آئین نامه نحوه برگزاری امتحانات داوطلبان آزاد (متفرقه) در خارج از کشور
مصوب 1366,12,20با اصلاحات و الحاقات بعدی

مقدمه
با توجه به اصل سی ام( قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران) دولت موظف است وسائل آموزش و پرورش را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد.
وزارت آموزش و پرورش در اجرایاین اصل می بایست ترتیبی اتخاذ نماید که با همکاری وزارت امور خارجه حتی المقدور وسائل آموزش و پرورش را برای اتباع ایرانی مقیم خارج از کشور که جزئی از ملت ایران میباشند فراهم سازد و چون به علت پراکندگی اتباع ایرانی در کشورهای مختلف جهان فراهم ساختن امکانات آموزشی در تمام نقاط جهان میسور نی باشد، لذا بمنظور حفظ ارتباط فرهنگی کودکان و نوجوانان با کشور اسلامیمان و ایجاد تسهیلات برای ادامه تحصیل فرزندان اتباع ایرانی مقیم خارج از کشور و کارگزاران جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور این آئین نامه تدوین گردیده است.

بخش اول : کلیات:

ماده 1- اداره کل امتحانات موظف است با همکاری و هماهنگی اداره کل روابط بین الملل نسبت به تهیه و تنظیم دستورالعملها و ضوابط برگزاری امتحانات و چگونگی نظارت بر حسن اجرای آن اقدام لازم معمول دارد و اداره کل روابط بین الملل موظف است آمار و اطلاعات لازم را در اختیار اداره کل امتحانات قرار داده و همکاری و معاضدت لازم بعمل آورد.

ماده 2- کلیه ضوابط و شرایط قبولی داوطلبان در امتحانات خارج از کشور عیناً مانند داخل کشور مطابق آئین نامه امتحانات و سایر مصوبات شورای عالی در دوره تحصیل مربوط می باشد.

بخش دوم - امتحانات دوره ابتدایی:

ماده 3- فرزندان اتباع ایرانی مقیم خارج از کشور که از مدارس ایرانی به تحصیل اشتغال ندارند در صورت داشتن شرائط سنی بر طبق آئیننامه اجرائی آموزش و پرورش همگانی و ردی صادره در ششمین جلسه مورخ 19/1/65 کمیسیون خاص شورای عالی آموزش و پرورش می توانند در امتحانات متفرقه پایه های ( اول، دوم، سوم و چهارم) ابتدائی که بر طبق این آئیننامه در خارج از کشور برگزار می گردد شرکت کنند.

تبصره- کارگزاران و مأموران دولت جمهوری اسلامی ایران که در کشورهای خارجی انجام وظیفه می نمایند در صورت وجود دوره و پایه تحصیلی مورد نیاز موظف هستند فرزندان خود را در مدارس ایرانی ثبت نام نمایند و فرزندان این قبیل افراد حق شرکت در امتحانات آزاد( متفرقه) پایه های فوق الذکر را ندارند.

1-3- در نقاطی که مدارس ایرانی دایر است کلیه مراحل امتحانات اعم از ثبت نام، تنظیم و اعلام برنامه تصحیح اوراق و اعلام نتیجه طبق دستورالعملهای صادره از سوی اداره کل امتحانات توسط واحد آموزشی با مسئولیت مستقیم رئیس مدرسه انجام می پذیرد.

2-3- در نقاطی که وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران مدرسه دایر نکرده است اجرای کلیه امور امتحانات از ثبت نام تا تعیین تاریخ شروع امتحانات و اعلام نتیجه طبق دستورالعملهای صادره از سوی اداره کل امتحانات که توسط اداره کل روابط بین الملل اعلام می گردد.
به عهده مسئول نمایندگی سیاسی جمهوری اسلامی ایران و با مسئولیت وی خواهد بود. لازم است مسئول نمایندگی سیاسی جمهوری اسلامی ایران حداقل 45 روز قبل از شروع امتحانات تاریخ و برنامه امتحانات را به اطلاع سرپرستی مدارس ایرانی خارج از کشور موجود در منطقه و در صورت نبودن سرپرستی در آن کشور یا منطقه به اداره کل روابط بین الملل اعلام نماید.

ماده 4(اصلاحی 12/04/1368)- در نقاطی که واحد آموزشی وجود دارد ودر آن واحد پایه پنجم دایر می باشد داوطلبان آزاد این پایه طبق دستورالعمل های صادره از سوی اداره کل امتحانات همراه دانش آموزان واحد آموزشی درامتحانات نهایی شرکت خواهند کرد .

1-4- چنانچه واحد آموزشی در محلی وجود نداشته باشد اجرای تمام مراحل امتحانات با همکاری اداره کل روابط بین الملل به عهده اداره کل امتحانات می باشد.

تبصره: اداره کل امتحانات با همگاهنگی اداره کل روابط بین الملل می توانند منحصراً مسئولیت برگزاری و نظارت بر حسن اجرای امتحانات نهائی پنجم ابتدایی را در نقاطی که صلاح بداند به مسئول نمایندگی سیاسی جمهوری اسلامی ایران در آن محل واگذار نماید.
بدیهی است سایر امور امتحانات( تنظیم و اعلام برنامه، طرح سئوال، تصحیح اوراق اعلام نتیجه) به عهده اداره کل امتحانات خواهد بود.

2-4- بمنظور حفظ هماهنگی و جلوگیری از کاهش کیفیت سئوالات و ارزش تحصیلی امتحان نهائی پنجم ابتدایی اداره کل امتحانات با همکاریاداره کل روابط بین الملل و وزارت امور خارجه برنامه امتحانی را با رعایت شرایط جغرافیایی و توجه به اشتراک نسبی افق شهرها و کشورهای منطقه بصورت هماهنگ تنظیم و از طریق اداره کل روابط بین الملل اعلام خواهد کرد.

تبصره (الحاقی 12/04/1368)– در نقاطی که واحد آموزشی وجود دارد ولکن پایه پنجم ابتدایی دایر نمی باشد اداره کل امتحانات می تواند صرفاً تشکیل حوزه برگزاری امتحان نهایی پایه مذکور را با تعیین مسئول حوزه به واحد آموزشی واگذار نماید .

بخش سوم : امتحانات دوره راهنمائی تحصیلی

ماده 5- در نقاطی که وزارت آموزش و پرورش مدرسه راهنمائی تحصیلی دایر کرده است اجرای کلیه امور امتحانات سال اول و دوم راهنمائی تحصیلی داوطلبان آزاد از ثبت نام تا اعلام نتیجه همراه با سایر دانش آموزان براساس دستورالعملهای صادره از سوی اداره کل امتحانات و هماهنگی اداره کل روابط بین الملل بهعده واحد آموزشی و مسئولیت رئیس آن واحد میباشد رئیس مدرسه راهنمایی تحصیلی موظف است حداقل چهل و پنج روز قبل از شروع امتحانات تاریه و برنامه امتحانی را به اطلاع سرپرستی مدارس ایرانی موجود در منطقه برساند.

1-5- چنانچه در نقاطی مدرسه راهنمائی تحصیلی وجود نداشته باشد لکن دوره ابتدائی دایر باشد منحصراً برگزاری امتحانات پایه های اول و دومراهنمائی تحصیلی طبق دستورالعملهای صادره از سوی اداره کل امتحانات توسط واحد آموزشی( دوره ابتدایی) و سایر امور امتحانی بوسیله اداره کل امتحانات انجام میشود.

2-5- در نقاطی که واحد آموزشی هیچیک از دوره های تحصیلی وجود ندارد در صورت وجود سرپرستی مدارس ایرانی در آن منطقه(به شرط عدم پراکندگی حوزه سرپرستی) فقط برگزاری امتحانات پایه های اول و دوم به عهده سرپرستی بوده و سایر امور امتحانات توسط اداره کل امتحانات و همکاری اداره کل روابط بین الملل انجام می پذیرد.

تبصره- اداره کل امتحانات با هماهنگی اداره کل روابط بین الملل میتواند منحصراً مسئولیت برگزاری و نظارت بر حسن اجرای امتحانات را در نقاطی که صلاح بداند به مسئول نمایندگی سیاسی جمهوری اسلامی ایران در آن محل واگذار نماید بدیهی است طرح سئوال تصحیح اوراق و اعلام نتیجه به عهده اداره کل امتحانات می باشد.

ماده 6- در محلهائی که پایه سوم راهنمائی تحصیلی دایر است داوطلبان آزاد این پایه طبق دستورالعملهای صادره از سوی اداره کل امتحانات با دانش آموزان واحد آموزشی در امتحانات نهائی شرکت خواهند کرد.

1-6- در محلهائی که سایر پایه های تحصیلی اعم از ابتدائی و راهنمائی تحصیلی دایر است اداره کل امتحانات میتواند صرفاً تشکیل حوزه برگزاری امتحان نهائی سال سوم راهنمائی تحصیلی را با تعیین مسئول حوزه به واحد آموزشی واگذار و در صورت لزوم ناظر امتحانات اعزام نماید. بدیهی است طرح سئوال، تنظیم برنامه، تصحیح اوراق و اعلام نتیجه بوسیله اداره کل امتحانات و همکاری اداره کل روابط بین الملل صورت می پذیرد.

2-6- در نقاطی که در هیچیک از دوره های تحصیلی واحد آموزشی وجود ندارد در صورت وجود سرپرستی مدارس ایرانی در آن منطقه( به شرط عدم پراکندگی حوزه سرپرستی) فقط برگزاری امتحانات به عهده سرپرستی بوده و سایر امور امتحانات توسط اداره کل امتحانات و همکاری اداره کل روابط بین الملل انجام می پذیرد.

تبصره- اداره کل امتحانات با هماهنگی اداره کل روابط بین الملل میتواند منحصراً مسئولیت برگزاری و نظارت بر حسن اجرای امتحانات را در نقاطی که صلاح بداند به مسئول نمایندگی سیاسی جمهوری اسلامی ایران در آن محل واگذار نماید. بدیهی است طرح سئوال، تصحیح اوراق و اعلام نتیجه به عهده اداره کل امتحانات میباشد.

بخش چهارم
امتحانات دوره متوسطه

ماده 7- در نقاطی که دبیرستان و هنرستان دایر است برگزاری امتحانات داوطلبان آزاد کلاسهای اول، دوم ، سوم رشته های تحصیلی موجود در آن آموزشگاه همراه با دانش آموزان پایه های مربوط از ثبت نام تا اعلام نتیجه با واحد آموزشی مربوط بوده و مسئولیت نظارت بر حسن اجرای امتحانات به عهده رئیس آموزشگاه است. رئیس آموزشگاه موظف است حداقل 45 روز قبل از شروع امتحانات تاریخ و برنامه امتحانی داوطلبان را به اطلاع سرپرستی مدارس ایرانی برساند.

1-7- در محل هائی که دبیرستان دایر است اما رشته تحصیلی داوطلبان آزاد کلاسهای(اول- دوم- سوم) در آن دبیرستان دایر نباشد و یا دبیرستان دایر نگردیده لکن در دوره ابتدائی یا راهنمائی تحصیلی واحد آموزشی وجود دارد فقط برگزاری امتحانات به عهده واحد آموزشی میباشد و طرح سئوال، تصحیح اوراق، اعلام نتیجه به عهده اداره کل امتحانات خواهد بود.

2-7- در نقاطی که واحد آموزشی هیچیک از دوره های تحصیلی وجود ندارد در صورت وجود سرپرستی مدارس ایرانی در آن منطقه( بشرط عدم پراکندگی حوزه سرپرستی) فقط برگزاری امتحانات پایه اول، دوم، سوم دبیرستان به عهده سرپرستی بوده و سایر امور امتحانات توسط اداره کل امتحانات و موافق اداره کل روابط بین الملل انجام می پذیرد.

تبصره -اداره کل امتحانات با موافقت اداره کل روابط بین الملل میتواند منحصراً مسئولیت برگزاری و نظارت بر حسن اجرای امتحانات پایه های اول، دوم و سوم دبیرستان را در نقاطی که صلاح بداند به مسئول نمایندگی سیاسی جمهوری اسلامی ایران در آن محل واگذار نماید. بدیهس است طرح سئوال، تصحیح اوراق و اعلام نتیجه به عهده اداره کل امتحانات می باشد.

ماده 8- اداره کل امتحانات میتواند مسئولیت برگزاری امتحانات داوطلبان آزاد را در کشورهائیکه دولت جمهوری اسلامی ایران دبیرستان دایر نموده و آن دبیرستان شامل کلاس چهارم نیز میباشد با ابلاغ رسمی به رئیس دبیرستان واگذار نماید بدیهی است که تصحیح اوراق و اعلام نتیجه بعهده اداره کل امتحانات خواهد بود.

1-8- در صورتیکه تعداد داوطلبان آزاد در سایر کشورها بحدی باشد که اداره کل امتحانات برگزاری امتحانات سال چهارم را مصلحت بداند میتواند با هماهنگی اداره کل روابط بین الملل ، کشوری را بعنوان حوزه مرکزی تعیین نماید و فرد یا افرادی را به عنوان مسئول برگزاری و عوامل اجرایی به آن کشور اعزام نماید.

تبصره- داوطلبان سایر نقاط برای ثبت نام و شرکت در امتحانات نهائی سال چهارم میتوانند به محل هائی که حوزه امتحانی اعلامشده در داخل یا خارج از کشور مراجعه نمایند و در غیر این صورت به موقع به کشور مراجعه و ثبت نام نموده و در امتحانات شرکت نمایند.

ماده 9- اتباع غیرایرانی و ایرانی مقیم کشورهای خارج که در مدارس غیرایرانی تحصیل میکنند و زبان دوم خود را فارسی انتخاب کرده و بخواهند در امتحان این درس شکرت کنند میتوانند امتحان درس فارسی خود در هر یک از پایه های تحصیلی را زیر نظر سرپرستی مدارس ایرانی و در کشورهائی که سرپرستی ندارد زیر نظر رئیس واحد آموزشی ایرانی و در کشورهائی که واحد آموزشی ایرانی ندارد زیر نظر نمایندگی سیاسی بگذرانند و نمرات این امتحان از مسئول برگزاری فوق( سه مرجع فوق) به مدرسه مورد درخواست ارسال دارند.

ماده 10- اتباع ایرانی در صورتی می توانند در امتحانات داوطلبان آزاد ایرانی دوره متوسطه شرکت کنند که بسن مشمولیت نرسیده و یا دارای برگ معافیت و یا برگ پایان خدمت باشند.

تبصره 1-مدرک تحصیلی پایان دوره متوسطه فارغ التحصیلان ایرانی خارج ازکشور با رعایت بند و ماده 10 قانون خدمت وظیفه عمومی به آنان تحویل خواهد شد.

تبصره 2- تحویل هر گونه نتیجه ای در خصوص امتحانات سال چهارم بدارندگان بند معافیت موقت منوط به تعیین تکلیف وضعیت مشمولیت آنان است.

ماده 11- امتحانات شفاهی و نحوه برگزاری آن مطابق دستورالعملی خواهد بود که توسط اداره کل امتحانات تهیه و از طریق معاونت امور آموزشی ابلاغ می گردد.

ماده 12- با متخلفین امتحانات داوطلبان آزاد( متفرقه) خارج از کشور متناسب با مواد مندرج در آئین نامه مربوط در داخل کشور رفتار خواهد شد و اعضای کمیسیون رسیدگی به تخلفات در اینگونه موارد از طریق اداره کل امتحانات تعیین خواهد شد.

موضوع: آئین نامه نحوه برگزاری امتحانات داوطلبان آزاد( متفرقه) در خارج از کشور مشتمل بر 12 ماده و 11 بند و 8 تبصره در چهارصدوچهل و یکمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 20 /12 /1366 بتصویب رسید.صحیح است بمورد اجراء گذارده شود.

سید کاظم اکرمی
وزیر آموزش و پرورش







6