هیأت وزیران در جلسه مورخ 7/9/1363 بنا به پیشنهاد شماره 444 مورخ 9/1/1363 وزارت معادن و فلزات و باستناد ماده 41 قانون معادن مصوب 1/3/62 ‌مجلس شورای اسلامی، آئیننامه نظارت بر معادن موضوع ماده 34 قانون مذکور را بشرح ذیل تصویب نمودند.

آئیننامه نظارت بر معادن موضوع ماده 23 قانون معادن مصوب 1/3/62

ماده 1 - در این آئیننامه بجای عبارات موافقتنامه اصولی اکتشاف - قرارداد اکتشاف - پروانه بهره‌برداری قرارداد استخراج و فروش و اجازه برداشت، عبارت ‌پروانه عملیات بکار رفته است.

ماده 2 - کسب هر گونه پروانه عملیات مستلزم ارائه طرح فنی مربوطه خواهد بود.

ماده 3 - عملیات معدنی میبایست مطابق طرح فنی تأیید شده و با رعایت کامل آئیننامه و مقررات ایمنی و حفاظت در معادن انجام گیرد.

تبصره - چنانچه طی دورة عملیات معدنی لازم به تغییراتی در طرح فنی باشد، نظر تأییدی وزارت معادن و فلزات بایستی اخذ گردد.

ماده 4 - عملیات اکتشاف، تهیه و تجهیز و استخراج معادن بایستی طبق «‌اصول فنی استخراج» انجام گیرد بطوریکه باعث اتلاف و تضییع ذخائر معدنی قابل ‌بهره‌برداری نگردد.

تبصره 1 - چنانچه بر حسب مورد و در صورت لزوم در کارگاههای استخراج بمنظور استحکام و استحفاظ قسمتی از مواد معدنی بجا گذاشته شود، عملیات‌استخراجی بایستی بنحوی باشد که باقیمانده مواد بحداقل ممکن تقلیل یابد.

تبصره 2 - «‌اصول فنی استخراج» مجموعه اطلاعات و دستورالعملهائیست که برای انجام عملیات معدنی اعم از اکتشاف، تهیه و تجهیز، استخراج و آرایش ‌مواد بکار میرود و جهت آموزش حرفه و فن مهندسی معدن نیز در نظر گرفته میشود.

ماده 5 - محل تأسیسات و ساختمانهای معدن و ایجاد سنگر مواد کم عیار و یا خاکریز مواد باطله حاصل از عملیات معدنی باید در جائی انتخاب شود که با‌توجه به معیارهای فنی و اقتصادی و ایمنی مانع اکتشاف و استخراج مواد معدنی نگردد.

ماده 6 - تهیه و مصرف و نگهداری (‌انبار) مواد ناریه در معادن بایستی طبق ضوابط و دستورالعملهای تعیین شده توسط مراجع ذیربط مورد عمل قرار گیرد.

ماده 7 - انتخاب نوع مواد ناریه و روش آتشکاری میبایست در جهت رعایت اجرای طرح فنی عملیات و مطابق با اصول فنی استخراج باشد.

تبصره - در مورد استخراج سنگهای تزئینی بایستی از مصرف مواد ناریه خودداری شود و روشهای فنی پیشرفته بکار رود مگر در موارد خاص و با تأیید وزارت‌معادن و فلزات.

ماده 8 - انتخاب روش استخراج، باربری، تهویه و انباشت مواد در داخل و خارج معادن زیرزمینی که دارای گازها و یا گرد مواد سمی و آتش‌زا هستند بایستی‌ طوری باشد که ضایعات مواد معدنی و حوادث احتمالی را به حداقل ممکن برساند.

تبصره - اندازه‌گیری و کنترل گازها و گردهای آتشزا میبایست بطور پیوسته و مستمر توسط و یا زیر نظر مسئول خاص ایمنی و نجات در اینگونه معادن‌انجام گیرد.

ماده 9 - کلیه معادن بزرگ باید دارای مسئول فنی عملیات باشند.

تبصره - در معادن غیر بزرگ ضرورت وجود مسئول فنی و مشخصات او با توجه به کیفیت و کمیت کار و نوع ماده معدنی توسط وزارت معادن و فلزات تعیین‌خواهد شد.

ماده 10 - مسئول فنی عملیات کسی است که اداره کلیه امور فنی معدن بعهدة اوست، چنانچه دارنده پروانه عملیات شخصی را به این سمت تعیین نکرده‌ باشد مسئولیت فنی نیز با او میباشد.

تبصره - مسئول فنی عملیات در سازمانهای دولتی با صدور حکم و در بخشهای تعاونی و خصوصی با قرارداد کتبی فیمابین تعیین میشود.

ماده 11 - مسئول فنی عملیات مکلف است افراد آموزش دیده و ذیصلاح برای امور مختلف بگمارد و رعایت کلیه مقررات مربوط به قانون معادن و‌آئیننامه‌های مربوط را از آنها بخواهد.

ماده 12 - مسئول فنی عملیات باید دارای مشخصات زیر باشد:
‌الف - دارای درجه مهندسی معدن (‌حداقل لیسانس)
ب - سابقه حداقل سه سال کار مفید و عملی در معادن.

تبصره 1 - در معادنیکه کثرت و انواع ماشین‌آلات ایجاب نماید و وزارت معادن و فلزات وجود مهندسین مکانیک را برای تصدی مسئولیت فنی معدن لازم‌ بداند، مهندسین مکانیک میتوانند با تحصیلات حداقل لیسانس و پنجسال سابقه کار علمی در معادن عهده‌دار مسئولیت فنی معدن باشند.

تبصره 2 - افرادیکه دارای حداقل مدرک لیسانس در یکی از رشته‌های زمین‌شناسی و یا علوم تجربی بوده و 3 سال تجربه کار مفید و عملی در معادن داشته و‌صلاحیت فنی آنها مورد تأیید وزارت معادن و فلزات قرار گیرد میتوانند مسئولیت فنی معدن را به عهده بگیرند.

ماده 13 - دارندگان پروانه عملیات بایستی مدارک زیر را در سر معدن نگاهداری و به کارشناسان و نمایندگان وزارت معادن و فلزات بهنگام مراجعه و بازدید از‌معدن ارائه نمایند.
‌الف – رونوشت و یا تصویر پروانه عملیات.
ب - نسخه‌ای از طرح فنی عملیات معدنی.
پ - نقشه توپوگرافی محدوده پروانه و نقشه پیشروی عملیات.
ت - لیست مشخصات کامل کلیه کارکنان معدن
ث - رونوشت حکم رسمی و یا قرارداد مسئول فنی عملیات
ج - نسخه‌ای از قانون معادن و آئیننامه‌های مربوط و آئیننامه و مقررات ایمنی و حفاظت در معادن.
چ - دفتر نظارت جهت ثبت بازدیدها، نظریات، تذکرات و دستورات کارشناسان نظارت بر معادن. ‌بدین منظور نسخه‌ای از دفتر نظارت بر معدن از طرف وزارت معادن و فلزات در اختیار دارنده پروانه عملیات قرار میگیرد.
ح - دفتر ثبت حوادث معدن که در آن ساعت، تاریخ، مکان وقوع، علل و چگونگی بروز حوادث، نام مسئولین مربوطه و نام حادثه دیده و ضایعات وارده و شرح‌حادثه در آن ثبت گردد.

ماده 14 - دارنده پروانه عملیات یا نماینده او مکلف است در صورت بروز حادثه علاوه بر مراجع قانونی مراتب را در اسرع وقت به وزارت معادن و فلزات و یا‌اداره کل معادن و فلزات استان مربوط کتباً گزارش نماید.

ماده 15 - در اجرای تعهدات و تکالیف دارندگان پروانه عملیات، وزارت معادن و فلزات بر اساس قانون معادن و دستورالعمل‌ها و آئیننامه‌های مربوطه بر انجام‌عملیات معدنی نظارت خواهد نمود.

ماده 16 - در صورت عدم توجه به رعایت اصول فنی و ایمنی استخراج در معدن و تخلف در اجرای تعهدات دارندگان پروانه عملیات وزارت معادن و فلزات ‌طبق ماده 34 قانون معادن عمل خواهد نمود.

تبصره - در صورت تعطیل موقت معدن دارنده پروانه عملیات مکلف است کلیه اقدامات لازم را جهت حفظ شبکه معدن و جلوگیری از تضییع ذخائر معدنی‌انجام دهد.

ماده 17 - کارشناسان نظارت بر معادن میتوانند هر قسمت از معدن و تاسیسات آنرا که مایل باشند و لازم بدانند بازدید نمایند.
‌دارنده پروانه عملیات و نماینده و کارکنان معدن موظفند کلیه اطلاعات و مدارک و دفاتر و امکانات مورد نیاز را که ناظرین لازم میدانند در اختیار آنها بگذارند.

ماده 18 - در اجرای این آئیننامه بر حسب مورد دستورالعمل‌های لازم توسط وزارت معادن و فلزات تهیه خواهد شد.

نخست‌وزیر – میرحسین موسوی