هیأت وزیران در جلسه مورخ 1368/3/27 بنا به پیشنهاد مشترک شماره 4129/9/471 ـ 1 مورخ 1368/3/24 وزارتخانه‌های مسکن و شهرسازی و امور‌اقتصادی و دارائی ـ برنامه و بودجه ـ آئیننامه اجرائی بند د تبصره «13» قانون بودجه سال 1368 کل کشور را بشرح زیر تصویب نمودند:
آئیننامه اجرائی نحوه فروش خانه‌های ارزانقیمت موضوع بنددتبصره «13» قانون بودجه سال 68 کل کشور
مصوب 1368,03,27
بخش اول : ساختمانهای موضوع این آئیننامه
ماده 1 ـ کلیه واحدهای مسکونی ارزانقیمت که از محل طرحهای عمرانی و سایر اعتبارات دولت توسط وزارت مسکن و شهرسازی احداث شده و یا در دست احداث است اعم از تکمیل شده یا ناتمام مشمول این فصل آئیننامه میگردد.
ماده 2 ـ در صورتی که پروژه دارای پیمانکار بوده و ارزش کار انجام شده حداقل به 75% عملیات موضوع قرارداد رسیده باشد میتواند پس از اعمال مواد 29 و39 شرایط عمومی پیمان نسبت به فروش واحدها اقدام کرد.
تبصره ـ در صورتیکه پروژه دارای پیمانکار باشد ولی ارزش کار انجام شده به 75% عملیات موضوع قرارداد نرسیده باشد میتوان نسبت به پیش فروش واحدها اقدام نمود لیکن چنانچه پیمانکار با فسخ قرارداد و یا ادامه کار با خریدار جدید رضایت داشته باشد و به هر حال به هیچ نحوی از انحاء مطالبه خسارت ننماید و‌هیچگونه ادعائی نداشته باشد و دستگاه اجرایی به مصلحت تشخیص دهد میتواند نسبت به فروش آنها نیز به وضع موجود اقدام کرد.
ماده 3 ـ عرضه واگذاری ساختمانهای نیمه تمام که احداث آنها رأساً وسیله وزارت مسکن و شهرسازی انجام میشود و پروژه فاقد پیمانکار است در هر مرحله از‌اجرای عملیات بلامانع است.
بخش دوم - مقررت مربوط به واگذاری واحدهای مسکونی ارزانقیمت.
ماده 4 ـ واحدهای مسکونی ارزانقیمت با توجه به شرایط و اولویتهای مندرج در ماده 5 فقط قابل واگذاری به اشخاص حقیقی بنیاد شهید، شرکتهای تعاونی مسکن و سایر نهادهای انقلاب (مشروط بر اینکه از بودجه عمومی دولت استفاده ننماید) میباشد و فروش، ساختمانها به وزارتخانه‌ها سازمانها و شرکتهای دولتی اعم از اینکه از بودجه عمومی دولت استفاده کنند یا نکنند ممنوع است.
تبصره 1 ـ وزارت مسکن و شهرسازی مکلف است بر اساس ردیف 4 بند «د» تبصره «13» پس از تکمیل خانه‌های ارزانقیمت حداقل تعداد 400 واحد را در‌اختیار وزارت آموزش و پرورش قرار دهد تا بصورت خانه‌های سازمانی مورد استفاده قرار گیرد.
تبصره 2 ـ بانکها از شمول این ماده خارج بوده و میتوانند ساختمانهای خاتمه یافته و نیمه تمام ارزانقیمت را خریداری و پس از تکمیل طبق مقررات خود واگذار‌نمایند.
ماده 5 ـ در واگذاری ساختمانها مراتب و اولویتهای ذیل ضمن ملحوظ کردن مفاد ماده 4 بایستی رعایت شود.
الف - مجتمعهای آپارتمانی نیمه تمام به ترتیب اولویت برای فروش به بانکها، شرکتهای تعاونی مسکن، نهادهای انقلاب اسلامی و اشخاص حقیقی عرضه میشود.
ب - مجتمعهای آپارتمانی تشکیل شده به ترتیب اولویت به شرکتهای تعاونی مسکن، بنیاد شهید اشخاص حقیقی و نهادهای انقلابی واگذار میگردد.
ج - ساختمانهای تک واحدی اعم از تکمیل شده یا ناتمام به ترتیب اولویت به اشخاص حقیقی، بنیاد شهید، سایر نهادهای انقلابی، شرکتهای تعاونی مسکن و‌بانکها واگذار میشود.
بخش سوم - شرایط و نحوه تعیین اولویتهای متقاضیان خرید واحدهای مسکونی ارزانقیمت و واحدهای تجارتی
ماده 6 ـ بمنظور تعیین واجدین شرایط و اولویتها و امتیازگذاری متقاضیان کمیسیونی متشکل از استاندار یا معاون وی مدیر کل امور اقتصادی و دارائی و مدیر‌کل مسکن و شهرسازی تشکیل خواهد شد اداره کل مسکن و شهرسازی نقش دبیرخانه کمیسیون را بعهده داشته و تصمیمات کمیسیون با اکثریت آراء معتبر‌است.
ماده 7 ـ در مورد اشخاص حقیقی و اعضای شرکت های تعاونی مسکن متقاضی و فرزندان تحت تکفل وی از تاریخ تصویب این آئیننامه بایستی فاقد واحد مسکونی یا زمین شهری قابل ساختمان در محل باشند و حداقل 25 سال سن و یا افرادی را تحت تکفل داشته باشند.
ماده 8 ـ شرکتهای تعاونی مسکن بایستی به ثبت رسیده باشند.
تبصره 1 ـ شرکتهای تعاونی مسکن کارکنان دولت نسبت به سایر شرکتهای تعاونی مسکن در اولویت میباشند.
تبصره 2 ـ در شرایط مساوی نحوه احتساب امتیازات شرکتهای تعاونی مسکن برابر است با میانگین مجموع امتیازات اعضای شرکت به نسبت تعداد اعضاء.
ماده 9 ـ در کلیه مواردی که متقاضی واجد شرایط حاضر به پرداخت بهای واحد مسکونی بصورت نقد باشد اولویت داشته و نیازها به امتیازبندی ندارد و در‌غیر این صورت امتیاز متقاضیان بشرح زیر محاسبه میشود.
| 1 | تأهل | 8 امتیاز |
| 2 | هر فرزند تحت تکفل | 4 امتیاز |
| 3 | هر فرد تحت تکفل (باستثنای همسر و اولاد) | 2 امتیاز |
| 4 | بازای هر سال عضویت پیوسته در شرکت | 2 امتیاز حداکثر 10 امتیاز |
| 5 | بازای هر سال سن بیشت از 25 سال | 1 امتیاز حداکثر 10 امتیاز |
| 6 | بازای هر سال سابقه سکونت در محل | 2 امتیاز حداکثر 10 امتیاز |
| 7 | داشتن حکم تخلیه از مراجع قضائی با الزام به تخلیه خانه سازمانی | 20 امتیاز |
| 8 | کارمند رسمی دولت | 30 امتیاز |
| 9 | بازای هر سه ماه خدمت در جبهه جنگ تحمیلی | 10 امتیاز حداکثر 50 امتیاز |
| 10 | اضعف‌الناس جامعه نظیر ایتام و معلولین که‌تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور قرار دارند و با تائید آن سازمان | 50 امتیاز |
تبصره ـ در صورتیکه خریداران واجد شرایط نقدی بیش از تعداد واحدهای مسکونی عرضه شده باشند، امتیازبندی بطریق فوق در مورد آنها اعمال و واحدهای مسکونی به خریداران بر اساس امتیازات حاصله واگذار میگردد.
ماده 10 ـ در مورد واگذاری به بنیاد شهید و سایر اشخاص حقوقی کلیه واگذاریها مستقیماً به بنیاد و یا مؤسسه مربوطه صورت گرفته و رأساً مسئول پرداخت بهاء‌بصورت نقدی میباشد.
بنیاد شهید و بانکها در واگذاری واحدهای مذکور به افراد واجد شرایط طبق مقررات خود و سایر مقررات مربوط عمل میکنند لیکن، سایر اشخاص حقوقی در‌فروش واحدهای مسکونی به متقاضیان ملزم به رعایت شرایط مندرج در این فصل از آئیننامه میباشند.
ماده 11 ـ وزارت مسکن و شهرسازی مکلف است حداکثر ظرف یکماه از تاریخ تصویب و ابلاغ این آئیننامه نسبت به تعیین واحدهای مسکونی ارزانقیمت قابل فروش و عرضه آنها از طریق آگهی در روزنامه کثیرالانتشار استان اقدام و در استانها ئیکه فاقد روزنامه میباشد از طریق آگهی محلی اقدام نماید متن آگهی بایستی شامل تعداد واحدهای مسکونی، محل احداث، مشخصات آنها از قبیل تکمیل شد یا ناتمام (با ذکر درصد عملیات انجام شده) آپارتمانی یا تک واحدی،متراژ با ذکر قیمت و اینکه احتمال تغییر قیمت وجود دارد و یا قید عنوان«جهت فروش» یا «پیش فروش»و ذکر اولویتها و شماره حساب بانکی در هر محل و‌حداکثر تاریخ مهلت ارسال تقاضا باشد.
تبصره ـ در صورتیکه برای واحدهای ارزانقیمت مذکور در ماده 11 بلا آگهی در روزنامه‌ها داده شده باشد به تشخیص کمسیون موضوع ماده 6 میتوان از انتشار‌آگهی مجدد صرفنظر نموده و نسبت به نصب اعلانات محلی و ابلاغ مراتب به ادارات کل و سازمانها و نهادهای موجود در استان و فرمانداریها و بخشداریها اکتفا‌نمود.
ماده 12 ـ متقاضیان باید تقاضاهای خود را به انضمام فیش بانکی مبنی بر پرداخت پانصد هزار (500/000) ریال و مدارک خواسته شده به ادارات کل مسکن و‌شهرسازی تسلیم و رسید دریافت دارند.
در صورتیکه متقاضی واجد شرایط یا اولویت نباشد و یا از خرید خانه قبل از تنظیم سند یا قرارداد منصرف شود مبلغ پرداخت عیناً به وی مسترد میشود ولی در صورت تعلق واحد مسکونی به وی مبلغ مزبور بابت قسمتی از بهای خانه محسوب خواهد شد.
ماده 13 ـ واحدهای مسکونی ارزانقیمتی که مورد استفاده مهاجرین جنگ تحمیلی است در صورت موافقت بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی و پس از معرفی و تائید و واجد شرایط بودن ساکنین توسط آن بنیاد به آنها بر طبق مفاد این آئیننامه واگذار میگردد.
تبصره ـ در موارد لازم و پس از تائید بنیاد امور مهاجرین جنگ و پیشنهاد کمیسیون ماده 6 و تصویب وزیر مسکن و شهرسازی اینگونه واحدها بدون اخذ پیش‌قسط و حداکثر اقساط 10 ساله واگذار میگردد.
بخش چهارم- نحوه قیمت گذاری و پرداخت بهای واحدهای مسکونی ارزانقیمت
ماده 14 ـ بهای واحدهای مسکونی ارزانقیمت با احتساب هزینه‌های زیربنائی و جنبی بر اساس قیمت کارشناسی که وسیله کارشناسان وزارت مسکن و‌شهرسازی و ادارات کل استان، طبق ضوابطی که وزیر مسکن و شهرسازی اعلام مینماید تعیین میشود ضوابط مذکور حداکثر ظرف یکماه از تاریخ ابلاغ این‌آئیننامه بایستی تهیه و ضمن ابلاغ به استانها یک نسخه برای وزارت برنامه و بودجه نیز ارسال شود.
ماده 15 ـ در کلیه مواردیکه واحدها بصورت اقساط فروخته میشود پس از کسر پیش قسط بازای هر سال مدت باز پرداخت 1% (بعنوان تفاوت بین‌فروش نقدی و اقساطی) فقط یکبار به باقیمانده کل بهای واحدهای مسکونی که بشرح ماده 14 بدست آمده است اضافه میشود درصد مذکور برای مناطق محروم موضوع تصویب‌نامه شماره 58946/ت مورخ 1367/7/12 هیأت محترم وزیران نیم درصد تعیین میگردد.
ماده 16 ـ تعیین میزان حداقل و حداکثر پیش قسط واحدهای مسکونی تکمیل شده بر اساس جدول و با توجه به مقتضیات محل و بهای واحد مسکونی و‌امکانات متقاضیان بعهده میسیون، موضوع ماده 6 میباشد و پیش پرداخت واحدهای مسکونی ناتمام حداکثر مبلغ پیش‌پرداخت تعیین شده میباشد لیکن‌چنانچه واحد مسکونی ناتمام مشمول صدر تبصره ماده 2 باشد در این صورت پیش پرداخت و اقساط آن نیز وسیله کمیسیون مذکور با توجه به قیمتهای مشابه‌در موارد تکمیل شده در قالب جدول زیر بصورت علی‌الحساب تعیین میشود:
| بهای واحد مسکونی | درصد حداقل وجداکثر مبلغ پیش قسط | مدت بازپرداخت اقساط به سال | میزان درصد پرداخت باقیمانده بهای واحد مسکونی درطی دوره 4سال 4سال 4سال 4سال 4سال 4سال 1سال اول دوم سوم چهارم پنجم ششم آخر |
| تا 4000000 ریال تا 6000000 ریال بیش از 6000000 ریال | 20 ـ 10 درصدکل بها 25 ـ 15 درصدکل بها 30 ـ 20 درصدکل بها | 15 20 25 | * 20% 24% 28% 28% 12% 16% 20% 24% 28% 6% 10% 14% 18% 22% 26% 4% |
تبصره ـ در صورتیکه خریدار بانک باشد بهای واحد مسکونی نقداً پرداخت خواهد شد.
ماده 17 ـ در صورت آماده بودن سند تفکیکی واحدهای ارزانقیمت که نقداً فروخته میشود بصورت بیع قطعی واگذار میگردد و در مورد واحدهای مسکونی که به اقساط فروخته میشود واگذاری بصورت بیع مشتمل بره رهن خواهد بود در این صورت فروشنده ملزم است برای خود بمدت، پنج سال خیار فسخ معامله را ملحوظ نماید تا چنانچه خریدار از تاریخ انجام معامله لغایت پنج سال عین واحد مسکونی را به هر نحوی از انحاء به غیر واگذار یا منتقل نمود یا معلوم شده خریدار واجد شرایط مندرج در این آئیننامه نبوده فروشنده اختیار فسخ عقد را داشته باشد در صورت فسخ معامله مبالغ دریافتی پس از کسر اجرت المثل مدت استفاده و سایر هزینه‌های متعلقه به خریدار مسترد و واحد مسکونی به متقاضی واجد شرایط دیگری واگذار میشود چنانچه خریدار قبل از منقضی مدت پنج سال باقیمانده بهاء را نقداً پرداخت کند اجازه انتقال به غیر داده خواهد شد.
تبصره 1 ـ در صورتیکه خریدار اضطراراً ناگزیر از فروش واحد مسکونی خود باشد در این صورت به پیشنهاد کمیسیون ماده 6 و موافقت وزیر مسکن و شهرسازی‌میتواند واحد مسکونی خود را به شخصی که طبق ضوابط مندرج. در این آئیننامه مورد تائید اداره کل مسکن و شهرسازی باشد بفروشد.
تبصره 2 ـ بانکها و شرکتهای تعاونی مسکن و نهادهای انقلابی مجازند پس از تکمیل واحدها نسبت به انتقال آنها به متقاضیان واجد شرایط و اعضای شرکت ادامه نمایند لیکن بهر حال شرکتهای تعاونی مسکن و نهادهای انقلابی و شهرداریها (غیر از بنیاد شهید) نیز ملزم به رعایت مفاد مندرج در ماده 17 این آئیننامه میباشند.
تبصره 3 ـ اجرت‌المثل مدت استفاده ماهانه 240/1 بهای واحد مسکونی خواهد بود.
ماده 18 ـ چنانچه تکلیف عرصه واحدهای مسکونی ارزانقیمت روشن نبوده و یا دارای مشکلات ثبتی یا مدعی خصوصی باشد و یا بهر علت دیگر اسناد‌واحدها آماده نباشد در این صورت اعیانی ساختمانها طبق قرارداد واگذار میشود و انتقال رسمی پس از رفع مشکلات ثبتی و آماده شدن اسناد صورت‌خواهد گرفت در این صورت اداره کل مسکن و شهرسازی مکلف است قبل از انعقاد قرارداد وضعیت عرصه را به اطلاع متقاضی برساند.
ماده 19 ـ چنانچه جهت رفع مشکل عرصه نیاز به تشخیص نوع زمین در زمان تصرف از نظر موات، بایر یا دایر بودن آن باشد در اینصورت میسیون موضوع‌ماده 12 قانون زمین شهری موظف و مکلف است صرفنظر از محل وقوع ملک با توجه به اسناد و مدار و سوابق موجود نسبت به مورد اظهارنظر کند سپس طبق‌نظر کمیسیون مذکور اداره کل مسکن و شهرسازی محل نسبت به تعیین تکلیف عرصه طبق مقررات مربوطه اقدام خواهد کرد.
ماده 20 ـ در صورتیکه عرضه واحدهای مسکونی وقفی و یا اجاره‌ای باشد پس از انتقال اعیان خریدار جانشین مستأجر در ادای حقوق و دیون متعلق به عرصه خواهد بود.
ماده 21 ـ کلیه هزینه‌های متعلقه مربوط به فروش و واگذاری بعهده خریدار است.
ماده 22 ـ چنانچه برای خانه‌های ارزانقیمت خریدار واجد شرایط وجود نداشته باشد با اجازه کمیسیون ماده میتوان خانه‌ها را به افرایکه فاقد بعضی از شرایط باشند واگذار نموده و در صورتیکه باز هم تمامی واحدها به فروش نرود مراتب به وزارت مسکن و شهرسازی اعلام میشود تا وزارت خانه مذکور طی آگهی در‌روزنامه کثیرالانتشار واحدهای باقیمانده را به عموم عرضه نماید و در اینصورت چنانچه متقاضیان بیش از تعداد واحدهای موجود باشد طبق این آئیننامه واگذار گردد.
ماده 23 ـ ادارات کل مسکن و شهرسازی و بانک مسکن مکلف هستند (خصوصاً در تهران) کلیه واگذاریهای انجام شده قبلی را کنترل نموده و در صورتیکه با‌مواردی مواجه شوند که خریدار بیش از سه قسط عقب افتاده دارد پس از یک اخطار 15 روزه در صورت عدم، مراجعه بدهکار جهت واریز اقساط معوقه یا دادن ترتیبی جهت پرداخت، آن نسبت به فسخ قرارداد و صدور اجرائیه و تخلیه ملک و واگذاری آن به اشخاص واجد شرایط اقدام کنند.
همچنین ادارات کل مذکور مکلف هستند حداکثر ظرف مدت 3 ماه از تاریخ ابلاغ این آئیننامه ساکنین واحدهای مسکونی ارزانقیمت را که بدون قرارداد و‌موافقت اداره کل مسکن و شهرسازی اقدام به تصرف واحدهای مزبور کرده‌اند شناسایی و در صورت احراز شرایط لازم نسبت به انعقاد قرارداد با آنها اقدام کنند و‌چنانچه متصرفین فاقد شرایط مندرج در این آئیننامه باشند ادارات کل ملزم به تخلیه سریع واحدهای مذکور و واگذاری آنها به اشخاص واجد شرایط میباشند.
تبصره ـ متقاضی خرید خانه ارزانقیمتی که با موافقت اداره کل مسکن و شهرسازی در خانه ساکن شده ولی هنوز با توجه به آئیننامه مربوطه حسب مورد جهت‌انعقاد قرار داد یا تنظیم سند اقدام نکرده است در صورت اخطار یکماهه اداره کل مسکن و شهرسازی و عدم مراجعه ظرف مدت مذکور جهت انعقاد قرارداد یا‌تنظیم سند منصرف از خرید خانه محسوب شده و مکلف به تخلیه خانه و تحویل آن به اداره کل مسکن و شهرسازی میباشند و در صورت استنکاف در حکم‌غاصب خواهد بود و در صورت مراجعه بر طبق آئیننامه همان سال مربوطه قرارداد منعقد میگردد.
ماده 24 ـ در صورتیکه خریدار خانه ارزانقیمت از کارکنان دولت بوده و یا در خرید واحد از مزایای عضویت در شرکتهای تعاونی مسکن (اعم از کارمندی و یا‌کارگری) استفاده کرده باشد، از این پس بایستی ضمن عقد بیع یا در قرارداد واگذاری به آنها شرط شود که خریدار از تاریخ تحویل واحد مسکونی لغایت 5 سال‌ملزم به حفظ رابطه استخدامی خود با دستگاه متبوع میباشد مگر در موارد بازنشستگی یا ازکارافتادگی و یا آن که دستگاه مذکور رأساً به علت انتقال یا مأموریت‌و یا قطع رابطه استخدامی با وی (بهر دلیل) اقدام نماید در صورت تخلف از این شرط باقیمانده بهای واحد مسئولین حال شده و خریدار بایستی بهای واحد‌مسکونی را یکجا پرداخت کنند.
ماده 25 ـ وزارت مسکن و شهرسازی موظف است کلیه وجوه، حاصل از فروش را پس از قطعی شدن معامله بحساب شماره 67 خزانه بنام (برنامه تکمیل خانه‌های ارزانقیمت نیمه تمام و تکمیل شده) واریز نماید.
ماده 26 ـ ادارات کل مسکن و شهرسازی موظف میباشند در هر مورد یک نسخه از اعلامیه واریز وجه به حساب مذکور در ماده فوق را به ذیحساب وزارت مسکن و شهرسازی و هر سه ماه یکبار گزارش مربوطه را به وزارت برنامه و بودجه ارسال دارند.
گزارش مربوط به عملکرد بند «د» تبصره مذکور را نیز بهمراه لیست خانه‌های ارزانقیمت هر چهار ماه یکبار ارسال نمایند.
ماده 27 ـ در کلیه مواردیکه امر واگذار دچار اشکال و ابهام شده و یا آئیننامه ساکت است و در موارد استثنائی رفع ابهامی و یا اتخاذ تصمیم بعهده وزیر‌مسکن و شهرسازی میباشد.
میرحسین موسوی ـ نخست‌وزیر