اصلاح تصویبنامه شماره 74900/ت 48601هـ مورخ 2 /7 /1393 [با موضوع تعیین سند ملی راهبردی احیاء بهسازی، نوسازی و توانمندسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری]
مصوب 1395,05,27

هیأت وزیران در جلسه 27 /5 /1395 به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های راه و شهرسازی و کشور، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و شورای عالی استان ها و به استناد ماده (16) قانون حمایت از احیاء، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری – مصوب 1389 – تصویب کرد:

تصویب نامه شماره 74900 /ت 48601 هـ مورخ 2 /7 /1393 به شرح زیر اصلاح می شود:

1 – وزیر جهاد کشاورزی به ترکیب اعضای ستاد ملی موضوع بند (2) تصویب نامه یاد شده اضافه می شود.

2 – بندهای زیر به تصویب نامه مذکور الحاق می شود:
7 – دستگاه های عضو ستاد ملی و شهرداری ها مکلفند نسبت به ارتقای شاخص های کیفیت محدوده ها و محلات هدف از طریق برنامه های بهسازی، نوسازی، مقاوم سازی و ارتقای دسترسی به خدمات و بهبود زیرساخت ها با رویکرد محله محور در چارچوب سند ملی راهبردی احیاء، بهسازی و نوسازی و توانمند سازی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری، درخصوص سالانه حداقل (270) محله از بافت های ناکارآمد میانی، تاریخی، سکونت گاه های غیررسمی و حاشیه ای به نحوی که سرانه های محدوده ها و محله های مذکور طی ده سال به متوسط شاخص های همان شهر ارتقا یابند، اقدام نمایند. برنامه عملیاتی این بند در سه بخش توانمند سازی، تأمین خدمات و زیرساخت ها و نوسازی مسکن ظرف سه ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این تصویب نامه توسط وزارت راه و شهرسازی با همکاری وزارت کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور تهیه و پس از تصویب ستاد ملی ابلاغ خواهد شد. در بافت های تاریخی اخذ نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ضروری است. کلیه دستگاه های عضو ستاد ملی در سطح ملی، منطقه ای و محلی ملزم به اجرای برنامه های عملیاتی مصوب خواهند بود.
8 – به منظور پیش بینی و پیش گیری از رشد سکونت گاه های غیررسمی و حاشیه ای، وزارت کشور با هماهنگی وزارت راه و شهرسازی، معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مکلف است ظرف یک سال از تاریخ لازم الاجرا شدن این تصویب نامه نسبت به تدوین برنامه اقدام برای روستاها و آبادی های واقع در حریم شهرها که در معرض پذیرش جمعیت و ناکارآمدی در نظام تخصیص زمین هستند، اقدام نماید.
9 – وزارت راه و شهرسازی مکلف است نسبت به بازتعریف و تدقیق و اصلاح محدوده های هدف بازآفرینی شهری کلان شهرها در سال 1395 و درخصوص سایر شهرها با توجه به اولویت جمعیتی و ظرفیت زیستی در سال های بعد اقدام نماید.
10 – کلیه دستگاه های عضو شورای اجتماعی کشور تا پایان سال 1395 در تعامل با دبیرخانه شورای یاد شده، برنامه های فرهنگی و اجتماعی قابل اجرای خود در سکونت گاه های غیررسمی و سایر محدوده ها و محلات هدف استان های سراسر کشور را به تفکیک برنامه های کوتاه مدت برای پیش بینی، پیشگیری و مقابله فوری با پیامدهای ناهنجار موجود در سکونت گاه ها و برنامه های بلندمدت جهت جلوگیری از مهاجرت های بی رویه و عدم گسترش سکونت گاه های غیررسمی با رویکرد جلب مشارکت ساکنان و سازمان های مردم نهاد و حمایت از دفاتر تسهیل گری تهیه و پس از تصویب در کارگروه امور اجتماعی، فرهنگی و سلامت ستاد ملی در سال 1395 اجرا کنند و نتیجه اقدامات خود را هر سه ماه یک بار به دبیرخانه کارگروه مذکور اعلام نمایند. دبیرخانه کارگروه موظف است هر شش ماه یکبار گزارش اقدامات را به شورای اجتماعی کشور و ستاد ملی ارایه نماید.
الف – با توجه به اهمیت بهبود وضعیت بهداشتی محدوده ها و محلات هدف و تأثیر مستقیم آن بر وضعیت سلامت و بهداشت دیگر مناطق کشور و تأثیرات اجتماعی، سیاسی، نارسایی های بهداشتی و درمانی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف است در اجرای طرح تحول نظام سلامت، این قبیل مناطق را در اولویت قرار دهد.
ب – وزارت آموزش و پرورش در راستای بالا بردن نرخ باسوادی و تحت پوشش قرار دادن افراد بی سواد و کودکان بازمانده از تحصیل در محدوده ها و محلات هدف در بافت های ناکارآمد شهری همکاری های لازم جهت بهره گیری از امکانات فیزیکی و آموزشی مدارس جهت آموزش و تقویت مشارکت اجتماعی ساکنان در برنامه های بهسازی و ساماندهی محلات را به عمل آورد.
پ – نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران به منظور برقراری امنیت پایدار اجتماعی در محدوده ها و محلات هدف در بافت های ناکارآمد شهری با رویکرد محله محور و با بهره گیری از ظرفیت اجتماعی ساکنان محلات برنامه ریزی و اقدام نماید.
ت – وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور) در راستای بالا بردن سواد مهارتی و توانمند سازی حرفه ای شغلی در جهت کاهش بیکاری ساکنان محدوده محلات هدف در بافت های ناکارآمد شهری با بهره گیری از ظرفیت های اجتماعی و موجود این محله ها نسبت به انجام آموزش های لازم اقدام نماید.
تبصره – با توجه به وضعیت خاص سکونت گاه های غیررسمی در استان های تهران، البرز، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، کردستان، هرمزگان، کرمانشاه، خراسان شمالی، کرمان، خوزستان، آذربایجان غربی و فارس، استان های یاد شده باید در اولویت برنامه ها و اقدامات دستگاه های اجرایی در سال 1395 قرار گیرند.
11 – با توجه به تغییر نوع و فرآیند مهاجرت به ویژه در کلانشهرها و همچنین تأثیر عامل مهاجرت بر شکل گیری و گسترش سکونت گاه های غیررسمی و لزوم ساماندهی امور مهاجرت در سطح کشور، به منظور مدیریت پهنه های فقر و برنامه ریزی همه جانبه در زمینه جلوگیری از مهاجرت های بی رویه، وزارت کشور طرح ملی ساماندهی مهاجرت را با همکاری دستگاه های ذی ربط ظرف شش ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این تصویب نامه تدوین و در اولین جلسه شورای اجتماعی کشور طرح نماید.
12 – به منظور ارتقای کیفیت و تأمین ایمنی زندگی شهروندان در پهنه های پرخطر شهری و روستایی نظیر حرایم مصنوع، خطوط انتقال انرژی، ایستگاه های راه آهن، حرایم طبیعی، گسل ها، شیب ها و دامنه های ناپایدار، وزارت کشور مکلف است با هماهنگی وزارت راه و شهرسازی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و سایر سازمان های ذی ربط نسبت به شناسایی خانوارهای ساکن و تهیه برنامه عملیاتی و اسکان مجدد خانوارها تا پایان برنامه ششم توسعه اقدام نماید.
تبصره – وزارت راه و شهرسازی (شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران) مکلف است ضمن به روز رسانی سند اسکان مجدد، برنامه عملیاتی مذکور را ظرف سه ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این تصویب نامه تهیه و با تعیین اولویت و از طریق تقسیم وظایف بین بخشی و با مشارکت دستگاه های ذی ربط پس از طرح و تصویب در ستاد ملی اجرایی نماید.
13 – وزارت راه و شهرسازی با همکاری وزارت کشور مکلف است ظرف یک سال از تاریخ لازم الاجرا شدن این تصویب نامه نسبت به تعیین سازوکارهای انتقال حق توسعه (TDR) با بهره گیری از ابزارهایی نظیر زمین های دولتی یا اراضی ذخیره احیا و بازآفرینی محدوده های محلات هدف و سایر امتیازات در محدوده قانونی شهرها اقدام نماید.
14 – باتوجه به ضرورت حمایت از نهادها و بنگاه های توسعه گر، وزارت راه و شهرسازی با هماهنگی وزارت امور اقتصادی و دارایی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بانک مسکن دستورالعمل نحوه حمایت مالی و اعتباری، نهادی و اجرایی دولت، نظام بانکی و بازار سرمایه از توسعه گران در محله های مذکور در این تصویب نامه را تدوین و پس از تصویب در ستاد ملی عملیاتی نمایند.
تبصره – مواردی که در حیطه صلاحیت شورای پول و اعتبار است باید به تأیید آن شورا برسد.
15 – سازمان برنامه و بودجه کشور مکلف است متناسب با ظرفیت بودجه عمومی کشور همه ساله اعتبارات مورد نیاز اجرای طرح های مصوب در ستاد ملی را با پیشنهاد دستگاه های اجرایی ذی ربط در بودجه عمومی کشور پیش بینی و در اختیار آنها قرار دهد. تحقق منابع و اعتبارات دستگاه ها در محدوده بافت های ناکارآمد و سکونت گاه های غیررسمی در اولویت می باشد.
16 – وزارت راه و شهرسازی موظف است حمایت های مالی دولت از بخش مسکن را با اولویت به اجرای طرح های احیا، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و ساماندهی سکونت گاه های غیررسمی در اولویت اختصاص دهد.
الف – به منظور اجرایی شدن تصویب نامه شماره 90453 /ت 51166 هـ مورخ 8 /8 /1393، سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است باتوجه به ظرفیت بودجه مربوط نسبت به ایفای تعهدات دولت درخصوص یارانه مابه التفاوت سود تسهیلات ارایه شده در سنوات گذشته، ظرف سه ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این تصویب نامه اقدام نماید و یارانه مابه التفاوت سود تسهیلات ساخت و خرید مسکن موضوع بند (3) تصویب نامه مذکور را تا پایان برنامه ششم توسعه در قوانین بودجه سنواتی پیش بینی و تخصیص دهد.
ب – با توجه به هدف گذاری طرح جامع مسکن مبنی بر تأمین سی درصد (30 %) از نیاز خانوارها به مسکن جدید از طریق نوسازی و بهسازی بافت های ناکارآمد و سکونت گاه های غیررسمی، بانک مسکن موظف است درخصوص حداقل سی درصد (30 %) از تمامی انواع تسهیلات ساخت، خرید و مقاوم سازی (به غیر از مسکن مهر) طرح های حوزه مسکن در مناطق مذکور را در اولویت تخصیص با رعایت مصوبات شورای پول و اعتبار قرار دهد.
تبصره – سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است درخصوص تسهیلات اعطایی توسط بانک مسکن در محدوده بافت های ناکارآمد و سکونت گاه های غیررسمی (به غیر از تسهیلات موضوع تصویب نامه شماره 90453 /ت 51166 هـ مورخ 8 /8 /1393) یارانه مابه التفاوت سود تسهیلات را حداقل به میزان پنج واحد درصد از نرخ مصوب شورای پول و اعتبار، در بودجه های سنواتی پیش بینی و تأمین نماید.
17 – به منظور ایجاد مدیریت یکپارچه و پاسخگو در مقیاس منطقه ای و مجموعه شهری کلانشهرها و در چارچوب مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، سازمان اجرایی مشخصی در شهرداری کلانشهرها با رعایت مقررات ایجاد و سازوکار اجرایی سازمان مزبور توسط وزارت کشور و با همکاری وزارت راه و شهرسازی با رعایت مقررات تهیه خواهد شد.
18 – بنگاه ها و مؤسسات اقتصادی دولتی، خصوصی و عمومی غیردولتی موظفند برنامه های عملیاتی ناشی از مسئولیت های اجتماعی خود را با رعایت برنامه های ابلاغی ستاد ملی اجرا نمایند.
19 – سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است به منظور هدفمند نمودن نظام یارانه ای در قوانین بودجه سنواتی، توسعه خدمات اجتماعی، اقتصادی و کالبدی در بافت های ناکارآمد شهری و سکونت گاه های فقیرنشین را در اولویت قرار داده و منابع مالی لازم را با توجه به ظرفیت بودجه کشور در بودجه های سنواتی دستگاه ها و نهادهای مربوط در چارچوب طرح ها و برنامه های مصوب ستاد ملی پیش بینی نماید.
20 – دستگاه هایی نظیر بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام خمینی (ره)، سازمان اوقاف و امور خیریه و آستان های متبرکه، باید طی برنامه ششم توسعه وضعیت مالکیت اراضی و تصرفات غیرمجاز در بافت های فرسوده و سکونت گاه های غیررسمی را تحت نظارت وزارت راه و شهرسازی و وزارت کشور و با تصویب ستاد ملی تعیین تکلیف نمایند.
21 – در اجرای ماده (16) قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن – مصوب 1387 -، سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است نسبت به پیش بینی بودجه لازم درخصوص پرداخت دیون ناشی از اعمال تخفیفات ازسوی شهرداری ها و همچنین تداوم حمایت از اجرای این قانون در لوایح بودجه سنواتی اقدام نماید.
22 – وزارت کشور موظف است در توزیع و تخصیص سهم مالیات بر ارزش افزوده شهرداری های کشور به ویژه کلان شهرها با اولویت برنامه های مصوب بازآفرینی محدوده ها و محله های هدف اقدام نماید.
23 – وزارتخانه های راه و شهرسازی، کشور، ارتباطات و فناوری اطلاعات و فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلفند نسبت به ارایه برنامه های ترویجی، فرهنگ سازی و اطلاع رسانی و توسعه خدمات و زیرساخت های فناوری اطلاعات در محدوده ها و محله های هدف بازآفرینی شهری اقدام نمایند. دستورالعمل اجرایی این بند ظرف دو ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این تصویب نامه تهیه و ازسوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ابلاغ خواهد شد.

معاون اول رئیس جمهور – اسحاق جهانگیری