تصویبنامه هیئت وزیران راجع به آئین‌نامه تحدید ساخت و تنظیم و توزیع ادویه مخدره
مصوب 1326,02,09
هیئت وزیران در جلسـه 9 اردیبهشـت ماه 1326 بر طبق پیشنهـاد شماره 5372 وزارت بهداری آئین نامه تحدید ساخت و تنظیم و توزیع ادویه مخدره که مشتمل بر 6 فصل و 40 ماده است بشرح ضمیمه تصویب نمودند:
فصل اول ـ تعریفات
ماده اول ـ مقصود از ادویه مخدره ادویه مسطوره زیر است اعم از اینکه تهیه آن ناقص و یا اینکه کاملاً تصفیه شده باشد.
الف ـ مرفین و املاح آن به انضمام محلولاتی که مستقیماً از تریاک خام یا تریاک طبی که بیشتر از دو هزار (2000) مرفین دارد بدست میآید.
ب ـ دیاستیل مرفین یاد یا مرفین ـ هروئین و املاح اتری مرفین و املاح آنها.
ج ـ کوکائین و املاح آن بانضمام محلولاتی که مستقیماً از برگ کوکا بدست میآید و بیش از یک در هزار کوکائین دارد و هکذا تمام املاح اتری اک گوئین و املاح آنها.
دـ دیهیدروا کسیکودنیتون یا (اوکودال) دیهدرو کدنینون یادیکودید و هیدرومرفینون یا (دیلودید) آستیلو دیهیدرو کودنینون یا (آسیدیکون) دیهدرو مرفین یا (یارامرفان) و هکذا املاح اتری آن ها و املاح هر کدام از این مواد و یا املاح اتر‌های ان ها و همچنین.
ن ـ اکسمیرفینیگک یاژیومرفین و ترکیبات دیگر مرفینی که با ازوت امتزاج مینمایند.
ه ـ اگگونین و تبائین و املاح آنها و اتراکسیدهای مرفین از هرقبیل بنزوئیل مرفین و املاح آنها و متیل مرفین که ئین‌واتیل مرفین (دیونین)
که طبق ماده 10 قرارداد بین‌المللی تریاک در تاریخ دسامبر1945 در شمار ادویه مخدره درآمده است.
تبصره 1ـ وزارت بهداری با تصویب هیئت وزراء میتواند هرنوع دوائی را که تحدید آن از نقطه نظر حفظ منافع بهداشتی و یا اخلاق عمومی ایجاب شود بر فهرست ادویه مذکور در ماده فوق اضافه نموده و لدی‌الاقتضا تحدید هر یک از دواهای مخدره مذکوره را ملغی نماید.
کسرو الحالقات پس از تصویب هیئت وزراء و دو ماه بعد از تاریخ انتشار آن در روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی رسمیت مذکوره یافته و مقررات آئین نامه حاضره درباره آن ها بموقع اجرا گذارده خواهد شد.
ماده دوم ـ ورود و خروج ـ نگاهداری ـ خرید ـ فروش ـ توزیع و ساخت مواد مخدره ممنوع است که در موارد و تحت شرایطی که در آئین نامه حاضره تصریح گردیده است.
فصل دوم
ورود و فروش ادویه مخدره
ماده سوم ـ ورود ادویه مخدره بمملکت ایران حق انحصاری وزارت بهداری است و این وزارت لدی‌الاقتضا میتواند اجازه ورود مواد مخدره را بدیگران بدهد.
ماده چهارم ـ خروج ادویة مخدره از مملکت بدن پروانه رسمی وزارت بهداری ممنوع است و پروانه خروجی وقتی صادر میشود که صادرکننده اجازه رسمی از مقامات صالحه دولتی که ادویه مخدره وارد آن مملکت میشود ارائه دهد.
فصل سوم
فروش و توزیع و استعمال ادویه مخدره
ماده پنجم ـ ادویه مخدره فقط باشخاص مفصلة‌الاسامی ذیل فروخته و تسلیم میشود:داروسازان مجازی که دارای داروخانه بوده و یا متصدی امور فنی و تهیه نسخه داروخانه باشد.
ب ـ مدیران آزمایشگاه های شیمی و صنعتی آزمایشگاه های مخصوص امتحانات فنی.
ج ـ دوائر دولتی و مؤسسات علمی مشهور.
د ـ پزشکان ـ دامپزشکان ـ دندان‌پزشکان دیپلمه و مدیران بیمارستان ها و مطب‌های عمومی.
ماده ششم ـ برای خرید ادویه مخدره داروخانها باید در خواستی که بامضاء داروساز مسئول و مهر داروخانه باشد بوزارت بهداری تسلیم نمایند. تقاضاکننده ضمن درخواست خود نوع و مقدار ادویه مخدره درخواستی را ذکر خواهد نمود و وزارت بهداری میتواند در مقادیر ادویه درخواست شده تقلیل داده و یا لدی‌الاقتضا از فروش آن خودداری نماید.
تبصره 2ـ در هر دفعه بیش از بیست گرم از هرقسم ادویه مخدره یا محلول های مواد مخدره فروخته نمیشود.
(داروخانه‌ها حق نگاهداری بیش از این مقدار را نخواهند داشت)
ماده هفتم ـ بپزشکان ـ دامپزشگان ـ داندان پزشکان دیپلمه و مدیران بیمارستانها و مطب های عمومی پیش از تحصیل پروانه مخصوص ادویه مخدره فروخته و یا تسلیم نخواهد شد.
پروانه مذکوره از طرف وزرات بهداری صادر میشود و تقاضا کننده باید درخواستی که حاوی مطالب ذیل باشد قبلاً بوزارت بهداری تسلیم نماید.
1ـ نوع مواد مخدره که برای رفع احتیاجات فنی خود تقاضا دارد.
ب ـ تعیین مواد مخدره ضروری برای مصرف شش ماه.
پ ـ تعیین تخصص خود.
هر نوع اطلاعات دیگر که وزارت بهداری لازم بداند باید ضمن درخواست قید گردد.
وزارت بهداری میتواند در مقدار ادویه مخدره درخواستی تقلیل داده یا لدی‌الاقتضا از صدور پروانه خودداری نماید.
در ورقه پروانه مشخصات ذیل تصریح میگردد:
الف ـ اسم و هویت و شغل و آدرس دارنده پروانه.
ب ـ مقدار ادویه مخدره که دارنده پروانه میتواند خریداری کرده در نزد خود نگاه دارد.
ج ـ ورقه پروانه دارای تاریخ و نمره و بامضای وزیر بهداری یا قائم مقام وزیر خواهد بود.
صاحبان پروانه میتوانند ادویه مخدره مذکوره در اجازه‌نامه خود را مستقیماً از وزارت بهداری یا از داروخانه‌های محل اقامت خود دریافت دارند.
ماده 8 ـ داروخانه‌ها میتوانند بپزشکان ـ دندان‌پزشکان ـ دامپزشکان که بر طبق ماده فوق از وزارت بهداری جواز تهیه ادویه مخدره تحصیل کرده‌اند مواد مخدره بفروش برسانند و پس از تسلیم داروعین جواز را ضبط و بمنزله سند خرج فروش دارو بوزارت بهداری ارائه خواهند داد.
چنانچه دارنده پروانه کمتر از مقداری که در اجازه‌نامه او بخواهد ادویه مخدره از داروخانه خریداری نماید مدیرداروخانه مکلف است فقط برای یکمرتبه مقدار تقاضا شده را تسلیم خریدار نموده و با ذکر تاریخ در پشت ورقه پروانه ثبت و ذیل آن را بامضاء و بمهر داروخانه برساند و برای سند خرج فروش خود رسید با قید نمره و تاریخ ورقه اجازه‌نامه از دارنده پروانه دریافت دارد.
تبصره 3ـ پزشکان ـ دامپزشکان ـ دندان‌پزشکان که بخواهند بطریق فوق ادویه مخدره مورد نیاز خود را از داروخانه خریداری نمایند فقط میتوانند برای یکمرتبه مقداری از ادویه تصویب شده را از داروخانه تهیه نموده و بقیه آنها را باید از بخش ادویه مخدره خریداری و عین پروانه را تسلیم نمایند.
ماده 9ـ بغیر مورد مذکور در ماده فوق داروخانه‌ها مجاز نیستند بهیچ اسم و رسمی ادویه مخدره را بدون نسخه پزشک بفروش رسانند.
ماده 10ـ داروخانه‌ها فقط میتوانند نسخه‌های مواد مخدره را که واجد شرایط ذیل باشد قبول نمایند:
نسخه باید با مرکب یا مداد جوهری بطور واضح نوشته شده و مقدار داروی مخدره مذکور در آن با رقم و حروف قید شده و دارای تاریخ و امضاء و آدرس نویسنده باشد.
ماده 11ـ نسخه‌های ادویه مخدره (باستثناء کدئین) چنانچه از تاریخ تجویز آن هفت روز گذشته باشد قابل قبول نخواهند بود (تاریخ روزی که نسخه نوشته شده محسوب نخواهد شد) و نسخه‌های آمپول یا محلولهای مخدره اعتبار قبول آن بیش از دو روز نمیباشد.
ماده 12ـ تجدید فروش نسخه‌های ادویه مخدره بدون اجازه و امضای پزشک ممنوع است.
ماده 13ـ داروخانه‌ها برای ثبت واردات و فروش ادویه مخدره باید دفتر مخصوص چاپی که قبلاً بمهر و پلمپ وزارت بهداری رسیده باشد داشته باشند.
صفحه راست مخصوص ثبت ادویه مخدره وارده بداروخانه و این صفحه ستونهائی برای تاریخ ورود ـ نمره اجازه‌نامه خرید جنس و نوع و مقدار ادویه مخدره وارده خواهد داشت. در صفحه فروش اسم و آدرس پزشک و نام و نشانی و سن بیمار و تاریخ فروش دارو و نمرة ترتیب دفتر و ثبت نسخه‌جات و نوع و مقدار داروی مخدره فروش رسیده ذکر میشود.
ماده 14ـ کلیه داروخانه‌ها نسخه‌های حاوی ادویه مخدره (باستثناء کدئین دیونین ـ حب و شربت مرفین ـ پاپاورین ـ آمپول پانطونین) را باید با قید تاریخ فروش ضبط کرده و سواد مصدق آن را با مهر داروخانه و امضاء داروساز مسئول ذکر و نمره ثبت دفتر پروانه به بیمار تسلیم نمایند.
ماده 15ـ مدیران داروخانه‌ها مکلفند دفتر فروش ادویه مخدره را از تاریخ ثبت آخر دفتر لغایت پنج سال در داروخانه خود نگاهداری نموده ولدی‌الضروره باختیار بازرسان وزارت بهداری بگذارند.
ماده 16ـ ادویه اختصاصی اسپسیالیته حاوی مرفین ـ دیونین ـ کوکائین ـ کدئین که بوسیله کارخانه‌های داروسازی تهیه شده و استعمال داخلی یا خارجی داشته باشد چنانچه قدر ترکیبی آن از میزان و مقدار مذکوره ماده اول زیادتر نبوده و مقدار کلی ماده مخدره ترکیبی آن از سه سانتی گرم تجاوز ننماید ممکن است توسط داروخانه‌ها بدون نسخه پزشک فروخته شود ولکن فروشنده اسپسیالیته‌های حاوی مواد مخدره که برای استعمال تزریق تنقیح ساخته شده بدون نسخه پزشک ممنوع است.
ماده 17ـ داروخانه‌ها حق قبول نسخه‌هائی که حاوی کوکائین برای استعمال چشم درد یا در موارد استعمال خارجی که مقدار کوکائین آن در تمام محلول جمعاً بیش ار یک گرم و یا زیادتر از ده درصد باشد نخواهند داشت.
ماده 18ـ کلیه داروخانه‌های مرکزو شهرستانها بلااستثناء مکلفند همیشه از هرنوع ادویه مخدره در داروخانه خود موجود داشته باشند و چانچه در طی بازرسی مشاهده شود که داروخانه یک یا چند قلم از ادویه مخدره را موجود ندارد مدیرداروخانه تعقیب خواهد شد.
ماده 19ـ کلیه ادویه که از بخش ادویه مخدره وزارت بهداری بداروخانه‌ها فروخته میشود باید بدون کم و کاست در دفتر مربوطه که هر داروخانه یکعدد پلمپ شده آنرا دارد ثبت شود.
ماده 20ـ کسانیکه داروخانه خود را فروخته و یا بدیگری واگذار مینمایند باید فوراً جریان امر را بوزارت بهداری اطلاع دهند تا دفتر ادویه مخدره داروخانه رسیدگی و بسته شود و در غیر این صورت مسئولیت ادویه مخدره داروخانه بعهده مدیرتازه آن داروخانه خواهد بود.
ماده 21ـ داروخانه‌هائیکه در معرض آتش سوزی و یا سرقت قرار می‌گیرند باید جریان امر بلافاصله بوزارت بهداری اطلاع داده شود تا اینکه فوراً از طرف بخش ادویه مخدره مراجعه و اوضاع ادویه مخدره موجوده را روشن نمایند.
فصل چهارم
مقررات ساخت ادویه مخدره
ماده 22ـ ساخت مواد مخدره مذکور در ماده اول این نظامنامه بدون استجازه از وزارت بهداری ممنوعست. اماکن آزمایشگاه و کارخانجاتیکه در آن ها ادویه مخدره ساخته میشود باید در طهران تمرکز یابند و تحت نظارت مستقیم بازرسان وزارت بهداری باشند.
کسانیکه بخواهند برای ساختن ادویه مخدره مؤسسه ایجاد نمایند برای کسب اجازه باید تقاضانامه کتبی بوزارت بهداری فرستاده و ضمن آن نوع و مقدار ادویه مخدره که سالیانه خواهند ساخت در آن قید نمایند.
ماده 23ـ کلیه مواد مخدره ساخته شده باید در دفتر مخصوص که دارای صفحات ورود و خروجی است ثبت گردد و این دفتر هم باید قبلاً بمهر و پلمپ وزارت بهداری رسیده باشد.
ماده 24ـ کارخانجات و آزمایشگاه ها و مؤسساتی که مجاز بساخت مواد مخدره میشوند حق فروش یا صدور ادویه خود را بدون اجازه وزارت بهداری نخواهند داشت. موقع صدور جنس از سرحد باید ورقه پروانه وزارت بهداری را بدفتر گمرک سرحدی ارائه نمایند.
ماده 25ـ مدیران یا متصدیان کارخانجات و آزمایشگاه‌ها مکلفند هر 3ماه یک مرتبه صورت مواد مخدره که در ظرف این مدت ساخته و فروخته‌اند بوزارت بهداری ارسال دارند صورت مطلوب بر طبق نمونه که از طرف وزارت بهداری داده میشود باید در هفته اول ماه های فروردین تیر و مهر و دی هر سال باین اداره فرستاده شود.
فصل پنجم
مقررات جزائی
ماده 26ـ کسانیکه در ورود ـ خروج ـ خرید ـ فروش ـ توزیع ـ ساخت و نگاهداری مواد مخدره مذکوره در ماده اول آئین‌نامه حاضره مرتکب قاچاق شوند علاوه بر رد جنس و در صورت نبودن عین رد قیمت آن بتأدیه جریمه ذیل:
برای هر گرم اول یا مقدار کمتر از یک گرم 5 ریال.
برای هر گرم اضافه ده ریال و حبس تأدیبی از 2 ماه الی 2 سال محکوم خواهند شد.
ماده 27ـ نسبت بکلیه موارد قاچاق ادویه مخدره و وظایف و اختیارات مأمورین کشف و تعقیب قاچاق و پاداش کاشفین و غیره برطبق مقررات قانون مجازات مرتکبین قاچاق رفتار خواهد شد.
ماده 28ـ متخلفین از مقررات ذیل محکوم به 5 الی 7 روز حبس تأدیبی و 31 الی 50 ریال جزای نقدی خواهند شد.
1 ـ هر دارروساز یا مدیر یا متصدی داروخانه که مواد مخدره را بدون نسخه پزشک بفروش رسانیده یا تسلیم کسی نماید.
ب ـ هر داروخانه که برای ثبت ادویه مخدره دفتر مخصوصی که در ماده سیزده مقرر است نداشته باشد.
ماده 29ـ چنانچه در موقع بازرسی داروخانه یا مؤسسه دفتر واردات و فروش آن زیادتر یا کمتر از میزان مقرره ادویه مخدره موجود داشته باشد صاحب آن داروخانه یا مؤسسه محکوم بادای جریمه ذیل خواهد شد.
پنجاه و پنج ریال برای مقدار مساوی یا کمتر از یک گرم.
ده ریال برای هر گرم اضافی بر یک گرم.
چنانچه متخلف نسبت باین مورد سابقاً محکومیتی پیدا نمود علاوه بر تأدیه جریمه فوق محکوم بهفت روز حبس خواهد شد.
ماده 30ـ نسبت بسایر تخلفات از مقررات آئین نامه حاضره حداکثر مجازات تخلف تا هفت روز حبس و 50 ریال جریمه یا یکی از آن دو مجازات خواهد شد.
ماده 31ـ در مورد تجدید ارتکاب علاوه بر مجازات‌های مقرره در مواد قبل مرتکب بمدت سه ماه الی دو سال از اشتغال بفن و کسب خود محروم خواهد شد.
ماده 32ـ در کلیة موارد ارتکاب جرم مواد مخدره توفیقی بنفع دولت ضبط خواهد شد.
فصل ششم ـ مقررات اداری
ماده 33ـ جهت اصدار پروانه ورودی مذکوره در ماده سوم مبلغ ده ریال بابت حق تمبر و بعلاوه عشر قیمت جنس هم بعنوان حق انحصار از گیرنده جواز دریافت خواهد شد .
برای صدور جواز خروجی هیچگونه حق مطالبه نمیشود.
ماده 34 ـ وزارت بهداری ادویه مخدره مورد احتیاجات طبی مملکت را شخصاٌ وارد نموده و با اضافه کردن منفعت عادلانه بنفع خزانه دولت بفروش میرساند.
برای این منظور در اول هر سال وزارت دارائی اعتبار کافی در اختیار وزارت بهداری گذارده و این وزارت هم صورت جمع و خرج فروش ادویه مخدره و منافع حاصله را طبق مقررات مالی اصلاً و نفعاً بخزانه‌داری کل تسلیم مینماید.
ماده 35 ـ ادارة کل گمرکات در موقع ملاحظات اظهارنامه ورودی و خروجی از واردکنندگان یا صادرکنندگان ادویه مخدره مطالبه پروانه رسمی وزارت بهداری مینماید.
هر نوع ظع ادویه مخدره که فاقد پروانه مذکوره باشد بوسیله آن اداره ضبط و با ذکر نام و آدرس وارد کننده بوزارت بهداری فرستاده خواهد شد.
ماده 36ـ بکاشفین و مخبرین و همچنین مأمورین انتظامیکه در کشف قاچاق ادویه مخدره و ضبط جنس دخالت داشته‌اند تا میزان صدی پنجاه از حاصل غیرخالص جرائم وصولی و تا میزان صدی پنجاه از قیمت اجناس ضبط شده بر طبق مقررات مالی پرداخته خواهد شد.
ماده 37 ـ حکام ولایات و ادارات شهربانی کل و گمرکات و پست نسبت بانجام و اجرای مقررات آئین‌نامه حاضره مساعدت لازم بعمل خواهند آورد.
ماده 38 ـ آئین‌نامه ادویه مخدره حمل 1300 و تکمیل شده در تاریخ 30/4/1313از تاریخ اجرای آئین‌نامه حاضره فسخ و ملغی میگردد.
ماده 39ـ وزارت بهداری مأمور اجرای این آئین نامه است که پس از 60 روز از تاریخ انتشار در روزنامه رسمی بموقع اجراء گذارده خواهد شد.
ماده 40ـ آئین نامه حاضره نسبت بوضعیت زمان قابل تغییر است.
از طرف نخست‌وزیر