هیئت وزیران در جلسه مورخ 22/3/1367 بنا به پیشنهاد مشترک شماره 710/92/2718- 1 مورخ 9/3/67 وزارتخانههای مسکن و شهرسازی، برنامه و بودجه و وزارت امور اقتصادی و دارائی، آئیننامه اجرائی نحوه فروش خانههای ارزانقیمت موضوع بند (د) تبصره 13 قانون بودجه سال 1367کل کشور را بشرح زیر تصویب نمودند:
آئین نامه اجرائی نحوه فروش خانههای ارزانقیمت موضوع بند‹‹د›› تبصره 13 قانون بودجه سال 1367 کل کشور
مصوب 1367,03,22
بخش اول : ساختمانهای موضوع این آئیننامه
ماده 1 - کلیه واحدهای مسکونی ارزانقیمت که از محل طرحهای عمرانی و سایر اعتبارات دولت توسط وزارت مسکن و شهرسازی احداث شده یا دردست احداث است اعم از تکمیل شده یا ناتمام مشمول این فصل آئیننامه میگردد.
ماده 2 - در صورتیکه پروژه دارای پیمانکار بوده و ارزش کار انجام شده حداقل به 75% عملیات موضوع قرارداد رسیده باشد میتوان پس از اعمال مواد 29 و 39 شرایط عمومی پیمان نسبت به فروش واحدها اقدام کرد.
تبصره در صورتیکه پروژه دارای پیمانکار باشد ولی ارزش کار انجام شده به 75% عملیات موضوع قرارداد نرسیده باشد میتوان نسبت به پیش فروش واحدها اقدام نمود لیکن چنانچه پیمانکار با فسخ قرارداد و یا ادامه کار با خریدار جدید رضایت داشته باشد و بهر حال به هیچ نحوی از انحاء مطالبهخسارت ننماید و هیچگونه ادعائی نداشته باشد و دستگاه اجرائی به مصلحت تشخیص دهد میتوان نسبت به فروش آنها نیز به وضع موجود اقدام کرد.
ماده 3 - عرضه و واگذاری ساختمانهای نیمه تمام که احداث آنها رأساً وسیله وزارت مسکن و شهرسازی انجام میشود و پروژه فاقد پیمانکار است درهر مرحله از اجرای عملیات بلامانع است.
بخش دوم : مقررات مربوطه به واگذاری واحدهای مسکونی ارزانقیمت
ماده 4 - واحدهای مسکونی ارزانقیمت با توجه به شرایط و اولویتهای مندرج در ماده 5 فقط قابل واگذاری به اشخاص حقیقی، بنیاد شهید، شرکتهایتعاونی مسکن و سایر نهادهای انقلابی (مشروط بر اینکه از بودجه عمومی دولت استفاده ننمایند) میباشد و فروش ساختمانها به وزارتخانهها،سازمانهای و شرکتهای دولتی اعم از اینکه از بودجه عمومی دولت استفاده کنند یا نکنند و به نهادها و به مؤسساتی که بنحوی از انحاء از بودجهعمومی دولت استفاده میکنند (به استثنای بنیاد شهید) ممنوع است.
تبصره- بانکها از شمول این ماده خارج بوده و میتوانند ساختمانهای خاتمه یافته و نیمه تمام ارزانقیمت را خریداری و پس از تکمیل طبق مقررات خود واگذار نمایند.
ماده 5 - در واگذاری ساختمانها مراتب و اولویتهای ذیل بایستی رعایت شود:
الف: مجتمعهای آپارتمانی نیمه تمام به ترتیب اولویت برای فروش به شرکتهای تعاونی مسکن، بانکها، نهادهای انقلاب اسلامی و اشخاص حقیقیعرضه میشود.
ب: مجتمعهای آپارتمانی تکمیل شده به ترتیب اولویت به شرکتهای تعاونی مسکن بنیاد شهید، اشخاص حقیقی و نهادهای انقلابی واگذار میگردد.
ج: ساختمانهای تک واحدی اعم از تکمیل شده یا ناتمام به ترتیب اولویت به اشخاص حقیقی، بنیاد شهید، سایر نهادهای انقلابی و شرکتهای تعاونی مسکن واگذار میشود.
بخش سوم : کمیسیون ویژه و شرایط و نحوه تعیین اولویتهای متقاضیان خرید واحدهای مسکونی ارزانقیمت
ماده 6 - بمنظور تعیین واجدین شرایط و اولویتها و امتیازگذاری متقاضیان کمیسیونی متشکل از استاندار یا معاون وی، مدیر کل امور اقتصادی ودارائی و مدیر کل مسکن و شهرسازی تشکیل خواهد شد اداره کل مسکن و شهرسازی نقش دبیرخانه کمیسیون ویژه را بعهده داشته و تصمیمات کمیسیون به اکثریت آراء معتبر است.
ماده 7 - در مورد اشخاص حقیقی و اعضای شرکتهای تعاونی مسکن متقاضی و فرزندان تحت تکفل وی از تاریخ تصویب این آئیننامه بایستی فاقدواحد مسکونی یا زمین شهری قابل ساختمان در محل باشند و حداقل 25 سال سن و یا افرادی را تحت تکفل داشته باشد.
ماده 8 - شرکتهای تعاونی مسکن بایستی به ثبت رسیده باشند.
تبصره 1: شرکتهای تعاونی مسکن کارکنان دولت نسبت به سایر شرکتهای تعاونی مسکن در اولویت میباشند.
تبصره 2: در شرایط مساوی نحوه احتساب امتیازات شرکتهای تعاونی مسکن برابر است با میانگین مجموع امتیازات اعضای شرکت به نسبت تعداداعضاء.
ماده 9 - در کلیه مواردیکه متقاضی واجد شرایط حاضر به پرداخت بهای واحد مسکونی بصورت نقد باشد اولویت داشته و نیاز به امتیازبندی ندارد و در غیر اینصورت امتیازات متقاضیان بشرح زیر محاسبه میشود:
| 1 - تأهل | 8 امتیاز |
| 2 - هر فرزند تحت تکفل | 4 امتیاز |
| 3 - هر فرد تحت تکفل (باستثنای همسر و اولاد) | 2 امتیاز |
| 4 - بازای هر سال عضویت پیوسته در شرکت | 2 امتیاز حداکثر 10 امتیاز |
| 5 - بازای هر سال سن بیشتر از 25 سال | 1 امتیاز حداکثر 10 امتیاز |
| 6 - بازای هر سال سابقه سکونت در محل | 2 امتیاز حداکثر 20 امتیاز |
| 7 - داشتن حکم تخلیه از مراجع قضائی با الزام به تخلیه خانه سازمانی | 20 امتیاز |
| 8 - کارمند رسمی دولت | 30 امتیاز |
| 9 - بازای هر سه ماه خدمت در جبهه از اول جنگ تحمیلی | 10 امتیاز حداکثر 50 امتیاز |
ماده 10 - در مورد واگذاری به بنیاد شهید و سایر اشخاص حقوقی کلیه واگذاریها مستقیماً به بنیاد و یا مؤسسه مربوطه صورت گرفته و رأساً مسئول پرداخت بها بصورت نقدی میباشد.
بنیاد شهید و بانکها در واگذاری واحدهای مذکور به افراد واجد شرایط طبق مقررات خود و سایر مقررات مربوط عمل میکنند لکن سایر اشخاص حقوقی در فروش واحدهای مسکونی به متقاضیان ملزم به رعایت شرایط مندرج در این فصل از آئیننامه میباشند.
ماده 11 - وزارت مسکن و شهرسازی موظف است حداکثر ظرف یکماه از تاریخ تصویب و ابلاغ این آئیننامه نسبت به تعیین واحدهای مسکونی ارزانقیمت قابل فروش و عرصه آنها از طریق آگهی در روزنامه کثیرالانتشار استان، اعلام و در استانهائیکه فاقد روزنامه میباشند از طریق آگهی محلیاقدام نماید متن آگهی بایستی شامل تعداد واحدهای مسکونی، محل احداث، مشخصات آنها از قبیل تکمیل شده یا ناتمام (با ذکر درصد عملیات انجامشده) آپارتمانی بانک واحدی، متراژ با ذکر قیمت و اینکه احتمال تغییر قیمت وجود دارد و با قید عنوان ‹‹جهت فروش›› یا ‹‹ پیشفروش›› و ذکر اولویتها و شماره حساب بانکی در هر محل و حداکثر تاریخ مهلت ارسال تقاضا باشد.
تبصره در صورتیکه برای واحدهای ارزانقیمت مذکور در ماده 11 قبلاً آگهی در روزنامه داده شده باشد به تشخیص کمیسیون موضوع ماده 6 میتوان ازانتشار مجدد آگهی صرفنظر نموده و به نصب اعلانات محلی و ابلاغ مراتب به ادارات کل و سازمانها و نهادهای موجود در استان و فرمانداریها وبخشداریها اکتفا نمود.
ماده 12 - متقاضیان باید تقاضاهای خود را به انضمام فیش بانکی مبنی بر پرداخت پانصد هزار (000/500) ریال و مدارک خواسته شده به ادارات کلمسکن و شهرسازی تسلیم و رسید دریافت دارند.
ماده 13 - در صورتیکه متقاضی واجد شرایط یا اولویت نباشد و یا از خرید خانه قبل از تنظیم سند یا قرارداد منصرف شود مبلغ پرداختی عیناً به وی مسترد میشود ولی در صورت تعلق واحد مسکونی به وی مبلغ مزبور بابت قسمتی از بهای خانه محسوب خواهد شد.
بخش چهارم : نحوه قیمتگذاری و پرداخت بهای واحدهای مسکونی ارزانقیمت:
ماده 14 - بهای واحدهای مسکونی ارزانقیمت بر اساس قیمت کارشناس با احتساب هزینههای زیربنائی و جنبی وسیله کارشناسان وزارت مسکن وشهرسازی و ادارات کل استان طبق ضوابطی که وزیر مسکن و شهرسازی اعلام مینماید تعیین میشود ضوابط مذکور حداکثر ظرف یکماه از تاریخ ابلاغ این آئیننامه بایستی تهیه و ضمن ابلاغ به استانها یکنسخه برای وزارت برنامه و بودجه نیز ارسال شود.
ماده 15 - در کلیه مواردیکه واحدها بصورت اقساط فروخته میشود پس از کسر پیش اقساط به ازای هر سال مدت بازپرداخت 1% (بعنوان تفاوت بین فروش نقدی و اقساطی) فقط یکبار به باقیمانده کل بهای واحدهای مسکونی که بشرح ماده 14 بدست آمده است اضافه میشود درصد مذکوربرای مناطق محروم موضوع تصویبنامه شماره 68284 مورخ 13/10/63 هیئت وزیران نیم درصد تعیین میگردد.
ماده 16 - حداقل و حداکثر مبلغ پیش قسط و نحوه بازپرداخت اقساط واحدهای مسکونی اعم از تکمیل شده یا ناتمام بشرح جدول زیر تعیین میشود:
تعیین میزان حداقل و حداکثر پیش قسط واحدهای مسکونی تکمیل شده بر اساس جدول و با توجه به مقتضیات محل و بهای واحد مسکونی وامکانات، متقاضیان بعهده کمیسیون موضوع ماده 6 میباشد و پیش پرداخت واحدهای مسکونی ناتمام حداکثر مبلغ پیش پرداخت تعیین شده میباشد لکن چنانچه واحد مسکونی ناتمام مشمول صدر تبصره ماده 2 باشد در این صورت پیش پرداخت و اقساط آن نیز وسیله کمیسیون مذکور با توجه به قیمتهای مشابه در موارد تکمیل شده در قالب جدول زیر بصورت علیالحساب تعیین میشود.
| بهای واحد مسکونی | درصد حداقل و حداکثر مبلغ و پیش قسط | مدت بازپرداخت اقساط به سال | میزان درصد پرداخت باقیمانده بهای واحد مسکونی در طی دوره | ||||||
| 4سال اول | 4سال دوم | 4سال سوم | 4سال چهارم | 4سال پنجم | 4سال ششم | 1سال آخر | |||
| تا 000/000/4 ریال تا 000/000/6 ریال بیش از000/000/6ریال | 20- 10 درصد کل بها 25- 15 درصد کل بها 30- 20 درصد کل بها | 15 20 25 | 20% 12% 6% | 24% 16% 10% | 28% 20% 14% | 28%(1) 24% 18% | 28% 22% | 26% | 4%(2) |
1)28 درصد باقیمانده نسبت به سه سال آخر محاسبه میگردد.
2)4 درصد باقیمانده نسبت نسبت به یکسال آخر محاسبه میشود.
تبصره ـ در صورتیکه خریدار بانک باشد بهای واحد مسکونی نقداً پرداخت خواهد شد.
ماده 17 - در صورت آماده بودن سند تفکیکی واحدهای مسکونی ارزانقیمت که نقداً فروخته میشود بصورت بیع قطعی واگذار میگردد و در مورد واحدهای مسکونی که به اقساط فروخته میشود واگذاری بصورت بیع مشتمل به رهن خواهد بود در این صورت فروشنده ملزم است برای خود بمدت پنج سال خیار فسخ معامله را ملحوظ نماید تا چنانچه خریدار از تاریخ انجام معامله لغایت پنج سال عین واحد مسکونی را به هر نحوی از انحاء بغیر واگذار یا منتقل نمود یا معلوم شد خریدار واجد شرایط مندرج در این آئیننامه نبوده فروشنده اختیار فسخ عقد را داشته باشد در صورت فسخ معامله مبالغ دریافتی پس از کسر اجرت المثل مدت استفاده و سایر هزینه های متعلقه بهخریدار مسترد و واحد مسکونی به متقاضی واجدالشرایط دیگری واگذار میشود چنانچه خریدار قبل از مضی مدت پنج سال باقیمانده بها را نقداً پرداخت کند اجازه انتقال به غیر داده خواهد شد.
تبصره 1 ـ در صورتیکه خریدار اضطراراً ناگزیر از فروش واحد مسکونی خود باشد در اینصورت به پیشنهاد کمیسیون ماده 6 و موافقت وزیر مسکن وشهرسازی میتواند واحد مسکونی خود را به شخصی که طبق ضوابط مندرج در این آئیننامه مورد تأیید اداره کل مسکن و شهرسازی باشد بفروشد.
تبصره 2 ـ بانکها و شرکتهای تعاونی مسکن و نهادهای انقلابی مجازند پس از تکمیل واحدها نسبت به انتقال آنها به متقاضیان واجد شرایط و اعضای شرکت، اقدام نمایند لکن بهر حال شرکتهای تعاونی مسکن و نهادهای انقلابی (غیر از بنیاد شهید) نیز ملزم به رعایت مفاد مندرج در ماده 17 این آئیننامه میباشند.
ماده 18 - چنانچه تکلیف عرصه واحدهای مسکونی ارزانقیمت روشن نبوده و یا دارای مشکلات ثبتی یا مدعی خصوصی باشد و یا بهر علت دیگراسناد واحد آماده نباشد در اینصورت اعیانی ساختمانها طبق قرارداد واگذار میشود و انتقال رسمی پس از رفع مشکلات ثبتی و آماده شدن اسنادصورت خواهد گرفت در اینصورت اداره کل مسکن و شهرسازی مکلف است قبل از انعقاد قرارداد وضعیت عرصه را باطلاع متقاضی برساند.
ماده 19 - چنانچه جهت رفع مشکل عرصه نیاز به تشخیص نوع زمین در زمان تصرف از نظر موات، بایر با دایر بودن آن باشد در اینصورت کمیسیون موضوع ماده 12 قانون اراضی شهری موظف و مکلف است درصورت تصویب نهائی و ابلاغ لایحه قانون اراضی شهری صرفنظر از محل وقوع ملک باتوجه به اسناد و مدارک و سوابق موجود نسبت به مورد اظهار نظر کند سپس طبق نظر کمیسیون مذکور اداره کل مسکن و شهرسازی محل نسبت به تعیین تکلیف عرصه طبق مقررات مربوطه اقدام خواهد کرد.
ماده 20 - در صورتیکه عرصه واحدهای مسکونی وقفی و یا اجارهای باشد پس از انتقال اعیان خریدار جانشین مستأجر در ادای حقوق و دیون متعلق به عرصه خواهد بود.
ماده 21 - کلیه هزینههای متعلقه مربوط به فروش و واگذاری بعهده خریدار است.
ماده 22 - چنانچه رای خانههای ارزانقیمت خریدار واجد شرایط وجود نداشته باشد با اجازه کمیسیون ماده 6 میتوان خانهها را به افرادیکه فاقد بعضی از شرایط باشند واگذار نموده و در صورتیکه باز هم تمامی واحدها بفروش نرود، مراتب به وزارت مسکن و شهرسازی اعلام میشود تا وزارت مذکور طی آگهی در روزنامه کثیرالانتشار واحدهای باقیمانده را به عموم عرضه نماید و در اینصورت چنانچه تعداد متقاضیان بیش از تعدادواحدهای موجود باشد مهاجرین از شهرهای بزرگ در خرید خانهها اولویت خواهند داشت.
ماده 23 - ادارات کل مسکن و شهرسازی و بانک مسکن مکلف هستند (خصوصاً در تهران) کلیه واگذاریهای انجام شده قبلی را کنترل نموده و درصورتیکه با مواردی مواجه شوند که خریدار بیش از سه قسط عقب افتاده دارد پس از یک اخطار 15 روزه در صورت عدم مراجعه بدهکار جهت واریز اقساط معوق یا دادن ترتیبی جهت پرداخت آن نسبت به فسخ قرارداد و صدور اجرائیه و تخلیه ملک و واگذاری آن به اشخاص واجد شرایط اقدام کنند.
همچنین ادارات کل مذکور مکلف هستند حداکثر ظرف مدت 3 ماه از تاریخ ابلاغ این آئیننامه ساکنین واحدهای مسکونی ارزانقیمت را که بدون قرارداد و موافقت اداره کل مسکن و شهرسازی اقدام به تصرف واحدهای مزبور کردهاند شناسائی و در صورت احراز شرایط لازم نسبت به انعقاد قرارداد با آنها اقدام کنند و چنانچه متصرفین فاقد شرایط مندرج در این آئیننامه باشند ادارات کل ملزم به تخلیه سریع واحدهای مذکور و واگذاری آنها به اشخاص واجد شرایط میباشند.
تبصره ـ متقاضی خرید خانه ارزانقیمتی که با موافقت اداره کل مسکن و شهرسازی، در خانه ساکن شده ولی هنوز با توجه به آئیننامه مربوطه حسب مورد جهت انعقاد قرارداد یا تنظیم سند اقدام نکرده است در صورت اخطار یکماهه اداره کل مسکن و شهرسازی و عدم مراجعه ظرف مدت مذکورجهت انعقاد قرارداد یا تنظیم سند منصرف از خرید خانه محسوب شده و مکلف به تخلیه خانه و تحویل آن به اداره کل مسکن و شهرسازی میباشد ودر صورت استنکاف در حکم غاصب خواهد بود.
مقررات متفرقه:
ماده 24 - در صورتیکه خریدار خانه ارزانقیمت از کارکنان دولت بوده و یا در خرید واحد از مزایای عضویت در شرکتهای تعاونی مسکن (اعم ازکارمندی یا کارگری) استفاده کرده باشد، از این پس بایستی ضمن عقد بیع یا در قرارداد واگذاری به آنها شرط شود که خریدار از تاریخ تحویل واحدمسکونی لغایت 5 سال ملزم به حفظ رابطه استخدامی خود با دستگاه متبوع میباشد مگر در موارد بازنشستگی یا ازکارافتادگی و یا آنکه دستگاه مذکور رأساً بعلت انتقال یا مأموریت و یا قطع رابطه، استخدامی با وی (بهر دلیل) اقدام نماید در صورت تخلف از این شرط باقیمانده بهای واحد مسکونی حال شده و خریدار بایستی بهای واحد مسکونی را یکجا پرداخت کند.
ماده 25 - وزارت مسکن و شهرسازی موظف است کلیه وجوه حاصل از فروش را بحساب شماره 67 خزانه بنام (برنامه تکمیل خانههای ارزانقیمت نیمه تمام و تکمیل شده) واریز نمایند.
ماده 26 - ادارات کل مسکن و شهرسازی موظف میباشند در هر مورد یک نسخه از اصلاحیه واریز وجه بحساب مذکور در ماده فوق را به ذیحساب وزارت مسکن و شهرسازی و هر سه ماه یکبار گزارش مربوطه را به وزارت برنامه و بودجه ارسال دارند. همچنین باستناد بند (ی) تبصره 13 گزارش مربوط به عملکرد بند (د) این تبصره بهمراه لیست خانههای ارزانقیمت نیز هر چهار ماه یکبار به وزارت برنامه و بودجه ارسال خواهد گردید.
ماده 27 - در کلیه موارد یکه امر واگذاری دچار اشکال و ابهام شده و یا آئیننامه ساکت است و در موارد استثنائی رفع ابهام و یا اتخاذ تصمیم بعهده وزیر مسکن و شهرسازی میباشد.
نخست وزیر - میرحسین موسوی