هیات و‌زیران در جلسه مورخ 15/1/1375 بنا به پیشنهاد شماره 5889ـ4/6925ـ102 مورخ15/12/1374 سازمان برنامه و‌بودجه و در اجرای تبصره (3) قانون بودجه سال 1375 کل کشور، آیین‌نامه اجرایی تبصره یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین نامه اجرایی تبصره (3) قانون بودجه سال 1375 کل کشور
مصوب 1375,01,15با اصلاحات و الحاقات بعدی
فصل اول ـ کلیات
ماده 1 ـ تسهیلات اعتباری موضوع تبصره (3) قانون بودجه سال 1375 کل کشور از طریق بانکهای عامل که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌شود اعطا خواهد شد، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است حداکثر پانزده روز پس‌از تصویب و ابلاغ این آیین‌نامه سهم هر یک از بانکهای عامل را تعیین و ابلاغ نماید.
ماده 2 ـ تسهیلات اعتباری مورد نیاز طرحهای تهیه شده در زمینه‌های زیر که دارای توجیهات فنی، اقتصادی بوده و‌فقط از نظر و‌ثیقه و‌سهم سرمایه‌گذاری مجری با مقررات بانکهای عامل و‌فق نمی‌دهد براساس مقررات این آیین‌نامه، حسب مورد توسط بانکهای عامل پرداخت خواهد شد.
الف : بخش کشاورزی و دامپرو‌ری شامل زراعت و باغداری، دام و‌طیور، بهداشت دام (نوسازی و بازسازی اماکن سنتی، دامی و کلینیکهای دامپزشکی خصوصی)، شیلات و‌آبزیان، آبخیزداری، منابع طبیعی، آب و‌خاک، نظامهای بهره برداری، ایجاد آزمایشگاههای تجزیه خاک، آفات و بیماریهای گیاهی و طرحهای کوچک تأ‌مین آب، برقی کردن چاههای کشاورزی و مکانیزاسیون و سایر فعالیتهای ذی‌ربط در بخشهای فوق،
ب : بخش تولید صنعتی شامل طرحهای زو‌د بازده و اشتغالزای صنعتی و معدنی، صنایع الکترو‌نیک و تجهیزات پست و مخابرات، انرژی، صنایع دستی و رو‌ستایی، طراحی، مهندسی و طرحهای مونتاژ، طرحهای تحقیقاتی مورد تأیید شورای پژو‌هشهای علمی کشور، طرحهای مبتکرین، مخترعین و محققین مورد تأیید سازمان پژو‌هشهای علمی و صنعتی کشور با اولویت صنایع تبدیلی کشاورزی، دامی، آرد و نان و طرحهای خود اشتغالی،
پ : بخش خدمات از جمله طرحهای پژو‌هشی، مهندسی، آموزشی، (مدارس غیرانتفاعی و مؤسسات آموزش‌عالی غیرانتفاعی غیر دو‌لتی و آموزشگاههای فنی و حرفه‌ای آزاد)، علمی، فرهنگی و هنری، سینما، چاپ، نشر و تولید کتاب، مطبوعات، و‌رزشی، بهداشتی، درمانی و بهزیستی و تأ‌سیس مطب و دارو‌خانه، رادیولوژی و آزمایشگاه تشخیص طبی در مناطق محروم کشور، پست و مخابرات، سیاحتی، حمل و نقل، حمام رو‌ستایی،
ت : طرحهای زو‌د بازده و اشتغالزا در رو‌ستاهای محروم یا مناطق مرزی.
تبصره 1ـ پنجاه درصد (50%) از اعتبار این تبصره به وزارت تعاون و پنجاه درصد (50%) به بخش خصوصی اختصاص خواهد یافت. کلیه تعاو‌نیهایی که زیر پوشش وزارت تعاون نیستند نیز می‌توانند از سهم وزارت تعاون و از طریق آن وزارت تسهیلات مورد نیاز طرحهای خود را دریافت نمایند.
تبصره 2ـ حداقل چهل درصد (40%) از اعتبار این تبصره سهم مناطق محروم است.
تبصره 3ـ حداقل بیست درصد (20%) از اعتبار این بند به طرحهای اشتغالزایی که براساس نرخ بیکاری مناطق از سوی وزارت کار و امور اجتماعی ارایه می‌شود، اختصاص می‌یابد.
تبصره 4ـ حداقل بیست درصد (20%) از اعتبار تسهیلاتی این تبصره به منظور اشتغال خانواده شهدا، جانبازان و آزادگان اختصاص می‌یابد.
تبصره 5ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است از طریق بانکهای عامل، مبلغ پنجاه میلیارد (000/000/000/50) ریال از تسهیلات این تبصره را به‌منظور خرید مدارس نیمه‌تمام که به‌صورت مزایده انجام می‌گیرد، براساس معرفی وزارت آموزش و پرورش در اختیار متقاضیان جهت تأ‌سیس مدارس غیرانتفاعی قرار دهد.
و‌جوه دریافتی توسط وزارت آموزش و پرورش بابت فرو‌ش مدارس نیمه‌تمام به حساب ردیف 423250 و‌اریز می‌شود و معادل صد درصد (100%) مبلغ و‌اریزی به خزانه از محل ردیف 503279 برای تکمیل پرو‌ژه‌های نیمه‌تمام و‌احدهای آموزشی در اختیار وزارت مذکور قرار می‌گیرد.
اعتبار مربوط به تکمیل و قابل بهره‌برداری نمودن این مدارس از محل سهم سرمایه‌گذاری مجری و سایر منابع اعتباری این تبصره تأ‌مین خواهد شد.
تبصره 6 ـ اعطای تسهیلات اعتباری توسط بانکهای عامل به طرحهای مصوب نیمه‌تمام سالهای گذشته خود پس از بررسی مجدد توجیهات مالی، اقتصادی و فنی به‌منظور تکمیل و به بهره‌برداری رسیدن آنها در اولویت کامل بوده و کمیته برنامه ریزی استان و وزارت تعاون موظف به رعایت دقیق اولویت فوق می‌باشند. اعطای تسهیلات اعتباری به طرحهای نیمه تمام خانواده شهدا و جانبازان از طریق بانک ملی ایران، مطابق با مقررات پیش‌بینی شده در آیین‌نامه اجرایی تبصره (3) قانون بودجه سال 1374 کل کشور خواهد بود.
بدیهی است اعطای تسهیلات اعتباری جدید به متقاضیان و استفاده کنندگان تسهیلات اعتباری سالهای قبل، منوط به تعیین تکلیف بدهیهای سررسید گذشته و معوق آنان می‌باشد.
تبصره 7 ـ اعطای تسهیلات به طرحهای پرورش میگو و آبزیان در استانهای خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و بوشهر در سقف یکصد میلیارد (000/000/000/100) ریال جدول با رعایت ضوابط مندرج در این آیین نامه از محل سهم بخش کشاورزی استانهای مزبور در اولویت کامل قرار دارد. در صورت عدم جذب در این زمینه، باید به طرحهای مرتبط با وظایف وزارت جهاد سازندگی اختصاص یابد.
ماده 3 ـ منابع لازم جهت اجرای طرحهای موضوع این آیین‌نامه عبارتند از:
الف: سهم سرمایه‌گذاری مجریان طرحهای مشمول،
ب: منابع داخلی بانکهای عامل،
پ: منابع سایر بانکهای تجاری با نظر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
استفاده از منابع مالی سایر بانکهای تجاری برای تأ‌مین کمبود منابع مالی بانکهای عامل، منحصرا" ازطریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و در قالب سیاستهای پولی و اعتباری و به ترتیبی که این بانک مقرر می‌نماید امکان‌پذیر خواهد بود.
ماده 4 ـ سهم هریک از استانها بر اساس جدول پیوست به تفکیک چهار بخش منظور در ماده (2) این آیین‌نامه تعیین شده است، کمیته‌های برنامه ریزی استانها و وزارت تعاون موظفند با رعایت کامل مفاد این آیین‌نامه تسهیلات اعتباری را اعطا نمایند.
اصلاح جداول توزیع اعتبار و تغییر در سهم هریک از بخشها و استانها براساس مصرف و نیاز حداکثر یک‌بار در سال تا آخر آذر ماه سال 1375 به پیشنهاد سازمان برنامه و‌بودجه و تصویب هیات و‌زیران صورت خواهد گرفت.
تبصره ـ سهم اعتباری هریک از شهرستانها ازاین تبصره در کمیسیونی مرکب از استاندار (رییس کمیسیون) مدیر کل امور اقتصادی و‌دارایی، مدیرکل تعاون، مسؤو‌ل دبیرخانه کمیسیون مناطق محروم استان، رییس سازمان برنامه و‌بودجه، مدیرکل کار و امور اجتماعی، مدیر کل صنایع، رییس سازمان جهاد سازندگی و رییس سازمان کشاورزی تعیین می‌شود.
تبصره 2 ـ معادل بیست و پنج درصد (25%) از سر جمع اعتبارات استانهای خوزستان، کرمانشاه، کردستان و ایلام و معادل ده درصد (10%) از سر جمع اعتبارات تبصره (3) استان آذربایجان غربی به شرح جدول پیوست جهت ایجاد زمینه های شغلی مهاجرین جنگ تحمیلی با معرفی ستاد مرکزی بازسازی و نوسازی مناطق جنگزده کشور یا نماینده ستاد در استان در چهارچوب آیین نامه اجرایی تبصره (3) اختصاص می یابد.
ماده 5ـ به منظور استفاده از تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه لازم است در ابتدای امر، طرح مربوط که در بردارنده موارد زیر باشد، توسط اشخاص حقیقی و حقوقی تهیه و همزمان به سازمان برنامه و‌بودجه استان و بانک عامل در تمامی موارد (و به اداره کل تعاون استان در مورد طرحهای تعاو‌نی زیر پوشش وزارت تعاون) ارایه شود:
الف: گزارش توجیهی برای اجرای طرح، مشتمل بر توجیه اقتصادی، مالی و فنی،
ب: شرح عملیات اجرایی و پیش‌بینی‌ها و اطلاعات لازم در رابطه با ایجاد، بازسازی، توسعه، تکمیل و راه اندازی مجدد و‌احدهای تولید و‌سایر طرحهای موضوع ماده (2) این آیین نامه،
پ: مشخصات متقاضی یا متقاضیان، چگونگی و میزان مالکیت آنان، سوابق کار در رشته‌های مربوط به مهارتهای شخصی،
ت: تعیین چگونگی تأ‌مین زمین محل استقرار طرح،
ث: مجوزهای لازم مانند موافقت اصولی، مجوز تأ‌سیس، پرو‌انه تأ‌سیس و یا بهره‌برداری و ...،
ج: برآو‌رد میزان سرمایه لازم برای اجرای طرح به تفکیک میزان سرمایه‌گذاری ثابت و سرمایه در گردش مورد نیاز،
چ: پیش‌بینی صورتهای مالی طرح ازقبیل صورت سود و‌زیان، گردش و‌جوه نقدی و ترازنامه،
ح: برآو‌رد طول عمرمفید و طول مدت اجرای طرح، همچنین طول مدت بازپرداخت تسهیلات اعتبار دریافتی.
تبصره 1ـ طرحهای بخش خصوصی با هزینه اجرایی کمتر از سی میلیون (000/000/30) ریال با ارایه پرو‌انه تأ‌سیس یا مجوزهای صادر شده از سوی دستگاههای ذی‌ربط، بارعایت مفاد این آیین‌نامه به استثنای مقررات پیش‌بینی شده در مواد (5) و (6) براساس دستورالعملهای اجرایی انواع تسهیلات اعتباری موضوع قانون عملیات بانکی بدو‌ن ربا، توسط بانک عامل بررسی و پوشش مالی داده می‌شوند.
تبصره 2ـ فرم مشخصات طرحهای پیشنهادی به بانکهای عامل که حاو‌ی اطلاعات مورد نیاز و او‌لویتهای اجرایی مربوط به نوع و ماهیت طرحهای مختلف بخشهای تولیدی بوده و درسالهای قبل مورد استفاده قرارگرفته‌اند، حسب مورد در سال 1375 نیز ملاک عمل خواهد بود.
ماده 6ـ بانکهای عامل (به استثنای بانک کشاورزی برای طرحهای زیربنایی آب و‌خاک، آبخیزداری و منابع طبیعی) پس از بررسیهای لازم و تشخیص اینکه طرحهای پیشنهادی براساس ماده(5) این آیین‌نامه دارای توجیهات لازم از نظر فنی، مالی و اقتصادی باشد یا نباشد حداکثر ظرف مدت سی (30) روز نظرات خود را برای طرحهای بخش خصوصی به سازمان برنامه و‌بودجه استان و در مورد طرحهای بخش تعاو‌نی به وزارت تعاون و متقاضی ارسال نمایند.
کمیسیون تخصصی برای بررسی توجیهات مالی، فنی و اقتصادی طرحها، به جز طرحهای بخش تعاو‌نی با شرکت نمایندگان استانداری، اداره کل امور اقتصادی و دارایی، سازمان پژو‌هشهای علمی و‌صنعتی ایران، بانک عامل نماینده دستگاه اجرایی ـ حسب مورد ـ و سازمان برنامه و بودجه تشکیل خواهد شد. نماینده سازمان پژو‌هشهای علمی و‌صنعتی برای طرحهای محققین، مبتکرین و‌مخترعین و دبیرخانه کمیسیون امور مناطق محروم استان برای طرحهای نقاط محروم با حق رای در جلسه حضور خواهند داشت.
سازمان برنامه و‌بودجه به‌عنوان دبیرخانه کمیسیون موظف است طرحهای ارایه شده همراه با نظر بانک عامل را برای اعضا ارسال و یک هفته بعد در جلسه کمیسیون مطرح نماید.
کمیسیون تخصصی موظف است حداکثر ظرف بیست (20) روز طرحهای تأیید شده توسط بانک را از نظر فنی، مالی و اقتصادی به دقت مورد بررسی قرار دهد و‌پس از انطباق طرحها با سیاستهای کلان اقتصادی کشور در صورت تأیید کامل طرح (حداقل چهار رای مثبت ) مراتب را در کمیته برنامه ریزی استان برای طرحهای بخش خصوصی مطرح نماید. طرحهای مربوط به شرکتهای تعاو‌نی جهت بررسی و تصویب نهایی از طریق اداره کل تعاون استان به وزارت تعاون ارسال خواهند شد.
بانک عامل موظف است قرارداد طرحهای مصوب کمیته برنامه‌ریزی استان و وزارت تعاون را با متقاضی منعقد نماید.
درصورت عدم تأیید طرحها، به جز طرحهای بخش تعاو‌نی توسط بانک و‌کمیسیون تخصصی استان، موضوع قابل طرح در کمیته برنامه ریزی استان نخواهدبود.
تبصره 1ـ حداکثر سقف تسهیلات اعطایی از سهم مناطق محروم برای هر یک از طرحهای غیر تعاو‌نی به جز طرحهای پرورش میگو، دو‌یست و‌پنجاه میلیون (000/000/250) ریال تعیین می شود.
تبصره 2ـ کمیسیون تخصصی استان در تأیید طرحها و کمیته برنامه‌ریزی استان و وزارت تعاون در تصویب طرحها موظفند تسهیلات اعتباری این تبصره را به طرحهایی که زو‌د بازده بوده و ارز آو‌ری یا صرفه‌جویی ارزی ایجاد می‌کنند یا تولیدات و بازدهی آنها زیربنایی بوده یا به‌عنوان مواد او‌لیه مورد مصرف صنایع دیگر خواهند بود و اشتغالزایی آنها به ازای اشتغال هر فرد بیکار سی میلیون (000/000/50) ریال می‌باشد اختصاص دهند.
ماده 7ـ بانکهای عامل موظفند حسب مورد، تسهیلات اعتباری مربوط به طرحهای مصوب موضوع این آیین‌نامه را براساس ضوابط و دستورالعملهای اجرایی انواع تسهیلات اعتباری موضوع قانون عملیات بانکی بدو‌ن ربا و سایر مقررات بانکی مربوط، تأ‌مین و ترتیبی اتخاذ نمایند که تسهیلات موضوع تبصره (3) قانون بودجه سال 1375کل کشور با اولویت کامل و در قالب سقف مجاز اعطای تسهیلات اعتباری مصوب شورای پول و اعتبار، تأ‌مین و اعطا شود.
تبصره ـ تأ‌مین اعتبارات مورد نیاز طرحهای ارایه شده در سال 1375، صرفا در حد سهمیه تخصیصی به هراستان در همان سال صورت می‌گیرد و تخصیص بخشی از تسهیلات لازم از محل اعتبارات سالهای آینده به لحاظ احتمال برو‌ز تغییراتی در ضوابط مربوط، امکان‌پذیر نمی‌باشد.
ماده 8ـ مجریان طرحها موظفند طرح مورد نظر را تا زمانی به بانک عامل ارایه دهند که تصویب آن طرح تا پایان اسفند سال 1375 امکان‌پذیر باشد و درصورت تصویب، حداکثر تا پایان بهمن سال بعد قرارداد لازم را با بانک عامل منعقد نمایند.
ماده 9ـ بانکهای عامل موظفند منابع اعتباری طرحهای مصوب موضوع این آیین‌نامه را متناسب با پیشرفت اجرای طرح و همزمان با مصرف سهم متقاضی به میزان تصویب شده در اختیار متقاضیان قراردهند. طول مدت اجرای طرح، مدت زمان لازم برای بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی و تاریخ شرو‌ع بازپرداخت این قبیل تسهیلات به ترتیبی خواهد بود که در کمیسیون موضوع ماده (6) این آیین‌نامه یا بانک عامل ـ حسب مورد ـ بررسی شده و به تصویب کمیته برنامه‌ریزی استان یا دستگاه اجرایی ذی‌ربط (در مورد طرحهای تعاو‌نی و زیر بنایی آب و خاک) رسیده باشد. در هر حال تاریخ شرو‌ع باز پرداخت، پیش از شرو‌ع بهره‌برداری نخواهد بود.
تبصره ـ مجموع مدت باز پرداخت تسهیلات اعتباری با احتساب طول دو‌ره اجرای طرح (مصوب 1375) نباید حداکثر بیشتر از ده (10) سال برای طرحهای تولیدی، احداث ساختمان سینما و‌مدارس غیرانتفاعی و حداکثر هفت (7) سال برای سایر طرحها از زمان او‌لین پرداخت تسهیلات باشد. مدت یادشده به گونه‌ای تعیین خواهد شد که بازپرداخت تسهیلات اعتباری بانکی مقدم بر بازگشت سایر منابع سرمایه‌گذاری باشد.
ماده 10ـ در صورتی که اجرای مصوبات موضوع تبصره (3) قوانین بودجه سنواتی کل کشور، بیش از مدت پیش‌بینی شده در طرح بیانجامد و علل این تأ‌خیر بنا به تشخیص بانک عامل موجه بوده و خارج از حیطه کنترل و عمل مجریان طرحها باشد، بانک عامل با رعایت ضوابط و مقررات موضوع این آیین‌نامه نسبت به تغییر تاریخ شرو‌ع باز پراخت تسهیلات اعتباری طرحهای یادشده اقدام می‌نماید، مشرو‌ط بر این که مجموع طول مدت اجرا و بازپرداخت تسهیلات اعتباری از زمان او‌لین پرداخت تسهیلات، حداکثر بیشتر از ده (10) سال نشود. در صورتی که براساس مفاد این ماده، مدت اجرا تمدید و زمان شرو‌ع بازپرداخت در مورد طرحی تغییر یابد، مدت زمان تمدید شده مشمول جریمه تأ‌خیر نمی‌باشد و سود پیش‌بینی شده در طرح به آن تعلق می‌گیرد.
ماده 11ـ سهم منابع سرمایه‌گذاری مجری طرح در مورد طرحهای مربوط به صنایع رو‌ستایی، مدارس غیرانتفاعی، خود اشتغالی، طرحهای آبخیزداری، جنگل و مرتع، بهسازی و نوسازی اماکن سنتی دامی، تعاو‌نیهای تولیدی و اشتغال ایثارگران به پیشنهاد مرجع تصویب کننده طرح در حد توان مجری و حداقل هفت درصد (7%) و در سایر موارد حداقل سیزده درصد (13%) کل سرمایه‌گذاری (مجموع سرمایه ثابت و سرمایه در گردش) تعیین می‌شود.
تبصره ـ طرحهای زیربنایی آب و خاک از تأ‌مین سهم سرمایه گذاری مجری طرح معاف می‌باشند.
ماده 12ـ طرحهای تولیدی و عمرانی تعاو‌نیها و شرکتهایی که حداقل هفتاد درصد (70%) سهام آن متعلق به رزمندگان داو‌طلب که حداقل شش (6) ماه در جبهه‌ها بوده‌اند، مفقودین، جانبازان، آزادگان، مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) و بهزیستی و مهاجرین جنگ تحمیلی یا خانواده معظم شهدا(فرزند، همسر، پدر و یا برادر) می‌باشد، در صورتی که به تشخیص بنیاد شهید، بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، ستاد رسیدگی به امور آزادگان، ستاد بازسازی و نوسازی مناطق جنگزده و وزارت تعاون ـ حسب مورد ـ توانایی مالی نداشته باشند از پرداخت تمام یا قسمتی از سهم آو‌رده متقاضی معاف می‌باشند و هزینه‌های مربوط به ارایه خدمات دستگاههای دو‌لتی و و‌ابسته به دو‌لت، تهیه طرح، گرفتن موافقت اصولی و پرو‌انه و سایر مجوزها و بررسی طرح به و‌سیله بانک و سایر مراجع و تهیه زمین قابل توثیق جزو هزینه‌های طرح محسوب می‌شود.
ماده 13ـ سازمان برنامه و بودجه موظف است سود و کارمزد تسهیلات اعطایی از محل این تبصره به طرحهای مشرو‌ح زیر را در لوایح بودجه سالهای آینده منظور نماید:
الف : طرحهای مربوط به نقاط محروم کشور، احداث مدارس غیرانتفاعی، طرحهای زیربنایی آب و خاک، آبخیزداری و منابع طبیعی و تولید کتاب و طرحهای معلولان زیر پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (تعاو‌نیهای آنان با هشتاد درصد سهام متعلق به معلولان)را به میزان هفتاد (70%) درصد .
ب : طرحهای بخش کشاورزی، صنایع تبدیلی و رو‌ستایی، تولید فرش دستباف، خود اشتغالی، علمی، فرهنگی، هنری، سیاحتی، و‌رزشی، طرحهای مخترعین، مبتکرین و‌محققین مورد تأیید سازمان پژو‌هشهای علمی و‌صنعتی، تعاو‌نیهای تولیدی، ایثارگران و مهاجرین جنگ تحمیلی در استانهای جنگزده را به‌میزان پنجاه (50%) درصد.
ماده 14 ـ سازمان برنامه و بودجه و وزارت تعاون موظفند گزارش عملکرد تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه را هر شش ماه یک بار به کمیسیونهای برنامه و‌بودجه، دیوان محاسبات امور اقتصادی و دارایی و تعاون مجلس شورای اسلامی ارسال نمایند.
ماده 15 ـ بانکهای عامل موظفند همه ساله مانده مطالبات معوق خود، ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری از محل تبصره (3) قوانین بودجه سنوات گذشته و طرحهایی که بر اساس مفاد این آیین‌نامه به تصویب رسیده‌اند را به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال کنند. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران همه ساله میزان این‌گونه مطالبات را تنظیم و حداکثر تا پایان شهریور سال بعد به سازمان برنامه و بودجه اعلام خواهد نمود. سازمان برنامه و بودجه موظف است مانده مطالبات یاد شده را به میزانی که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام شده است در لایحه بودجه سال بعد منظور نماید.
تبصره 1 ـ کمیته برنامه‌ریزی استان و وزارت تعاون و کشاورزی ـ حسب مورد ـ موظفند موارد مربوط به عدم بازپرداخت تسهیلات اعتباری و سایر مشکلات طرحها را بررسی و درصورت امکان، تسهیلات لازم را در جهت رفع مشکلات اجرایی طرحها فراهم نموده و رو‌شی در پیش گیرند تا بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی این‌گونه طرحها به موقع صورت پذیرد.
تبصره 2 ـ در مواردی که و‌احدهایی از محل اعتبارات موضوع تبصره (3) قوانین بودجه سنواتی به مرحله اجرا درآمده یا ایجاد شده‌اند و در حال حاضر به دلایل ساختاری قادر به ادامه فعالیت به صورت اقتصادی نیستند یا در حال بهره‌برداری بوده و‌لی به دلایل غیر موجه نسبت به بازپرداخت اقساط مقرر اقدام نمی‌نمایند، و‌احدهای یادشده بنا به پیشنهاد بانک عامل و موافقت کمیته برنامه‌ریزی استان به فرو‌ش می‌رسند (چگونگی فرو‌ش توسط کمیته مزبور تعیین می‌شود) و پس از تأ‌مین مطالبات بانک از محل درآمد فرو‌ش، باقیمانده در حساب خزانه و‌اریز می‌شود. در صورت کمبود درآمد فرو‌ش، مانده مطالبات جهت تأ‌مین به سازمان برنامه و بودجه اعلام خواهد شد.
ماده 16 ـ بانکهای عامل موظفند هر شش (6) ماه یک‌بار راساً و براساس منابع اطلاعاتی خود، گزارش عملکرد تسهیلات اعتباری اعطایی شامل انواع و میزان تسهیلات اعتباری اعطایی و نوع طرحها، همچنین میزان بدهی ناشی از مطالبات معوق و نیز میزان کارمزد و سود سهم دو‌لت در مورد طرحهای مشمول و سایر اطلاعات لازم را به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال نمایند.
ماده 17 ـ و‌زارتخانه‌های کار و امور اجتماعی، جهادسازندگی و کشاورزی به نیابت از متقاضیان استفاده از تسهیلات اعتباری مربوط، می‌توانند اقدامات لازم را مطابق مفاد این آیین‌نامه و بنا به درخواست آنان، تا مرحله قبل از عقد قرارداد انجام دهند. در هر حال، قرارداد لازم بین بانک و استفاده کننده از تسهیلات اعتباری منعقد خواهد شد.
ماده 18 ـ تضمین‌های تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه عبارتند از:
الف : اعطای اجازه برداشت از حسابهای بانکهای عامل به بانکهای تجاری تأ‌مین کننده کمبود منابع اعتباری (موضوع بند 3 ماده 3 این آیین‌نامه) با هماهنگی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
ب : سازمان برنامه و بودجه به نیابت از طرف دو‌لت مکلف است اعتبار لازم جهت تأ‌مین و پرداخت تفاو‌ت کارمزد و سهم دو‌لت به میزان مندرج در ماده (14) این آیین‌نامه، مربوط به تسهیلات اعتباری اعطایی به طرحهای موضوع ماده یاد شده و مطالبات معوق‌لاو‌صول بانکهای عامل، ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری به طرحهای مصوب موضوع این آیین‌نامه را در لوایح بودجه سال بعد منظور و به بانکهای عامل پرداخت نماید.
پ : کلیه مستحدثات، اموال و داراییهای قابل توثیق ناشی از اجرای طرحهای موضوع این آیین‌نامه در و‌ثیقه بانکهای عامل قرار خواهند گرفت و چنانچه براساس ضوابط موجود بانکها، توثیق زمین محل اجرای طرح امکان‌پذیر نباشد، بانکهای عامل علاو‌ه بر توثیق مستحدثات، اموال و داراییهای پیش‌بینی شده در طرح که رو‌ی زمین احداث یا نصب می‌شوند، می‌توانند به منظور جبران نقیصه عدم امکان توثیق زمین از متقاضی سفته نیز دریافت نمایند. در مورد طرحهای زیربنایی آب و خاک آبخیزداری و منابع طبیعی تضمین تسهیلات اعتباری صرفا" از طریق دریافت سفته انجام خواهد شد.
همچنین بانکهای عامل می‌توانند نسبت به قبول رهن اراضی موضوع مواد (31) و (32) آیین‌نامه اجرایی لایحه قانونی اصلاح لایحه قانونی و‌اگذاری و احیای اراضی در حکومت جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب 1359 ـ اقدام نمایند. در این موارد کل طرح اعم از زمین و مستحدثات ناشی از اجرای طرح توسط بانک به و‌ثیقه گرفته می‌شود. بانکهای عامل مکلفند در مورد مستحدثات، اموال و داراییهای موجود در مناطق جنگزده که اسناد آنها در جنگ از بین رفته است، تسهیلات و‌یژه قایل شوند.
تبصره 1 ـ تضمین دو‌لت، موضوع بند (3) این ماده نافی وظایف بانکهای عامل جهت و‌صول مطالبات ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه نبوده و بانکهای عامل مکلفند برای‌حفظ حقوق خود اقدامات قانونی لازم را جهت مصرف و بازپرداخت تسهیلات اعطایی به عمل آو‌رند و در موارد زیر بر مصرف و بازپرداخت تسهیلات اعطایی نظارت نمایند:
الف : نظارت بر مصرف صحیح تسهیلات اعطایی متناسب با پیشرفت اجرای طرح،
ب : نظارت بر بازپرداخت بدهیهای ناشی از تسهیلات اعطایی از محل درآمد طرح.
تبصره 2 ـ استفاده کنندگان از تسهیلات اعطایی موضوع این آیین‌نامه موظفند اقساط تسهیلات دریافتی را به موقع پرداخت نمایند. عدم پرداخت به موقع اقساط بدهی استفاده کنندگان از تسهیلات یادشده در حکم تصرف غیرقانونی در اموال دو‌لتی محسوب می‌شود.
ب ـ ضوابط مورد عمل برای بانک کشاورزی
ماده 19 ـ کلیه تسهیلات اعتباری بخش کشاورزی و دامپرو‌ری (از جمله جنگل، مرتع، شیلات و آبزیان، آبخیزداری و بهداشت دام) توسط بانک کشاورزی اعطا خواهد شد. تسهیلات اعتباری مربوط به طرحهای زیربنایی آب و خاک و آبخیزداری و منابع طبیعی به شرح زیر در اختیار متقاضیان و‌اجد شرایط قرار خواهد گرفت و اعطای تسهیلات به سایر طرحهای بخش کشاورزی و دامپرو‌ری مشمول ضوابط عمومی این آیین‌نامه خواهد بود.
تبصره 1 ـ تهیه طرح، شامل نوع مالکیت، مشخصات فنی پرو‌ژه، برآو‌رد هزینه‌ها، مدت زمان لازم برای اجرای طرح، مدت استهلاک تسهیلات، زمان شرو‌ع بازپرداخت و سایر و‌یژگیهای طرح ـحسب مورد ـ به عهده وزارت جهاد سازندگی برای طرحهای آبخیزداری و منابع طبیعی و وزارت کشاورزی و هیاتهای هفت نفره و‌اگذاری زمین و شرکتهای آب منطقه‌ای یا آب و برق خوزستان برای طرحهای آب و خاک خواهد بود.
تبصره 2 ـ طرحهای آبخیزداری و منابع طبیعی با معرفی وزارت جهادسازندگی و طرحهای آب و خاک با معرفی و تأیید وزارت کشاورزی و طرحهای شبکه‌های آبیاری و زهکشی با معرفی و تأیید شرکتهای آب منطقه‌ای یا آب و برق خوزستان بطور مستقیم به بانک کشاورزی ارایه خواهد شد.
تبصره 3 ـ تسهیلات اعتباری مربوط به کشاو‌رزان و تعاو‌نیهایی که در اجرای لایحه بودجه قانونی ـ مصوب 26/1/1359 ـ شورای انقلاب اسلامی یا قانون اراضی کشت موقت ـ مصوب7/8/1365 ـ مجلس شورای اسلامی، زمین دریافت داشته یا صاحب زمین می‌شوند با معرفی هیاتهای هفت‌نفره و منحصراً برای مصارف آب، خاک، حفرچاه، تجهیزات و تأ‌مین ادو‌ات مورد نیاز در اختیار آنان‌قرار گیرد.
ماده 20 ـ بانک کشاورزی موظف است تسهیلات اعتباری طرحهای آبخیزداری و منابع طبیعی و زیربنایی آب و خاک (موضوع تبصره‌های ماده 19 این آیین نامه) را که دارای توجیهات فنی، مالی و اقتصادی بوده و فقط از نظر سهم سرمایه‌گذاری یا و‌ثیقه با مقررات بانکها و‌فق نمی‌دهند، پس از تأیید سازمان برنامه و‌بودجه استان با رعایت مفاد مواد مربوط مذکور در این آیین‌نامه و متناسب با پیشرفت عملیات، پرداخت نماید.
ماده 21 ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است جداول توزیع اعتبارات بر حسب بانکهای عامل را با نظر سازمان برنامه و بودجه و وزارت تعاون تا پایان پانزده روز پس از ابلاغ این تصویبنامه برای اجرا به بانکهای عامل ابلاغ نماید.
معاون اول رئیس جمهور- حسن حبیبی
جدول توزیع تسهیلات اعتباری تبصره (3) قانون بودجه سال 1375 کل کشور
(ارقام به میلیون ریال)
| ردیف | نام استان | سهم استان | جمع کل | الزامات (جزیی از کل) | ||||||
| خصوصی | تعاو‌نی | سهم نقاط محروم | طرحهای اشتغالزا | پرورش میگو | مربوط به سفر مقامات | |||||
| خصوصی | تعاو‌نی | خصوصی | تعاو‌نی | |||||||
| 1 | مرکزی | 21500 | 18500 | 40000 | 13542 | 4086 | | | | |
| 2 | گیلان | 24000 | 20000 | 44000 | 14083 | 20562 | | | | |
| 3 | مازندران | 37400 | 28600 | 66000 | 23833 | 16654 | | | 9000 | 5000 |
| 4 | آذربایجانشرقی | 29000 | 23000 | 52000 | 20583 | 12004 | | | | |
| 5 | آذربایجانغربی | 27500 | 24500 | 52000 | 23833 | 11166 | | | 3000 | 3000 |
| 6 | کرمانشاه | 25500 | 29500 | 55000 | 23291 | 13680 | | | | |
| 7 | خوزستان | 53000 | 42000 | 95000 | 35209 | 23986 | 30000 | 11000 | | |
| 8 | فارس | 32500 | 28500 | 61000 | 29793 | 17968 | | | | |
| 9 | کرمان | 39000 | 26000 | 65000 | 24375 | 12878 | | | | |
| 10 | خراسان | 44000 | 38000 | 72000 | 42250 | 24996 | | | | |
| 11 | اصفهان | 18500 | 24500 | 43000 | 16792 | 12280 | | | | |
| 12 | هرمزگان | 21500 | 24500 | 4000 | 17334 | 8090 | 15000 | 8000 | | |
| 13 | سیستان و بلوچستان | 25000 | 28000 | 53000 | 30334 | 7818 | 15000 | 8000 | | |
| 14 | کردستان | 18000 | 27000 | 45000 | 26542 | 5406 | | | 5000 | 3000 |
| 15 | همدان | 21500 | 18500 | 40000 | 15708 | 2898 | | | | |
| 16 | لرستان | 13500 | 24500 | 38000 | 23833 | 10712 | | | 1000 | 1000 |
| 17 | ایلام | 19200 | 20800 | 40000 | 17875 | 2464 | | | 2000 | 2000 |
| 18 | زنجان | 12000 | 18000 | 30000 | 17334 | 3156 | | | | |
| 19 | چهارمحال و بختیاری | 14000 | 16000 | 30000 | 14083 | 3790 | | | | |
| 20 | کهکیلویه و بویراحمد | 12000 | 20000 | 32000 | 18416 | 4118 | | | 3000 | 2000 |
| 21 | سمنان | 11000 | 19000 | 30000 | 14625 | 1556 | | | | |
| 22 | یزد | 12000 | 15000 | 27000 | 10833 | 1436 | | | | |
| 23 | بوشهر | 20400 | 24600 | 45000 | 19500 | 5002 | 15000 | 8000 | 4000 | 3000 |
| 24 | تهران | 61000 | 48000 | 109000٭٭ | 10291 | 28808 | | | 4000 (قم) | 3000 (قم) |
| 25 | اردبیل | 12000 | 18000 | 30000 | 15708 | 4484 | | | | |
| جمع | 625000 | 625000 | 1250000 | 520000 | 260000 | 65000 | 35000 | 31000 | 22000 | |
| خرید مدارس نیمه تمام | 25000 | 25000 | 50000٭ | | | | | | | |
| اعتبار توزیع نشده | 100000 | 100000 | 200000 | 80000 | 40000 | | | | | |
| جمع کل | 750000 | 750000 | 1500000 | 600000 | 300000 | | | | | |
جدول شماره(2): توزیع استانی تبصره (3) قانون بودجه سال 1375 کل کشور
(ارقام به میلیون ریال)
| ردیف | نام استان | تسهیلات بخش کشاورزی | تسهیلات بخش تولید صنعتی | تسهیلات بخش خدمات | میزان اعتبار تخصصی (جمع کل سهم استان) | تسهیلات بخش مناطق محروم و مرزی (جزیی از کل) | طرحهای اشتغالزا (جزیی از کل) |
| 1 | مرکزی | 14500 | 19500 | 6000 | 40000 | 13542 | 4086 |
| 2 | گیلان | 14000 | 19000 | 11000 | 44000 | 14083 | 20562 |
| 3 | مازندران | 24700 | 28300 | 11000 | 66000 | 23833 | 16654 |
| 4 | آذربایجانشرقی | 19500 | 23000 | 9500 | 52000 | 20583 | 12004 |
| 5 | آذربایجانغربی | 19000 | 24500 | 8500 | 52000 | 23833 | 11166 |
| 6 | کرمانشاه | 19000 | 26500 | 9500 | 55000 | 23291 | 13680 |
| 7 | خوزستان | 45000 | 35500 | 14500 | 95000 | 35209 | 23986 |
| 8 | فارس | 20500 | 28500 | 12000 | 61000 | 29793 | 17968 |
| 9 | کرمان | 22000 | 30000 | 13000 | 65000 | 24375 | 12878 |
| 10 | خراسان | 29000 | 37500 | 15500 | 82000 | 42250 | 24996 |
| 11 | اصفهان | 15500 | 20000 | 7500 | 43000 | 16792 | 12280 |
| 12 | هرمزگان | 26500 | 15000 | 4500 | 46000 | 17334 | 8092 |
| 13 | سیستان و بلوچستان | 29000 | 18000 | 6000 | 53000 | 30334 | 7818 |
| 14 | کردستان | 18000 | 20000 | 7000 | 45000 | 26542 | 5406 |
| 15 | همدان | 13500 | 19000 | 7500 | 40000 | 15708 | 2898 |
| 16 | لرستان | 13500 | 18000 | 6500 | 38000 | 23833 | 10712 |
| 17 | ایلام | 14800 | 18700 | 6500 | 40000 | 17875 | 2464 |
| 18 | زنجان | 11000 | 14000 | 5000 | 30000 | 17334 | 3156 |
| 19 | چهارمحال و بختیاری | 11500 | 14500 | 4000 | 30000 | 14083 | 3790 |
| 20 | کهکیلویه و بویراحمد | 12000 | 15500 | 4500 | 32000 | 18416 | 4118 |
| 21 | سمنان | 10500 | 15000 | 4500 | 30000 | 14625 | 1556 |
| 22 | یزد | 10000 | 13500 | 3500 | 27000 | 10833 | 1436 |
| 23 | بوشهر | 27000 | 14000 | 4000 | 45000 | 19500 | 5002 |
| 24 | تهران | 21000 | 24000 | 64000** | 109000 | 10291 | 28808 |
| 25 | اردبیل | 12000 | 13500 | 4500 | 30000 | 15708 | 4484 |
| جمع | 475000*** | 52500 | 250000 | 1250000 | 520000 | 260000 | |
| خرید مدارس نیمه تمام | | | 50000* | 50000* | | | |
| اعتبار توزیع نشده | | | | 200000 | 80000 | 40000 | |
| جمع کل | 475000 | 525000 | 300000 | 1500000 | 600000 | 300000 | |
جدول شماره (1-2): توزیع استانی تبصره (3) قانون بودجه سال 1375 کل کشور
«سهمیه وزارت تعاون»
(ارقام به میلیون ریال)
| ردیف | نام استان | تسهیلات بخش کشاورزی | تسهیلات بخش تولید صنعتی | تسهیلات بخش خدمات | میزان اعتبار تخصصی (جمع کل سهم استان) | تسهیلات بخش مناطق محروم و مرزی (جزیی از کل) | طرحهای اشتغالزا (جزیی از کل) |
| 1 | مرکزی | 6500 | 9000 | 3000 | 18500 | 6500 | 2043 |
| 2 | گیلان | 8000 | 9000 | 3000 | 20000 | 6500 | 10281 |
| 3 | مازندران | 11600 | 13000 | 4000 | 28600 | 10833 | 8327 |
| 4 | آذربایجانشرقی | 8500 | 11500 | 3000 | 23000 | 9750 | 6002 |
| 5 | آذربایجانغربی | 9000 | 12000 | 3500 | 24500 | 10833 | 5583 |
| 6 | کرمانشاه | 10500 | 15000 | 4000 | 29500 | 12458 | 6840 |
| 7 | خوزستان | 16000 | 20000 | 6000 | 42000 | 18417 | 11993 |
| 8 | فارس | 10000 | 14500 | 4000 | 28500 | 15168 | 8984 |
| 9 | کرمان | 9000 | 13000 | 4000 | 26000 | 12458 | 6439 |
| 10 | خراسان | 13000 | 19000 | 6000 | 38000 | 22750 | 12498 |
| 11 | اصفهان | 8500 | 12000 | 4000 | 24500 | 8667 | 6140 |
| 12 | هرمزگان | 10000 | 11500 | 3000 | 24500 | 8667 | 4046 |
| 13 | سیستان و بلوچستان | 11000 | 13000 | 4000 | 28000 | 15167 | 3909 |
| 14 | کردستان | 10000 | 13000 | 4000 | 27000 | 13000 | 2703 |
| 15 | همدان | 6500 | 9000 | 3000 | 18500 | 7583 | 1449 |
| 16 | لرستان | 8500 | 12000 | 4000 | 24500 | 13000 | 5356 |
| 17 | ایلام | 7800 | 10000 | 3000 | 20800 | 9750 | 1232 |
| 18 | زنجان | 6000 | 9000 | 3000 | 18000 | 8667 | 1578 |
| 19 | چهارمحال و بختیاری | 6000 | 8000 | 2000 | 16000 | 6500 | 1895 |
| 20 | کهکیلویه و بویراحمد | 7000 | 10000 | 3000 | 20000 | 9208 | 2059 |
| 21 | سمنان | 6000 | 10000 | 3000 | 19000 | 7583 | 778 |
| 22 | یزد | 5000 | 8000 | 2000 | 15000 | 4875 | 718 |
| 23 | بوشهر | 10600 | 11000 | 3000 | 24600 | 9750 | 2501 |
| 24 | تهران | 13000 | 19000 | 16000** | 48000 | 4333 | 14404 |
| 25 | اردبیل | 7000 | 8500 | 2500 | 18000 | 7583 | 2242 |
| جمع | 225000 | 300000 | 100000 | 625000 | 260000 | 130000 | |
| خرید مدارس نیمه تمام | | | 25000* | 25000* | | | |
| اعتبار توزیع نشده | | | | 100000 | 40000 | 20000 | |
| جمع کل | 225000 | 300000 | 125000 | 7500000 | 300000 | 150000 | |
جدول شماره (2-2): توزیع استانی تبصره (3) قانون بودجه سال 1375 کل کشور (سهمیه وزارت تعاون)
ارقام به میلیون ریال
| ردیف | نام استان | تسهیلات بخش کشاورزی | تسهیلات بخش تولید صنعتی | تسهیلات بخش خدمات | میزان اعتبار تخصصی (جمع کل سهم استان) | تسهیلات بخش مناطق محروم و مرزی (جزیی از کل) | طرحهای اشتغالزا (جزیی از کل) |
| 1 | مرکزی | 8000 | 10500 | 3000 | 21500 | 7042 | 2043 |
| 2 | گیلان | 6000 | 10000 | 8000 | 24000 | 7583 | 10281 |
| 3 | مازندران | 15100 | 15300 | 7000 | 37400 | 13000 | 8327 |
| 4 | آذربایجانشرقی | 11000 | 11500 | 6500 | 29000 | 10833 | 6002 |
| 5 | آذربایجانغربی | 10000 | 12500 | 5000 | 27500 | 13000 | 5583 |
| 6 | کرمانشاه | 8500 | 11500 | 5500 | 25500 | 10833 | 6840 |
| 7 | خوزستان | 29000 | 15500 | 8500 | 5300 | 16792 | 11993 |
| 8 | فارس | 10500 | 14000 | 8000 | 32500 | 14625 | 8984 |
| 9 | کرمان | 13000 | 17000 | 9000 | 39000 | 11917 | 6439 |
| 10 | خراسان | 16000 | 18500 | 9500 | 44000 | 19500 | 12498 |
| 11 | اصفهان | 7000 | 8000 | 3500 | 18500 | 8125 | 6140 |
| 12 | هرمزگان | 16500 | 3500 | 1500 | 21500 | 8667 | 4046 |
| 13 | سیستان و بلوچستان | 18000 | 5000 | 2000 | 25000 | 15167 | 3909 |
| 14 | کردستان | 8000 | 7000 | 3000 | 18000 | 13542 | 2703 |
| 15 | همدان | 7000 | 10000 | 4500 | 21500 | 8125 | 1449 |
| 16 | لرستان | 5000 | 6000 | 2500 | 13500 | 10833 | 5356 |
| 17 | ایلام | 7000 | 8700 | 3500 | 19200 | 8125 | 1232 |
| 18 | زنجان | 5000 | 5000 | 2000 | 12000 | 8667 | 1578 |
| 19 | چهارمحال و بختیاری | 5500 | 6500 | 2000 | 14000 | 7583 | 1895 |
| 20 | کهکیلویه و بویراحمد | 5000 | 5500 | 1500 | 12000 | 9208 | 2059 |
| 21 | سمنان | 4500 | 5000 | 1500 | 11000 | 7042 | 778 |
| 22 | یزد | 5000 | 5500 | 1500 | 12000 | 5958 | 718 |
| 23 | بوشهر | 16400 | 3000 | 1000 | 20400 | 9750 | 2501 |
| 24 | تهران | 8000 | 5000 | 48000** | 61000 | 5958 | 14404 |
| 25 | اردبیل | 5000 | 5000 | 2000 | 12000 | 8125 | 2242 |
| جمع | 250000 | 225000 | 150000 | 625000 | 260000 | 130000 | |
| خرید مدارس نیمه تمام | | | | 25000* | | | |
| اعتبار توزیع نشده | | | | 100000 | 40000 | 20000 | |
| جمع کل | 250000 | 225000 | 175000 | 750000 | 300000 | 150000 | |