‌آئیننامه نحوه مصرف اعتبارات تحقیقاتی موضوع تبصره 16 قانون متمم بودجه سال 1361 و بندهای «ت» و «ث» تبصره 75‌ قانون بودجه سال 1362 کل کشور

هیئت وزیران در جلسه مورخ 28/8/1365 بنا به پیشنهاد شماره .17848/و مورخ 1/8/1365 وزارت فرهنگ و آموزش عالی، آئیننامه مصرف اعتبارات‌تحقیقاتی موضوع تبصره 16 قانون متمم قانون بودجه سال 1361 و بندهای «ت» و «ث» تبصره 75 قانون بودجه سال 1362 کل کشور را به شرح زیر اصلاح و‌تصویب نمودند:

آئیننامه نحوه مصرف اعتبار تحقیقاتی موضوع تبصره 16 قانون متمم بودجه سال 1361 و بندهای «ت» و «ث» تبصره 75 قانون بودجه سال 1362 ‌کل ‌کشور
مصوب 1365,08,28با اصلاحات و الحاقات بعدی

ماده 1 ـ اعتباراتیکه تحت عنوان برنامه‌های تحقیقات دانشگاهی و تحقیق و بررسی در قانون بودجه کل کشور و یا ضمن بودجه شرکتهای دولتی تصویب‌شده یا میشود و همچنین مصرف اعتباراتی که از محل ردیفهای مربوط به اعتبار دولت به امور فوق اختصاص داده میشود با رعایت مفاد قانون بودجه مربوط‌ و قانون نحوه هزینه کردن اعتباراتی که بموجب قانون از رعایت قانون محاسبات عمومی و سایر مقررات عمومی دولت مستثنی هستند و همچنین مفاد این‌آئیننامه قابل مصرف میباشد و از شمول قوانین و مقررات مغایر مستثنی است.

ماده 2 (اصلاحی 21/06/1380)ـ سهم اعتبارات مربوط به هزینه‌های پرسنلی، اداری، سرمایه‌ای و پرداختهای انتقالی در حدود اعتبارات مصوب و به تفکیک مواد هزینه توسط دستگاه‌اجرائی مربوط تعیین و پس از رسیدگی و تأیید و‌زارت علوم، تحقیقات و فناو‌ری و مبادله موافقتنامه با وزارت برنامه و بودجه با رعایت مفاد ماده 1 قابل‌مصرف است.

تبصره ـ خرید هرگونه ساختمان از محل اعتبارات موضوع این آئیننامه مجاز نمیباشد.

ماده 3 ـ وجوه لازم برای انجام هزینه‌های موضوع این آئیننامه در حدود اعتبارات تخصیص‌یافته براساس دستور بالاترین مقام دستگاه اجرائی مربوط یا مقام‌مجاز از طرف ایشان و درخواست وجه در مورد دستگاههائی که دارای ذیحساب میباشد از طرف ذیحساب و در مورد سایر دستگاهها از طرف مدیر مالی‌توسط خزانه به حساب دستگاه مربوط که از طرف خزانه افتتاح میشود منتقل خواهد شد. استفاده از حساب مذکور با امضای مشترک بالاترین مقام دستگاه‌دارنده اعتبار یا مقام مجاز از طرف ایشان و ذیحساب یا مدیرمالی حسب مورد مجاز میباشد.

ماده 4 ـ مسئولیت تشخیص و تعهد و تسجیل و صدور حواله به عهده بالاترین مقام دستگاه اجرائی مربوط یا مقام مجاز از طرف ایشان میباشد

ماده 5 ـ تأمین اعتبار در مورد دستگاههائی که دارای ذیحساب میباشند بعهده ذیحساب و در مورد سایر دستگاهها بعهده مدیره مالی دستگاه دارنده اعتبار‌میباشد.

ماده 6 ـ دستگاه اجرائی مربوط میتواند برای انجام هزینه‌های ضروری به تشخیص بالاترین مقام دستگاه یا مقام مجاز از طرف ایشان مبلغ مناسبی بعنوان‌تنخواه‌گردان حداکثر تا 25% اعتبار مربوط توسط ذیحساب یا مدیر مالی حسب مورد در اختیار واحدهای ذیربط قرار دهد مشروط بر آن که از حدود اعتبارات‌تخصیص‌یافته تجاوز نکند. پرداختهای بعدی در مقابل ارائه اسناد هزینه مجاز است.

ماده 7 ـ طرحها و فعالیتهای تحقیقاتی دستگاه اجرائی باید به تأیید کمیته یا شورای تخصیصی متشکل از حداقل پنج نفر کارشناسان صاحب‌نظر به انتخاب و یا‌حکم بالاترین مقام دستگاه دارنده اعتبار برسد.

ماده 8 ـ طرحها و فعالیتهای تحقیقاتی موضوع آئیننامه به ترتیب اولویت زیر به مرحله اجراء گذارده میشود.:
‌الف ـ توسط دستگاه اجرائی مربوط.
ب ـ انعقاد قرارداد با دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی یا پژوهشی یا سازمانها و مراکز و شرکت‌ها و مؤسسات تحقیقاتی دولتی.
پ ـ اشخاص حقوقی بخش خصوصی و اشخاص حقیقی.

تبصره ـ صلاحیت علمی و توانائی تحقیقاتی اشخاص حقوقی و حقیقی بخش خصوصی باید قبلا بتأیید مرجع مذکور در ماده 7 برسد.

ماده 9 ـ کلیه قراردادهای مربوط به اجرای طرحها و فعالیتها و خدمات تحقیقاتی باید با رعایت مفاد این آئیننامه تهیه و به امضای بالاترین مقام دستگاه دارنده‌اعتبار یا مقام مجاز از طرف ایشان برسد. در قراردادها باید پیش‌بینی‌های لازم جهت پیش‌پرداخت، ارائه صورتحساب، صورت وضعیت، گزارش کار و نحوه‌پرداختهای بعدی بعمل آید. پرداخت هرگونه وجهی به طرف قرارداد فقط در اجرای قرارداد مجاز است.

تبصره 1 ـ دستگاه اجرائی مجاز است براساس ضوابط خود به تشخیص و دستور بالاترین مقام دستگاه اجرائی یا مقام مجاز از طرف ایشان مبلغی متناسب با نوع‌و مبلغ قرارداد بصورت پیش‌پرداخت و حداکثر بمیزان پیش‌بینی شده در قرارداد در اختیار طرف قرارداد بگذارد.

تبصره 2 ـ در صورتیکه طرف قرارداد سازمانهای دولتی موضوع بند (ب) ماده (8) باشند اخذ ضمانتنامه در قبال اجرای قرارداد ضرورت ندارد ولی در مواردیکه‌ طرف قرارداد اشخاص حقیقی یا حقوق غیر دولتی موضوع بند (پ) ماده (8) باشند دستگاه دارنده اعتبار مکلف است به تشخیص بالاترین مقام دستگاه با توجه‌به موضوع و مبلغ قرارداد تضمین مناسبی از طرف قرارداد اخذ نماید.

ماده 10 ـ قراردادهای موضوع بند (ب) ماده (8) این آئیننامه با سازمانهای دولتی به دو صورت زیر منعقد میشود:
‌الف ـ قرارداد پیمانکاری
ب ـ قرارداد مباشرت
‌در قراردادهای پیمانکاری پرداخت هرگونه وجه پس از رسیدگی به صورت وضعیت یا گزارش پیشرفت کار انجام می‌پذیرد. در قراردادهای مباشرت طرف قرارداد‌به مباشرت دستگاه اجرائی مربوط طرحها یا فعالیتهای تحقیقاتی موضوع قرارداد را با رعایت مقررات این آئیننامه انجام میدهد و دستگاه دارنده اعتبار‌هزینه‌های مربوط را در مقابل دریافت اسناد هزینه‌های انجام شده در اجرای قرارداد را میپردازد.

تبصره 1 ـ در صورتیکه رعایت مقررات این آئیننامه توسط دستگاه دولتی طرف قرارداد موضوع بند (ب) ماده (8) مقدر نباشد دستگاه اجرائی دارنده اعتبار‌میتواند انجام تمام یا قسمتی از قرارداد را موکول به رعایت مقررات مالی طرف قرارداد نماید که در اینصورت لازم است موضوع صراحتاً در قرارداد قید شود.‌در این موارد پرداخت هرگونه وجه از طرف دستگاه دارنده اعتبار موکول به اخذ صورتحساب از دستگاه طرف قرارداد میباشد.

تبصره 2 ـ اجرای ماده مانع از تأدیه پیش‌پرداخت پیش‌بینی شده در قرارداد نمیباشد.

ماده 11 ـ مسئولیت پیگیری بمنظور حصول اطمینان از حسن اجرای مفاد قرارداد به عهده دستگاه دارنده اعتبار است.

ماده 12 ـ حقوقی که در اثر اجرای طرحها و فعالیت‌های مختلف تحقیقاتی از محل اعتبارات موضوع این آئیننامه تحصیل شود کلا متعلق به دستگاه دارنده‌اعتبار است.

ماده 13 ـ دستگاههای اجرائی دارنده اعتبار مکلفند در مقاطع زمانی پیش‌بینی شده در قرارداد گزارش پیشرفت کار و نتایج حاصله از انجام طرحها و فعالیتهای ‌تحقیقاتی را از طرف قرارداد اخذ و توسط مرجع مذکور در ماده 7 مورد ارزیابی قرار دهند و نسبت به ادامه آنها اتخاذ تصمیم نمایند

تبصره 1 ـ در صورتیکه نظر مرجع مذکور در ماده 7 بهر دلیل بر تعلیق یا لغو قرارداد طرح یا فعالیت تحقیقاتی قرار گیرد و مراتب به تصویب بالاترین مقام‌دستگاه دارنده اعتبار برسد طرف قرارداد از تاریخ ابلاغ مکلف است ظرف مدت تعیین شده توسط مرجع فوق با دستگاه دارنده اعتبار تسویه حساب و تکلیف‌وجوه و اموال و نتایج و نمونه‌های تحقیقات را معین کند و از انجام یا تعهد هرگونه هزینه در رابطه با اجرای قرارداد نیز خودداری نماید.

تبصره 2 ـ هرگاه لغو یا فسخ قرارداد با اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع بند (پ) ماده (8) بنا به تشخیص مرجع مذکور در ماده (7) ناشی از قصور یا تعلل طرف‌قرارداد باشد طرف مذکور موظف است از عهده کلیه خسارات مالی مستقیم وارده که توسط مرجع مذکور با رعایت مفاد قرارداد تعیین خواهد شد برآید.

تبصره 3 ـ در صورت لغو یا فسخ قرارداد در هر مرحله‌ای از پیشرفت طرح یا فعالیت تحقیقاتی اعم از این که به نتیجه نهائی رسیده یا نرسیده باشد طرف قرارداد مکلف‌است کلیه نتایج حاصل از تحقیقات موضوع قرارداد را به دستگاه دارنده اعتبار تسلیم کند. نحوه استفاده و حقوق ناشی از اینگونه نتایج نیز تابع مفاد مواد (12) و(13) میباشد.

تبصره 4 ـ دستگاههای اجرائی دارنده اعتبار مکلفند موارد مندرج در این ماده و تبصره‌های آن دایر بر حق تعلیق، لغو قرارداد، یا پرداخت خسارات را در متن‌قراردادهائی که منعقد مینمایند تصریح کنند.

ماده 14 ـ نحوه استفاده بهره‌برداری و انتشار نتایج علمی و تحقیقاتی ناشی از اجرای این آئیننامه و نیز حقوق مذکور در ماده (12) تابع مقررات و ضوابط‌دستگاه دارنده اعتبار مربوط میباشد.

ماده 15 ـ طرف قرارداد در هیچ یک از مراحل اجرائی طرح یا فعالیت تحقیقاتی یا پس از خاتمه قرارداد نمیتواند بدون کسب اجازه کتبی دستگاه دارنده اعتبار‌ذیربط یا جانشین قانونی آن نتایج حاصله را کلا یا جزاً در اختیار غیر قرار دهد یا این قبیل نتایج را در داخل یا خارج کشور منتشر نماید.

ماده 16 ـ دستگاه اعتبار مجاز است آن قسمت از تجهیزات و لوازم مورد نیاز اجرای طرح یا فعالیت تحقیقاتی را که تهیه و تأمین آنها برای طرف قرارداد مقدور‌نیست طبق مقررات و ضوابط مربوط تهیه و موقتاً و بطور امانت در اختیار او قرار دهد. تشخیص نیاز و کیفیف و مدت بهره‌برداری از این قبیل تجهیزات و لوازم‌بعهده مرجع مذکور در ماده (7) میباشد.

تبصره ـ تجهیزات و لوازم موضوع این ماده جزو اموال دستگاه دارنده اعتبار محسوب میشود و طرف قرارداد از لحاظ حفظ و نگهداری و استفاده صحیح و‌اعاده بموقع آنها در قبال دستگاه دارنده اعتبار مسئول خواهد بود.

ماده 17 ـ میزان حق‌الزحمه تحقیقاتی قابل پرداخت برای هر ساعت کار بابت قراردادهای منعقده با کارکنان علمی و فنی و همچنین میزان حق‌الزحمه کارکنان و‌کارشناسان تحقیقاتی اعم از بخش دولتی و خصوصی که در رابطه با طرحها و فعالیتهای تحقیقاتی به همکاری دعوت میشوند بشرح زیر تعیین میشود:

الف (اصلاحی 21/02/1373)ـ اعضاء هیأت علمی آموزشی و پژوهشی موضوع آئیننامه استخدامی اعضاء هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی.


1 ـ استاد

حداکثر ساعتی

10000 ریال

2 ـ دانشیار

حداکثر ساعتی

9000 ریال

3 ـ استادیار

حداکثر ساعتی

8000 ریال

4 ـ مربی

حداکثر ساعتی

7000 ریال

5 ـ مربی آموزشیار

حداکثر ساعتی

6000 ریال

ب (اصلاحی 21/02/1373)ـ اعضاء غیر هیأت علمی


1 ـ دکتری

حداکثر ساعتی

8000 ریال

2 ـ فوق لیسانس

حداکثر ساعتی

7000 ریال

3 ـ لیسانس

حداکثر ساعتی

5000 ریال

4 ـ کمتر از لیسانس

حداکثر ساعتی

3200 ریال

تبصره 1 - حداکثر کار تحقیقاتی قابل پرداخت افراد موضوع این ماده نباید از 16 ساعت در هفته تجاوز نماید و در موارد استثنائی با تأیید کمیسیون موضوع ماده(7) این آئیننامه حداکثر مذکور برای افراد غیر موظف تا 26 ساعت در هفته قابل افزایش است.

تبصره 1 ـ

تبصره 1 ـ حداکثر کار تحقیقاتی قابل پرداخت افراد موضوع این ماده از (16) ساعت در هفته تجاوز نمیکند و در موارد استثنایی با تأیید کمیسیون موضوع ماده (7) این آیین نامه حداکثر مذکور برای افراد غیر موظف تا (40) ساعت در هفته قابل افزایش است.

تبصره 2 ـ تعیین و پرداخت حق الزحمه تحقیقاتی در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی کشور براساس قوانین و مقررات مربوط صورت میگیرد.

تبصره 2 ـ پرداخت حق‌الزحمه موضوع این ماده به محققین و کارشناسان دستگاه اجرائی دارنده اعتبار (‌باستثنای اعضای هیأت علمی) صرفاً منوط به همکاری‌در ساعات غیر اداری میباشد.

ماده 18 ـ کلیه اموال و تأسیساتی که از محل اعتبارات موضوع این آئیننامه خریداری یا ایجاد میشود متعلق به دستگاه دارنده اعتبار خواهد بود.

ماده 19 ـ اسناد هزینه‌های انجام شده با رعایت مقررات این آئیننامه و بند (‌و) قانون نحوه هزینه کردن مصوب 6/11/1364 پس از تنظیم و گواهی مسئولین‌مربوط به امضای مشترک بالاترین مقام دستگاه دارنده اعتبار یا مقام مجاز از طرف ایشان و ذیحساب در دستگاههائیکه دارای ذیحساب میباشند و مدیر مالی‌در مورد سایر دستگاهها بشرح زیر به هزینه قطعی منظور میشود:

الف ـ تنظیم قرارداد و یا گرفتن فاکتور الزامی است. مگر در موارد اضطراری که نیاز به تأمین کالا از قبل قابل پیش‌بینی نباشد و خرید به اندازه رفع اضطرار صورت‌گیرد و دولت و مؤسسات وابسته به دولت و شهرداریها و یا تعاونیها و نهادهای انقلاب اسلامی در تولید و توزیع آن بنحوی از انحاء مداخله و یا مباشرت‌نداشته باشند.. تشخیص موارد اضطراری و تعیین میزان آن بعهده بالاترین مقام دستگاه اجرائی دارنده اعتبار یا مقام مجاز از طرف ایشان خواهد بود.

ب ـ در مورد خریدهای داخلی فاکتور خرید یا صورت مجلس خرید با رعایت مفاد بند (‌الف) فوق، رسید انبار یا صورتمجلس تحویل کالا.

ج ـ در مورد خریدهای خارجی اعلامیه بانک و در موارد جزئی صورتحساب فروشنده مدارک ترخیص کالا از گمرک و رسید انبار یا صورت مجلس تحویل‌کالا.

د ـ در مورد پرداخت حقوق و دستمزد و مزایا و هر نوع پرداخت پرسنلی دیگر گواهی انجام کار از طرف مقامات مجاز و امضای گیرنده وجه یا گواهی بانک دایر‌بر واریز وجه به حساب بانکی ذی‌نفع.

ه‍ـ- مصرف اعتبار هزینه های خارج از کشور با امضای وزیر یا بالاترین مقام دستگاه اجرائی ذیربط و امضاﯼ ذی‌حساب یا مسئول امور مالی آن دستگاه حسب‌مورد به هزینه قطعی منظور خواهد شد.

و ـ در مورد کارهائی که به پیمانکار محول میشود قرارداد مربوط و تأییدیه تحویل کالا و یا انجام خدمت موضوع قرارداد توسط بالاترین مقام دستگاه اجرائی یا‌مقام مجاز از طرف ایشان.

ز ـ اسناد مربوط به خدمات قراردادی پس از گواهی انجام خدمت توسط مسئولین مربوط.

ح ـ اسناد هزینه، صورت وضعیتها، صورتحسابها و گزارشهای مربوط به قرارداد طرحها یا فعالیتهای تحقیقاتی موضوع مواد (9) و (10) پس از تأیید‌مرجع مذکور در ماده (7)

ط ـ اسناد مربوط به هزینه‌های حق‌الحضور در جلسات و حق‌المشاوره و نیز هرگونه وجوهی که از محل مواد سرفصل پرداختهای انتقالی هزینه میگردد با اخذ‌رسید از گیرنده وجه و تأیید مقام تشخیص دهنده.

ماده 20 ـ ادامه عملیات طرحها و فعالیتهای نیمه‌تمام تحققاتی موجود مشمول مفاد این آئیننامه می‌باشد.

ماده 21 ـ نحوه و نصاب انجام معاملات و نیز میزان پیش‌پرداخت که از 40 درصد تجاوز نخواهد کرد تنخواه‌گردان و سپرده حسن انجام کار و همچنین نوع و‌میزان تضمینی که می‌بایست در قبال پیش‌پرداخت و یا حسن انجام کار اخذ گردد تابع ضوابط مقرر در بندهای (‌د) و (‌ه‍( قانون نحوه هزینه کردن اعتبارات‌مصوب 6/11/1364 خواهد بود.

بخش دوم ـ نحوه مصرف اعتبار موضوع بندهای ت و ث تبصره (75) قانون بودجه سال 1362 کل کشور

ماده 22 ـ مصرف اعتباراتی که طبق مفاد بندهای (ت) و (ث) تبصره (75) قانون بودجه سال 1362 کل کشور معادل درآمدهای حاصل از تحقیقات دانشگاهها‌ و سایر مؤسسات تحقیقاتی دولتی پس از واریز درآمدهای مذکور بخزانه، توسط دولت از محل اعتبار هزینه‌های پیش‌بینی نشده منظور در قانون بودجه کل کشور‌در اختیار دستگاههای مذکور گذارده میشود طبق مفاد قسمت آخر بند (ث) تبصره فوق مشمول مفاد این آئیننامه میباشد. در مواردی که بمنظور پیشرفت‌کارهای تحقیقاتی پرداخت حق‌الزحمه تحقیق خارج از ضوابط مقرر در ماده (17) این آئیننامه ضرورت پیدا کند مبالغ لازم در مورد دانشگاهها بنا به پیشنهاد‌رئیس دانشگاه و تصویب وزیر فرهنگ و آموزش عالی و در مورد مؤسسات تحقیقات دولتی بنا به پیشنهاد رئیس مؤسسه و تصویب وزیر ذیربط قابل پرداخت‌خواهد بود مشروط بر آن که جمع مبالغی که بابت حق‌الزحمه تحقیق در طول سال پرداخت میشود حداکثر از 50% جمع کل اعتباری که در ازاء درآمدهای‌حاصل از تحقیقات از محل هزینه‌های پیش‌بینی نشده در اختیار هر دانشگاه یا مؤسسه تحقیقاتی دولتی گذارده میشود تجاوز ننماید.

بخش سوم ـ سایر مقررات

ماده 23 ـ ذیحسابیها مسئولان امور مالی دستگاههای اجرائی موظفند تا پایان فروردین ماه هر سال مانده وجوه استفاده نشده و مانده تنخواه‌گردان اعتبارات‌موضوع این آیین‌نامه را به خزانه واریز نمایند.

ماده 24 ـ دستگاه‌های اجرایی موضوع این آئیننامه مکلفند فهرست هزینه‌ها و عملیات انجام شده در اجرای این آئیننامه را همراه با گزارش توجیهی هر 4 ماه یک‌بار به وزارت برنامه و بودجه اعلام دارند تا مراتب پس از جمع‌بندی از طریق نخست‌وزیری به کمیسیون برنامه و بودجه و سایر کمیسیونهای مربوط مجلس‌شورای اسلامی ارسال گردد.
‌این تصویب‌نامه جایگزین تصویب‌نامه شماره 13390 مورخ 17/2/1362 و اصلاحات بعدی آن میگردد.

میرحسین موسوی - نخست‌وزیر