هیأت وزیران در جلسه مورخ 12/12/1369 بنا به پیشنهاد وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و ستاد رسیدگی به امور آزادگان و با عنایت به مواد( 6 ) ، ( 20) و ( 28 ) قانون حمایت از آزادگان ( اسرای آزاد شده ) بعد از ورود به کشور مصوب 13/9/1368 آئیننامه نحوه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به آزادگان را به شرح زیر تصویب نمود.

آئیننامه نحوه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به آزادگان
مصوب 1369,12,12

ماده 1- کلیه آزادگان پس از ورود به میهن اسلامی در مکانهای قرنطینه ای که از طرف ستاد رسیدگی به امور آزادگان تعیین گردیده توسط مراکز ویژه بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که به همین منظور ماموریت پیدا می کنند،مورد معاینات جسمی روانی و آزمایشهای تشخیص طبی قرار گرفته و برای آنان کارت بهداشتی صادر خواهد شد.

تبصره 1- چنانچه فرد آزاده در معاینات اولیه مبتلا به بیماری واگیردار تشخیص داده شود اقدامات لازم توسط واحد قرنطینه و سایر مراکز بهداشتی درمانی تابعه وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی جهت مبارزه با اشاعه بیماری و پیگیریهای لازم درخصوص آزاده بیمار تا حصول بهبودی انجام و پس از آن کارت بهداشتی صادر خواهد شد.

تبصره 2- در صورتیکه احتمال سرایت بیماری با خانواده آزاده و یا سایر افراد وجود داشته باشد مراتب از طریق مرکز بهداشت شهرستان محل استقرار قرنطینه به مرکز بهداشت مستقر در شهرستان محل سکونت آزاده جهت پیگیری و اقدامات بعدی اعلام خواهد شد.

ماده 2 - آزادگانی که در معاینات اولیه طبق مفاد ماده یک بیمار تشخیص داده می شوند بوسیله پزشک معاینه کننده حسب مورد به مراکز بهداشتی درمانی سرپائی و بستری و در صورت لزوم به مراکز درمانی خصوصی معرفی خواهند شد.

تبصره 1 - کلیه مراکز بهداشتی درمانی سرپائی و بستری دولتی و بخش خصوصی مکلف به پذیرش و درمان آزادگان تا بهبودی کامل بوده و درمان آزادگان بدون دریافت هیچگونه هزینه ای انجام خواهد گرفت .

تبصره 2 - در صورتیکه امکانات درمانی کامل در مراکز معرفی شده وجود نداشته باشد رئیس مرکز یا مسئول پذیرش مؤسسه درمانی و یا پزشک معالج موظفند از سایر مراکز درمانی مجهز به پذیرش اخذ و نسبت به انتقال آزاده بیمار اقدام نمایند.

تبصره 3- هزینه خدمات ارائه شده آزادگان در مراکز درمانی از طریق واحدهای رسیدگی به اسناد پزشکی سازمانهای منطقه ائی بهداشت و درمان استانها پرداخت خواهد شد.

ماده 3- کلیه آزادگانیکه در معاینات اولیه سالم تشخیص داده میشوند و کارت بهداشتی آنها صادر می گردد در مراجعات بعدی برای مسائل بهداشتی درمانی و مراجعه به مراکز درمانی آزاد بوده و با تشخیص خود به هر یک از مراکز درمانی دولتی و یا خصوصی مراجعه خواهند نمود.
مؤسسات مورد مراجعه آزادگان بیمار با ملاحظه کارت آزادگی بدون دریافت هزینه ای به درمان کامل آزاده اقدام خواهند نمود.

تبصره 1- در صورتیکه مؤسسات معالجه کننده احراز کننده که آزاده وابسته به یکی از مؤسسات بیمه ائی ( بیمه تأمین اجتماعی- بیمه کارمندان دولت- بیمه نیروهای مسلح و .... )هستند می توانند با تنظیم اسناد پزشکی نسبت به دریافت کل هزینه ها از بیمه مربوط اقدام نمایند، آزاده مراجعه کننده از پرداخت سهم درمان ( فرانشیز ) معاف بوده و مؤسسه درمان کننده حق مطالبه هیچگونه وجهی را به هر نحو نخواهند داشت .

تبصره 2 - آزادگانی که وابسته به هیچکدام از مؤسسات بیمه ای مندرج در تبصره یک نمی باشند تا زمان صدور دفترچه بیمه خدمات درمانی از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و یا سایر دستگاهها در صورت بیماری با ارائه کارت آزادگی در مؤسسات درمانی بطور کامل و بدون پرداخت هیچگونه هزینه ای درمان خواهند شد ضمناً هزینه آن عده از آزادگانی که در مراکز درمانی خصوصی تحت درمان قرار می گیرند توسط دفاتر اسناد پزشکی وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی خواهد شد.

ماده 4 - کلیه آزادگان و افراد تحت تکفل آنان می توانند با در دست داشتن کارت آزادگی و معرفی نامه ستاد رسیدگی به امور آزادگان جهت دریافت دفترچه تأمین خدمات درمانی به شبکه های بهداشتی درمانی استانها مراجعه نمایند و مسئولین مراکز مذکور موظف به صدور دفترچه تأمین خدمات درمانی بدون دریافت حق سرانه تأمین درمان می باشند.

تبصره 1 - آزادگان پرسنل نیروهای مسلح و افراد تحت تکفل آنان اعم از انتظامی ونظامی برابر روشهای جاری مصوب مربوط به خود و آزادگان کارگر از طریق سازمان تأمین اجتماعی و آزادگان سایر دستگاهها توسط دستگاههای مربوطه بدون پرداخت فرانشیز تحت پوشش قرار گرفته و دفترچه تأمین خدمات درمانی برای آنان و افراد تحت تکفل آنان توسط دستگاههای فوق صادر خواهد شد.

تبصره 2 -صدور دفترچه تامین خدمات درمانی برای سایر آزادگان و افرد تحت تکفل آنان تابع مقررات مشمولین قانون تأمین خدمات درمانی خواهد بود و تاریخ صدور دفترچه در کارت آزادگی آنان منعکس خواهد شد.

ماده 5 - اعتبار لازم جهت تأمین درمان آزادگان برمبنای حق سرانه مشمولین بیمه درمانی تأمین اجتماعی با احتساب هزینه های اضافی لازم جهت امور بهزیستی و توانبخشی همه ساله توسط سازمان برنامه وبودجه تأمین و در اختیار دستگاههای ذیربط قرار خواهد گرفت .

تبصره 1 - به منظور ارائه درمان کامل به آزادگان و پرداخت هزینه سفر به آزاده بیمار و همراه وی علاوه بر هزینه های درمانی ، هزینه های مربوط به اندام مصنوعی و وسائل کمکی پزشکی داخلی و خارجی ( پروتز واروتز ) و هزینه تخت روز (یک تختی و دو تختی ) به وسیله دستگاه ذیربط محاسبه و پرداخت خواهد شد.

ماده 6 - بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی طبق تبصره یک ماده پنج و در چارچوب آئیننامه اجرائی که تهیه و به تصویب رسانیده موظف است افرادی را که در معاینات پزشکی احتمالی جانبازی در مورد آنان وجود دارد و از طرف پزشکان معالج به بنیاد معرفی شده و یا شخصاً خود را جانباز میدانند به کمیسیون پزشکی معرفی و مطابق ماده پنج و تبصره های مربوط به آنان در قانون حمایت از آزادگان در مورد آنها اقدام و نتیجه را به ستاد اعلام خواهند نمود.

تبصره 1 - اعزام آزادگان بیمار به خارج از کشور با اولویت خاص در کمیسیون مقرر در ماده (5) بررسی و از طرف بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی نسبت به اعزام بیمار اقدام لازم بعمل خواهد آمد و هزینه های مربوط از طرف بنیاد مذکور پرداخت خواهد شد.

ماده 7 - نیرهای مسلح اعم از نظامی وانتظامی موظفند افراد آزاده کادر خود ( رسمی - پیمانی محصلین- قراردادی - روزمزد و یا سایر عضویتهای رسمی ) و خانواده آنها را تحت پوشش بهداشتی و درمانی طبق آئیننامه ای که براساس مفاد قانون به تصویب ستاد فرماندهی کل قوا در مورد این آزادگان می رسد قرار دهند.

تبصره 1 - افراد بسیجی و سربازانیکه قبل از اسارت مشمول طی دوره خدمت وظیفه بوده اند از خدمات بهداشتی درمانی نیروهای مسلح تاصدور برگ پایان خدمت برخوردار خواهند بود و پس از صدور برگ پایان خدمت مشمول سایرمقررات این آئیننامه می باشند.

تبصره 2 - هزینه خدمات ارائه شده از سوی بیمارستانها و مراکز درمانی نیروهای مسلح برحسب مورد بوسیله مسئولین دستگاه مربوط در بودجه سالانه دستگاه مذکور منظور و از طرف سازمان برنامه وبودجه پرداخت خواهد شد.

ماده 8 - سازمان بهزیستی موظف است بنابر وظائف قانونی خود که اساس آن حمایت از نهاد خانواده است با در نظر گرفتن اولویت خاص آزادگان وخانواده آنان نسبت به کلیه وظائف قانونی خود عمل نماید.

تبصره 1 - خدمات توانبخشی و روزانه اعم از فیزیوتراپی - کاردرمانی - گفتاردرمانی - سنجش شنوائی ( ادیومتری) - بینائی سنجی ( اپتومتری ) و وسائل کمک توانبخشی شامل ( عصا - ویلچر - سمعک - عینک - توالت مخصوص معلولین و وسائل کمکی دیگر )... مورد نیاز آندسته از آزادگانی را که تحت پوشش بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی و هیچ دستگاه دیگری نمی باشند با تجویز پزشک متخصص و تأیید ستاد بعهده سازمان بهزیستی می باشد.

تبصره 2- اولویت استفاده از آموزشهای حرفه ای- آماده سازی آزادگان معلول - تحت پوشش قراردادن خانواده آزادگانی که منبع درآمدی ندارند - استفاده از مهدهای کودک - اصلاح ذات البین- انجام امور مشاوره و مددکاری اجتماعی و ... با اولویت خاص بعهده سازمان بهزیستی بوده و این سازمان موفق به انجام آن می باشد.

ماده 9 - جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران مکلف است ضمن انجام وظائف قانونی خود در مورد خدمات جنبی از قبیل تهیه پروتزها - اوروتزها - انواع دست و پاهای مصنوعی- داروی مورد نیاز آندسته از آزادگان و خانواده آنان را که تحت پوشش بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی و هیچ دستگاه دیگری نمی باشند با اولویت خاص در اختیار آنان قرار دهد.

ماده 10 -سازمان تأمین اجتماعی مکلف است در چارچوب آئیننامه اجرائی حمایت از آزادگان که توسط آن سازمان وبا تأیید ستاد رسیدگی به امور آزادگان به تصویب هیأت دولت می رسد نسبت به مداوای آزادگان مشمولین تأمین اجتماعی اقدام نماید.

ماده 11 - بنیاد شهید مکلف است نماینده ای به کمیسیون پزشکی که توسط ستاد رسیدگی به امور آزادگان در مورد مفاد ماده ( 15 ) قانون حمایت از آزادگان تشکیل می گردد، سریعاً اعزام ونسبت به مصوبات کمیسیون پزشکی اقدام لازم بعمل آورد.

تبصره 1 - بنیاد شهید انقلاب اسلامی در اجرای ماده ( 6 ) قانون و تبصره ( 1 ) و ( 2 ) آن و مفاد این آئیننامه مکلف به پذیرش اولویت در مداوای آزادگان بیمار و افراد تحت تکفل آنان با معرفی ستاد رسیدگی به امور آزادگان می باشد و دفاتر اسناد پزشکی وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی براساس صورت هزینه ارائه شده توسط بنیاد شهید انقلاب اسلامی، موظف به پرداخت کلیه هزینه های مربوط می باشند.

ماده 12- جهت نظارت بر حسن اجرای مفاد آئیننامه اجرائی قانون حمایت از آزادگان کلیه دستگاهها مکلفند یک یا چند نفر را در یکی از معاونتهای دستگاه مربوط بعنوان مسئول رسیدگی به امور آزادگان تعیین و نام و مشخصات آنان را به ستاد رسیدگی به امور آزادگان اعلام نمایند.

ماده 13 -اعتبارلازم جهت پرداخت هزینه های موضوع این آئیننامه همه ساله درقانون بودجه پیش بینی و با پیشنهاد وزارت بهداشت ، درمان وآموزش پزشکی وتأیید سازمان برنامه وبودجه به دستگاههای ذیربط اختصاص می یابد.

ماده 14 - دستگاههای اجراء کننده مفاد این آئیننامه مکلفند حسب مورد گزارش عملکرد خود را هر شش ماه یکبار جهت تهیه گزارش جامع به مقام ریاست جمهوری به ستاد رسیدگی به امور آزادگان اعلام دارند.

معاون اول رئیس جمهور- حسن حبیبی