هیئت وزیران در جلسه مورخ 10 /2 /1365 بنا به پیشنهاد شماره 696 /8 /2993 /11 مورخ 9 /5 /64 وزارت ارشاد اسلامی باستناد ماده 13 قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب 2 /10 /63 مجلس شورای اسلامی آئیننامه نحوه و ترتیب وصول پذیره و اهدائی را بشرح زیر تصویب نمودند.
آئین نامه نحوه و ترتیب وصول پذیره و اهدائی
مصوب 1365,02,10با اصلاحات و الحاقات بعدی
ماده 1 ـ در مواردیکه زمین بلامعارض وقفی ابتدائاً با اعطای حق تملک اعیان جهت احداث واحد مسکونی و صنعتی «دارای موافقت اصولی» به اجاره واگذار می شود 30 % قیمت عادله روز زمین طبق نظر کارشناس دادگستری و یا خبره محلی به هنگام تنظیم سند اجاره بعنوان پذیره ابتدائی علاوه بر مال الاجاره عادله روز از متقاضی اعم از شخص حقیقی یا حقوقی دریافت خواهد شد بدیهی است نحوه استفاده از مورد اجاره باید در سند اجاره قید گردد.
تبصره ـ میزان پذیره رقباتی که بدون سند اجاره در اختیار اشخاص است در صورت موافقت متولی و یا اداره حج و اوقاف و امور خیریه با تنظیم سند اجاره و پرداخت اجور معوقه ایام تصرف مشمول این ماده است مشروط بر اینکه تصرف متصرف قبل از سال 1361 باشد.
تبصره – در مواردی که وزارت آموزش و پرورش زمین وقفی را قبلاً برای استفاده آموزشی و پرورشی اجاره کرده باشد، برای تجدید یا تمدید قرارداد اجاره، حق پذیره تعلق نمی گیرد.
ماده 2 ـ مستأجر عرصه ایکه حق تملک اعیان داشته و احداث اعیان نموده است چنانچه بخواهد مورد اجاره را بغیر انتقال دهد 15 % مابه التفاوت ارزش فعلی عرصه موقوفه نسبت به ارزش زمان ایجار را میباید بعنوان پذیره انتقالی به هنگام تنظیم سند اجاره بنفع موقوفه پرداخت نماید این ترتیب در نقل و انتقالات بعدی نیز رعایت خواهد شد بدیهی است قیمت عرصه بنحو مندرج در ماده 1 محاسبه خواهد شد.
تبصره ـ چنانچه مستأجر در یک قطعه زمین موقوفه واحدهای متعددی احداث نماید در موقع انتقال قیمت عرصه هر واحد طبق قانون تملک آپارتمانها تعیین و پذیره انتقالی بر اساس آن محاسبه و دریافت خواهد شد.
ماده 3 ـ در ایجار رقبات بلامعارض موقوفه جهت استفاده بعنوان محل کسب صد درصد سرقفلی در صورت تعلق برابر نظر کارشناس یا خبره محلی از طریق مزایده به هنگام تنظیم سند اجاره بنفع موقوفه وصول خواهد شد.
ماده 4 ـ هر گاه مستأجر بخواهد واحد تجاری را که عرصه و اعیان آن وقف است به غیر انتقال دهد باید با کسب موافقت متولی و اداره حج و اوقاف و امور خیریه 10 % کل سرقفلی محل را که کارشناس یا خبره محلی تعیین میکند به هنگام تنظیم سند اجاره به موقوفه بپردازد و در صورتیکه قبلا سرقفلی بموقوفه پرداخت کرده باشد 10 % مزبور نسبت به مابه التفاوت سرقفلی پراختی قبلی به موقوفه و سرقفلی فعلی محاسبه و دریافت میشود.
تبصره – در صورت وجود متولی خاص، نیازی به اخذ موافقت اداره اوقاف و امور خیریه نیست.
ماده 5 ـ در صورتیکه مستأجر در زمینی که برای سکونت اجاره نموده و خلاف شرط سند اقدام به احداث محل کسب نموده باشد، در موقع انتقال ملک و یا ایجار محل کسب باید 50 % سرقفلی را برابر نظر کارشناس به موقوفه پرداخت نماید.
ماده 6 (اصلاحی 29/04/1384)ـ در انتقالات ناشی از ارث، طبقه اول ارثی از پرداخت پذیره انتقال معاف می باشند.
ماده 7 (اصلاحی 09/02/1380)ـ زمینهای وقفی که جهت امور آموزشی، بهداشتی و اداری به مؤسسات دولتی، وزارتخانه ها و شرکت های دولتی که تمام سرمایه آنها به دولت تعلق دارد و نهادهای انقلابی اجاره داده میشود مادام که در همان جهت مورد استفاده قرار میگیرد از پرداخت پذیره معاف است و چنانچه نحوه استفاده از مورد اجاره را تغییر و یا بخواهند بغیر انتقال دهند در این صورت 30 % قیمت عادله زمین را باید به موقوفه پرداخت نمایند.
ماده 8 ـ اعطای حق تملک اعیانی در مورد اراضی موقوفه ای که بنا به تشخیص مراجع ذیصلاح کاربری زارعی دارد ممنوع بوده و در ایجار آنها پذیره دریافت نخواهند شد.
ماده 9 ـ در مواردی که در میزان نحوه و ترتیب وصول پذیره و سرقفلی و یا تغییر نحوه استفاده از مورد اجاره ابهامی و یا اختلافی بوجود آید نظر سرپرست سازمان ملاک عمل خواهد بود.
تبصره ـ پذیره های ماخوذه در موقع ایجار موقوفات خاص متعلق به کلیه بطون است و میباید جهت استفاده آنان سرمایه گذاری شود.
تبصره ـ پذیره های ماخوذه در موقع ایجار موقوفات خاص متعلق به کلیه بطون است و میباید جهت استفاده آنان سرمایه گذاری شود.
ماده 11 ـ ادارات اوقاف و متولیان باید حتی الامکان قبل از ایجار اراضی موقوفه بررسی لازم را معمول تا در صورتی که زمین وقفی جهت ایجاد مسکن، کارگاه و یا واحدهای صنعتی مناسب و مفید باشد با هماهنگی ادارات ذیربط و با استفاده از منابع مالی ممکن و یا مشارکت بانک ها رأساً اقدام به احداث ساختمان نموده و با توجه به نحوه سرمایه گذاری مورد بهره برداری قرار گیرد.
بدیهی است در صورت عدم امکانات لازم برای اجرای این ماده برابر مفاد آئیننامه اجرائی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه و سایر مواد این آئیننامه اقدام شود.
تبصره ـ اراضی موقوفه ای که برای ساختمان واحدهای تجاری اعم از پاساژ و غیره مناسب باشد میباید توسط متصدیان امر وقف نسبت به احداث آنها رأساً اقدام و سپس از طرق نشر آگهی مزایده به اجاره واگذار شود.
ماده 12 – احکام مربوط به اخذ پذیره و سرقفلی در این آیین نامه و همچنین درصدهای مقرر در مواد (4) و (5) آن، به مواردی که نظر واقف به عدم اخذ پذیره یا سرقفلی بوده یا نظر به اخذ آن به نحو خاصی داشته است و همچنین در مواردی که واقف نظری ندارد، لیکن مصلحت وقف به تشخیص متولی، بدون اخذ پذیره یا سرقفلی یا کمتر یا بیشتر از آن تعیین شده باشد، تسری نمی یابد.
نخست وزیر - میرحسین موسوی