولید گوشت ـ ژنتیک در حیوانات)
7ـ پرورش حیوانات خصوصی (نژادها)
8ـ امراض حیوانات (فقط امراض مهم و مسری در ایران تدریس می‌شود)

پرورش طیور

-(حفظ‌الصحه روستایی)
1ـ تعریف ـ اهمیت و متعلقات حفظ‌الصحه

2ـ حفظ‌الصحه عمومی
خاک ـ هوا ـ جو ـ آب بناهای مسکونی

3ـ حفظ‌الصحه انفرادی
پوست بدن ـ البسه ـ اسکلت و امراض آن ـ عضلات و خستگی آنها ـ شش ـ قلب ـ معده آلکلیسم ـ طفیلهای انسان و امراضی که تولید می‌کنند ـ امراض مسریه انسان (بتها ـ دیفتری ورم صجب دماغ ـ مطبقه ـ سرخک ـ مخملک ـ سل ـ وبا ـ طاعون (معاقبت ـ‍ ضدعفونی امراض تناسلی (سوزاک ـ سیفلیس) ـ مالاریا ـ گرانولاسیون ـ کچلی ـ سالک ـ آبله ـ جرب اسهال

4ـ حفظ‌الصحه اجتماعی
مواظبتهای فوری تا ورود حکیم ـ زخم‌بندی ـ جراحت ـ خون دماغ ـ دست یا پا در رفتن برق‌زدگی ـ خفه شدن ـ غرق شدن ـ گزیدگی توسط حیوانات سم‌دار ترتیب صورت اسامی دواحات موقت که در قرار برای هر زارعی لازم است.