هیات وزیران درجلسه مورخ 11/1/1378 بنا به پیشنهاد وزارت کشور و به استناد ماده ( 94 ) قانون تشکیلات ، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 آیین نامه اجرایی تشکیلات ، انتخابات داخلی و امور مالی شوراهای اسلامی روستاها و نحوه انتخاب دهیار را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین نامه اجرایی تشکیلات ، انتخابات داخلی و امور مالی شوراهای اسلامی روستا و نحوه انتخاب دهیار
مصوب 1378,01,11با اصلاحات و الحاقات بعدی
ماده 1 - دراین آیین نامه جهت رعایت اختصار به جای عبارت « قانون تشکیلات ، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1/3/1375 » عبارت « قانون شوراهای اسلامی کشور» و به جای عناوین «شورای اسلا می روستا» و «حوزه انتخابیه شورای اسلامی روستا» به ترتیب از کلمه های «شورا» و «روستا» استفاده می شود.
ماده 2 (اصلاحی 14/11/1380)- اعضای شورا موظفند، حداکثر ظرف مدت یک هفته پس از قطعی شدن انتخابات در روزی که بخشداری بطور کتبی اعلام می نماید، اولین جلسه خود را در حضور بخشدار یا نماینده وی (عدم حضور دعوتکننده یا نماینده وی مانع از تشکیل جلسه نخواهد بود)و به ریاست مسن ترین عضو حاضر تشکیل دهند و به شرح زیر سوگند یاد کنند و آن را امضاء نمایند:
« من دربرابر کلا م الله مجید، به خداوند متعال سوگند یاد می کنم و با تکیه بر شرف انسانی خویش تعهد می نمایم که در حفظ امانت و انجام هر چه بهتر وظایفم و خدمت به مردم کوشا باشم و قانون اساسی و سایر قوانین و مقررات کشور را در چارچوب وظایف و اختیارات خود مراعات نمایم و در همه زمینه ها عدالت و انصاف را در نظر داشته ، و مادام که در شورای اسلامی روستا عضویت دارم در رعایت صرفه و صلاح و پیشرفت امور روستا اهتمام نمایم .»
تبصره 1 - پیروان اقلیتهای دینی رسمی ، به جای کلام الله مجید باید به کتاب مقدس خود سوگند یاد کنند.
تبصره 2 (اصلاحی 14/11/1380)- هرگاه فرد جدیدی به عضویت اصلی شورا داخل شود، موظف است در ابتدای اولین جلسه حضور در شورا، به ترتیب مذکور ، سوگند یاد نماید.
ماده 3 - سمت اعضاء در شوراهای با پنج عضو عبارت از رییس ، نایب رییس و حداقل یک منشی و در شوراهای دارای سه عضو رییس ، نایب رییس و منشی می باشد که برای مدت دو سال از سوی اعضای شورا انتخاب می شوند.
ماده 4 (اصلاحی 14/11/1380)- در اولین جلسه شورا، پس از انجام مراسم تحلیف ،اعضای حاضر باید اقدام به برگزاری انتخابات داخلی نموده از بین خود هیات رییسه شورای مذکور، درماده ( 3 ) این آیین نامه را برای مدت دو سال انتخاب نمایند.
ماده 5 - درصورتی که هریک از اعضاء بنا به دلایلی از عضویت شورا خارج شود، شورا موظف است در اولین جلسه پس از قطعیت یافتن خروج آن عضو، مراتب را کتباً به بخشداری محل گزارش دهد تا بخشداری از اعضای علی البدل با احتساب آرای آنان دعوت به شرکت در جلسات و طی مراحل مورد نیاز مانند صدور کارت شناسایی و اطلاع از سمت عضو جدید در شورا را بنماید.
تبصره (اصلاحی 14/11/1380)ـ در صورتی که عضو خارج شده از شورا رییس یا نایب رییس یا منشی باشد، شورا باید در جلسهای، رییس یا نایب رییس یا منشی را حسب مورد برای مدت باقیمانده هیأت رئیسه انتخاب نماید.
ماده 6 - فرد یا افرادی که از عضویت شورا خارج می شوند، موظفند حداکثر ظرف مدت دو روز پس از قطعیت خروج ، کارت عضویت خود را تحویل بخشداری ذی ربط نمایند و رسید دریافت دارند.
ماده 7 - مهر شورا، حداکثر ظرف مدت یک هفته ، از شروع به کار رسمی شورا توسط بخشدار، تحویل رییس شورا می گردد.
ماده 8 (اصلاحی 14/11/1380)- اعضای شورا، حق تفویض اختیارات خود را به سایرین اعم از عضو و غیر عضوندارند.
ماده 9 - شورای روستاهای واقع در حریم شهرها، موظف به رعایت مقررات مربوط به حریم شهرها می باشند.
ماده 10 (اصلاحی 14/11/1380)- رییس شورا مانند سایر اعضاء دارای یک حق رای می باشد و وظایف او عبارت است از تنظیم پیشنهاد بودجه شورا، تعیین زمان و اداره جلسات عادی ، فوق العاده شورا و در صورت لزوم ، دعوت از اعضاء جهت شرکت درجلسات ، تقسیم کار بین اعضاء برای پیگیری مصوبات ، دفاع از حقوق و منافع شورا در مقابل غیر و اقامه دعوی ، درخواست گزارش کار از اعضاء، امضاء و مهر کردن کلیه اسناد و مکاتبات شورا، ایجاد هماهنگی و ارتباط با شورای اسلامی بخش ، دهداری و سایر دستگاههای اجرایی ، پیگیری امور مربوط به دهیاری و درخواست گزارش کتبی عملکرد ماهانه از دهیار.
تبصره - درصورت عدم حضور رییس شورا، مسوولیت اداره جلسات شورا و سایر وظایف به عهده نایب رییس آن می باشد.
ماده 11 (اصلاحی 14/11/1380)- وظایف منشی یا منشیان شورا عبارت از تهیه و تدوین صورتجلسات ، تهیه متن نامه ها، ثبت و شماره گذاری آنها، تهیه گزارش از عملکرد شورا، حفظ و نگهداری دفاتر و صورتجلسات درمحل شورا، انجام امور خزانه داری شورا از قبیل مسوولیت حسابداری ، همکاری با رییس شورا در تنظیم بودجه پیشنهادی و اصلاح یا متمم آن ، تنظیم صورتهای مالی شورا، ثبت و ضبط صورت کلیه اموال و داراییهای شورا و حسابرسی اولیه از فعالیتهای مالی شورا و دهیار از قبیل درآمدها، هزینه ها و موجودی در پایان هرسال مالی طبق فرمهای دریافتی می باشد.
تبصره - درصورت غیبت منشی یا منشیان شورا، وظایف آنان از سوی نایب رییس شورا انجام می شود.
ماده 12 - جلسات شورا با حضور حداقل ( 2 ) نفردر شوراهای دارای 3 عضو و 4 نفر در شوراهای دارای 5 عضو، تشکیل می شود و تصمیمات آن با رای اکثریت مطلق حاضرین معتبر می باشد.
تبصره - حداقل آرای لازم برای تصویب تصمیمات در جلساتی که با ( 5 ) یا ( 4 ) نفر تشکیل می شود سه رای و در جلساتی که با ( 3 ) یا ( 2 ) نفر تشکیل می یابد دو رای می باشد.
ماده 13 - محل دهیاری و محل تشکیل جلسات شورا، همچنین مکان نگهداری دفاتر، اسناد و مدارک شورا باید در مکان مشخص و مناسب بوده و با هماهنگی شورای بخش تعیین شود.
ماده 14 (اصلاحی 14/11/1380)- جلسات شورا به طور مستمر ماهی دوبار تشکیل می شود و در صورت نیاز، جلسات فوق العاده و اضطراری شورا با پیشنهاد، دهیار، رییس شورا یا سه نفر از اعضاء، در شوراهای دارای پنج عضو، و دو نفر از اعضاء در شوراهای دارای سه عضو، تشکیل می شود.
ماده 15 - شورا با تایید شورای بخش می تواند فعالیتهای سالانه همچنین برنامه های آینده شورا را که جنبه عمومی دارد، پس از تصویب در جلسات شورا با وسایل ممکن به اطلاع اهالی روستا برساند.
ماده 16 (اصلاحی 14/11/1380)- هرگاه شورا نظرخواهی از اهالی حوزه انتخابیه خود در زمینه موضوع یا موضوعاتی را ضروری تشخیص دهد با اطلاع بخشدار ذی ربط می تواند اقدام به تشکیل جلسه عمومی از اهالی نماید.
ماده 17 - موضوع یا موضوعات مختلف قابل طرح در شورا با تشخیص رییس ، درخواست هر یک از اعضاء یا تقاضای کتبی شورای اسلامی بخش ، بخشدار یا دهیار ذی ربط در دستور کار شورا قرار می گیرد. ماده 18 - صورتجلسات شورا باید به گونه ای تنظیم شود که در آن ، تاریخ و دستور کار هر جلسه ، اسامی اعضای حاضر و غایب ، تعداد آرای مثبت و منفی اعضاء به هریک از موضوعات مورد بحث ، اسامی مدعوین و حاضرین به همراه رئوس مطالب مطروح در جلسه و تمامی مصوبات آمده باشد.
تبصره 1 - کلیه اعضای حاضر باید ذیل صورتجلسات شورا را امضاء یا مهر نمایند.
تبصره 2 - مدعوین و حاضرین ، در صورت تشخیص شورا می توانند ذیل صورتجلسات را امضاء، انگشت یا مهر نمایند.
ماده 19 - شورا موظف است در پایان هر جلسه نسخه ای از کلیه مصوبات خود درآن جلسه و درصورت نیاز به پیوست سوابق و مطالب مفید دیگر را، جهت اطلاع بخشدار و شورای اسلامی بخش ذی ربط ارسال دارد همچنین نسخه ای از مصوباتی را که مربوط به دستگاههای دیگر است به آن دستگاه ارسال دارد.
ماده 20 - شورا موظف است در پایان نیمه دوم فروردین هر سال گزارش کار سالانه خود را طبق فرمهای دریافتی در سه نسخه تنظیم و نسخه اصل را جهت اطلاع شورای اسلامی بخش ، نسخه دوم را به منظور اطلاع بخشدار محل ارسال کند و نسخه سوم را به عنوان سابقه در بایگانی شورا ثبت و نگهداری نماید.
ماده 21 (اصلاحی 14/11/1380)- تمامی مکاتبات شورا باید طبق فرمهای ارسالی از وزارت کشور دارای تاریخ ، شماره ثبت در دفتر شورا، نام کامل گیرنده و موضوع نامه باشد و حداقل در چهار نسخه تنظیم شود و نسخه اول برای اداره یا سازمان مورد نظر و نسخه دوم برای بخشدار و نسخه سوم برای شورای اسلامی بخش ارسال ونسخه چهارم به عنوان سابقه در بایگانی شورا نگهداری شود.
ماده 22 - تمامی مکاتبات شورا باید ممهور به مهر شورا و امضای رییس و درصورت غیبت او نایب رییس شورا باشد.
ماده 23 (منسوخه 14/11/1380)- شورا می تواند با مسوولان اجرایی تا سطح شهرستان مستقیماً مکاتبه نماید و درصورت نیاز به مکاتبه با مسوولان بالا تر از طریق شورای اسلامی بخش و در صورت نبودن شورای بخش از طریق بخشدار محل اقدام نماید.
ماده 23 (اصلاحی 14/11/1380)- شورا باید دارای دفاتر مجزایی جهت ثبت صورتجلسات ، حضور و غیاب اعضاء در جلسات و نامه های دریافتی و ارسالی ، باشد.
ماده 24(اصلاحی 14/11/1380)ـ مصوبات شورا به استثنای عوارض موضوع ماده (77) قانون از تاریخ ابلاغ به مراجع ذیربط لازمالاجراست.
ماده 25 (اصلاحی 14/11/1380)- درصورت نیاز به حضور دهیار در جلسات ، شورا می تواند طی دعوتنامه کتبی و با تعیین زمان و دستور کار جلسه از او جهت شرکت ، دعوت به عمل آورده و دهیار موظف به شرکت در جلسه مزبور می باشد.
ماده 26 (اصلاحی 14/11/1380)- درصورت خودداری دهیار از شرکت در جلسه ، شورا می تواند به دهیار تذکر کتبی دهد و در صورت تکرار مجدد توبیخ و یا بر طبق ضوابط و مقررات مربوطه وی را عزل نماید.
ماده 27 (اصلاحی 14/11/1380)- در صورت درخواست کتبی دهیار و بخشدار و فرماندار ذی ربط برای تشکیل جلسه مشتمل بر زمان، دستور کار و ضرورت تشکیل جلسه، شورا موظف به برگزاری جلسه فوقالعاده میباشد.
ماده 28 (اصلاحی 14/11/1380)- شورا در صورت نیاز و با مسئولیت خود می تواند به منظور مشورت در زمینه موضوع یا موضوعاتی که در دستور کار خود قرار داده است از نمایندگان دستگاههای ذی ربط در روستا و یا شخص یا اشخاص غیر عضو دعوت به همکاری نماید.
ماده 29 (اصلاحی 14/11/1380)- شورا می تواند در ارتباط با وظایف خود اطلاعات مورد نیاز را از دستگاهها، ادارات و سازمانهای دولتی ، درخواست نماید و آن ادارات و سازمانها موظف به دادن اطلاعات می باشند.
ماده 30 (اصلاحی 14/11/1380)- شورا مکلف است یک ماه قبل از انقضای مدت قانونی خود، صورتی از کلیه فعالیتها، طرحها و برنامه هایی که در طول دوره فعالیت قانونی به اجرا گذارده است و یا در دست اجرا دارد در سه نسخه تهیه و نسخه اول و دوم را برای شورای اسلامی بخش و بخشداری ذی ربط ارسال و نسخه آخر را جهت ثبت در سوابق شورا نگهداری نماید.
ماده 31 (اصلاحی 14/11/1380)- هرگاه عضوی بیش از شش جلسه متوالی و یا دوازده جلسه غیر متوالی در طول یک سال بدون داشتن عذر موجه به تشخیص شورا درجلسات شورا شرکت نکند، مستعفی شناخته میشود.
ماده 32 (اصلاحی 14/11/1380)– در صورت درخواست بخشداری ذی ربط مبنی بر معرفی عضو منتخب شورا برای تکمیل اعضای شورای اسلامی بخش ، شورا موظف است فردی را از بین اعضای خود انتخاب و در موعد مقرر به بخشداری معرفی نماید.
ماده 33 (اصلاحی 14/11/1380)- هرگاه شورا در اثر فوت ، استعفا و یا سلب عضویت اعضای اصلی و علی البدل ، حد نصاب لازم ، مندرج در ماده ( 13 ) این آیین نامه را برای تشکیل جلسات از دست دهد، طبق ماده ( 31 ) قانون شوراهای اسلامی کشور عمل می شود.
ماده 34(اصلاحی 14/11/1380)ـ شورا موظف به همکاری با شوراهای اسلامی بخش جهت گردآوری اطلاعات صحیح به منظور عوارض متناسب با تولیدات و درآمدهایاهالی روستا بر طبق آییننامه مصوب هیأت وزیران برای بخشی از بودجههای خدماتی و عمرانی حوزه روستاهای بخش میباشد.
ماده 35(اصلاحی 14/11/1380)ـ شورا موظف است بر حسن وصول عوارض وضع شده از سوی شورای اسلامی بخش و واریز آن به حسابهای مربوط نظارت کامل داشتهباشد.
ماده 36 (اصلاحی 14/11/1380)- تمامی درآمدها اعم از کمکهای بلاعوض مردم ، عوارض دریافتی از اهالی،کمکهای دولت برای اجرای برنامه های عمرانی در صورت تخصیص و سایر ردیفهای دریافتی باید بر طبق برنامه هایی که قبلاً به صورت بودجه سالانه و در قالب طرحهای عمرانی و یا مصارف جاری به تصویب شورا و تایید شورای اسلامی بخش رسیده است و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه به مصرف عمران [1 PS] و آبادانی روستا برسد.
تبصره 1 – در صورت نیاز به اجرای برنامه جدید در طی ایام سال و پس از تصویب بودجه سالانه ، شورا می تواند به صورت الحاق به بودجه سالانه ، آن برنامه را تنظیم و پس از تایید شورای بخش اجرا نماید.
تبصره 2 – در مواردی که طرحهای مشترک بوسیله چند روستا به مورد اجرا گذارده می شود ، انجام آن علاوه بر تصویب شورا، باید با هماهنگی شورای اسلامی بخش باشد.
ماده 37 (اصلاحی 14/11/1380)- شورا و دهیار موظفند به منظور حفظ و نگهداری کلیه وجوه دریافتی و درآمدهایی که در طول هر دوره فعالیت قانونی تحصیل می نمایند حسابی را در نزدیکی از نزدیکترین شعب بانکهای کشور به نام شورا افتتاح نمایند و تمامی وجوه نقد را به محض وصول به آن حساب واریز کنند.
ماده 38 (اصلاحی 14/11/1380)- هرگونه برداشت از حساب موجودی و اعتبارات شورا، باید در قالب بودجه سالانه و طرحها و مخارجی که از قبل به تصویب شورا رسیده است و با امضای رییس و امضای منشی و مهر شورا باشد.
ماده 40 (منسوخه 14/11/1380)- شورا مکلف است کلیه فعالیتهای مالی خود و دهیاری را ، اعم از درآمد، مخارج و مانده حسابها، به طور نوبه ای و بر طبق فرمهای دریافتی به اطلاع شورای اسلامی بخش برساند.
ماده 39 (اصلاحی 14/11/1380)- شورا باید در پایان هر سال مالی ، ترازنامه مالی خود و دهیاری را طبق فرمهای ارسالی از وزارت کشور جهت اطلاع عموم اهالی به طریق ممکن انتشار دهد.
ماده 40 (اصلاحی 14/11/1380)- شورا موظف است در پایان هرسال شمسی و با توجه به برنامه های چهارساله دوره خود و برآورد عواید و درآمدهای سال آتی ، بودجه جاری و عمرانی شورا برای سال آینده را در سه نسخه تنظیم نماید و در اولین روز اسفند همان سال ، نسخه اصل را برای بخشدار مربوطه و نسخه دوم را به شورای اسلامی بخش ارسال و نسخه سوم را به عنوان سابقه در دفاتر شورا بایگانی نماید.
تبصره شورای اسلامی بخش و بخشدار مربوطه می توانند نظرات اصلاحی و تکمیلی خود را حداکثر تا دو هفته قبل ازپایان سال به شورا اعلام نمایند تا درصورت تجدید نظر، آنرا در شورا مطرح و پس از تصویب به صورت متمم بودجه به مراجع مذکور ارسال دارد.
ماده 41 (اصلاحی 14/11/1380)- تمامی اموال شورا و دهیاری اعم از منقول و غیرمنقول به ترتیب ، تحویل اعضای شورا و دهیار می باشد و اعضای شورا و دهیار در مقابل حفظ و نگهداری آن مسوول می باشند.
ماده 42 (اصلاحی 14/11/1380)- خرید یا فروش اموال منقول و غیرمنقول و اجاره مکانهای لازم برای شورا و دهیاری یا کرایه دادن اماکن متعلق به دهیاری ، با تصویب دوسوم کل اعضاء و طی ضوابط قانونی قابل اجرا می باشد و خرید یا فروش اموال غیرمنقول شورا و دهیاری علاوه بر تصویب دوسوم اعضاء و طی مراحل فوق باید با توافق شورای اسلامی بخش صورت گیرد.
تبصره عواید حاصل از فروش و اجاره داراییهای دهیاری باید به محض دریافت به حساب بانکی دهیاری واریز شود.
ماده 43 (اصلاحی 14/11/1380)- مخارج اداری شورا از قبیل تهیه اثاثه و وسایل اداری ، دفاتر و حق الزحمه شرکت اعضاء در جلسات ، از محل بودجه ماده ( 37 ) این آیین نامه تامین می شود.
تبصره - نحوه و میزان حق الزحمه شرکت اعضاء در جلسات طبق دستورالعملی است که وزارت کشور تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد.
ماده 44 (اصلاحی 14/11/1380)- دهیار موظف است در پایان دوره فعالیت قانونی خود، صورت کاملی از کلیه اموال و داراییهای شورا و دهیاری را تنظیم و در اولین روز شروع به کار رسمی دهیار جدید، آن را به وی ، طبق صورت جلسه جدید تحویل نماید و نسخه هایی از آن را به شورای اسلامی روستا، بخش و بخشداری ذی ربط ارسال نماید.
ماده 45 (اصلاحی 14/11/1380)- فعالیت دهیار در سمت دهیاری تمام وقت می باشد و حقوق ماهیانه وی از محل بودجه ماده ( 36 ) این آیین نامه با تصویب شورا تامین می شود.
«ماده 45 -آن دسته از کارکنان دولت یا موسسات عمومی غیر دولتی که به عضویت شورا درآمده و به خدمت تمام وقت یا پاره وقت آنان نیاز باشد، می توانند به عنوان مامور به خدمت در شوراها انجام وظیفه نمایند. مدت عضویت جزو سنوات خدمتی آنان محسوب می شود و حقوق و مزایای آنان برابر آخرین حکم استخدامی ( یا برابر آنچه که شورا در بودجه مصوب خود مقرر می نماید ) از بودجه شورا پرداخت می شود. دستگاههای اجرایی موظفند حسب درخواست استاندار ذی ربط نسبت به صدور حکم ماموریت تمام وقت یا پاره وقت اعضای شورا اقدام نمایند.دستور العمل نحوه صدور حکم ماموریت پاره وقت اعضای شوراها توسط دبیر کل سازمان امور اداری و استخدامی کشور ابلاغ خواهد شد.
تبصره 1 - درحوزه انتخابیه کمتر از 1500 نفر جمعیت ، فعالیت دهیار نیمه وقت می باشد و در وزارت نیاز به کار تمام ، با توافق شورای بخش و ارایه راههای تامین حقوق وی امکانپذیر می باشد.
ماده 46 (اصلاحی 14/11/1380)-چنانچه شورا به وجود فردی شاغل در دستگاههای دولتی و یا وابسته به دولت برای تصدی سمت دهیار نیاز داشته باشد، می تواند به عنوان مامور به خدمت از طریق بخشداری از سازمان متبوع درخواست نماید.
ماده 47 (اصلاحی 14/11/1380)- شورا موظف است ظرف مدت ( 15 ) روز پس از آغاز دوره فعالیت قانونی با توجه به مفاد ماده ( 55 ) این آیین نامه ، فردی را به عنوان دهیار انتخاب و به منظور صدور حکم و کارت دهیاری به بخشداری محل معرفی نماید.
ماده 48 (اصلاحی 14/11/1380)- شورا حق نظارت بر حسن اداره دهیاری ، اجرای مصوبات شورا و حفظ و نگهداری سرمایه ها و داراییهای نقدی ، جنسی ، منقول و غیر منقول که در اختیار دهیاری می باشد، همچنین حساب درآمد و هزینه آن را دارد.
ماده 49 (اصلاحی 14/11/1380)- شرایط احراز سمت دهیار:
الف - تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران
ب - اعتقاد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی
ج - داشتن حداقل 25 سال و حداکثر 65 سال سن و حتی المقدور متاهل
د - سکونت در زمان تصدی سمت دهیار در روستا
هـ - برخورداری از توانایی جسمی و روحی برای انجام کار
و - دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی دیپلم
تبصره - در صورت عدم وجود فرد با تحصیلات مناسب ، شورا می تواند با توافق شورای بخش نسبت به تعیین فردی با تحصیلات کمتر برای تصدی سمت دهیار اقدام نماید.
ز - داشتن حسن شهرت و عدم اعتیاد به مواد مخدر
ح - نداشتن سابقه محکومیت کیفری که موجب محرومیت از تمام یا بعضی حقوق اجتماعی باشد.
ط - داشتن کارت پایان خدمت وظیفه عمومی و یا معافیت دایم از خدمت
ی - عدم اشتغال به کار دولتی در زمان تصدی سمت دهیاری
ک - اشتغال تمام وقت در سمت دهیاری
ل - دهیار نمی تواند همزمان عضو شورای روستا باشد.
تبصره - در حوزه های انتخابیه کمتر از 1500 نفر جمعیت که دهیار به طور نیمه وقت فعالیت می نماید رعایت بند «ی» و «ک» الزامی نمی باشد.
ماده 50 (اصلاحی 14/11/1380)- مدت خدمت دهیار از زمان صدور حکم شروع بکار رسمی چهارسال می باشد و انتخاب مجدد وی بلا مانع است .
تبصره - دهیار موظف است حداکثر یک هفته پس از پایان خدمت از سمت دهیاری ، کارت و حکم خود را تسلیم شورا نماید.
ماده 51 (اصلاحی 14/11/1380)- دهیار موظف است در بدو خدمت و پس از آن در مواقعی که از قبل توسط بخشدار اعلام می گردد، براساس برنامه های پیش بینی شده ازسوی وزارت کشور، آموزشهای مورد نیاز را طی نماید.
ماده 52 (اصلاحی 14/11/1380)- خدمت دهیار در موارد زیر به پایان می رسد: 1 - فوت و جنون 2 - از دست دادن هریک از شرایط احراز سمت دهیار به تشخیص شورای روستا 3 - قبول استعفاء از سمت دهیاری توسط شورا 4 عزل دهیار با رای اکثریت اعضای شورا ( با رعایت مقررات مربوطه) 5 - عدم حضور در محل خدمت بیشتر از 15 روز بدون کسب مجوز از شورا و یا نداشتن عذر موجه ، به تشخیص شورا. 6 - صدور حکم محکومیت ازطرف مراجع صالح قانونی مبنی بر انفصال از خدمت .
ماده 53 (اصلاحی 14/11/1380)- چنانچه یک یا چند نفر از اعضای شورا نسبت به عملکرد دهیار یا عملیات دهیاری اعتراض و یا ایرادی داشته باشند، ابتدا توسط رییس شورا، موارد را به صورت واضح به دهیار تذکر کتبی خواهند داد، درصورت عدم رعایت مفاد مورد تذکر، موضوع به صورت سوال مطرح خواهد شد که دراین صورت رییس شورا سوال را کتباً به دهیار ابلاغ خواهد کرد و حداکثر ظرف ده روز پس از ابلاغ ، دهیار موظف به حضور در جلسه عادی یا فوق العاده شورا و پاسخ به سوال می باشد. چنانچه دهیار از حضور استنکاف ورزیده و یا پاسخ قانع کننده تشخیص داده نشود، طی جلسه دیگری موضوع مورد بررسی قرار می گیرد و شورا می تواند با رای اکثریت مطلق اعضاء، دهیار را بر کنار کند و فرد جدیدی را انتخاب نماید.
ماده 54 (اصلاحی 14/11/1380)- دهیار موظف است گزارشهای مورد درخواست شورا را تهیه و در موعد مقرر برای آن ارسال نماید و درصورت تقاضای شورا مبنی بر حضور دهیار و پاسخگویی به سوالا ت در راس موعد و محل مقرر اقدام نماید.
ماده 55 (اصلاحی 14/11/1380)- دهیار موظف است گزارش ماهانه فعالیتهای دهیاری را برای شورا و رونوشت آن را برای بخشداری به طور مکتوب ارسال نماید.
ماده 56 (اصلاحی 14/11/1380)- دهیار باید تابلویی از ساعات حضور وکارخود در محل دهیاری را برای اطلاع اهالی در مکانی مناسب نصب نماید.
ماده 57 (اصلاحی 14/11/1380)- به منظور اجرای مطلوب و هماهنگ قانون شوراهای اسلامی کشور در روستاها، وزارت کشور مسوول آموزشهای لازم اعضای شوراها و نیز مجریان این قانون می باشد و نیز موظف است آیین نامه های اجرایی مورد نیاز را تهیه و پس از تصویب هیات وزیران برای اجرا ابلاغ نماید.
حسن حبیبی-معاون اول رییس جمهور