هیأت وزیران در جلسه مورخ 2 /9 /1379 بنا به پیشنهاد مشترک سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشورشورای پژوهش های علمی کشور، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دانشگاه آزاد اسلامی (موضوع نامه شماره 1356 /319ـ3577 /105 مورخ 23 /7 /1379 ) و به استناد بند ( الف) ماده (102) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب 1379ـ آیین نامه اجرایی ماده یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین نامه اجرایی بند (الف) ماده (102) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
مصوب 1379,09,02با اصلاحات و الحاقات بعدی
ماده 1ـ هدف : عبارت است از تقویت زمینه های مناسب جهت انجام مطالعه و پژوهش در بخش های مختلف اجرایی در کشور و کمک به افزایش تقاضا برای تحقیقات در آن بخش ها به ویژه:
1ـ افزایش بهره وری فعالیت های مختلف دستگاه های اجرایی از طریق انجام مطالعات و تحقیقات و به کارگیری نتایج آنها در فرآیند های مربوط.
2ـ ایجاد پایه های لازم برای تقاضاگرا کردن بخش پژوهش و کاستن از شدت عرضه محوری در این بخش.
3ـ ارتقای سطح تصمیم گیری ها در بخش دولتی بر اساس نتایج پژوهش های انجام شده.
4ـ افزایش بهره وری در بخش پژوهش در راستای توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی کشور.
5 ـ حمایت از پژوهش های کاربردی و توسعه ای
ماده 2ـ کارفرما و سفارش دهنده دولتی (متقاضی) : وزارتخانه ها و یا هر یک از دستگاه های اجرایی است که تحقیق به سفارش او انجام می شود و از یافته های پژوهشی استفاده می نماید. دستگاه پژوهشی (عرضه کننده و انجام دهنده پژوهش)، دانشگاه یا مرکز تحقیقاتی دولتی یا غیر دولتی است که اجرای تحقیقات را به عهده دارد.
ماده 3(اصلاحی 07/05/1380)ـ کلیه وزارتخانهها و دستگاههای اجرایی میتوانند نسبت به پیشنهاد پروژه پژوهشی اقدام نمایند. در تأمین مالی پروژهها، اولویت با پروژههایی است که مجریان آنها از طریق آگهی عمومی از سوی دستگاههای اجرایی انتخاب شده باشند. پیشنهاد پروژه باید با ذکر مشخصات کامل حداکثر تا 31 تیر ماه هر سال همزمان به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و دبیرخانه کارگروه (کمیته) ارسال گردد. در سال اول زمان پیشنهاد پروژه توسط کارگروه (کمیته) موضوع ماده (4) تعیین میگردد.
سایر شرایط پذیرش پروژههای کاربردی به شرح زیر است:
1ـ کارفرما موظف است رسما" حداقل چهل درصد (40%) از هزینههای پژوهشی را تأمین و تعهد نماید.
2ـ پروژه با مسؤولیت و تأیید کارفرما دارای توجیه فنی، اقتصادی و فرهنگی باشد.
3ـ مدت اجرای پروژه بیش از 2 سال نباشد موارد استثنا در کارگروه ( کمیته) موضوع ماده (4) بررسی و تصویب می شود.
تبصره 1 (اصلاحی 07/05/1380)ـ در صورتی که حجم اعتبارات پروژههای پژوهشی پیشنهادی بیش از اعتبارات پیش بینی شده در قانون بودجه هر سال باشد با توجه به استراتژیهای کلی توسعه کشور مبنی بر ایجاد تعادل، پروژهها انتخاب و تأمین مالی می گردد.
تبصره 2(الحاقی 07/05/1380)ـ مرکز تحقیقاتی درصورتی وابسته به دستگاه اجرایی محسوب میشود که دارای وابستگی تشکیلاتی با آن دستگاه باشد یا رییس آن توسط وزیر یا رییس دستگاه اجرایی تعیین گردد.
ماده 4ـ به منظور انتخاب و تصویب پروژه های پژوهشی، کارگروهی (کمیته ای) متشکل از 5 نفر شامل نمایندگان سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (یک نفر از معاونت فرهنگی، آموزشی و پژوهشی و یک نفر از معاونت ذی ربط دیگر)، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دستگاه اجرایی ذی ربط (کارفرما و سفارش دهنده) تشکیل می گردد. کارگروه (کمیته) مذکور پس از بررسی پیشنهاد های رسیده حداکثر تا آخر شهریور ماه هر سال نسبت به انتخاب و تصویب پروژه های پژوهشی جهت تأمین اعتبار اقدام می نماید.
تبصره ـ دبیرخانه این کار گروه (کمیته) در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مستقر خواهد بود.
ماده 5ـ نحوه تأمین مالی پروژه های پژوهشی به شرح زیر است:
1ـ پروژه های پژوهشی موضوع آیین نامه پس از تصویب بر اساس موافقتنامه ای که بین سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و دستگاه پژوهشی مبادله می شود از محل ردیف پیش بینی شده برای این منظور تأمین اعتبار می گردد. نحوه مصرف اعتبارات مطابق ضوابط حاکم بر هزینه اعتبارات تحقیقاتی خواهد بود.
2ـ کارفرما موظف است حداقل چهل درصد (40%) هزینههای تحقیقاتی را قبل از تخصیص اعتبار از محل بودجه عمومی دولت به دستگاه پژوهشی پرداخت نماید در صورت عدم پرداخت سهم کارفرما ، دولت تعهدی نسبت به پرداخت شصت درصد (60%) ما بقی هزینه طرح پژوهشی ندارد.
تبصره 1ـ در صورتی که بخش غیر دولتی مجری پروژه پژوهشی باشد موافقتنامه بین سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و دستگاه اجرایی (کارفرما) مبادله می گردد.
تبصره 2 - در صورت عدم انجام تعهدات مالی از سوی کارفرما در هر زمان و توقف پروژه پژوهشی به پیشنهاد بالاترین مقام دستگاه اجرایی و تأیید سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور معادل اعتبارات پرداخت شده از محل اعتبارات کارفرما در سایر برنامهها و فصول بودجه حداکثر تا ده درصد کسر و جبران خسارت میگردد. بدیهی است پذیرش پروژههای پژوهشی در آینده منوط به حسن سابقه کارفرما خواهد بود.
تبصره 3ـ اولویت بندی در تأمین منابع مالی پروژه های پژوهشی بر اساس میزان مشارکت کارفرما صورت می گیرد.
ماده 6ـ کارفرما و سفارش دهنده دولتی مسؤول حسن اجرای پروژه پژوهشی است و تخصیص منابع به دستگاه پژوهشی منوط به ارایه گزارش عملکرد توسط کارفرما خواهد بود کارفرما و سفارش دهنده موظف است پس از پایان طرح تحقیقاتی گزارشی از عملیاتی کردن وبه کارگیری نتایج حاصل شده از طرح را به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور تسلیم نماید.
ماده 7ـ وزارتخانههای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مسؤول حسن اجرای مفاد این آیین نامه هستند و موظفند هر شش ماه یک بار عملکرد اجرایی آن را به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و هیأت دولت گزارش دهند.
ماده 8ـ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در چهارچوب وظایف نظارتی خود موظف است عملکرد پروژه های پژوهشی موضوع این آیین نامه و گزارش عملیاتی کارفرما را ضمن اجرا ارزیابی و نتایج آن را ضمن بررسی بودجه در هر سال به هیأت دولت گزارش دهد.
معاون اول رییس جمهور - حسن حبیبی