هیات وزیران در جلسه مورخ 1/9/1371 بنا به پیشنهاد شماره 338/87/1943 مورخ 19/3/1370 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در اجرای بند ( 16 ) ماده ( 2 ) قانون «اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی » مصوب 1365 آیین نامه تاسیس و نظارت بر چاپخانه ها و واحدهای وابسته را به شرح زیر تصویب نمود:

آیین نامه تاسیس و نظارت بر چاپخانه ها و واحدهای وابسته
مصوب 1371,09,01

فصل اول – تعاریف

ماده 1 - چاپخانه موسسه یا کارگاهی است که در آن کارهای چایپ بر روی کاغذ و سایر اشیاء از طریق انواع چاپ انجام شود.

ماده 2 - لیتوگرافی واحدی است که در آن عمل عکاسی و آماده سازی اصل کار بر روی صفحات و سیلندرهای لاستیکی پلاستیکی کاغذی فلزی و موارد مشابه برای انوع چاب انجام می پذیرد. لیتوگرافی ممکن است به صورت مستقل تاسیس گردد یا یگی از اجرا چاپخانه باشد.

ماده 3 - «وزارت » عبارت از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است .

فصل دوم - شرایط متقاضی تاسیس چاپخانه و واحدهای وابسته و محل چاپخانه

ماده 4 - تاسیس چاپخانه و لیتوگافی منوط به داشتن امکانات لازم و گرفتن پروانه تاسیس از وزارت است .

ماده 5 - شرایط متقاضی گرفتن پروانه تاسیس به شرح زیر است :
الف - تابعیت ایران .
ب - عدم حجر و ورشکستگی به تقلب و تقصیر.
ج - عدم اشتهار به فساد اخلاق .
د - انجام خدمت وظیفه عمومی یا داشتن معافیت دایم .
هـ - داشتن صلاحیت تحصیلات لازم و آشنایی کافی با امور چاپ و لیتوگرافی به تشخیص وزارت .
و - نداشتن سابقه محکومیت کیفری موثر که موجب سلب حقوق اجتماعی باشد.
ز - عدم سابقه عضویت در تشکیلات فراماسونری و سازمانهایی که مرامنامه آنها مبتنی بر نفی ادیان الهی بوده و عدم عضویت در گروهها و سازماهای مرتد و محارب و غیرقانونی یا فعالیت موثر به نفع آنان .

تبصره 1 - نخست وزیران ، وزیران ، استانداران ، امرای ارتش ، ژاندارمری و شهربانی روسای سازمانهای دولتی ، مدیران عامل و روسای هیات مدیره شرکتها و بانکهای دولتی و کلیه شرکتها و موسساتی که شمول حکم در مورد آنها مستلزم ذکر نام است نمایندگان مجلس سفیران فرمانداران ، شهرداران روسای انجمنهای شهر و شهرستان تهران و مراکز استان، اعضای ساواک روسای دفترهای حزب رستاخیز در تهران و شهرستانها که در فاصله زمانی پانزهم خرداد 1342 تا 22 بهمن 1357 در مشاغل خود شاغل بوده اند نمی توانند چاپخانه و لیتوگرافی تاسیس نمایند.

تبصره 2 - خانواده های شهدا، جانبازان و آزادگان در شرایط مساوی از اولویت برخوردار هستند.

تبصره 3 - هرگاه متقاضی تاسیس شخص حقوقی باشد، مدیر عامل یا بالاترین مقام اجرایی موسسه باید دارای شراط مندرج در این ماده باشد. در این صورت پروانه تاسیس بنام مدیر عامل یا بالاترین مقم اجرایی شخص حقوقی مزبور صادر خواهد شد.

تبصره 4 - تشخیص ضرورت تاسیس چاپخانه و لیتوگرافی جدید در وزارتخانه ها و دستگاهها دولتی و نهادهای انقلاب اسلامی ، به عهده کمیسیونی مرکب از نمایندگان تام الاختیار وزارتخانه های فرهنگ و ارشاد اسلامی امور اقتصاد و دارایی و سازمانهای برنامه و بودجه و امور اداری و استخدامی کشور است که در وزارت تشکیل می شود.

ماده 6 - برای متقاضیان واجد شرایط تاسیس چاپخانه و لیتوگرافی قبل از صدور پروانه ، موافقت نامه تاسیس صادر می گردد که مدت اعتبار آن یک سال می باشد و به تشخیص وزارت قابل تمدید است .

ماده 7 - مسوولیت اداره چاپخانه و واحدهای وابسته به آن با دارنده پروانه است . ولی مسوول حسن اجرای مفاد این آیین نامه و دستورالعملهای صادر شده از سوی وزارت و پاسخگوی کیفیت و محتوای آگهی ها و کارهای چایپ است .

ماده 8 - دارنده پروانه تاسیس هر زمان فاقد شرایط مذکور در ماده ( 5 ) شود، پروانه صادر شده از درجه اعتبار ساقط می شود.

تبصره - چنانچه مدیر عامل یا مدیر مسوول فوت کند یا فاقد شایط ماده ( 5 ) شود موسسه موظف است ظرف سه ماه فرد واجد شرایط دیگری را تعیین و معرفی نماید. در غیر این صورت پروانه از درجه اعتبار ساقط خواهد بود.

ماده 9 - چنانچه دارنده پروانه فوت کند تا زمان تعیین تکلیف ورثه نسبت به مالکیت چاپخانه ادامه فعالیت آن با معرفی فرد فنی واجد شرایط از طرف اکثریت وراث قانونی متوفی بلامانع خواهد بود.

تبصره - پس از صدور گواهی حصر وراثت چنانچه یکی از وراث واجد شرایط ماده ( 5 ) باشد، با موافقت سایر ورثه یا قیم آنها پروانه به نام وی صادر خواهد شد، در غیر این صورت لازم است ، فرد واجد شرایط دیگری با توافق کلیه وراث به وزارت معرفی گردد.

ماده 10 - محل چاپخانه یا واحدهای وابسته به آن باید غیرمسکونی بوده از نظر استحکام بنا و بهداشت عمومی و سایر امور، مورد تایید دستگاههای ذی ربط باشد و صرف اختصاص به چاپخانه داشته باشد و کسی غیر از سرایدار معرفی شده تحت هیچ عنوان حق سکونت در آن مکان را ندارد. نام چاپخانه در تابلویی با اندازه مناسب سر در ورودی نصب می گردد.

تبصره - ادارات روزنامه و مجله هایی که دارای چاپخانه اختصاصی هستند، در صورتی که محل چاپخانه یا محل مربوط به امور اداری روزنامه یا مجله در یک ساختمان قرار داشته باشد، باید از یکدیگر جدا گردند به ترتیبی که دو قسمت مجزای از یکدیگر تشخیص داده شوند.

ماده 11 - بازرسان وزارت مجازند در زمان فعالیت چاپخانه و واحدهای وابسته به آن از محل و فعالیت آن بازدید نمایند.

فصل سوم - شرایط قبول سفارش چاپ کتب و اوراق

ماده 12 - هر چاپخانه موظف است کلیه سفارشهای چاپی را با ذکر نوع مشخصات سفارش دهنده تاریخ دریافت و تحویل در دفتر پلمپ شده قانونی ثبت نماید.

تبصره 1 - چاپ اعلانات و نریاتی که سفارش دهنده آن معلوم نیست ممنوع است . مدیر چاپخانه موظف است موارد خلاف را به وزارت اطلاع دهد.

تبصره 2 - دارنده پروانه موظف است در چاپ کتاب مقررات و ضوابط مربوط را رعایت نموده مشخصات هر کتابی را مطابق دستورالعمل ابلاغی در آن قید کرده و نمونه ای از کلیه کتابهایی که چاپ می شود را به وزارت تسلیم نماید.

تبصره 3 - چاپخانه ها مکلفند یپش از خروج کتاب از چاپخانه یا صحافی ، برگه اعلام وصول را مطابق دستورالعمل وزارت دریافت نمایند.

ماده 13 - چاپخانه ها و واحدهای وابسته باید پیش از چاپ سفارشهای زیر مجوز کتبی وزارت را از ناشر یا مولف درخواست و اخذ نمایند - چاپ سایر سفارشها به موجب دستورالعمل وزارت خواهد بود.
الف : قرآن مجید
ب: کتب کودکان و نوجوانان
ج: کتب مربوط به مسایل آموزش نظامی .
د: کتب حل المسایل درسی و کمک آموزشی .
هـ: کتب مربوط به آموزش علایم راهنمایی و رانندگی .
و: کتب تستی مربوط به بینش دینی و سیاسی .
ز: کتب تستی مربوط به کنکورهای ورودی راهنمایی و دبیرستان ( مدارس تیزهوشان ) .
ح: کتب مربوط به روابط زناشویی و مسایل جنسی .
ط: کتب ورزشی
ی : کتب مربوط به اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی .
ک : تقویم و سررسید.

تبصره - اخذ مجوز پیش از چاپ برای دستگاههای دولتی و نهادهای انقلاب اسلامی و ناشرانی که براساس مقررات ابلاغی وزارت اختیار انتشار هر یک از کتب موضوع این ماده را دارند، ضروری نیست . وزارت فهرست دستگاهها و ناشرانی را که نیازی به اخذ مجوز قبلی ندارند، به اطلاع چاپخانه ها می رساند.

ماده 14 - کارخانه ها یا کارگاههایی که چاپ بر روی محصولات آنها جزو تفکیک ناپذیر تولید محسوب می گردد موظفند مجوز چاپ طرح های خود را از وزارت اخذ نمایند.

ماده 15 - سفارش دهنده و چاپخانه مربوط موظفند برای چاپ مطبوعاتی که بطور روزانه یا هفتگی یا ماهانه چاپ آن تکرار می شود قراردادی در دو نسخه میان خود مبادله نمایند. یک نسخه از قرارداد به منزله سفارشنامه در چاپخانه نگهداری می شود.

تبصره - در مورد مطبوعات هیچیک از چاپخانه ها مجاز نیستند، بدون مطالبه و ملاحظه امتیاز، اقدم به چاپ آن نمایند.

فصل چهارم - شرایط فروش و تغییر محل و تعطیل چاپخانه و واحدهای وابسته به آن

ماده 16 - دارنده موافقت نامه تاسیس و پروانه حق انتقال موافقت نامه تاسیس و پروانه خود را به دیگری ندارد، مگر با اجازه موافقت قبلی وزارت .

ماده 17 - ورود، خرید و نقل و انتقال ماشین آلات چاپ و دستگاههای لیتوگرافی موضوع این آیین نامه توسط دارندگان موافقت نامه تاسیس و پروانه بلامانع است و با موافقت قبلی وزارت انجام می گیرد.

ماده 18 - هر گونه تغییر مکان دستگاههای چاپ و لیتوگرافی باید با موافقت قبلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام شود.

تبصره - قبل از انتقال ماشین آلات چاپ به مکان جدید، ارائه تاییدیه موارد مذکور در ماده ( 10 ) الزامی است.

ماده 19 - هرگاه دارنده پروانه موضوع این آیین نامه ، قصد تعطیل موقت یا دایم کارگاه خود را داشته باشد باید قبلا مراتب را با ذکر مدت به وزارت اطلاع دهد.

فصل پنجم - سایر مقررات

ماده 20 - چاپخانه ها و واحدهای وابسته که متعلق به وزارتخانه ها، موسسات و شرکتهای دولتی ، نهادهای انقلاب اسلامی بانکها و شهرداریها یا سازمانهایی هستند که شمول حکم بر آنها مستلزم ذکر نام است از نظر فعالیت مشمول مواد ( 11 ) و ( 12 ) و ( 13 ) و ( 15 ) و ( 17 ) این آیین نامه هستند.

ماده 21 - هر چاپخانه و واحدهای وابسته به آن باید مشخصات عکس و نشانی محل اقامت کلیه کارگران و کارمندان خود را با ذکر شغل و حدود مسوولیت هر یک به طور منظم در دفتر چاپخانه نگهداری کند.

ماده 22 - از تاریخ تصویب این آیین نامه کلیه چاپخانه ها و واحدهای وابسته به آن باید ظرف مدتی که وزارت تعیین می کند، خود را با مفاد این آیین نامه و دستورالعملهای صادر شده تطبیق دهنده در غیر این صورت پروانه آنها از درجه اعتبار ساقط می شود.

ماده 23 - تخلف از مقررات این آیین نامه حسب مورد، موجب جلوگیری از فعالیت یا تعطیل موقت چاپخانه و واحدهای وابسته به آن می شود.

تبصره - تشخیص تناسب تخلف و میزان مجازات به عهده کمیسیون منتخب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

ماده 24 - نیروی انتظامی در سراسر کشور مکلف است بنا به اعلام کتبی وزارت ، از فعالیت واحدهای مختلف یا فاقد پروانه جلوگیری نماید.

ماده 25 - از تاریخ تصویب این آیین نامه کلیه مقررات مغایر ملغی است وزارت مامور اجرای این آیین نامه است .

حسن حبیبی
معاون اول رییس جمهور